Σαν σήμερα: Το μπλόκο της Κοκκινιάς - 73χρόνια από τη σφαγή

Στις περίπου 3 τα ξημερώματα εισέβαλαν οι δυνάμεις κατοχής μαζί με τους συνεργάτες τους στη Νίκαια. Την περικύκλωσαν και προχώρησαν στη σφαγή.

Το ημερολόγιο έγραφε 17 Αυγούστου του 1944, όταν δεκάδες μηχανοκίνητα και πεζοπόρα τμήματα του γερμανικού στρατού μαζί με εκατοντάδες στρατιώτες αλλά και Έλληνες συνεργάτες τους, με προεξέχον το μηχανοκίνητο τάγμα του Νίκου Μπουραντά μπήκαν στην πόλη. Η λαβίδα είχε δύο άκρες, μία από την περιοχή της Πέτρου Ράλλη στο ύψος του Γ' Νεκροταφείου και η άλλη από το Περιβολάκι (Πλατεία Δαβάκη).

Ο στόχος ήταν να υπάρξει μία σκληρή "τιμωρία" της "μικρής Μόσχας" που είχε ριχτεί σύσσωμη στον αντιστασιακό αγώνα αλλά και να πληγεί ο τοπικός ΕΛΑΣ που κυριαρχούσε. Η Νίκαια ήταν "καρφί" στο γόητρο των ναζί και των συνεργατών τους, ενώ και στρατιωτικά προκαλούσε προβλήματα. (δες μάχη της Κοκκινιάς). Η ευρύτερη περιοχή αντιστέκονταν στους κατακτητές προκαλώντας τους σοβαρές απώλειες.

Τις πρώτες πρωινές ώρες,σε όλες τις γειτονιές αντηχούν τα χωνιά των ταγματασφαλιτών.

"Προσοχή- προσοχή! Σας ομιλούν τα τάγματα ασφαλείας. Όλοι οι άντρες 14 έως 60 ετών να πάνε στην πλατεία της Οσίας Ξένης διά έλεγχο ταυτοτήτων. Όσοι εντοπίζονται στα σπίτια τους θα τουφεκίζονται επί τόπου".

Περίπου 20.000 Κοκκινιώτες βρέθηκαν στην πλατεία. Ξεκίνησε η αναγνώριση των "ενόχων" από τους προδότες, οι οποίοι είτε φορούν κουκούλες είτε έχουν καλύψει όπως όπως τα πρόσωπά τους για να μην αναγνωρίζονται. Υποδεικνύουν στους κατακτητές τους αντιστασιακούς, μέλη του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ αλλά και όσους αντιστέκονταν στους ναζί. Αυτοί οδηγούνταν στην Μάντρα της Κοκκινιάς ως κομμουνιστές και εκτελούνταν ομαδικά.

Οι εκτελέσεις σταμάτησαν λίγο μετά το μεσημέρι. Η εικόνα είναι φρικτή. Στη μάντρα τα πτώματα έχουν "χτίσει" σωρό.

Οι Γερμανοί εκτελούν και πολλούς από τους προδότες, ενώ λεηλατούν και καίνε δεκάδες σπίτια. Εκατοντάδες πτώματα θάφτηκαν στο Γ' Νεκροταφείο, ενώ περίπου 8.000 Κοκκινιώτες οδηγήθηκαν ως όμηροι στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, ένας από τους συνεργάτες των ναζί κατακτητών φώναζε ενώ συνόδευε τους αιχμαλώτους στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου:

"Η Κοκκινιά δεν είναι εδώ. Η Γερμανία είναι εδώ. Πάρτε το χαμπάρι και θα πεθάνετε όλοι σας". Από το Χαϊδάρι περίπου 1.800 μεταφέρονται στη Γερμανία.

Ο χαφιές Μπατράνης και ο λοχαγός του ΕΛΑΣ

Ένας από τους πλέον περιβόητους προδότες στο μπλόκο της Κοκκινιάς, είναι ο Μπατράνης, αγνώστων λοιπών στοιχείων. Σύμφωνα με στοιχεία είχε ενταχθεί στο ΕΑΜ και αλλαξοπίστησε. Αυτός διέκρινε τον λοχαγό του ΕΛΑΣ Αποστόλη Χατζηβασιλείου. Στάθηκε μπροστά του και του είπε "τα σέβη μου λοχαγέ". Του έβγαλαν το ένα μάτι με ξιφολόγχη, ζητώντας του με το άλλο και να καταδώσει τους συναγωνιστές του.

Αρνήθηκε φωνάζοντας:

"Πατριώτες, ψηλά το κεφάλι! Δεν προδίνω κανέναν!" Τον κρέμασαν και το μόνο που κατάφερε να πει πριν ξεψυχήσει είναι, "Συναγωνιστές Εκδίκηση".

Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές εκτελέστηκαν συνολικά 76 στην Μάντρα, 50 σε μια άλλη μάντρα στα Αρμένικα, 40 κάηκαν στο Σχιστό και εκατοντάδες εκτελέστηκαν εν ψυχρώ στους δρόμους, στα σοκάκια και στα σπίτια τους.

Η μάχη της Κοκκινιάς που "μάτωσε" τους ταγματασφαλίτες

Από τις 4 Μαρτίου του 1944 έως και ταις 7 Μαρτίου ταγματασφαλίτες και λοιποί επιχειρούν να εισβάλλουν στην Κοκκινιά από δύο κατευθύνσεις, όπως έκαναν λίγους μήνες μετά. Συναντούν όμως ισχυρή αντίσταση από δυνάμεις του ΕΛΑΣ και υποχωρούν. Επιχειρείται και εισβολή από δεύτερ σημείο, από την είσοδο από Αθήνα. Διεξάγονται σφοδρές μάχες μέχρι και το σημερινό Κρατικό της Νίκαιας. Τελικά και εκεί υποχωρούν.

Το βράδυ συγκαλείται έκτακτη σύσκεψη. Η τοπική οργάνωση τους ΚΚΕ και αποφασίζεται να γίνει συλλαλητήριο. Επιχειρείται νέα εισβολή από χωροφύλακες και ταγματασφαλίτες οι οποίοι φτάνουν έως και την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων. Η δεύτερη επίθεση γίνεται από το Γ. Νεκροταφείο της Νίκαιας με τρία καμιόνια με γερμανοτσολιάδες. Νέος γύρος σφοδρών μαχών και το 3ο Τάγμα του ΕΛΑΣ Κοκκινιάς καταφέρνει να διασπάσει τους επιδρομείς.

Στις 7 Μαρτίου έρχεται η "απάντηση". Αυτή τη φορά στην επίθεση λαμβάνουν μέρος και δυνάμεις των Ναζί.

Από τις 5:00 το πρωί υπάρχουν κινήσεις των κατακτητών γύρω από όλη την πόλη. Στις 6:00 το πρωί 4 φορτηγά με Ναζί καταλαμβάνουν τις θέσεις στην πλατεία Κουτσικαρίου και προσπαθούν να μπουν στην Κοκκινιά.

Στις 6:05 ξεκινά γενική επίθεση του ΕΛΑΣ. Σε κάθε στενό της Κοκκινιάς, γύρω από Περιβολάκι, υπάρχου νμάχες ακόμα και σώμα με σώμα. Οι επιδρομείς έχουν σημαντικές απώλειες. Αλλά τα πυρομαχικά δεν φτάνουν. Οι ναζί και οι συνεργάτες τους προωθούνται.

Τότε στις 11:00 παίρνεται η απόφαση για γενική αντεπίθεση με όσα πυρομαχικά υπάρχουν, ακόμα και με πέτρες. Παρά την υπεροπλία τους οι Γερμανοί οπισθοχωρούν συντεταγμένα όμως. Ταμπουρώνονται στο σχολείο στη συμβολή των οδών Ραιδεστού και Γρεβενών. Οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ δεν έχουν καθόλου πυρομαχικά, ενώ ο ανεφοδιασμός από τις γύρω περιοχές είναι αδύνατος αφού η Κοκκινιά έχει κυκλωθεί από περίπου 1800 Ναζί.

Είναι απόλυτα χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους δεν κατόρθωσαν να πατήσουν ξανά το πόδι τους στην Κοκκινιά μέχρι τηις 17η Αυγούστου, ότα νέγινε η μεγάλη σφαγή δηλαδή. Το “Μπλόκο” ήταν και η εκδικητική κατάληξη του δράματος της 7ης Μάρτη, τ’ αντίποινα των Γερμανών για την ήττα που υπέστησαν στη Μάχη της Κοκκινιάς.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr