Τι «γυρεύουν» σε μία σχολική τσάντα δύο πολύμετρα, μία μπαταρία πλακέ 4,5 Volt, καλώδια με κροκοδειλάκια, λαμπτήρες πυρακτώσεως, αντιστάτες, ντουί και ένα φις διπολικό αρσενικό; Την απάντηση δίνει ο φυσικός Γιάννης Γαβαλάς, που από το 2008 άφησε στην «άκρη» τα βιβλία και τη θεωρία της Φυσικής Β' Λυκείου, διδάσκοντας στους μαθητές του- στο Γενικό Λύκειο Ξυλαγανής νομού Ροδόπης (μέχρι πέρυσι) και στο 3ο Γενικό Λύκειο Κομοτηνής (φέτος)- πως να εργάζονται ως μικροί ερευνητές και να εξασκούνται στην εφαρμογή της επιστημονικής μεθόδου, μέσα σε μία τάξη- εργαστήριο.
Μαθητές πρωταγωνιστές με τον δάσκαλο... σκηνοθέτη
Στην εφαρμογή του σχεδίου μαθήματος «Ανακαλυπτική μάθηση στο συνεχές ηλεκτρικό ρεύμα», που δημιούργησε ο κ.Γαβαλάς, η τάξη οργανώνεται σε ομάδες εργασίας των 4-5 ατόμων, στις οποίες δίδονται τα υλικά που θα χρειαστούν και φύλλα εργασίας.
«Σε μία σειρά 10 εργαστηριακών μαθημάτων οι μαθητές μαθαίνουν να κατασκευάζουν απλά, αλλά και σύνθετα ηλεκτρικά κυκλώματα, να χρησιμοποιούν πολύμετρα για τη μέτρηση τάσης και έντασης ηλεκτρικού ρεύματος, να επεξεργάζονται κατάλληλα τις μετρήσεις τους και να καταλήγουν σε συμπεράσματα από τα αποτελέσματα των υπολογισμών τους», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Γαβαλάς.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι «κατά τη διάρκεια των μαθημάτων οι αδιάφοροι για το σχολείο μαθητές παρουσίασαν πρωτοφανές ενδιαφέρον, τόσο για την εργαστηριακή πράξη, όσο και για τα επιστημονικά αποτελέσματα, που απορρέουν από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων».
«Ακόμη και οι μαθητές θεωρητικής κατεύθυνσης παρουσίασαν μία πιο φιλική στάση για το μάθημα της φυσικής», επισημαίνει, προσθέτοντας ότι «και για μένα η διαδικασία του μαθήματος έγινε πιο ευχάριστη».
«Είναι πιο ευχάριστο για τον διδάσκοντα να βλέπει τους μαθητές του να ανακαλύπτουν τη γνώση, ενώ εκείνος κινεί τα νήματα και δίνει όλο το ερέθισμα, προετοιμάζει το σκηνικό και ως σκηνοθέτης αφήνει να εξελιχθεί το σκηνικό, με τους μαθητές πρωταγωνιστές», λέει χαρακτηριστικά.
Ο μαθητής οικοδομεί τη γνώση του
«Στόχος της προσπάθειάς μου ήταν η διδασκαλία της Φυσικής με την επιστημονική μέθοδο, όπου ο μαθητής ανακαλύπτει μόνος του τα φυσικά φαινόμενα. Στηρίχθηκα στη σύγχρονη διδακτική προσέγγιση, βάσει της οποίας η οικοδόμηση της γνώσης του μαθητή γίνεται από τον ίδιο και ο καθηγητής είναι δίπλα του να τον στηρίζει», σημειώνει ο κ.Γαβαλάς, εξηγώντας ότι «η γνώση δε μπορεί να ''εισαχθεί'' στο μυαλό του μαθητή, γιατί πολύ απλά τελικά δε θα την ενσωματώσει».
«Αυτό που διαπίστωσα, όλα αυτά τα χρόνια, διδάσκοντας με τον συγκεκριμένο τρόπο το μάθημα της Φυσικής, ήταν η μεγιστοποίηση της απόδοσης των μαθητών, με πολύ λιγότερη προσπάθεια και πιο ευχάριστο τρόπο», προσθέτει, προτρέποντας και άλλους συναδέλφους του να την υιοθετήσουν, βασιζόμενοι στα καλά αποτελέσματά της.
«Πιστεύω ότι ένας συνάδελφος φυσικός μπορεί να εφαρμόσει άμεσα το συγκεκριμένο σχέδιο μαθήματος στην τάξη του», εκτιμά ο καθηγητής, ενώ σημειώνει ότι αντίστοιχα εργαστηριακά μαθήματα (με βαθμό δυσκολίας των εφαρμογών ανάλογο της ηλικίας των μαθητών) θα μπορούσαν να δημιουργηθούν για την Ε' και ΣΤ' τάξη του Δημοτικού και τη Γ' τάξη Γυμνασίου, καθώς στην διδακτέα ύλη της Φυσικής των τάξεων αυτών περιλαμβάνονται κεφάλαια για τον Ηλεκτρισμό. Επίσης, στο ίδιο πρότυπο, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν εφαρμογές και για άλλους τομείς που καλύπτει η Φυσική, αν και, σύμφωνα με τον καθηγητή «ένα πείραμα στη μηχανική π.χ. θα απαιτούσε ακριβότερα μηχανήματα και μεγαλύτερη υλικοτεχνική υποδομή».
Εκπαιδευτικές πλατφόρμες για τους πρωτοπόρους
Ο κ.Γαβαλάς είναι ένας μόνο από τους πρωτοπόρους εκπαιδευτικούς των Φυσικών Επιστημών, που μέσα από σχέδια μαθήματος, εκπαιδευτικό υλικό, καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας προσπαθούν να ενισχύσουν το ενδιαφέρον των μαθητών τους για τις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Μηχανική και τα Μαθηματικά. Πλατφόρμες με εκπαιδευτικό υλικό για σχέδια μαθήματος, χρηματοδοτούμενες από ευρωπαϊκά προγράμματα έχουν δημιουργηθεί στην κατεύθυνση αυτή, ενώ και επιστημονικοί φορείς αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες διάχυσης των καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας.
Η Ενωση Ελλήνων Φυσικών, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων (ΙΤΥΕ) «Διόφαντος» και την «Ελληνογερμανική Αγωγή» ανέλαβε πρωτοβουλία και διοργανώνει σειρά ενημερωτικών συνεδρίων (σε Κομοτηνή, Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Κιλκίς, Βόλο), με θέμα την «Ανακαλυπτική Μάθηση στην Εκπαιδευτική Πράξη», στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών SCIENTIX: Η ευρωπαϊκή πύλη για τη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών και INSPIRING SCIENCE: Καινοτόμα Εκπαιδευτικά Σενάρια για τη Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών.
Το Scientix είναι μία διαδικτυακή πύλη για την εκπαίδευση των φυσικών επιστημών στην Ευρώπη, έργο που χρηματοδοτείται μέσω του έβδομου προγράμματος πλαισίου της ΕΕ για την Έρευνα και την Τεχνολογική Ανάπτυξη.
Στην ιστοσελίδα http://www.scientix.eu/web/guest/home υπάρχουν διαθέσιμα παραδείγματα διαθεματικών σχεδίων δραστηριοτήτων (projects) για τη Φυσική.
Είμαστε... ψωνισμένοι
«Για να μπορέσουμε να αλλάξουμε το εκπαιδευτικό σύστημα, πρέπει να είμαστε και λίγο 'ψωνισμένοι'. Δεν περιμένουμε μόνο από την Πολιτεία, συμβάλλουμε με αυτοχρηματοδότηση στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, αξιοποιούμε ό,τι πλατφόρμες με εκπαιδευτικά εργαλεία υπάρχουν διαθέσιμα και δείχνουμε τρόπους διδασκαλίας και οδηγίες για σχέδια μαθήματος», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, Παναγιώτης Φιλντίσης.
«Τη δουλειά, στις αρχές της ανακαλυπτικής μάθησης, που κάνουν πρωτοπόροι συνάδελφοι τη δημοσιοποιούμε σε πανελλήνια κλίμακα, ώστε να κρίνεται, να προβάλλεται και να ενθαρρύνεται. Προσκαλούμε συναδέλφους μας σε όλη την Ελλάδα να παρακολουθήσουν τα συνέδρια που διοργανώνουμε και στη συνέχεια να γίνουν πολλαπλασιαστές της προσπάθειας», εξηγεί.
Μάθημα στην τάξη
Μάθημα στην τάξη
Μάθημα στην τάξη
Μάθημα στο εργαστήριο
Μάθημα στο εργαστήριο
Ο καθηγητής Φυσικής Γιάννης Γαβαλάς
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Ενισχύονται τα μέτρα προστασίας του Τραμπ μετά τη δολοφονία του Κερκ- Ανθρωποκυνηγητό για τον δράστη από το FBI [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x328/0,38,608,279/crop/both/68/689fb52e409641879dcdea05e6cd8ce1.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πρόγνωση καιρού: Ο Μαρουσάκης προειδοποιεί για "οργανωμένη κακοκαιρία" τις επόμενες μέρες - Πού θα χτυπήσει [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x456/0,204,608,445/crop/both/a4/a421e4ebd12f49da88771ae85817bed9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Φρικτό τροχαίο στην Ολυμπία Οδό: Πήρε φωτιά αυτοκίνητο μετά από σύγκρουση - Απανθρακώθηκε ο οδηγός [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x456/0,123,608,364/crop/both/52/525ef4259e4641e6ad087558de9b51f0.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πειραιάς: Νέες εικόνες μετά τη σύγκρουση τραμ με λεωφορείο - Πανικός και τραυματίες [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x382/0,20,608,361/crop/both/e5/e54f5c07980c45d0896194d8e2544f8d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γιάννης Ξανθούλης για Μαρινέλλα: Τι λέει για την υγεία της έναν χρόνο μετά το εγκεφαλικό πάνω στη σκηνή [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x317/0,0,565,317/crop/both/1d/1dc3803117ae4961aff90989e1096a8a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Μαρτυρίες θυμάτων του 42χρονου: "Έλεγε ότι είναι νταβατζής - Με έσπρωχνε, με έφτυνε και με ανάγκασε να εκδίδομαι" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x350/0,4,608,345/crop/both/72/72217256e34b42538dffc39563d160c7.jpg?quality=60&404=default&v=2)
