Δήλωση-γρίφος από την Λαγκάρντ για χρέος και ελάφρυνση

Σε μια αν μη τι άλλο ενδιαφέρουσα αλλαγή ρητορικής σχετικά με το θέμα του ελληνικού χρέους προχώρησε την Πέμπτη η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ. Από τη Νέα Υόρκη, όπου συμμετείχε στο συνέδριο «Women in the World Summit», η κ. Λαγκάρντ επανέφερε αρχικά το θέμα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, υπογραμμίζοντας ότι το βαρύ χρέος που κουβαλάει η Ελλάδα πρέπει να διευθετηθεί. Η πρόταση ωστόσο που έριξε στο τραπέζι αφορούσε την επιμήκυνση των ωριμάνσεων και τη μείωση των επιτοκίων, χωρίς να αναφερθεί ούτε μία φορά στις λέξεις «κούρεμα» ή «διαγραφή».

«Δεν έχει αλλάξει τίποτε, δεν υπάρχει κάτι διαφορετικό στη θέση του ΔΝΤ για την Ελλάδα. Από τον Ιούλιο που υπήρξε η συμφωνία λέμε δύο πράγματα: σε αυτή τη χώρα πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις. Το χρέος αυτής της χώρας είναι πολύ υψηλό. Αυτά τα δύο θέματα υπογραμμίζαμε πάντα και πάντα τονίζαμε ότι θα πρέπει να αντιμετωπισθούν. Τα περισσότερα θα πρέπει να τα προωθήσουν οι ίδιοι οι Έλληνες. Για παράδειγμα το ασφαλιστικό σύστημα. Γνωρίζουν και οι ίδιοι ότι θα πρέπει να υποβληθεί σε μεταρρυθμίσεις. Γνωρίζουν ότι το ασφαλιστικό σύστημα βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο, εάν παραμείνει στην κατάσταση που είναι σήμερα. Θα πρέπει παράλληλα να πατάξουν την φοροδιαφυγή, να την πατάξουν ουσιαστικά. Απέχουν αρκετά από αυτό» σημείωσε και πρόσθεσε: «Την ίδια ώρα, όμως, και οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να κατανοήσουν ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο. Θα πρέπει να υπάρξει ελάφρυνση του. Ας επιλέξουν τον τρόπο που θα το πράξουν. Μπορεί να γίνει με επέκταση του χρόνου αποπληρωμής ή μείωση των επιτοκίων».

Η δήλωση Λαγκάρντ αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία αν ενταχθεί στο πλαίσιο των συναντήσεων κορυφής που έλαβαν χώρα τις προηγούμενες ημέρες. Υπενθυμίζεται ότι την Τρίτη η γενική διευθύντρια του Ταμείου συναντήθηκε με τη γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο, στον απόηχο της διαρροής των συνομιλιών Τόμσεν-Βελκουλέσκου στα Wikileaks. Μιας διαρροής που επιβεβαίωσε ουσιαστικά ότι το Ταμείο ασκεί αμφίπλευρες πιέσεις τόσο προς την Αθήνα για τη υιοθέτηση περαιτέρω μέτρων προκειμένου να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό, όσο και προς την Ευρώπη ώστε να προχωρήσει σε μια γενναία ελάφρυνση χρέους.

Κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου μετά τη συνάντηση, Μέρκελ και Λαγκάρντ έστειλαν κοινά και σκληρά μηνύματα προς την Αθήνα τόσο για την αναγκαιότητα παραμονής του Ταμείου στην Ελλάδα όσο και για την επιτάχυνση της αξιολόγησης που πρέπει να προχωρήσει τάχιστα καθώς «δεν είμαστε ακόμη εκεί που θέλουμε». Την ίδια στιγμή ωστόσο στις κοινές δηλώσεις κατεγράφη με παραστατικό τρόπο και η απόκλιση ανάμεσα στο Βερολίνο και το Ταμείο αναφορικά με το θέμα του χρέους.

Η γερμανίδα καγκελάριος ξεκαθάρισε -για πρώτη φορά ίσως με τόσο σαφή τρόπο και παρουσία της κ. Λαγκάρντ- ότι «κούρεμα» χρέους εντός της ευρωζώνης δεν μπορεί να γίνει διότι δεν είναι νόμιμο, σημειώνοντας μάλιστα με νόημα ότι αυτό δεν αποτελεί ιδιοτροπία της Γερμανίας αλλά νομική άποψη που συμμερίζονται και άλλοι μέσα στην ευρωζώνη. «Δεν είναι απαίτηση της γερμανικής κυβέρνησης να μην γίνει κούρεμα, αλλά είναι η άποψή μας ότι νομικά αυτό δεν είναι δυνατό για την ευρωζώνη. Και αυτό δεν είναι άποψη μόνο της Γερμανίας» είπε χαρακτηριστικά η κ. Μέρκελ. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, αναγνώρισε ότι το θέμα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και για αυτό υπάρχουν άλλα εργαλεία.

Το δίλημμα της Μέρκελ

Την απόκλιση αυτή έσπευσαν να σχολιάσουν τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης με την οικονομική εφημερίδα Handelsblatt να κάνει λόγο για διαφορές που ήρθαν στην επιφάνεια αναφορικά με το ελληνικό ζήτημα. Σε ανάλυση με τίτλο «το δίλημμα της Μέρκελ για την Ελλάδα» η Handelsblatt σημειώνει πως «η καγκελάριος χρειάζεται μεν το ΔΝΤ, απορρίπτει όμως τις απαιτήσεις του». Η εφημερίδα αναφέρεται στις τριβές μεταξύ δανειστών και ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με τους όρους εφαρμογής του προγράμματος, προσθέτει ωστόσο ότι «Ευρωπαίοι και ΔΝΤ δεν συμφωνούν ούτε μεταξύ τους». «Οι διαφορές ήρθαν στο προσκήνιο στο Βερολίνο» αναφέρει χαρακτηριστικά η εφημερίδα, υπογραμμίζοντας ότι ένα κούρεμα του ελληνικού χρέους είναι αδύνατο, την στιγμή που η Κριστίν Λαγκάρντ τονίζει εκ νέου την ανάγκη της βιωσιμότητας του χρέους.

«Ειδικά το μισητό στην Ελλάδα ΔΝΤ θέλει να ελαφρύνει τους όρους λιτότητας για την κυβέρνηση στην Αθήνα σε ένα, κατά τη γνώμη του, ρεαλιστικό επίπεδο. Αυτό καλούνται να το πληρώσουν οι Ευρωπαίοι παρέχοντας ελάφρυνση χρέους στην Ελλάδα. Για τη Μέρκελ και τον υπουργό Οικονομικών Σόιμπλε θα ήταν δύσκολο να ‘πουλήσουν' κάτι τέτοιο στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο. Από την άλλη πλευρά όμως η καγκελάριος επιθυμεί την παραμονή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Σε αυτό επιμένει και η κοινοβουλευτική ομάδα της Χριστιανικής Ένωσης. (…) Η ομοσπονδιακή βουλή πρέπει να εγκρίνει πιθανή ελάφρυνση χρέους», καταλήγει στην ανάλυσή της η Handelsblatt.

Η πιθανή διέξοδος

Σε μια πιθανή διέξοδο από το δίλημμα αναφέρεται από τη μεριά της η Die Zeit. Σύμφωνα με τη γερμανική εφημερίδα, «η Αθήνα απειλείται εκ νέου με χρεοκοπία, μια συμφωνία όμως ανάμεσα στην Άγκελα Μέρκελ και την Κριστίν Λαγκάρντ θα μπορούσε να την αποτρέψει». Η συνήθης εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα είναι ότι, παρά τις τριβές και τις διαφωνίες, εν τέλει προκύπτει κάποια συμφωνία, αναφέρει ο συντάκτης του κειμένου και προσθέτει: «ένα πραγματικό κούρεμα, όπως ζητούν οι Έλληνες, θα μπορούσε να διχάσει την ήδη φιλονικούσα Ευρώπη: Τα περισσότερα κράτη των πιστωτών δεν δέχονται να προβούν σε τέτοιου είδους παραχωρήσεις έναντι των Ελλήνων. Και στις αγορές ενδέχεται μια νέα χρεοκοπία –διότι ένα κούρεμα χρέους δεν είναι τίποτα άλλο (σ.σ. παρά χρεοκοπία)- να προκαλέσει σημαντική αβεβαιότητα». Ως εκ τούτου, «είναι προτιμότερο να κάνει κανείς λίγες ‘ζαβολιές'. Η γοητεία της σχεδιαζόμενης στρατηγικής τώρα έγκειται στο ότι η Ελλάδα θα διευκολυνθεί χωρίς να πρέπει να διεξαχθούν ριζικές οικονομικές και νομικές συζητήσεις στα κράτη των πιστωτών. Το βάρος του ελληνικού χρέους θα έμενε μεν υψηλό στα χαρτιά, όμως η Αθήνα θα έπρεπε να δαπανήσει λιγότερα χρήματα για τόκους και χρεολύσια και θα είχε έτσι στη διάθεσή της περισσότερα χρήματα για επειγόντως αναγκαίες επενδύσεις. Από αυτές επωφελείται και πάλι η οικονομία». Εντούτοις, η γερμανική εφημερίδα εκφράζει σοβαρές αμφιβολίες ως προς το αν ένα τέτοιο μέτρο θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα που δεν είναι άλλο από το να τεθεί υπό έλεγχο το ελληνικό χρέος.

Σε κάθε περίπτωση, το αν η δήλωση που έκανε την Πέμπτη η κ. Λαγκάρντ από τη Νέα Υόρκη αποτελεί ή όχι μια στροφή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που σηματοδοτεί ότι οι δανειστές έχουν -τουλάχιστον σε ένα βαθμό- συμφωνήσει σε μια στρατηγική ανάλογη με εκείνη στην οποία αναφέρεται η Die Zeit είναι κάτι που μένει να επιβεβαιωθεί ή να διαψευστεί το αμέσως επόμενο διάστημα. Τα πρώτα σημάδια πάντως θα διαφανούν στην Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ που είναι προγραμματισμένη για την επόμενη εβδομάδα και στην οποία αναμένεται να συζητηθεί και το θέμα του ελληνικού χρέους.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr