“Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ετήσιο εμπορικό έλλειμμα 800 δισ. δολαρίων, εξαιτίας των “πολύ ανόητων” συμφωνιών και πολιτικών της. Οι δουλειές μας και ο πλούτος μας έχουν δοθεί σε άλλες χώρες οι οποίες μας εκμεταλλεύονται εδώ και χρόνια. Γελούν με το πόσο ανόητοι ήταν οι ηγέτες μας. Όχι πια!”.
Με αυτό το tweet στις 3 Μαρτίου ο Ντ. Τραμπ ανήγγειλε την αρχή εμπορικών πολέμων, με την επιβολή δασμών 25% στην εισαγωγή ατσαλιού και 10% στην εισαγωγή αλουμινίου. Η απάντηση ήρθε αμέσως με έντονες αντιδράσεις από την Κίνα, τον Καναδά, το Μεξικό, την Ιαπωνία και την Ε.Ε. Στις Βρυξέλλες άρχισαν να μιλούν για σκέψεις επιβολής δασμών 25% σε εμβληματικά αμερικανικά προϊόντα, όπως τα Levi's jeans, οι μηχανές Harley-Davidson και το Bourbon whiskey ενώ και οι υπόλοιπες χώρες που πλήττονται εξετάζουν ανάλογα μέτρα.
Οι δασμοί που ανακοίνωσε ο Ντ. Τραμπ, αφορούν περισσότερο χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής και σε μικρότερο βαθμό την Κίνα. 'Ομως πολλοί πιστεύουν ότι πρόκειται απλώς για το πρώτο βήμα σε έναν πόλεμο που μόλις άρχισε και αφορά τη μάχη ΗΠΑ-Κίνας για την παγκόσμια κυριαρχία. Στο τελευταίο τεύχος του Economist, αναφέρεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα στις ΗΠΑ, η οποία αναμένεται να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας εκ μέρους των Κινέζων, έχει κοστίσει στις αμερικανικές εταιρείες περίπου 1 τρισ. δολάρια. Νέοι δασμοί είναι πιθανόν να ακολουθήσουν. Οι εξελίξεις αυτές συνιστούν ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο από εκείνο που ξέραμε μετά την έκρηξη της παγκοσμιοποίησης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, από το 1986 ως το 2008 το παγκόσμιο εμπόριο αυξανόταν κατά 6,5% τον χρόνο. Στη συνέχεια οι ρυθμοί μειώθηκαν σημαντικά. Από το 2012 ως το 2015, η άνοδος έπεσε σχεδόν στο μισό ( 3,2%) και το 2016 ήταν μόλις 1,7%.
Η αύξηση της πολιτικής αντίδρασης στην παγκοσμιοποίηση συμπίπτει με τους ρυθμούς μείωσης του παγκόσμιου εμπορίου μετά την οικονομική κρίση του 2008. Η πολιτική και οικονομική στασιμότητα στην ευρωζώνη και η καθήλωση εδώ και δεκαετίες των αποδοχών μεγάλου τμήματος εργαζομένων και μεσαίας τάξης στις ΗΠΑ, είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση της πίεσης στους πολιτικούς.
Κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο ξεκινώντας από τον Τραμπ και φθάνοντας στη Γαλλία του κ. Μακρόν, ενισχύουν προστατευτικές πολιτικές. Συζητείται αφενός η απευθείας επιδότηση εταιρειών και αφετέρου η επιβολή περιορισμών στις εισαγωγές με τη θέσπιση αυστηρών προδιαγραφών για τα εισαγόμενα προϊόντα. Μολονότι αυτό φαίνεται να ικανοποιεί μια μερίδα παραγωγών και εργαζομένων βλάπτει σημαντικά τη συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών. Βοηθάει πχ τους 140.000 εργαζόμενους στον τομέα του ατσαλιού στις ΗΠΑ αλλά εκτιμάται ότι θα έχει αρνητικές επιπτώσεις σε 6 εκατομμύρια εργαζόμενους σε άλλους τομείς και θα φέρουν αυξήσεις στις τιμές πολλών προϊόντων (κονσέρβες, αναψυκτικά, οικιακές συσκευές κλπ). Η Ομοσπονδία Λιανικού Εμπορίου σχολίασε ότι στην πραγματικότητα πρόκειται “για φόρο στις αμερικανικές οικογένειες”. Η Electrolux, που φτιάχνει πλυντήρια και κουζίνες, ήδη ανέβαλε την επέκταση του εργοστασίου της στο Tennessee.
Οι ΗΠΑ μέχρι σήμερα ήταν η κινητήρια δύναμη για την ενίσχυση του ελεύθερου εμπορίου παγκοσμίως. Τώρα είναι η δύναμη που εμφανίζει τον μεγαλύτερο σκεπτικισμό. Η Κίνα, από την άλλη, διαρκώς μιλάει για τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης. Η εκλογή Τραμπ και η ισχυροποίηση της εξουσίας του Σι Ζιπίνγκ στην Κίνα είναι αποτέλεσμα μεγάλων ιδεολογικών μεταβολών και στις δύο χώρες. Τριάντα χρόνια στασιμότητας και μείωσης των πραγματικών μισθών στις ΗΠΑ έχουν υπονομεύσει την πίστη στην παγκοσμιοποίηση και στο ελεύθερο εμπόριο. Αυτές οι ανησυχίες έφεραν στην εξουσία τον Ντ. Τραμπ. Αυτές οι ανησυχίες τροφοδοτούν τα κινήματα “καλύτερα μόνοι μας” στην Ευρώπη (Βrexit, Lepen, Kίνημα 5 Αστέρων, ακροδεξιά στην Αυστρία κλπ).
Μέχρι τώρα οι γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Κίνας εξαντλούνταν στο να κρατηθούν ανοιχτές για τα προϊόντα της οι διεθνείς αγορές. Αν όμως ενισχυθεί ο προστατευτισμός, τότε είναι πιθανόν να αλλάξει και η στρατηγική της Κίνας. Η οικονομική άνοδος, έχει ενισχύσει το αίσθημα εθνικής αυτοπεποίθησης στην Κίνα. Πριν από κάποια χρόνια, ακαδημαϊκοί και οικονομικοί παράγοντες στο Πεκίνο μιλούσαν διαρκώς για την αλληλεξάρτηση μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας. Επίσης γινόταν αποδεκτό ότι η άνοδος της Κίνας πραγματοποιούνταν σε έναν αμερικανοκρατούμενο κόσμο. Όμως τώρα τα πράγματα αλλάζουν και όλο και περισσότεροι αξιωματούχοι τονίζουν ότι “η αμερικανική ηγεμονία είναι ένα κοστούμι που δεν μας χωράει”.
“Aυτός ο νέος συνδυασμός μιας προστατευτικής και εθνικιστικής Αμερικής και μιας δυναμικής και εθνικιστικής Κίνας, είναι πραγματικά εκρηκτικός”, σχολιάζει ο αρθρογράφος των Financial Times, Gideon Rachman. Και αξίζει ακόμη μεγαλύτερης προσοχής το σχόλιό του ότι “οι εμπορικοί πόλεμοι συχνά καταλήγουν σε πραγματικούς πολέμους”. Η ιστορία του πρώτου μισού του 20ού αιώνα είναι πολύ νωπή για να την ξεχνάμε.
-----
Στην ιστοσελίδα μας φιλοξενούνται όλες οι απόψεις που σέβονται τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον πολιτισμό και την αισθητική. Οι γνώμες των αρθρογράφων είναι ενυπόγραφες και προσωπικές και δεν ταυτίζονται απαραίτητα με την άποψη του TheToc.gr.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr