Η μακρόπνοη πολιτική στρατηγική και η καθημερινή εμπειρία έχουν πολύ συχνά πολλά κοινά. Δοκιμάστε, για παράδειγμα, να καταπιείτε ένα σαλάμι ολόκληρο. Μάλλον θα πνιγείτε. Στον κόσμο της υψηλής πολιτικής, οι άνθρωποι δεν συμπεριφέρονται διαφορετικά: κόβουν φέτες το σαλάμι πριν το φάνε. Εάν δεν μπορούν να επιτύχουν τον στόχο τους άμεσα, τον προσεγγίζουν με υπομονή, βήμα προς βήμα.
Μπροστά στα μάτια μας εκτυλίσσεται μια τραγωδία σε πολλές πράξεις, στην οποία οι παίκτες και οι στόχοι τους είναι σαφείς
Σήμερα το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί την «τακτική του σαλαμιού» σε σχέση με την Ουκρανία. Μπροστά στα μάτια μας εκτυλίσσεται μια τραγωδία σε πολλές πράξεις, στην οποία οι παίκτες και οι στόχοι τους είναι σαφείς. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι πόσες ακόμα πράξεις θα έχει αυτό το θλιβερό πολιτικό θέαμα και πότε και πως θα τελειώσει.
Η πρώτη πράξη ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2013, όταν ο τότε πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς εξαπάτησε την Ευρωπαϊκή Ενωση και τους ηγέτες της, αρνούμενος να υπογράψει την προγραμματισμένη συμφωνία σύνδεσης. Αντ 'αυτού, επέλεξε η Ουκρανία να υιοθετήσει την τελωνειακή ένωση με τη Ρωσία, με αντάλλαγμα μετρητά και φθηνό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται να έχει επιτύχει τον πολιτικό στόχο του, δηλαδή να επαναφέρει την Ουκρανία, η οποία είχε αρχίσει να κατευθύνεται προς την Ευρώπη καθ 'όλη τη μετα-σοβιετική περίοδο, στη σφαίρα επιρροής του Κρεμλίνου.
Η δεύτερη πράξη παίχτηκε από τον ουκρανικό λαό, ο οποίος, στα δυτικά της χώρας και στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, επαναστάτησε εναντίον του Γιανουκόβιτς και της προσπάθειάς του να φέρει τη χώρα τους πιο κοντά στη Ρωσία. Μετά από τρεις μήνες διαδηλώσεων, η εξέγερση οδήγησε στην αποπομπή του Γιανουκόβιτς, εκτροχιάζοντας προσωρινά το σχέδιο Πούτιν να υποτάξει την Ουκρανία ειρηνικά. Δεν ήταν το ΝΑΤΟ, η ΕΕ, ή οι Ηνωμένες Πολιτείες που ενήργησαν για να εμποδίσουν την στροφή της Ουκρανίας προς ανατολάς. Ο Γιανουκόβιτς εκδιώχθηκε από την εξουσία από μια σημαντική πλειοψηφία των ίδιων των Ουκρανών.
Ο στόχος του Πούτιν δεν ήταν ποτέ ο ρωσικός έλεγχος μόνο της Κριμαίας. Πάντα ήθελε όλη την Ουκρανία
Η τρίτη πράξη προήλθε από την εσωτερική πολιτική κατάσταση στη Ρωσία που αφορά στον ίδιο τον Πούτιν, και οδήγησε σε μια λύση ανάγκης η οποία οδήγησε σε μια φτωχά συγκεκαλυμμένη ένοπλη εισβολή της Ρωσίας, και στη συνέχεια προσάρτηση, της Κριμαίας. Χωρίς την προσάρτηση της Κριμαίας, ο Πούτιν θα είχε να αντιμετωπίσει μια εσωτερική πολιτική καταστροφή και το πρόωρο τέλος στο όνειρό του να αναπαραστήσει την επιτυχία του Ιβάν του Τρομερού με τη «τη συγκέντρωση των Ρωσικών εδαφών» και την αποκατάσταση της παγκόσμιας δύναμης της Ρωσίας.
Ο στόχος του Πούτιν, ωστόσο, δεν ήταν ποτέ ο ρωσικός έλεγχος μόνο της Κριμαίας. Πάντα ήθελε όλη την Ουκρανία, επειδή δεν φοβάται τίποτα περισσότερο από έναν επιτυχημένο, δημοκρατικό, σύγχρονο γείτονα που υπονομεύει με το παράδειγμά του την πρωτοκαθεδρία του δικού του μοντέλου της «ελεγχόμενης δημοκρατίας». Ετσι τώρα έχουμε μπει στην τέταρτη πράξη της τραγωδίας κατά την οποία η Ρωσία επιχειρεί να καταλάβει την ανατολική Ουκρανία και η Δύση απαντά.
Η προσάρτηση της ανατολικής Ουκρανίας - και επομένως η διάσπαση της χώρας σε δύο - δια της βίας έχει πολύ λιγότερη υποστήριξη, ακόμα και μεταξύ των ρωσόφωνων, από την επιχείρηση στην Κριμαία. Ο σκοπός της μυστικής στρατιωτικής επέμβασης της Ρωσίας εκεί είναι να αποσταθεροποιήσει την Ουκρανία μακροπρόθεσμα χρησιμοποιώντας μια σκηνοθετημένη αναταραχή για να απονομιμοποιηθούν, βραχυπρόθεσμα, οι προεδρικές εκλογές της 25ης Μαΐου, εμποδίζοντας έτσι την εδραίωση της μετα-Γιανουκόβιτς πολιτικής κατάστασης.
Ο στόχος της Δύσης είναι η σταθεροποίηση της Ουκρανίας με οικονομικά και πολιτικά μέσα και η ανάσχεση του ρωσικού επεκτατισμού
Ο στόχος της Δύσης είναι η σταθεροποίηση της Ουκρανίας με οικονομικά και πολιτικά μέσα και η ανάσχεση του ρωσικού επεκτατισμού. Δεν αποτελεί έκπληξη ότι το Κρεμλίνο επιδιώκει να κάνει την οποιαδήποτε δυτική απάντηση όσο γίνεται πιο ακριβή και άβολη εφαρμόζοντας την στρατηγική αποσταθεροποίησης μπροστά στα μάτια μας, βήμα προς βήμα, ελπίζοντας ότι μια απογοητευμένη Ευρώπη και Αμερική μια μέρα θα ρίξουν λευκή πετσέτα.
Είναι πιθανόν ότι ούτε η Ρωσία ούτε η Δύση θα είναι τόσο ισχυρές ώστε να επιτύχουν πλήρως τους στόχους τους στην Ουκρανία. Συνεπώς, θα ήταν λογικό οι δύο πλευρές να προσπαθήσουν, μαζί με τους Ουκρανούς, να συμβιβάσουν τα συμφέροντά τους. Αλλά αυτό προϋποθέτει ότι ο Πούτιν θα εγκαταλείψει τις στρατηγικές φιλοδοξίες του, κάτι που δεν θα κάνει ποτέ ενόσω μπορεί να συνεχίζει να κόβει φέτες το σαλάμι.
Θαμπώνοντας το μαχαίρι του Πούτιν και τερματίζοντας την κρίση στην Ουκρανία ειρηνικά εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι κυρώσεις δεν θα εντυπωσιάσουν τον Πούτιν (τόσο ο ίδιος όσο και οι φίλοι του απομονώνουν την Ρωσία οικονομικά πιο αποτελεσματικά από ότι θα μπορούσαν οι όποιες κυρώσεις). Τα ειρηνικά και χειροπιαστά πολιτικά βήματα θα είχαν αποτέλεσμα.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ έκανε την σωστή πρόταση: την άμεση δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ενεργειακής ένωσης, αρχίζοντας με την αγορά φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένων την κοινή εξωτερική εκπροσώπηση και μια κοινή πολιτική τιμών. Αυτό το βήμα, σε συνδυασμό με την περαιτέρω διαφοροποίηση μεταξύ των προμηθευτριών χωρών και την πρόοδο στην εφαρμογή τεχνολογίας για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, θα αναστρέψει την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ της ΕΕ (τον πιο σημαντικό πελάτη πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ρωσίας) και του Κρεμλίνου.
Μετά την τραγωδία στην Ουκρανία, κανείς στο Βερολίνο δεν θα είναι σε θέση να υπερασπιστεί την αντίθεση σε μια ενεργειακή ένωση
Εάν, την ίδια στιγμή, η Πολωνία αποφάσιζε να ενταχθεί στο ευρώ το συντομότερο δυνατό, η πρόκληση του Πούτιν στην Ανατολική Ευρώπη θα λάβει μια ηχηρή και απόλυτα ειρηνική απάντηση. Και η Πολωνία θα αναλάβει το ρόλο ενός σημαντικού παίκτη μέσα σε μια ολοένα και περισσότερο ενοποιημένης Ευρώπης.
Η Γερμανία είναι αυτή που, σε μεγάλο βαθμό, έχει αντιταχθεί στην ενοποίηση των αγορών ενέργειας και φυσικού αερίου της Ευρώπης. Μετά την τραγωδία στην Ουκρανία, κανείς στο Βερολίνο δεν θα είναι σε θέση να υπερασπιστεί τη θέση αυτή, ειδικά εάν ληφθεί υπόψη ότι οι ηγέτες της Γερμανίας δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν τη Ρωσία μέσω κυρώσεων. Δεν θα υπάρχει πλέον περιθώριο για δικαιολογίες γιατί μια ενεργειακή ένωση θα έπρεπε να απορριφθεί. Ολοι γνωρίζουν τώρα τι είναι αυτή η κοινότητα που ονομάζεται Ευρώπη. Για να δανειστώ από τον «Καυχησιάρη» του Αισώπου: Ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα! Αρκετά είπες, Ευρώπη. Τώρα δείξε μας!
*Ο Γιόσκα Φίσερ ήταν υπουργός Εξωτερικών και Αντικαγκελάριος της Γερμανίας το 1998-2005 και αρχηγός του Κόμματος των Πρασίνων για δύο σχεδόν δεκαετίες
ΠΗΓΗ: Project Syndicate
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr