Ανάλυση: «Άγνωστος Χ» ο Ερντογάν στην πιο κρίσιμη φάση του Κυπριακού

Οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού κορυφώνονται από τη Δευτέρα στη Γενεύη.

Απο τις 9 έως τις 12 Ιανουαρίου θα παιχθεί ακόμα μία φορά η τύχη της Κύπρου, όπως έχει συμβεί αρκετές φορές τις προηγούμενες δεκαετίες, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Με τελευταία απόπειρα το 2004 με το σχέδιο Ανάν.

Η Διάσκεψη της Γενεύης συνιστά κορύφωση της διαπραγματευτικής διαδικασίας που εδώ και 19 μήνες διεξάγουν Αναστασιάδης και Ακιντζί.

Η σύγκληση στο ίδιο τραπέζι των εγγυητριών δυνάμεων της ιδρυτικής πράξης της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960 συνιστά ήδη ένα μείζον διεθνές γεγονός και θέτει διλήμματα εθνικών διαστάσεων. Απαιτεί παράλληλα κοινή στρατηγική από τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου διότι αναλόγως της έκβασης της Διάσκεψης θα διαμορφωθούν νέα δεδομένα που θα αφορούν ζωτικά εθνικά συμφέροντα στην Ελλάδα και την Κύπρο.

Παραμονές της Διάσκεψης το τοπίο είναι ομιχλώδες και οποιαδήποτε πρόβλεψη ως προς την τελική έκβαση της Διάσκεψης είναι παρακινδυνευμένη.

Αναστασιάδης και Ακιντζί θα επιχειρήσουν το τριήμερο 9, 10 και 11 Ιανουαρίου να κλείσουν τα θέματα της λεγόμενης εσωτερικής πτυχής του κυπριακού (διακυβέρνηση, εδαφικό, περιουσιακό, κλπ) και στις 12, στη διεθνή διάσκεψη, θα τεθεί στο τραπέζι των εγγυητριών δυνάμεων το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.

Αναστασιάδης και Ακιντζί έχουν δηλώσει ότι στα θέματα της εσωτερικής πτυχής έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο και ότι περίπου βρίσκονται σε ακτίνα συμφωνίας με κύρια εκκρεμότητα την υποβολή χάρτη για τα εδαφικό.

Ας μην έχει, όμως, κανείς αμφιβολία ότι η συνολική συμφωνία εξαρτάται από τη συμφωνία για το σύστημα ασφάλειας και τις εγγυήσεις και την τουρκική στάση στο θέμα αυτό.

Η εξήγηση είναι απλή.

Και να τα βρουν Αναστασιάδης-Ακιντζί σε όλα, ο κύπριος πρόεδρος δεν μπορεί να παρουσιάσει στους Ελληνοκύπριους μια συμφωνία που θα προβλέπει συνέχιση των τουρκικών εγγυήσεων και παραμονή έστω μειωμένου αριθμού τουρκικών στρατευμάτων.

Ακόμα και να το αποφασίσει η συμφωνία θα απορριφθεί στο δημοψήφισμα.

Η μέχρι στιγμής ρητορική της Άγκυρας , του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν αλλά και του Μουσταφά Ακιντζί είναι κάθετη.

Δεν υπάρχει λύση του Κυπριακού χωρίς τουρκικές εγγυήσεις.

Ο κ. Αναστασιάδης, όμως, αντέστρεψε το επιχείρημα: «Δεν υπάρχει λύση του Κυπριακού με τουρκικές εγγυήσεις».

Θα μπορούσε συνεπώς κανείς να συμπεράνει πως η Διάσκεψη της Γενεύης είναι καταδικασμένη σε αδιέξοδο πριν αυτή πραγματοποιηθεί.

Η λύση του γρίφου βρίσκεται σε δυο λέξεις που είπε ο αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα στις κοινές δηλώσεις με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα. «Μεταβατική περίοδος».

Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν και τη φόρμουλα που επεξεργάστηκαν τα Ηνωμένα Έθνη αλλά και την πρόταση που κατέθεσε ο πρόεδρος Αναστασιάδης για το σύστημα ασφάλειας.

Αυτό που κατά συνέπεια θα συζητηθεί στη Διάσκεψη της Γενεύης είναι το σύστημα ασφάλειας. Οι διαφωνίες που έχουν διατυπωθεί αφορούν το χρονικό ορίζοντα αυτής της μεταβατικής περιόδου και το αν θα επανεξετασθεί το θέμα των εγγυήσεων στο τέλος αυτής περιόδου ή εάν η εκπνοή της περιόδου αυτής θα είναι καταληκτική.

Με δεδομένη τη θέση της Ελλάδας, η οποία αποποιείται της ιδιότητας της εγγυήτριας δύναμης, και της θέσης της Βρετανίας, η οποία παρουσιάζεται ως επιτήδειος ουδέτερος (ό,τι συμφωνήσουν Ελλάδα-Τουρκία) τι θα κάνει ο Ερντογάν;

Ο τούρκος πρόεδρος κρατά κλειστά τα χαρτιά του. Γνωρίζει την ελληνική και κυπριακή θέση ότι με τουρκικές εγγυήσεις δεν υπάρχει λύση. Εντούτοις, δύο φορές δήλωσε ότι θα πάει ο ίδιος στη Γενεύη.

Η Άγκυρα δεν άνοιξε τα χαρτιά της ούτε στη συνάντηση εμπειρογνωμόνων Ελλάδας-Τουρκίας, ούτε κατά τα φαινόμενα θα πραγματοποιηθεί πριν από τη Διάσκεψη η συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, την οποία μετ΄επιτάσεως ζήτησε η Αθήνα ώστε να υπάρξει ανταλλαγή απόψεων και προπαρασκευή που να εγγυάται την επιτυχία της Διάσκεψης.

Ο τούρκος πρόεδρος δεν θέλει «προ-δεσμεύσεις». Αντιθέτως –όπως συνηθίζει- θέλει να έχει ελευθερία κινήσεων για να κάνει το παιχνίδι του. Και στο τέλος αυτού του παιχνιδιού υπάρχουν πάντα κάποια ανταλλάγματα για την Τουρκία.

Επομένως Κύπρος και Ελλάδα πρέπει να είναι προετοιμασμένες για αιφνιδιασμούς από πλευράς Ερντογάν. Ακόμα και για μια...επίθεση φιλίας που θα κρύβει ελληνοτουρκικά θέματα.

Αρκεί να θυμηθούμε τι έγινε το Φεβρουάριο του 2004 στη Νέα Υόρκη όταν ο τούρκος πρόεδρος, με ένα τηλεφώνημα, στην ουσία κατήργησε τον πανίσχυρο τότε ηγέτη των Τουρκοκυπρίων Ραούφ Ντενκτάς, αναγκάζοντας τον να δεχθεί τη διαδικασία χρονοδιαγράμματος και επιδιαιτησίας που πρότεινε ο τότε Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν.

Αυτή η κίνηση είχε οδηγήσει στο τελικό σχέδιο Ανάν και τα δημοψηφίσματα του 2004. Διότι κατά μία τραγική ειρωνεία της ιστορίας, η ελληνοκυπριακή πλευρά και ο τότε πρόεδρος της Κύπρου Τάσσος Παπαδόπουλος είχαν αποδεχθεί τη διαδικασία στηριζόμενοι στην εκτίμηση ότι ο αδιάλλακτος Ντενκτάς θα έλεγε όχι.

Καλά θα κάνει συνεπώς η ελληνική πλευρά να μην πάει με παρόμοιες εκτιμήσεις στη Γενεύη διότι μπορεί να βρεθεί προ εκπλήξεων.

Ελλάδα και Κύπρος ας προετοιμαστούν καλά τις μέρες που απομένουν για όλα τα σενάρια. Μπορεί πράγματι ο Ερντογάν να συμπεριφερθεί ως ταύρος εν υαλοπωλείω, σε μια προσπάθεια να εξάξει τα εσωτερικά του προβλήματα και να πουλήσει οθωμανικό μεγαλείο στην τουρκική κοινή γνώμη.

Ελλάδα και Κύπρος, όμως, έχουν τα επιχειρήματα με το μέρος τους και τη στήριξη των Ευρωπαίων.

Απο την άλλη, και καθώς η χώρα του απομονωμένη και αποσταθεροποιημένη έχει μεταβληθεί σε πεδίο τρομοκρατικών επιθέσεων και ανεξέλεγκτης δράσης, ο τούρκος πρόεδρος μπορεί να αναζητήσει διεθνή ερείσματα και συμμαχίες.

Και προφανώς αυτά της Μόσχας δεν αρκούν. Η ευρωπαϊκή ομπρέλα παραμένει ακόμα η πιο πειστική και η πιο ασφαλής. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο Ερντογάν θα θελήσει να είναι «ένα βήμα μπροστά» στο Κυπριακό, όπως συνηθίζει να λέει. Σε αυτή την υπόθεση εργασίας, ο τούρκος πρόεδρος όχι μόνο θα εξασφαλίσει πολλά από αυτά που ζητεί για το προσφυγικό αλλά θα κάνει και βήματα για να συμμετάσχει η χώρα του στο ενεργειακό παιγνίδι της Ανατολικής Μεσογείου. Πέραν δηλαδή της θεσμικής κατοχύρωσης μιας ισότιμης πολιτικά τουρκοκυπριακής πολιτείας σε μια ομοσπονδιακή Κύπρο.

Συνεπώς το Μαξίμου ας μη προετοιμάζεται μόνον για το πως θα διαχειριστεί το ενδεχόμενο ενός ναυαγίου στη Γενεύη. Ας προετοιμάζεται και για το ενδεχόμενο μιας πρότασης συνεννόησης.

Διότι τότε θα προκύψουν άλλου είδους προβλήματα...

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr