H τριμερής, ο East Med και η νέα ένταση στα ελληνοτουρκικά

Σε σταθερά υψηλούς τόνους παραμένουν τις τελευταίες ημέρες οι σχέσεις Αθήνας - Άγκυρας, με μπαράζ παραβιάσεων από τουρκικά μαχητικά και αντίστοιχες αναχαιτίσεις από τα ελληνικά αλλά και σε σκληρές δηλώσεις αξιωματούχων εκατέρωθεν σε ανώτατο, μάλιστα, επίπεδο.

Την ίδια στιγμή, μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη επισφράγισε η τριμερής σύνοδος Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου στην πόλη Μπερ Σεβά, καθώς σύμφωνα με το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων οι τρεις χώρες κατέληξαν σε διακρατική συμφωνία για τον αγωγό EastMed. Πριν από την επίσημη υπογραφή της, η συμφωνία θα πρέπει, όμως, να τύχει της έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η εξέλιξη αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τις ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς χαίρει ανοιχτά πλέον της υποστήριξης των ΗΠΑ, οι οποίες είχαν επίσημη παρουσία στην τριμέρη δια του αμερικανού πρέσβη στο Ισραήλ.

Το σύνθετο σκηνικό στην Ανατολική Μεσόγειο

Σημειώνεται ότι η παρουσία αυτή έρχεται λίγες μόλις ημέρες μετά την επισημοποίηση του ελληνοαμερικανικού διαλόγου, με την επίσκεψη του κ. Κατρούγκαλου στην Ουάσιγκτον, και ουσιαστικά επικυρώνει την εκτίμηση ότι οι ΗΠΑ θεωρούν πως το συγκεκριμένο τριμερές σχήμα μπορεί να συνεισφέρει στην ασφάλεια και την σταθερότητα στην περιοχή.

Παράλληλα, οι πρόσφατες κινήσεις της Ουάσιγκτον δείχνουν μια κάποια επαναπροσέγγιση μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας, υπό το φόβο της αυξανόμενης ρωσικής επιρροής, τουλάχιστον σε δύο επίπεδα. Το πρώτο αφορά την έγκριση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ μιας πιθανής πώλησης πυραύλων Πάτριοτ στην Τουρκία, ως απάντηση στην τουρκική πρόθεση αγοράς πυραύλων s-400 από τη Ρωσία. H έγκριση αυτή ήρθε βεβαίως μαζί με μία προειδοποίηση ότι στην περίπτωση που η Άγκυρα προχωρήσει στην αγορά των s-400 τότε θα υποστεί σοβαρές αμερικανικές κυρώσεις.

Το δεύτερο αφορά το deal Τουρκίας - ΗΠΑ για τη Συρία. Όπως έγινε γνωστό την Τετάρτη, ο Τραμπ αποφάσισε να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία, ενώ την ίδια στιγμή ο αμερικανός πρόεδρος, τουλάχιστον σύμφωνα με τα λεγόμενα του Ερντογάν, έδωσε το “πράσινο φως” για την πραγματοποίηση τουρκικών επιχειρήσεων στη Βόρεια Συρία.

Όπως θα έχει καταστεί σαφές μέχρι τώρα, το σκηνικό που διαμορφώνεται στην ευρύτερη περιοχή είναι πολυδαίδαλο και πολυδιάστατο, κάτι που δεν επιτρέπει εύκολους αφορισμούς ή αναλύσεις στη λογική των συνθημάτων ή των εύκολων συμπερασμάτων.

Η νέα ένταση στα ελληνοτουρκικά

Παρά το γεγονός ότι η πρόσφατη ένταση στις ελληνοτουρικές σχέσεις εντοπίζεται τις τελευταίες ημέρες μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, ο αρχικός λόγος που η Άγκυρα ανέβασε τους τόνους είχε να κάνει με τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Σοβαροί αναλυτές των περιφερειακών εξελίξεων έχουν κατ’επανάληψη επισημάνει ότι για όσο διάστημα η Τουρκία θα θεωρεί τον εαυτό της αποκλεισμένο από το ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου θα συνεχίζει τις ρητορικές εξάρσεις, ενώ ουδείς μπορεί να αποκλείσει και το ενδεχόμενο να προχωρήσει την επόμενη περίοδο και σε δικές της γεωτρήσεις στην περιοχή, όπως έχει προαναγγείλει. Και μπορεί οι ΗΠΑ να διακηρύττουν το δικαίωμα της Ελλάδας και της Κύπρου να εκμεταλλεύονται τις δικές του ΑΟΖ, ωστόσο κανένας δεν μπορει να προδικάσει στάσεις στην περίπτωση που ένα τέτοιο ενδεχόμενο πραγματοποιηθεί.

Σε αυτό το πλαίσιο, συγκαλείται την Παρασκευή το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής στην ατζέντα του οποίου θα συμπεριλαμβάνονται και τα ελληνοτουρκικά. Σημειώνεται ότι από το πρωί, τουρκικά μαχητικά πραγματοποίησαν μπαράζ υπερπτήσεων πάνω από το Καστελόριζο, την Παναγιά, τις Οινούσσες και τη Ρω.

“Υπογραμμίσαμε την ανάγκη να υπάρξει σεβασμός του διεθνούς δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Με σεβασμό ειδικά στο δικαίωμα της Κύπρου να ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα στην ΑΟΖ της” δήλωσε ο Αλέξης Τσίπρας, κατά τη διάρκεια της τριμερούς Συνόδου στο Ισραήλ.

Κόντρα δηλώσεων Ακάρ - Καμμένου

Είχαν προηγηθεί, από την τουρκική πλευρά, δηλώσεις του υπουργού Αμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος μίλησε για «γαλάζια» πατρίδα και τόνισε ότι η Τουρκία δεν έχει σκοπό να υποχωρήσει από τα «δικαιώματά» της σε Αιγαίο και Μεσόγειο. Οι δηλώσεις αυτές έγιναν στον απόηχο των παρεμβάσεων τόσο του υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου όσο και του αρχηγού ΓΕΕΘΑ, ο οποίος έδωσε την κόκκινη γραμμή για τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. “Εάν ανέβουν σε βραχονησίδα θα την ισοπεδώσουμε. Κι αυτή είναι μια κόκκινη γραμμή που την ενστερνίζεται και η κυβέρνηση” είπε χαρακτηριστικά.

“Οι Τούρκοι βλέπουν ότι στριμώχνονται στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου είναι πολυσύνθετο το σκηνικό και το γυρίζουν στο Αιγαίο που είναι διμερές ζήτημα” αναφέρει ο Άγγελος Συρίγος, αναπληρωτής καθηγητής διεθνούς δικαίου και εξωτερικής πολιτικής στο Πάντειο πανεπιστήμιο, μιλώντας στο κεντρικό δελτίο του OPEN και την Έλλη Στάη. Σχολιάζοντας μάλιστα τις δηλώσεις του κ. Αποστολάκη, σημείωσε ότι δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιες δηλώσεις, ενώ δεν απέκλεισε ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ να είχε γνώση κάποιου περιστατικού ή πληροφορίας και για αυτό να έκανε τη συγκεκριμένη δήλωση.

Υπενθυμίζεται ότι την Πέπμτη, ο υπουργός Άμυνας, ο οποίος βρισκόταν σε περιοδεία στο νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης, μίλησε για ανακήρυξη της ΑΟΖ, χωρίς ωστόσο να είναι σαφές σε τι αναφέρεται (αν δηλαδή πρόκειται για επανάληψη των δηλώσεων που είχε κάνει ο κ. Κοτζιάς για επέκταση στο Ιόνιο ή για κάτι άλλο) καθώς και εάν έχει συνεννοηθεί προηγουμένως με τον πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών Αλέξη Τσίπρα για το συγκεκριμένο θέμα. Υπενθυμίζεται πάντως ότι στην περίπτωση της επέκτασης της ΑΟΖ στο Ιόνιο και παρά τις αρχικές εξαγγελίες του κ. Κοτζιά, ο κ. Τσίπρας είχε δηλώσει ότι αυτή δεν θα γίνει με προεδρικό διάταγμα αλλά με νόμο, ενώ θα προηγηθεί και σχετική συζήτηση με τα κόμματα.

Ο κ. Καμμένος επανήλθε την Πέμπτη με νέες δηλώσεις. "Το μήνυμα που στέλνουμε όλοι μαζί είναι ότι όσο βρισκόμαστε όρθιοι και ζωντανοί δεν υπάρχει περίπτωση κανείς να τολμήσει ποτέ να αμφισβητήσει την εθνική μας κυριαρχία και την εδαφική μας ακεραιότητα. Να ξέρουν πολύ καλά όλοι αυτοί που προκαλούν ότι καλό θα είναι για αυτούς να παραμείνουνε μόνο στις λεκτικές προκλήσεις. Από εκεί και πέρα, ένα χιλιοστό κίνηση αν κάνουνε θα τους τσακίσουμε, θα τους συντρίψουμε. Εμείς θέλουμε την ειρήνη, θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά και αγαπημένοι αλλά δεν είμαστε διατεθειμένοι να υποχωρήσουμε ούτε ένα χιλιοστό” ανέφερε. Ενώ νωρίτερα, σχετικά με τις τουρκικές υπερπτήσεις, είχε τονίσει με ανάρτησή στο twitter: "Η ΤΠΚ του Πολεμικού μας Ναυτικού ο Κυβερνήτης και το πλήρωμα μαζί με τους άλλους υπερασπιστές του Αιγαίου της ΔΑΝ Μεγίστης δένουν με τους Ακρίτες του μαγευτικού Καστελόριζου. Σήμερα όπως κάθε ημέρα οι πιλότοι της ΠΑ αναχαιτίζουν αποτελεσματικά τους τούρκους ψευτοτσαμπουκάδες".

ΦΩΤΟ: EUROKINISSI/ΓΡ. ΤΥΠΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ/ANDREA BONETTI

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr