Είναι που η ζωή του, ήδη από τα πρώιμα παιδικά χρόνια, πήρε στροφές περίεργες. Είναι ακόμη, που το τέλος ήρθε πρόωρα - ο Καμί σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα, μαζί με τον αγαπημένο φίλο και εκδότη του, Μισέλ Γκαλιμάρ, τρία χρόνια μετά το Νόμπελ.
Ο επίσης, φίλος του, Ζαν Πολ Σαρτρ (με τον οποίον δεν δίστασε να έρθει σε κόντρα), είχε μιλήσει τότε για «σκάνδαλο», εννοώντας τον «παραλογισμό» της πρόωρης απώλειας του.
Ο Καμί «έφυγε» βιαστικά, στα 47 του. Δεν είχε χρόνο, ούτε να γεράσει, ούτε ενδεχομένως να «εξηγήσει» όλα όσα προκάλεσαν και πιθανώς, συνεχίζουν να προκαλούν, σε συγχρόνους και μεταγενέστερους του, «ταριχευτές» μία ελαφρά σύγχυση: Ηταν ή δεν ήταν υπαρξιστής; Και εν τέλει, αποκήρυξε ή όχι, τον μαρξισμό; Και εάν ναι, για ποιο λόγο ήταν αντιαμερικανός, υπό την έννοια του αντικαπιταλιστή;- αλήθεια, τι σημαίνουν οι κατατάξεις σε μια εποχή επαναπροσδιορισμών;
Για τον μέσο νοήμονα άνθρωπο η πνευματική κληρονομιά του Αλμπέρ Καμί είναι η βαθιά προσήλωση στις αξίες του ανθρωπισμού: Αλληλεγγύη, δικαιοσύνη, ελευθερία, ευτυχία των ταπεινών και αδύναμων. Τα υπόλοιπα είναι για το «εργαστήριο» -ο βίος, η πολιτεία, το έργο, του, επί της ουσίας, ανένταχτου Καμύ, είναι ευθέως και απολύτως συνδεδεμένα με την «αληθινή ζωή».
Εκατό χρόνια από τη γέννηση του Καμί (7 Νοεμβρίου 1913), επιστρέφουμε. H «επιστροφή» στο έργο του, με αφορμή την επέτειο, δεν συμβαίνει μόνο στην Ευρώπη, αφορά σε μία ακτίνα που ξεκινά από τις ΗΠΑ και φτάνει μέχρι το Ισραήλ.
«Ο ξένος», «Η πανούκλα», «Ο μύθος του Σίσυφου», «Η πτώση», «Ο επαναστατημένος άνθρωπος», «Το καλοκαίρι», «Η εξορία και το βασίλειο», τα συγκλονιστικά «Γράμματα σε ένα Γερμανό φίλο», τα θεατρικά «Καλιγούλας», «Η παρεξήγηση», «Οι δίκαιοι», «Κατάσταση πολιορκίας». Η βιογραφία του από τον Ολιβιέ Τοντ, με τίτλο «Αλμπέρ Καμί. Μια ζωή», στην οποία περιλαμβάνεται και η αλληλογραφία του συγγραφέα, δίνει μία αξιόπιστη, ενδιαφέρουσα όσο και σχολαστική επισκόπηση της ζωής του, εντάσσοντας το πρόσωπο και τη δράση στο κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο της εποχής του.
Ο άνθρωπος με τις δύο πατρίδες, έρχεται στη ζωή το 1913 στο Μοντοβί της Αλγερίας από Γάλλους γονείς. Ζει τα παιδικά του χρόνια μέσα στην απόλυτη φτώχεια, με τον πατέρα του νεκρό στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο -ο Αλμπέρ ήταν νήπιο ενός έτους όταν έχασε τον πατέρα του- και τη μητέρα του να ξενοδουλεύει.
Τελειώνει το λύκειο με υποτροφία, χάρη στη στήριξη ενός δασκάλου στο δημοτικό σχολείο, ο οποίος βλέποντας τις επιδόσεις του παιδιού κάνει δωρεάν μαθήματα (είναι ο άνθρωπος τον οποίον ο Καμί μνημόνευσε στην ομιλία του κατά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας τον Δεκέμβριο του 1957) και συνεχίζει τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Αλγερίου.
Η φυματίωση που τον ταλαιπωρεί επί 17 χρόνια τον εμποδίζει να γίνει καθηγητής. Το 1934 γίνεται μέλος του Κομουνιστικού Κόμματος αλλά διαγράφεται ένα χρόνο μετά. Το 1937 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Η καλή και η ανάποδη.
Το 1940 με τη δεύτερη γυναίκα του αποφασίζουν να ζήσουν στο Παρίσι. Δυο χρόνια αργότερα εκδίδεται Ο ξένος. Μετά το τέλος του πολέμου αρχίζει να ταξιδεύει: ΗΠΑ, Λατινική Αμερική, Ιταλία, Ελλάδα (1955). Δίνει μάχες για να τελειώσει ο πόλεμος της Αλγερίας, είναι και δική του αυτή η πληγή, ενώ εκδίδονται το ένα μετά το άλλο τα μυθιστορήματα και τα θεατρικά έργα που τον κάνουν διάσημο σε όλο τον κόσμο. Το 1957 βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.
Ακόμα και ο πρώην φίλος του, αλλά πλέον αντίπαλός του σε ιδεολογικά ζητήματα, Σαρτρ, θα παραδεχτεί ότι «κανένας δεν χάρισε στον Καμί το Νόμπελ». Το 1960 ο Καμί θα σκοτωθεί μαζί με τον εκδότη του Μισέλ Γκαλιμάρ σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Στην τσάντα του είχε έτοιμα τα χειρόγραφα του έργου του Ο πρώτος άνθρωπος.
Ο Καμί αγαπούσε το ποδόσφαιρο, έπαιζε τερματοφύλακας, όσο τουλάχιστον τον άφησε η φυματίωση, υπήρξε πολύ καλός χορευτής, λάτρης των γυναικών, της ομορφιάς «... Έχουμε εξορίσει την ομορφιά. Οι Ελληνες είχαν πάρει τα όπλα γι αυτήν...» (από την «Εξορία της Ελένης», 1948), γητευτής, με χιούμορ και φως και σκοτεινιά.
Πριν από τέσσερα χρόνια, όταν ο Νικολά Σαρκοζί ανακοίνωνε την πρόταση του να μεταφερθούν τα οστά του Καμί από τη Λουρμαρέν όπου έχει ταφεί, στο Πάνθεον, στο Παρίσι, ήρθε αντιμέτωπος με τη γαλλική διανόηση.
Αφορμή, ήταν η συμπλήρωση 50 χρόνων από τον θάνατο του νομπελίστα (1960-2010). Για την ιστορία, στο Πάνθεον «κοιμούνται» ο Βολταίρος, ο Βίκτωρ Ουγκό, το ζεύγος Κιουρί, ο Εμίλ Ζολά, ο Αντρέ Μαλρό... Οι αντιδράσεις ήταν έντονες, με πρώτες αυτές των διδύμων παιδιών του, του γιου και της κόρης του, οι οποίοι είχαν δηλώσει ότι, στον Καμύ δεν άρεσαν οι μεγάλες τιμές και ότι η πρόταση Σαρκοζί έρχεται σε αντίθεση με τη στάση ζωής και τις αντιλήψεις του πατέρα τους.
Ο Καμί μας αφορά όλους. «Ο ξένος» του και ο Σίσσυφος του είμαστε όλοι εμείς....
info:
Το έργο του Αλμπέρ Καμύ κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, οι εκδόσεις Καστανιώτη διοργανώνουν στις 12/12, 7 μ.μ., αφιέρωμα στη ζωή και του έργο του συγγραφέα, με ομιλητές τους Φωτεινή Τσαλίκογλου, συγγραφέα, Νίκο Μπακουνάκη, δημοσιογράφο, Λευτέρη Ξανθόπουλο, σκηνοθέτη. Την εκδήλωση συντονίζει ο Ανταίος Χρυστοστομίδης, κριτικός λογοτεχνίας. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr