Κρίσιμες ώρες για την Ουκρανία: Από το παρ’ ολίγον ναυάγιο στη Γενεύη, στο νέο σχέδιο 19 σημείων

Reuters

Οι ΗΠΑ και η Ουκρανία κατέληξαν σε πλήρως αναθεωρημένο σχέδιο ειρήνης 19 σημείων στη Γενεύη, αφού οι συνομιλίες παραλίγο να τιναχθούν στον αέρα λόγω έντασης και διαρροών.

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε βασικές αρχές, αφήνοντας όμως τα πιο κρίσιμα ζητήματα - με πρώτο το εδαφικό και τις σχέσεις με το ΝΑΤΟ - στους προέδρους Τραμπ και Ζελένσκι, οι οποίοι θα κληθούν τώρα να πάρουν τις τελικές πολιτικές αποφάσεις, σύμφωνα με τον πρώτο αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, Σεργκέι Κισλίστια.

Ο Κισλίστια, ο οποίος βρισκόταν στην αίθουσα ως μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας για τις συνομιλίες στη Γενεύη, δήλωσε στους Financial Times ότι η συνάντηση ήταν μια "έντονη" αλλά "παραγωγική" προσπάθεια, η οποία οδήγησε σε ένα πλήρως αναθεωρημένο προσχέδιο που άφησε και τις δύο πλευρές με "θετικό" αίσθημα.

Μετά από ώρες επίπονων συζητήσεων, που παραλίγο να καταρρεύσουν πριν καν ξεκινήσουν, οι αμερικανικές και ουκρανικές ομάδες κατέληξαν σε συμφωνίες σε αρκετά ζητήματα, αλλά "έβαλαν σε αγκύλες" τα πιο αμφιλεγόμενα σημεία - συμπεριλαμβανομένων των εδαφικών ζητημάτων και των σχέσεων μεταξύ ΝΑΤΟ, Ρωσίας και ΗΠΑ - ώστε να αποφασιστούν από τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Οι Ουκρανοί δήλωσαν πως "δεν είχαν εντολή" να λάβουν αποφάσεις για το εδαφικό ζήτημα, ιδίως για την παραχώρηση γης, όπως προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, κάτι που -βάσει του ουκρανικού Συντάγματος- θα απαιτούσε εθνικό δημοψήφισμα.

Το νέο προσχέδιο, είπε ο Κισλίστια, δεν έμοιαζε σχεδόν καθόλου με την προηγούμενη διαρροή του ειρηνευτικού σχεδίου που είχε προκαλέσει αναστάτωση στο Κίεβο. "Πολύ λίγα πράγματα έχουν απομείνει από την αρχική εκδοχή", σημείωσε.

"Αναπτύξαμε ένα ισχυρό σώμα σύγκλισης και κάποια ζητήματα στα οποία μπορούμε να συμβιβαστούμε", είπε και πρόσθεσε: "Τα υπόλοιπα θα χρειαστούν ηγετικές αποφάσεις".

Κάθε πλευρά θα μεταφέρει τώρα τα τελευταία προσχέδια εργασίας στην Ουάσιγκτον και το Κίεβο για να ενημερωθούν οι πρόεδροι. Στη συνέχεια, η κυβέρνηση Τραμπ αναμένεται να προσεγγίσει τη Μόσχα, ώστε να προωθήσει περαιτέρω τις συνομιλίες, πρόσθεσε.

Αντίγραφα του σχεδίου που δόθηκαν στους επικεφαλής των αμερικανικών και ουκρανικών αντιπροσωπειών ήταν τα μόνα κείμενα που βγήκαν από την αίθουσα. Ο Κισλίστια είπε ότι όλα τα άλλα αντίγραφα συλλέχθηκαν στο τέλος της συνεδρίασης.

Από την ουκρανική πλευρά, τις συζητήσεις διηύθυναν ο ισχυρός αρχηγός του επιτελείου του Ζελένσκι, Αντρίι Γέρμακ, και ο γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, Ρουστέμ Ούμεροφ, με τον Κισλίτσια και μια ομάδα στρατιωτικών αξιωματικών και αξιωματούχων των υπηρεσιών πληροφοριών να παίζουν υποστηρικτικό ρόλο από την πλευρά του Κιέβου.

Η αμερικανική αντιπροσωπεία περιλάμβανε τον υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, τον υπουργό Στρατού, Νταν Ντρίσκολ, τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ για τη Ρωσία, Στιβ Γουίτκοφ, και τον γαμπρό του προέδρου, Τζάρεντ Κούσνερ, του οποίου η παρουσία αρχικά εξέπληξε τους Ουκρανούς αξιωματούχους.

Ο Κισλίτσια είπε ότι οι Αμερικανοί ήταν προσεκτικοί, πρόθυμοι να ακούσουν την άποψη των Ουκρανών και ανοιχτοί σε προτάσεις. "Σχεδόν όλα όσα προτείναμε ελήφθησαν υπόψη", επισήμανε.

Οι συνομιλίες "κρέμονταν από μια κλωστή"

Ενώ οι συνομιλίες έληξαν με θετικό τρόπο, παραλίγο να μην ξεκινήσουν, σύμφωνα με τον Κισλίτσια, περιγράφοντας την ατμόσφαιρα στη Γενεύη το πρωί της Κυριακής ως "πολύ τεταμένη".

Οι Αμερικανοί είχαν φτάσει απογοητευμένοι από τις διαρροές στα μέσα ενημέρωσης τις ημέρες που προηγήθηκαν της συνάντησης και τη δημόσια συζήτηση γύρω από την προέλευση του πρώτου σχεδίου πρότασης.

"Οι πρώτες ώρες ήταν εντελώς…" τόνισε, σταματώντας για μερικά δευτερόλεπτα, "κρέμονταν από μια κλωστή".

Διαβάστε Επίσης

Δεν κάνει για τη Ρωσία : Το Κρεμλίνο απορρίπτει την αντιπρόταση των Ευρωπαίων για την Ουκρανία

Χρειάστηκαν σχεδόν δύο ώρες συνομιλιών μεταξύ Γέρμακ και Ρούμπιο για να αποκλιμακωθεί η ένταση και να επιστρέψουν σε τροχιά. "Τελικά μπορέσαμε να πάμε στην αμερικανική αποστολή και να ξεκινήσουμε πραγματικές συζητήσεις", είπε ο Κισλίστια.

Μια μακρά πρωινή συνεδρία με τους Αμερικανούς επέτρεψε στους Ουκρανούς να εκθέσουν τις ανησυχίες και τα αιτήματά τους. Ακολούθησε ένα σύντομο διάλειμμα και μια λεπτομερής, σημείο-προς-σημείο αξιολόγηση του προτεινόμενου ειρηνευτικού σχεδίου, πρόσθεσε.

Ο Κισλίστια είπε ότι η αμερικανική πλευρά φάνηκε διατεθειμένη να αποσύρει την πρόταση για την επιβολή ορίου 600.000 στρατιωτών στον ουκρανικό στρατό. Ανέφερε ότι οι Αμερικανοί διαπραγματευτές άκουσαν προσεκτικά τα ουκρανικά επιχειρήματα και συμφώνησαν να τα λάβουν υπόψη.

"Συμφώνησαν ότι ο αριθμός του ουκρανικού στρατού στη διαρροή [του σχεδίου ειρήνης] - όποιος κι αν το έγραψε - δεν βρίσκεται πλέον στο τραπέζι", επισήμανε και συμπλήρωσε: "Ο στρατός θα συνεχίσει να συζητά τις ρυθμίσεις".

Μια πρόταση για γενική αμνηστία για πιθανά εγκλήματα πολέμου στο αρχικό σχέδιο αναμορφώθηκε ώστε να λαμβάνει υπόψη "τα παράπονα όσων υπέφεραν στον πόλεμο", σημείωσε.

Σε ξεχωριστή συνεδρίαση αργότερα μέσα στην ημέρα παρευρέθηκαν Ευρωπαίοι σύμμαχοι, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Πριν από τις συνομιλίες με τις ΗΠΑ, η Ουκρανία είχε πραγματοποιήσει ιδιωτικές συζητήσεις με Ευρωπαίους συμβούλους εθνικής ασφάλειας για να συντονίσουν θέσεις και να καθορίσουν κοινές προτεραιότητες, είπε ο Κισλίστια.

Ο ίδιος επαίνεσε επανειλημμένα την "εποικοδομητική στάση" της αμερικανικής ομάδας, ξεχωρίζοντας τους Ρούμπιο, Ντρίσκολ και Κούσνερ. "Δεν υπήρξε στιγμή που να είπαν: 'Αυτό δεν το συζητάμε'. Εξετάσαμε όλα τα σημεία προσεκτικά", επισήμανε.

Έχουν υπάρξει συζητήσεις να φιλοξενήσει ο Τραμπ τον Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον αυτή την εβδομάδα για να επισημοποιηθεί μια συμφωνία. Αλλά ορισμένοι στον κύκλο του Ουκρανού προέδρου τον συμβούλευσαν να παραμείνει στο Κίεβο ώστε να μην διακινδυνεύσει μια ακόμη ένταση με τον Τραμπ, η οποία θα μπορούσε να εκτροχιάσει την πρόοδο που σημειώθηκε το Σαββατοκύριακο.

Παραμένει ασαφές αν ο Τραμπ θα θελήσει ο Ζελένσκι να εγκρίνει το έγγραφο με υπογραφή. Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι ο Ουκρανός ομόλογός του πρέπει να στηρίξει ένα προσχέδιο έως την Ημέρα των Ευχαριστιών την Πέμπτη.

Τώρα η Ουάσιγκτον πρέπει να αποφασίσει πώς και πότε θα παρουσιάσει το σχέδιο ειρήνης στη Ρωσία. Το Κρεμλίνο είπε τη Δευτέρα ότι δεν έχει ακόμη δει ούτε ενημερωθεί για το αμερικανο-ουκρανικό σχέδιο.

"Εναπόκειται στους Ρώσους να δείξουν αν ενδιαφέρονται πραγματικά για την ειρήνη ή αν θα βρουν χίλιους λόγους για να μην εμπλακούν", τόνισε ο Κισλίστια. Η Ουκρανία, από την πλευρά της, έχει δηλώσει προθυμία να συνεχίσει να εργάζεται για ένα δίκαιο τέλος του πολέμου και να ταξιδέψει "όπου χρειαστεί" για να προχωρήσει η διαδικασία.

Τόνισε επίσης τη γενικότερη σημασία της συνάντησης της Γενεύης. "Το θεμελιώδες επίτευγμα της Γενεύης είναι ότι καταφέραμε να διατηρήσουμε μια λειτουργική εταιρική σχέση και διάλογο με τους Αμερικανούς", είπε.

Ακόμη, δήλωσε ότι "παρά τον θόρυβο στα ΜΜΕ και την υστερία στα κοινωνικά δίκτυα, και οι δύο πλευρές έδειξαν ότι η συνεργασία είναι ισχυρή και μπορεί να παράγει ένα βιώσιμο έγγραφο για τους ηγέτες".

Ωστόσο, ο Κισλίστια παρέμεινε επιφυλακτικός. "Δεν καθόμασταν στα κεντρικά της Netflix γράφοντας σενάρια που θα προταθούν για Όσκαρ", σημείωσε ακόμη και πρόσθεσε καταληκτικά: "Δεν πρέπει να καθοδηγούμαστε από ενθουσιασμό ή υπερένταση, αλλά από ευθύνη και την πολυπλοκότητα των ζητημάτων".

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr