Οι παραλληλισμοί με την προηγούμενη απόπειρα δολοφονίας - εν ενεργεία προέδρου εκείνη τη φορά - στις ΗΠΑ κάνουν το λάθος ότι δεν εντοπίζουν πως στην περίπτωση της επίθεσης που δέχθηκε ο Ντόναλντ Τραμπ στο Μπάτλερ της Πενσιλβάνια, η χώρα βγαίνει βαθιά διχασμένη.
Από τον Ρίγκαν στον Τραμπ: Γιατί δεν έχουμε επανάληψη του ίδιου έργου
Τέσσερις δεκαετίες νωρίτερα, για την ακρίβεια πριν από 43 χρόνια, στις 30 Μαρτίου 1981, η απόπειρα δολοφονίας κατά του νεοεκλεγέντος προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρήγκαν, μόλις 69 μέρες αφότου είχε αναλάβει τα καθήκοντά του ως ο 40ος πρόεδρος, είχε αίσιο τέλος, όπως και για τον Τραμπ, αλλά, σε αντίθεση με το τι συμβαίνει τώρα, ενωτικό αποτέλεσμα.
Ο Ρήγκαν έφευγε από μία ομιλία στο ξενοδοχείο Washington Hilton στην Ουάσινγκτον, όταν τη στιγμή που έμπαινε στην προεδρική λιμουζίνα ακούστηκαν πυροβολισμοί. Ο 70χρονος τότε Ρίγκαν χτυπήθηκε από σφαίρα που εξοστρακίστηκε στον θώρακα και στο χέρι, έπαθε διάτρηση στον πνεύμονα και σοβαρές εσωτερικές αιμορραγίες.
Παρότι χρειάστηκε να νοσηλευτεί επί 13 μέρες, αρχικά σε κρίσιμη κατάσταση, δεν έγινε μεταφορά των προεδρικών του αρμοδιοτήτων ενώ το πιο χαρακτηριτικό είναι ότι η δημοφιλία του εκτινάχθηκε στο 73%.
Οι New York Times θυμίζουν στην ανάλυσή τους ένα απολύτως χαρακτηριστικό περιστατικό για το πώς η χώρα ενώθηκε πίσω από τον τραυματισμένο πρόεδρο. Ο τότε Δημοκρατικός Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Τόμας Ο'Νιλ, πήγε στο νοσοκομείο να επισκεφτεί τον Ρήγκαν, του κράτησε τα χέρια, τον φίλησε στο μέτωπο και γονάτισε δίπλα του για να προσευχηθεί για την ταχεία ανάρρωσή του.
Όσο για τον άνθρωπο που εξετέλεσε την απόπειρα δολοφονίας κατά του Ρήγκαν, τον Τζον Χίνκλεϊ, είναι πλέον ελεύθερος. Το 1981 ήταν 30 ετών και είπε ότι σχεδίασε τη δολοφονία εμπνεόμενος από την ταινία "Ο ταξιτζής" του Μάρτιν Σκορσέζε, στην οποία υπήρχε μια παρόμοια σκηνή και ότι το έκανε για να εντυπωσιάσει την ηθοποιό και πρωταγωνίστρια της ταινίας, Τζόντι Φόστερ με την οποία είχε εμμονή. Κρατήθηκε έγκλειστος σε ψυχιατρικά ιδρύματα, κατόπιν σε κατ' οίκον περιορισμό και από το 2022 είναι πλήρως ελεύθερος.
Ο Ρήγκαν είχε εκλεγεί νικώντας σαρωτικά τον απερχόμενο Δημοκρατικό Τζίμι Κάρτερ ενώ επανεξελέγη για 2η θητεία στις εκλογές του 1984. Συνολικά, ήταν πρόεδρος από το 1981 έως το 1989, ο γηραιότερος στις ΗΠΑ μέχρι την εκλογή Μπάιντεν το 2020 σε ηλικία 77 ετών. Για την απόπειρα δολοφονίας του κρίθηκε ότι το πρόβλημα ήταν η εκτεταμένη οπλοκατοχή στη χώρα και όχι η πολιτική βία.
Αν υπάρχει ωστόσο στα σίγουρα ένα κοινό σημείο είναι ότι και οι δύο, Ρήγκαν και Τραμπ, δήλωσαν ότι σώθηκαν χάρη στη βοήθεια του θεού.
Εγχώρια τρομοκρατία και εσωτερικοί εχθροί για τη δημοκρατία
Η απόπειρα δολοφονίας κατά του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται πιο πιθανό να διχάσει ακόμη περισσότερο την Αμερική παρά να την ενώσει.
Βοηθούντων και των κοινωνικών δικτύων, μέσα σε λίγα λεπτά από τη στιγμή που ο Τραμπ δέχθηκε τη σφαίρα που τον τραυμάτισε ελαφρά στο πάνω μέρος του δεξιού αυτιού του, η ατμόσφαιρα άρχισε να μυρίζει μπαρούτι: θυμός, πικρία, μπόλικη καχυποψία, βαριές κατηγορίες, ακόμα και θεωρίες συνωμοσίας.
Η απόπειρα κατά του Τραμπ έγινε σε τεταμένο πολιτικό κλίμα και προφανώς δεν είναι αποκομμένη από τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. Το FBI που ηγείται των ερευνών εκτός από την ταυτοποίηση του άνδρα που πυροβόλησε από την οροφή κτίσματος σε απόσταση περίπου 135 μέτρων από την εξέδρα όπου μιλούσε ο Τραμπ, κάνει λόγο για εγχώρια τρομοκρατία.
Στο πεδίο της αντιπαράθεσης για τα αίτια της σοκαριστικής απόπειρας δολοφονίας του Τραμπ, οι μεν Δημοκρατικοί εστιάζουν από την πρώτη στιγμή στην πολιτική βία, για την οποία κατηγορούσαν εδώ και καιρό τον Τραμπ ότι την ενθάρρυνε, ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι κατηγόρησαν αμέσως τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και τους συμμάχους του για την επίθεση, η οποία, όπως υποστήριξαν, προήλθε από εμπρηστική ρητορική του Μπάιντεν ο οποίος χαρακτηρίζει τον πρώην πρόεδρο ως τον άνθρωπο που αν εκλεγεί για δεύτερη θητεία, θα καταστρέψει τη δημοκρατία.
Ορισμένες πολύ χαρακτηριστικές - και πολύ διχαστικές - τοποθετήσεις Ρεπουμπλικανών
"Το κεντρικό πρόταγμα της εκστρατείας Μπάιντεν είναι πως ο πρόεδρος Τραμπ είναι αυταρχικός φασίστας, που πρέπει να σταματηθεί με κάθε κόστος. Αυτή η ρητορική οδήγησε απευθείας στην απόπειρα δολοφονίας του προέδρου Τραμπ", υποστήριξε μέσω X ο γερουσιαστής της αμερικανικής δεξιάς Τζ. Ντ. Βανς, που προαλείφεται για να γίνει υποψήφιος αντιπρόεδρος του Τραμπ.
"Εδώ και χρόνια, κι ακόμη και σήμερα, ακτιβιστές της αριστεράς, δωρητές των Δημοκρατικών και ο ίδιος ο Τζο Μπάιντεν έκαναν αποκρουστικά σχόλια και περιγραφές περί τουφεκισμού του Ντόναλντ Τραμπ", υποστήριξε ο Κρις ΛαΣιβίτα, κορυφαίο στέλεχος της ομάδας που διεξάγει την εκστρατεία του πρώην προέδρου.
Το μήνυμα αναπαρήγαγε και ο Μάικ Τζόνσον, ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων: "Καμιά πολιτική προσωπικότητα στην αμερικανική ιστορία, ακόμη λιγότερο στη σύγχρονη ιστορία, πιθανόν μετά τον Λίνκολν, δεν έχει υποστεί τέτοια δαιμονοποίηση και διωγμό από τα μέσα ενημέρωσης, τις ελίτ του Χόλιγουντ, άλλους πολιτικούς και ακόμη το δικαστικό σύστημα".
"Κι όταν εκπέμπεται συνεχώς το μήνυμα ότι η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ θα αποτελούσε απειλή για τη δημοκρατία, ότι η δημοκρατία θα τερματιζόταν, αυτό εξάπτει τα πνεύματα", πρόσθεσε.
Ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Στιβ Σκαλίζ, ο οποίος το 2017 γλίτωσε από πυρά που θα μπορούσαν να του είχαν στοιχίσει τη ζωή, κατηγόρησε επίσης τους Δημοκρατικούς πως τροφοδοτούν την "εμπρηστική ρητορική".
"Ο Τζο Μπάιντεν έδωσε τη διαταγή", έφθασε να υποστηρίξει ο Ρεπουμπλικάνος Μάικ Κόλινς, μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων, απαιτώντας να ασκηθεί δίωξη στον Τζο Μπάιντεν για "υποκίνηση φόνου".
Η Ρεπουμπλικανή βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν υπερθεμάτισε: "Βρισκόμαστε εν μέσω μάχης ανάμεσα στο καλό και στο κακό", είπε, συμπληρώνοντας πως "το Δημοκρατικό κόμμα είναι απλούστατα το απόλυτο κακό και χθες προσπάθησε να δολοφονήσει τον πρόεδρο Τραμπ".
" Fight, fight"
Από τον γιο του Τραμπ, Έρικ Τραμπ μέχρι τους κορυφαίους επικοινωνιολόγους του και υπεύθυνους στρατηγικής του, όπως ο Κρις ΛαΣίβιτα, το μήνυμα προς τους υποστηρικτές του είναι: "Προσπάθησαν να τον αποκλείσουν από τις εκλογές, προσπάθησαν να τον βάλουν φυλακή και τώρα αυτό". Χωρίς να περιμένουν διερεύνηση των κινήτρων που όπλισαν το χέρι του 20χρονου από το Μπέθελ Παρκ της Πενσιλβάνια, Τόμας Κρούκς. Λίγο αργότερα, ο συγκεκριμένος σύμβουλος του Τραμπ διέγραψε την ανάρτησή του αλλά ο σπόρος είχε πέσει.
Άλλωστε, επιδεικνύοντας φοβαρά (πολιτικά) αντανακλαστικά, ο ίδιος ο Τραμπ, γεμάτος αίματα από τον τραυματισμό του και ενώ τα μέλη της προσωπικής του φρουράς τον έχουν κυκλώσει για να τον προστατεύσουν και να τον μετακινήσουν με ασφάλεια, εκείνος ύψωσε τη γροθιά του και φώναξε: " Fight, fight", "Μάχη, μάχη".
Η απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ βρίσκει τις Ηνωμένες Πολιτείες ήδη σε βαθιά πόλωση με χαραγμένες ιδεολογικές, πολιτιστικές και κομματικές γραμμές που αναδεικνύουν τις δύο Αμερικές, τις δυο πραγματικότητες και τη σύγκλιση που δεν έγινε από το 2020 και τις προηγούμενες προεδρικές εκλογές.
Χαρακτηριστικό αυτού του κλίματος στο οποίο έγινε η απόπειρα δολοφονίας του Τραμπ είναι το εύρημα δημοσκόπησης, που επικαλούνται οι NYT. Το ινστιτούτο Marist σε έρευνά του τον Μάιο διαπίστωσε ότι το 47% των Αμερικανών θεωρούσαν πιθανό ή πολύ πιθανό έναν δεύτερο εμφύλιο πόλεμο στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
"Ήρθε η ώρα να ηρεμήσουμε" είναι το μήνυμα που στέλνει στο ξημέρωμα της επόμενης μέρας ο Τζο Μπάιντεν με το διάγγελμά του. Η έκκληση του Αμερικανού προέδρου, που καταδίκασε απερίφραστα την επίθεση και κάλεσε στο τηλέφωνο τον Τραμπ, για να "πέσουν οι τόνοι" και "να χαμηλώσει η θερμοκρασία" του καυτού πολιτικού κλίματος ακούγονται περισσότερο σαν ευχολόγιο παρά σαν πολιτική πρόταση που έτσι κι αλλιώς δύσκολα θα βρει εφαρμογή κι ανταπόκριση.