Δεν είναι η πρώτη φορά που ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν ανατρέχει σε ένα επεισόδιο της αμερικανικής Ιστορίας, και συγκεκριμένα στον αμερικανικό εμφύλιο, για να κάνει την ανάλυσή του για τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και την στάση της Δύσης- που "πολεμάει" τον Πούτιν με κυρώσεις- ενώ ότι ο Πούτιν είχε δει τις οικονομικές σχέσεις Δύσης- Ρωσίας ως "δύναμη καταναγκασμού". Δηλαδή ως μοχλό για να επιβάλει ο Πούτιν τις επιλογές του.
Στην τελευταία ανάλυσή του που δημοσιεύθηκε στους New York Times, κάνει ένα "μάθημα ιστορίας" με πολύ ενδιαφέροντες παραλληλισμούς και καταλήγει σε χρήσιμα συμπεράσματα.
"Η Ευρώπη πρέπει να κινηθεί γρήγορα και να διακόψει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου", αναφέρει χαρακτηριστικά και το εξηγεί.
I've been getting some upset mail from Europe about my two columns regarding German dependence on Russian gas and its consequences 1/ https://t.co/wzzW6P9jE7
— Paul Krugman (@paulkrugman) April 12, 2022
Οι Νότιοι είχαν ένα ισχυρό όπλο: Την οικονομία
Όπως αναφέρει, στις 12 Απριλίου 1861, το πυροβολικό των ανταρτών άνοιξε πυρ στο Φορτ Σάμτερ, ξεκινώντας τον εμφύλιο πόλεμο των ΗΠΑ. Ο πόλεμος αποδείχθηκε τελικά μια καταστροφή για τον Νότο, ο οποίος έχασε περισσότερο από το ένα πέμπτο των νεαρών ανδρών του. Αλλά γιατί οι αποσχιστές πίστεψαν ότι μπορούσαν να τα καταφέρουν;
Ένας λόγος ήταν ότι πίστευαν ότι είχαν στην κατοχή τους ένα ισχυρό οικονομικό όπλο. Η οικονομία της Βρετανίας, της ηγέτιδας δύναμης στον κόσμο εκείνη την εποχή, εξαρτιόταν βαθιά από το βαμβάκι του Νότου και πίστευαν ότι η διακοπή αυτής της προσφοράς θα ανάγκαζε τη Βρετανία να παρέμβει στο πλευρό της Συνομοσπονδίας. Πράγματι, ο Εμφύλιος Πόλεμος δημιούργησε αρχικά μια "πείνα βαμβακιού" που έριξε χιλιάδες Βρετανούς χωρίς δουλειά.
Στο τέλος, φυσικά, η Βρετανία παρέμεινε ουδέτερη — εν μέρει επειδή οι Βρετανοί εργάτες είδαν τον Εμφύλιο Πόλεμο ως ηθική σταυροφορία κατά της σκλαβιάς και απέδωσαν την ευθύνη για τα βάσανά τους στον Νότο.
Ο Πούτιν είδε την εξάρτηση της Ουκρανίας
Γιατί αφηγούμαστε αυτή την παλιά ιστορία; διερωτάται ο Κρούγκμαν. Γιατί έχει προφανή σχέση με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Φαίνεται αρκετά ξεκάθαρο ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν είδε την εξάρτηση της Ευρώπης, και ειδικότερα της Γερμανίας από το ρωσικό φυσικό αέριο, με τον ίδιο τρόπο που οι ιδιοκτήτες σκλάβων έβλεπαν την εξάρτηση της Βρετανίας από τον King Cotton (το βαμβάκι) : Μια μορφή οικονομικής εξάρτησης που θα ανάγκαζε αυτά τα έθνη να επιτρέψουν τις στρατιωτικές του φιλοδοξίες.
Και δεν είχε εντελώς άδικο. Την περασμένη εβδομάδα κατηγόρησα τη Γερμανία για την απροθυμία της να κάνει οικονομικές θυσίες για χάρη της ελευθερίας της Ουκρανίας. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι η απάντηση της Γερμανίας στις εκκλήσεις της Ουκρανίας για στρατιωτική βοήθεια τις παραμονές του πολέμου, ήταν επίσης αξιολύπητη. Η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες έσπευσαν να παράσχουν θανατηφόρα όπλα, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων αντιαρματικών πυραύλων που ήταν τόσο κρίσιμοι για την απόκρουση της επίθεσης της Ρωσίας στο Κίεβο. Η Γερμανία πρόσφερε και έσερνε τα πόδια της για την παράδοση … 5.000 κρανών.
Και δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι αν, ας πούμε, ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν ακόμη πρόεδρος στις Ηνωμένες Πολιτείες, το στοίχημα του Πούτιν ότι το διεθνές εμπόριο θα ήταν δύναμη καταναγκασμού και όχι ειρήνης, θα είχε δικαιωθεί.
Κρούγκμαν κατά Γερμανίας: Να γίνει ένας καλύτερος υπερασπιστής της δημοκρατίας
"Αν νομίζετε ότι προσπαθώ να βοηθήσω να ντροπιαστεί η Γερμανία ώστε να γίνει καλύτερος υπερασπιστής της δημοκρατίας, έχετε δίκιο", λέει ξεκάθαρα. Αλλά προσπαθώ επίσης να διατυπώσω μια ευρύτερη άποψη σχετικά με τη σχέση μεταξύ παγκοσμιοποίησης και πολέμου, η οποία δεν είναι τόσο απλή όσο πολλοί υποθέτουν.
Εμπόριο και Ειρήνη
Υπήρχε η εμπεδωμένη πεποίθηση μεταξύ των δυτικών ελίτ ότι το εμπόριο είναι καλό για την ειρήνη και το αντίστροφο. Η ιστορική θέση της Αμερικής υπέρ της απελευθέρωσης του εμπορίου, που ξεκίνησε πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν πάντα εν μέρει ένα πολιτικό σχέδιο: ο Κόρντελ Χαλ, υπουργός Εξωτερικών του Φράνκλιν Ρούσβελτ, πίστευε ακράδαντα ότι οι χαμηλότεροι δασμοί και το αυξημένο διεθνές εμπόριο θα βοηθούσαν να τεθούν τα θεμέλια για την ειρήνη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, επίσης, ήταν τόσο ένα οικονομικό όσο και ένα πολιτικό εγχείρημα. Η προέλευσή του βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, που ιδρύθηκε το 1952 με ρητό στόχο να καταστήσει τη γαλλική και τη γερμανική βιομηχανία τόσο αλληλεξάρτητες ώστε να μην υπάρξει ποτέ άλλος ευρωπαϊκός πόλεμος.
Η Ostpolitik και η σχέση με τη σημερινή στάση της Γερμανίας
Και οι ρίζες της αδυναμίας αυτής της Γερμανίας ανάγονται στη δεκαετία του 1960, όταν η κυβέρνηση της Δυτικής Γερμανίας άρχισε να επιδιώκει την Ostpolitik — την πολιτική εξομάλυνσης των σχέσων Δυτικής Γερμανίας και Ανατολικής Ευρώπης— επιδιώκοντας την εξομάλυνση και των οικονομικών σχέσεων με τη Σοβιετική Ένωση, με την ελπίδα ότι η μεγαλύτερη ολοκλήρωση με τη Δύση, θα ενίσχυε την κοινωνία των πολιτών και θα ωθούσε το ανατολικό μπλοκ προς τη δημοκρατία. Το ρωσικό αέριο άρχισε να ρέει προς τη Γερμανία το 1973.
Προάγει λοιπόν το εμπόριο την ειρήνη και την ελευθερία;
Οι αυταρχικοί ηγέτες που ενδιαφέρονται περισσότερο για την εξουσία παρά για την ευημερία μπορεί να δουν την οικονομική ολοκλήρωση με άλλα έθνη, ως το ελεύθερο για να δρουν ανεξέλεγκτα βγάζοντας το συμπέρασμα ότι οι δημοκρατίες με ισχυρό οικονομικό διακύβευμα στα καθεστώτα τους, θα κάνουν τα στραβά μάτια στις καταχρήσεις εξουσίας τους.
Το περίπτωση της Ουγγαρίας εντός ΕΕ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει εδώ και χρόνια, με τον Βίκτορ Όρμπαν πρωθυπουργό της Ουγγαρίας να έχει συστηματικά διαλύσει τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Πόσο μεγάλο μέρος αυτής της αδυναμίας της ΕΕ μπορεί να εξηγηθεί από τις μεγάλες επενδύσεις στην Ουγγαρία που έχουν πραγματοποιήσει οι ευρωπαϊκές, και ιδιαίτερα οι γερμανικές, εταιρείες;
Το πραγματικά μεγάλο ερώτημα: η Κίνα
Ο Σι Τζινπίνγκ βλέπει την ενσωμάτωση της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία ως λόγο για την αποφυγή τυχοδιωκτικών πολιτικών - όπως η εισβολή στην Ταϊβάν - ή ως λόγο για να περιμένουμε μια αδύναμη δυτική απάντηση;
Ο Κρούγκμαν δεν προτείνει ως λύση την επιστροφή στον "προστατευτισμό". "Προτείνω ότι οι ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια σχετικά με το εμπόριο —πραγματικές ανησυχίες, όχι φαρσικές εκδοχές όπως η επίκληση της εθνικής ασφάλειας από τον Τραμπ για την επιβολή δασμών στο καναδικό αλουμίνιο— πρέπει να ληφθούν πιο σοβαρά από ό,τι πίστευα, μεταξύ άλλων, εγώ. Πιο άμεσα, ωστόσο, τα νομοταγή έθνη πρέπει να δείξουν ότι δεν θα αποθαρρυνθούν από την υπεράσπιση της ελευθερίας.
Οι αυταρχικοί ηγέτες μπορεί να πιστεύουν ότι η οικονομική έκθεση στα αυταρχικά καθεστώτα τους θα κάνει τις δημοκρατίες να φοβούνται να υπερασπιστούν τις αξίες τους".
Να κοπεί το φυσικό αέριο και να σταλούν όπλα
"Πρέπει να τους αποδείξουμε ότι κάνουν λάθος. Και αυτό στην πράξη σημαίνει ότι η Ευρώπη πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να διακόψει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου και ότι η Δύση χρειάζεται να προμηθεύσει την Ουκρανία με τα όπλα που χρειάζεται, όχι απλώς για να κρατήσει τον Πούτιν μακριά.
Το διακύβευμα εδώ είναι πολύ μεγαλύτερο από την Ουκρανία".
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Αδιανόητο: Βραζιλιάνος κροίσος πέθανε και άφησε 1 δισ. κληρονομιά στον Νεϊμάρ επειδή του άρεσε ως παίκτης [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x360/0,24,608,265/crop/both/f7/f70af655d75548dab88e884851f65485.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ξάνθη: Συγκλονίζει η 79χρονη από τη Σουηδία για τον 30χρονο - "Τρελάθηκε που δεν είχα χρήματα και με χτυπούσε" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x342/0,50,608,291/crop/both/3f/3fb8d74b0ae14fd2b8a13924e395de4a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σι, Πούτιν και Κιμ μαζί στην παρέλαση στην Κίνα - Ο Τραμπ τους κατηγορεί για συνωμοσία [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x414/0,65,608,406/crop/both/2c/2cf7ec60888d4c098728314a23c83943.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Κύμα πληγμάτων της Ρωσίας στο Κίεβο: Τουλάχιστον 10 νεκροί και δεκάδες τραυματίες [εικόνες-βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x410/0,43,608,384/crop/both/5f/5fac79c7d3ca44999ed4ffee46254f35.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ζελένσκι: Κατέθεσε στεφάνι για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας - Συνεχάρη τους συμπατριώτες του [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x401/0,33,608,374/crop/both/11/1151816c59174076841e2addc1f3b387.jpg?quality=60&404=default&v=2)
