Ανάλυση Reuters: Πώς μπορεί να τελειώσει η ρωσική εισβολή - Γιατί οι πολιτικοί δεν είναι πάντα οι καλύτεροι διαμεσολαβητές

REUTERS

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι απίθανο να επιλυθεί στο πεδίο της μάχης. Το τέλος της αιματοχυσίας και της καταστροφής της Ουκρανίας μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης, αλλά τέτοιες συζητήσεις πρέπει να γίνονται προσεκτικά, αναφέρει το πρακτορείο Reuters.

Μέχρι στιγμής, όλες οι προσπάθειες ήταν ανεπιτυχείς. Όπως και οι εκκλήσεις προς τον Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο από αρχηγούς δυτικών κρατών μέχρι τον Πάπα.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενεργεί επί του παρόντος ως μεσολαβητής μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Μια τέτοια κατάσταση, όπου μια τρίτη χώρα ή πολιτικός αναλαμβάνει το ρόλο του μεσολαβητή, έχει λειτουργήσει στο παρελθόν για να τερματίσει ορισμένους πολέμους, Αλλά οι πολιτικοί δεν είναι πάντα οι καλύτεροι διαμεσολαβητές.

Οι διαπραγματεύσεις μπορούν να διευκολυνθούν πιο ενεργά από διεθνείς εμπειρογνώμονες σε θέματα ειρηνευτικής μεσολάβησης οι οποίοι θα πρέπει να συμμετέχουν το συντομότερο δυνατό.

Υπήρξαν πολλές εξελίξεις στον τομέα της ειρηνευτικής διαμεσολάβησης τις τελευταίες δεκαετίες. Τα Ηνωμένα Έθνη, η Αφρικανική Ένωση και άλλοι διεθνείς οργανισμοί έχουν δημιουργήσει ομάδες διαμεσολάβησης. Έχουν επίσης δημιουργηθεί αρκετές εξειδικευμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις, όπως το Κέντρο Ανθρωπιστικού Διαλόγου με έδρα τη Γενεύη και η Πρωτοβουλία Διαχείρισης Κρίσεων με έδρα το Ελσίνκι.

Η ειρηνευτική διαμεσολάβηση εξελίσσεται σε επαγγελματική δραστηριότητα. Υπήρξαν ακόμη και πρωτοβουλίες για την έγκριση μιας νέας διεθνούς συνθήκης για τη δημιουργία ενός ισχυρότερου πλαισίου και περισσότερης καθοδήγησης για τους διαπραγματευτές ειρήνης.

Οι διαμεσολαβητές καλούνται όταν μια σύγκρουση είναι πολύ περίπλοκη για να επιλύσουν τα εμπλεκόμενα μέρη από μόνα τους. Η προσπάθεια τερματισμού των πολέμων είναι πολύ περίπλοκη και απαιτεί συγκεκριμένη τεχνογνωσία.

Το πρόβλημα στο πλαίσιο Ρωσίας-Ουκρανίας είναι ότι όλες αυτές οι πεπειραμένες οργανώσεις θα απορριφθούν ως "φιλοδυτικές" από τη Μόσχα. Το ίδιο ισχύει για κράτη όπως η Ελβετία και τα σκανδιναβικά κράτη, τα οποία έχουν μακρά παράδοση ως μεσολαβητές.

Ως εκ τούτου, οι τρέχουσες συνομιλίες Ρωσίας-Ουκρανίας λαμβάνουν τη μορφή διαπραγματεύσεων κλασικής διπλωματίας μεταξύ κρατών με τη μεσολάβηση πολιτικών. Δεν εμπλέκονται δηλαδή επαγγελματίες μεσολαβητές για την ειρήνη.

Οι μεσολαβητές της ειρήνης δεν χρειάζεται απαραίτητα να είναι απολύτως ουδέτεροι και αμερόληπτοι. Οι στενές σχέσεις με το ένα ή και τα δύο μέρη της σύγκρουσης μπορεί να βοηθήσουν.

Πράγματι, ο Ερντογάν έχει υψηλά διακυβεύματα σε αυτή τη σύγκρουση. Αυτό δεν τον αποκλείει αυτόματα ως διαμεσολαβητή.

Σκεφτείτε τον ρόλο που έπαιξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ιστορικά ισχυροί υποστηρικτές του Ισραήλ, στη διαμεσολάβηση της Συμφωνίας του Όσλο του 1993 μεταξύ του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι ο ρόλος που έπαιξε ο Blaise Compaoré, ο πρώην πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο, στις διαπραγματεύσεις του 2007 που οδήγησαν σε μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης της Ακτής του Ελεφαντοστού και των επαναστατημένων "Νέων Δυνάμεων", τις οποίες ο Compaoré υποστήριξε απροκάλυπτα.

Το να μπορείτε να επηρεάσετε και, σε κάποιο βαθμό, να αναγκάσετε τα μέρη της σύγκρουσης να διαπραγματευτούν, μπορεί επίσης να βοηθήσει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ειρηνευτική συμφωνία του Ντέιτον του 1995 που έβαλε τέλος στην αιματοχυσία στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Τότε οι ΗΠΑ είχαν κάποια μόχλευση επί των μερών, κάτι που επέτρεψε στον επικεφαλής μεσολαβητή, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ,να κλειδώσει όλα τα μέρη σε ένα δωμάτιο -στην περίπτωση αυτή την αεροπορική βάση Wright-Patterson στο Ντέιτον- μέχρι να καταλήξουν σε συμφωνία.

Αλλά η Ρωσία είναι πολύ ισχυρή για κάτι τέτοιο.

Αυτός είναι επίσης ο λόγος που το ταξίδι του καγκελαρίου της Αυστρίας στη Μόσχα φαινόταν μάλλον απελπιστικό και πιθανώς αντιπαραγωγικό σε αυτή τη φάση. Ο καγκελάριος Nehammer φαίνεται να πίστευε ότι μπορεί να διαπραγματευτεί ανθρωπιστικούς διαδρόμους και κατάπαυση του πυρός. Αλλά ο Πούτιν μπόρεσε να χρησιμοποιήσει την επίσκεψη για να δείξει στους Ρώσους ότι δεν είναι τόσο απομονωμένος στην Ευρώπη (ακόμα και αν η Αυστρία δεν είναι καθόλου βαρέων βαρών δύναμη). Έτσι, ενώ οι προσπάθειες διαμεσολάβησης είναι πάντα αξιέπαινες, πρέπει να προγραμματίζονται προσεκτικά.

Βασικά, οι πολιτικοί δεν είναι απαραίτητα οι καλύτεροι διαμεσολαβητές, αν και συχνά βλέπουν τους εαυτούς τους ως τέτοιους, και ο Ερντογάν βρίσκεται σε σχετικά καλή θέση, γράφει το πρακτορείο Reuters.

Επαγγελματίες εμπειρογνώμονες σε θέματα ειρηνευτικής διαμεσολάβησης θα μπορούσαν και θα έπρεπε να συμμετέχουν στις συνομιλίες Ρωσίας-Ουκρανίας, επίσημα ή άτυπα. Οι περισσότερες ειρηνευτικές συμφωνίες διευκολύνθηκαν από τρίτους κατά κάποιο τρόπο.

Για παράδειγμα, η Διακυβερνητική Αρχή για την Ανάπτυξη, ένας περιφερειακός οργανισμός, μεσολάβησε στις διαπραγματεύσεις μεταξύ του Σουδάν και του Νοτίου Σουδάν, με τη συμβολή άλλων οργανισμών και εμπειρογνωμόνων. Αυτό οδήγησε στην υιοθέτηση της Συνολικής Ειρηνευτικής Συμφωνίας το 2005, η οποία έδωσε τέλος σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο.

Επίσης, ενώ η κατάπαυση του πυρός είναι επιθυμητή, δεν είναι απολύτως απαραίτητο να σημειωθεί πρόοδος σε ουσιαστικά ζητήματα, όπως το καθεστώς του Ντονμπάς και της Κριμαίας. Πολλές διαπραγματεύσεις, από τη Βοσνία μέχρι την Κολομβία, έχουν διεξαχθεί ενώ οι μάχες συνεχίζονταν. Έτσι, ακόμα κι αν δεν υπάρξει κατάπαυση του πυρός, τα μέρη μπορούν να συμφωνήσουν σε άλλα θέματα.

Και μπορεί να είναι εντάξει σε κάποια ζητήματα να "συμφωνούν ότι διαφωνούν". Δεν χρειάζεται να επιλυθούν όλα αυτή τη στιγμή σε μια ολοκληρωμένη συμφωνία πακέτου. Ορισμένα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν αργότερα. Η ειρήνη είναι μια μακρά διαδικασία.

Οι φρικαλεότητες εναντίον αμάχων περιπλέκουν τα πράγματα

Για να είμαστε σαφείς, γράφει το Reuters, η συμμετοχή σε διαπραγματεύσεις δεν δικαιολογεί την επιθετικότητα της Ρωσίας ή τη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου. Και οι φρικαλεότητες εναντίον αμάχων, όπως αποκαλύφθηκε από τα πτώματα που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα στη Μπούτσα, θα μπορούσαν να μειώσουν περαιτέρω τις πιθανότητες για επιτυχημένες συνομιλίες.

Μέχρι στιγμής δεν έχουν εκδοθεί κατηγορίες ή εντάλματα σύλληψης πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών, συμπεριλαμβανομένου του Πούτιν. Αλλά με την κατάσταση να εξετάζεται ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει. Αν και είναι δύσκολο να εκτελεστούν τέτοια εντάλματα, είναι πιθανό να επηρεάσουν τις διαπραγματεύσεις.

Είναι κρίσιμο να διερευνηθεί κάθε επιλογή για τον τερματισμό του πολέμου αυτή τη στιγμή, προβλέποντας ένα σενάριο που επιτρέπει στις δύο πλευρές να αποφύγουν ότι αισθάνονται ταπεινωμένοι. Η χρήση επαγγελματιών μεσολαβητών για την ειρήνη θα βοηθούσε. Αλλά φυσικά δεν μπορούν να επιβληθούν στον Πούτιν, καταλήγει το Reuters.

Πηγή: Reuters

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr