Το μήνυμα ότι η ζωή συνεχίζεται κανονικά θέλησε να στείλει η Τεχεράνη λίγες ώρες μετά την πρώτη στην ιστορία αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στο Ισράηλ. Η διάθεση να υποβαθμίσει την επίθεση την ίδια στιγμή που ο πρόεδρος της χώρας διατηρεί σκληρή ρητορική, δείχνει το δίλημμα που αντιμετωπίζει το Ιράν μετά τα χτυπήματα του Σαββάτου.
Εάν απαντήσει, κινδυνεύει με περαιτέρω κλιμάκωση σε μια περίοδο που η οικονομία του Ιράν είναι σε δεινή κατάσταση (και άρα δεν μπορεί να αντέξει ένα μακροχρόνιο και πολύ δαπανηρό πόλεμο), οι σύμμαχοι και πληρεξούσιοί του έχουν υποστεί πλήγματα που ενδέχεται να αποδειχθούν ανεπανόρθωτα (Χεζμπολάχ), στρατιωτικά έχει δεχθεί σοβαρές απώλειες ενώ η ηγεσία του δεν είναι βέβαιο ότι είναι έτοιμη για πόλεμο ευρείας κλίμακας. Το καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας είναι μεν προσηλωμένο στην "καταστροφή του Ισραήλ", όπως είναι το δόγμα τους, όμως είναι εξίσου προσηλωμένο στην παραμονή στην εξουσία σε μια συγκυρία που είναι όλο και πιο αντιδημοφιλές σε σημαντική μερίδα της κοινωνίας.
Εάν δεν το κάνει ωστόσο, κινδυνεύει να φανεί αδύναμο στους ίδιους τους συμμάχους του, ενώ δεν θα ικανοποιήσει τις πιο σκληρές και πολύ ισχυρές φωνές στο εσωτερικό.
Όπως τονίζουν οι New York Times στην ανάλυσή τους, ας μην ξεχνάμε ότι το Ιράν βρίσκεται ήδη εν μέσω ενός περιφερειακού πολέμου. Από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ κινήθηκε γρήγορα για να εξαλείψει την μαχητική ομάδα στη Γάζα και άλλους πληρεξούσιους του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ, των Χούθι και των συμμάχων της στη Συρία και το Ιράκ.
Αυτές οι ομάδες αντιπροσωπεύουν την "μπροστινή άμυνα" του Ιράν ενάντια στο Ισραήλ, "την καρδιά της αποτροπής του έθνους". Πλέον όμως έχουν αποδυναμωθεί πολύ από τη σκληρή απάντηση του ισραηλινού στρατού από τις 7 Οκτωβρίου και μετά, ενώ τα χτυπήματα του Σαββάτου έχουν καταστήσει και το ίδιο το Ιράν πιο ευάλωτο.
Το προηγούμενο διάστημα, αρκεοί Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν επιθυμούν έναν άμεσο πόλεμο με το Ισραήλ. Και αυτό που θέλουν είναι να διατηρήσουν τους συμμάχους τους, το λεγόμενο δαχτυλίδι της φωτιάς γύρω από το Ισραήλ.
Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος, όπως υποστηρίζουν αναλυτές, που ο ανώτατος ηγέτης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, επέτρεψε την εκλογή ενός πιο μετριοπαθούς προέδρου, του Μασούντ Πεζεσκιάν, μετά τον θάνατο του σκληροπυρηνικού Εμπραχίμ Ραΐσι σε συντριβή ελικοπτέρου.
Δεν είναι αμελητέο, ότι ήδη από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Πεζεσκιάν έχει αρχίσει να χτίζει διαύλους επικοινωνίας για νέες συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν με αντάλλαγμα την άρση των οικονομικών κυρώσεων, προσέγγιση που δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την άδεια του ανώτατου ηγέτη. Από την άλλη, οι Φρουροί της Επανάστασης είναι σταθερά σε μια πιο σκληρή γραμμή.
Διεθνείς αναλυτές πάντως υποστηρίζοθν ότι για το Ιράν, το επιχείρημα για την αποκλιμάκωση είναι ισχυρό. Η επιθυμία για την Ουάσιγκτον και το Ισραήλ, είναι η σύγκρουση με το Ιράν "να γίνει για άλλη μια φορά ένας σκιώδης πόλεμος και όχι ένας φανερός πόλεμος", δήλωσε στους NYT ο Ντέιβιντ Μακόφσκι, συνεργάτης στο Ινστιτούτο της Ουάσιγκτον για την Πολιτική στη Μέση Ανατολή. "Στον σημερινό κόσμο αυτό θα ήταν ένα επίτευγμα. Δεν τερματίζεις την εχθρότητα, αλλά την θέτεις υπό έλεγχο", λέει.
Παράλληλα, λίγες μέρες πριν από τις κάλπες στις ΗΠΑ, και οι αμερικανικές εκλογές θεωρούνται ένας παράγοντας που ρυθμίζει τις εξελίξεις. Ο Σάναμ Βακίλ, διευθυντής του Προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Chatham House, δήλωσε:"Εάν το Ιράν θέλει να αποφύγει μια ευρύτερη κλιμακούμενη σύγκρουση πριν από τις αβέβαιες εκλογές στις ΗΠΑ, πρέπει να αποδεχθεί το χτύπημα και να παίξει ένα πιο μακροχρόνιο στρατηγικό παιχνίδι επικεντρωμένο στη διπλωματική προσέγγιση στην περιοχή και τα ανοίγματα εάν προκύψουν από τη Δύση", είπε. Η εκτιμησή του είναι ότι "το Ιράν θα προσπαθήσει να ανατρέψει τα πράγματα στο Ισραήλ και να μεταφράσει την στρατιωτική του αδυναμία σε διπλωματικά ανοίγματα.
Στο Ιράν υποβάθμισαν το χτύπημα δείχνοντας εικόνες του κόσμου να πηγαίνει κανονικά στις δουλειές του
Το Σάββατο η Τεχεράνη έστειλε και ένα άλλο μήνυμα. Υποβάθμισε δημόσια την επίδραση της επίθεσης και έδειξε συνηθισμένο πρόγραμμα στην τηλεόραση. Δεν δεσμεύθηκε αμέσως ότι έρχονται μεγάλα αντίποινα, αλλά απλώς επανέλαβε το δικαίωμά της να το κάνει.
Ωστόσο, σε αυτό το κλίμα επιφυλακτικότητας, ένας παράγοντας που δεν πρέπει να υποβαθμίζεται είναι οι στενότερες σχέσεις του Ιράν με τη Ρωσία και την Κίνα.
Τι καταστράφηκε από τα χτυπήματα του Ισραήλ
Σε επιχειρησιακό επίπεδο, οι εκτεταμένες αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ στο Ιράν το Σάββατο ακρωτηρίασαν την ικανότητα του Ιράν να παράγει βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς.
Το χτήπημα θεωρείται ότι συνολικά θα είναι δύσκολο και χρονοβόρο να αντιστραφεί και να αντισταθμιστεί, ενώ καταδεικνύει ότι κρίσιμες ενεργειακές εγκαταστάσεις είναι ευάλωτες σε μελλοντικές επιθέσεις. Στις ισραηλινές επιθέσεις καταστράφηκαν συστοιχίες αεράμυνας που τις προστατεύουν, σύμφωνα με αναφορές Ισραηλινών και Αμερικανών αξιωματούχων που βασίζονται σε δορυφορικές εικόνες που έχουν αναλυθεί το τελετυαίο 24ωρο.
Τα πλήγματα, τα οποία ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός σταθμός Kan ανέφερε ότι αντικατοπτρίζουν τις στρατιωτκές δυνατότητες που αναπτύχθηκαν εδώ και δύο δεκαετίες, έδειξαν πολύ μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων για τα ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη στο χτύπημα του Ιράν, και αποδεικνύουν ότι εάν η παρούσα σύγκρουση συνεχίσει να κλιμακώνεται, η ικανότητα της Τεχεράνης να εκτοξεύει πυραύλους έχει τρωθεί σημαντικά.
Τα πλήγματα στόχευαν τοποθεσίες που φέρεται να περιλαμβάνουν τη μυστική βάση Parchin κοντά στην Τεχεράνη, η οποία χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για έρευνα και ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, καθώς και ένα εργοστάσιο που κατασκευάζει drone.