Aνάλυση: Το Facebook και το τίμημα της «ψηφιακής ουτοπίας»

Ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο για τις προκλήσεις και τα ερωτήματα που εγείρει η υπόθεση «Facebook – Cambridge Analytica» φιλοξενεί το γνωστό αμερικανικό περιοδικό Wired. Σημειώνεται ότι την Τρίτη ο CEO του Facebook Μαρκ Ζούκερμπεργκ κατέθεσε ενώπιον του Κογκρέσου, ζητώντας προσωπικά και επίσημα συγγνώμη για τα λάθη στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών του ιστοτόπου κοινωνικής δικτύωσης και για την πολιτική χειραγώγηση. «Θα χρειαστεί χρόνος για να κάνουμε όλες τις απαραίτητες αλλαγές για να περιορίσουμε αυτές τις λανθασμένες χρήσεις», πρόσθεσε.

Τι μπορεί ωστόσο να μας μάθει η συγκεκριμένη υπόθεση για τον ψηφιακό κόσμο και τη χρήση των social media; Είναι η καινοτομία πάντοτε έρμαιο των στρεβλώσεων της ανθρώπινης ηθικής; Το ερωτηματικό για την ιδιωτικότητα που άνοιξε η υπόθεση Cambridge Analytica μπορεί να καλυφθεί από τις διαβεβαιώσεις του Ζούκερμπεργκ; Και μήπως τελικά θα πρέπει να ξανασκεφτούμε αυτό που αρκετοί ονομάζουν «ψηφιακή ουτοπία»;

Διαβάστε αναλυτικά το δημοσίευμα του Wired, στο οποίο επιχειρείται να απαντηθούν ορισμένα από τα παραπάνω ερωτήματα:

Στις αρχές της χιλιετίας, μια μεγάλη υπόσχεση θερισμού έκανε την εμφάνισή της. Μια νέα τάξη νέων «επαναστατών», που θεώρησαν ότι ο κόσμος δεν είχε φτάσει ακόμη στο μεγαλείο που του άξιζε και έτσι ένιωσαν την ευθύνη να τον διαμορφώσουν σύμφωνα με το όραμά τους, ορκίστηκαν μια εποχή αφθονίας και μεγάλης ευημερίας. Ανάμεσα σε αυτούς ήταν και ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ, CEO του Facebook, επιδίωξη του οποίου ήταν να αναδιαμορφώσει το πεδίο της επικοινωνίας. Πράγματι, ανέτρεψε τον τρόπο με τον οποίο καταγράφουμε, ανταλλάσσουμε και καταναλώνουμε την πληροφορία και υπό αυτήν την έννοια έφερε μια «επανάσταση» στις ανθρώπινες δυνατότητες. Όπως όμως κάθε θερισμός, έτσι και αυτός δεν δίνει μόνο ανταμοιβές αλλά έχει και κόστος. Αυτό που αποκαλύφθηκε μετά από τις αρχικές στιγμές της αθωότητας της νέας χιλιετίας είναι τόσο τραγικό όσο και αναπότρεπτο. Πρόκειται για το κόστος της ουτοπίας, ένας κόστος που σήμερα βλέπουμε πως ίσως είναι ιδιαίτερα υψηλό.

Δεν υπάρχει κάποιος λόγος να ανακαλέσει κανείς πολλά, αλλά είναι χρήσιμο να αντιληφθεί το μέγεθος των όσων συνέβησαν. Το ότι η Cambridge Analytica, μια εταιρία ανάλυσης δεδομένων που εργάστηκε για λογαριασμό της προεκλογικής καμπάνιας του Τραμπ, πιθανότατα χρησιμοποίησε δεδομένα του Facebοok για να εντοπίσει ψηφοφόρους και να διαμορφώσει την ιστορία, αποκαλύπτει μια από τις ρωγμές του μεγάλου ουτοπικού εγχειρήματος. Η καινοτομία είναι τόσο αγαθή όσο το πνεύμα των ανθρώπων που την κρατούν. Το πρόβλημα βεβαίως δεν περιορίζεται σε μια και μόνο πλατφόρμα. Ο τρόπος σύνδεσης των ανθρώπων, έτσι όπως αυτός αναδιαμορφώθηκε ψηφιακά μέσα από την ευρεία χρήση των social media και των email, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με σειρά «μολύνσεων». Από αυτήν την διαδικασία έχουμε κερδίσει πολλά, έχουμε όμως χάσει επίσης πολλά.

Αυτό που βλέπουμε είναι πως ένας θερισμός διατρέχει τον κίνδυνο να σαπίζει εάν δεν βάλει κανείς την απαραίτητη φροντίδα. Αυτό ισχύει και για τα social media. Με το πέρασμα του χρόνου, οι χρήστες μετέτρεψαν το Twitter σε έναν τόπο αντιπαράθεσης και τοξικότητας. Από την άλλη πλευρά βέβαια χρησίμευσε ως ένα σημείο ενεργοποίησης ακτιβιστικών δράσεων, ενώ μετατράπηκε σε πολιτιστική μηχανή της σύγχρονης γενιάς. Τα κακά του όμως παρέμειναν. Η ρητορική μίσους μόλυνε τα timelines, η προσβλητική συμπεριφορά αγνοήθηκε από τους regulators, ενώ εξωτερικοί δρώντες χρησιμοποίησαν την πλατφόρμα για να προάγουν την τρομοκρατία. Το Instagram επίσης μεταμορφώθηκε από «Κήπο της Εδέμ» σε σπίτι fake news και ρωσικών τρολ με όρεξη για αναρχία. Μέσα από αυτές της «φωτιές», μεγάλες ή μικρές, η φωνή των επικεφαλής της κάθε πλατφόρμας ηχούσε μια αρμονία αδιαφορίας.
[...]

«Το Facebook είναι μια αισιόδοξη εταιρία με αρχές. Στο μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξής μας επικεντρωθήκαμε στα καλά που μπορεί να φέρει η σύνδεση των ανθρώπων» ανέφερε ο Ζούκερμπεργκ, μιλώντας στο Κογκρέσο. «Είναι όμως σαφές ότι δεν κάναμε αρκετά για να αποτρέψουμε αυτά τα εργαλεία να χρησιμοποιηθούν για κακούς σκοπούς. Αυτό ισχύει για τα fake news, για την ξένες παρεμβολές σε εκλογές, τη ρητορική μίσους, την ιδιωτικότητα των δεδομένων και των developers. Δεν είδαμε με το σωστό εύρος την ευθύνη μας και αυτό ήταν ένα μεγάλο λάθος» σημείωσε.

Όλα αυτά είναι καλά αλλά δεν είναι αρκετά. Όπως σημείωσε ο CEO της Apple Τιμ Κουκ, δεν μπορούμε να εμπιστευθούμε τον Ζούκερμπεργκ ότι θα διορθώσει μόνος του αυτά τα προβλήματα. Γιατί ακόμη και αν το Facebook βρει έναν τρόπο να θεραπευθεί και να «ξαναφυτρώσει» [...] να δημιουργήσει καλύτερες δικλείδες ασφαλείας, πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι τα δεδομένα μας δεν θα χρησιμοποιηθούν και πάλι, εναντίον μας; [...]
Αυτό που θα συμβεί από εδώ και πέρα, το πώς δηλαδή ο Ζούκερμπεργκ θα απαντήσει και το πώς εμείς θα απαντήσουμε σε αυτόν, θα αποτελέσει το πραγματικό τεστ της ανθρώπινης επινοητικότητας. Μια υπενθύμιση ότι παρά το γεγονός ότι η καινοτομία μπ0ρεί να γίνει λεία στις στρεβλώσεις της ανθρώπινης ανηθικότητας, δεν είναι απαραίτητο ότι θα υποκύψει σε αυτήν.

Πηγή: Wired

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr