Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας εκτινάχθηκαν, τα ευρωπαϊκά νομίσματα έπεσαν σε χαμηλά επίπεδα πολλών δεκαετιών και οι κυβερνήσεις προσπαθούν να περιορίσουν το οικονομικό πλήγμα μετά τη διακοπή του Nord Stream, του κύριου αγωγού φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Ευρώπη, γράφει η Wall Street Journal.
Η διακοπή, για την οποία το Κρεμλίνο κατηγόρησε τη Δευτέρα τη Δύση λόγω κυρώσεων, και δήλωσε ότι θα έχει μεγάλη διάρκεια, υλοποιεί το χειρότερο σενάριο για το οποίο η Ευρώπη προετοιμάζεται από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με την WSJ.
Η Ευρώπη βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του οικονομικού πολέμου μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης που διεξάγεται παράλληλα με τον πόλεμο στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία. Η εκτίναξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και η έλλειψη φυσικού αερίου έχουν πλήξει την ευρωπαϊκή οικονομία και έχουν προκαλέσει ανησυχίες για διακοπές ρεύματος και ελλείψεις φέτος το χειμώνα.
Οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκαν κατά περίπου 1/4 τη Δευτέρα ως απάντηση στη διακοπή λειτουργίας του αγωγού Nord Stream προς τη Γερμανία, που ανακοίνωσε η κρατικά ελεγχόμενη Gazprom μετά το κλείσιμο των αγορών την περασμένη εβδομάδα. Καθώς οι έμποροι προετοιμάζονταν για μια αναμενόμενη ύφεση στην ευρωζώνη, το ευρώ διολίσθησε για λίγο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών. Οι μετοχές υποχώρησαν στη Γερμανία, την Ιταλία, τη Γαλλία και άλλες αγορές.
Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και στελέχη της ενέργειας λένε ότι ο στραγγαλισμός του φυσικού αερίου έχει σχεδιαστεί για να πλήξει τις οικονομίες και να υπονομεύσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία. Η Μόσχα λέει ότι οι δυτικές κυρώσεις έχουν καταστήσει αδύνατη τη συντήρηση βασικών κομματιών του εξοπλισμού του αγωγού Nord Stream. Η Gazprom έχει αρνηθεί να επαναδρομολογήσει το αέριο μέσω αγωγών που λειτουργούν.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε τη Δευτέρα ότι τα προβλήματα άντλησης αερίου "προέκυψαν λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν κατά της χώρας μας και κατά ορισμένων εταιρειών από δυτικά κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Μεγάλης Βρετανίας".
"Επιμένουμε ότι η συλλογική Δύση, στην προκειμένη περίπτωση η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Καναδάς, η Μεγάλη Βρετανία, ευθύνονται για την κατάσταση που έφτασε στο σημείο που βρίσκεται τώρα", πρόσθεσε.
Η ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Γερμανίας δήλωσε ότι "τα ελαττώματα που ισχυρίζεται η ρωσική πλευρά δεν αποτελούν τεχνικό λόγο για τη διακοπή των εργασιών".
Οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας παρέμειναν κάτω από τα υψηλά επίπεδα ρεκόρ που καταγράφηκαν στα τέλη Αυγούστου. Όμως η προέλαση σε ιστορικά υψηλά επίπεδα είναι έτοιμη να εκτινάξει τον πληθωρισμό, να ωθήσει τους καταναλωτές στη φτώχεια και να ασκήσει πίεση στις ενεργοβόρες βιομηχανίες που βιώνουν ένα κύμα κλεισίματος εργοστασίων.
Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, πολλές από τις οποίες υποστηρίζονται από κυβερνήσεις, εργάστηκαν φέτος με μανία για να αντικαταστήσουν τις ροές ρωσικού φυσικού αερίου με εναλλακτικές πηγές, συμπεριλαμβανομένου του υγροποιημένου φυσικού αερίου που αποστέλλεται με πλοία από τις ΗΠΑ και τη Μέση Ανατολή. Η Γερμανία υποσχέθηκε να επανεξετάσει εάν θα κλείσει τρεις πυρηνικούς σταθμούς.
Τα επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου έχουν αυξηθεί και οι αναλυτές πιστεύουν όλο και περισσότερο ότι η Ευρώπη θα επιβιώσει τον χειμώνα χωρίς κρατική καθοδήγηση, αν και με υπέρογκο κόστος για την οικονομία μέσω των τιμών ρεκόρ.
Οι κυβερνήσεις έχουν επίσης διαθέσει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια για να θωρακίσουν τα ευάλωτα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η Γερμανία ανακοίνωσε την Κυριακή ένα σχέδιο ύψους 65 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Περιπλέκοντας περαιτέρω τις προοπτικές, οι αναλυτές αναμένουν ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκια αυτή την εβδομάδα για να ελέγξει τον πληθωρισμό που τροφοδοτείται από τις υψηλές τιμές της ενέργειας.
Το κλείσιμο του Nord Stream, το οποίο, σύμφωνα με την Gazprom, θα διαρκέσει επ' αόριστον, αύξησε τον επείγοντα χαρακτήρα των προσπαθειών της Ευρώπης να διασφαλίσει ότι θα περάσει το χειμώνα χωρίς να ξεμείνει από αέριο. Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να συναντηθούν την Παρασκευή για να συγκεντρώσουν ένα σχέδιο για να περιορίσουν τη σοβαρότητα μιας πιθανής ύφεσης.
Ένας βασικός στόχος είναι να τιθασευτούν οι άγριες κινήσεις στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν οδηγήσει τα ενεργοβόρα εργοστάσια της Ευρώπης να κλείσουν. Οι επιλογές που κυκλοφόρησαν από την Τσεχική Δημοκρατία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, περιλαμβάνουν μέτρα για την προσωρινή θέσπιση ανώτατων τιμών για τις εισαγωγές φυσικού αερίου και το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και για την επιβολή ορίου στα έσοδα που κερδίζουν οι εταιρείες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, πυρηνικής και υδροηλεκτρικής, με χαμηλό κόστος λειτουργίας. Τα έσοδα πέραν ενός ορισμένου σημείου θα αποκοπούν και θα αναδιανεμηθούν στους πελάτες, αναφέρεται σε έγγραφο που είδε η Wall Street Journal.
Πιο άμεσα, οι κυβερνήσεις λαμβάνουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι οι αγορές ενέργειας δεν θα καταρρεύσουν. Οι αλυσιδωτές κινήσεις στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν επιβαρύνει τις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας με τεράστιες πληρωμές σε μετρητά, τις οποίες υποχρεούνται να κάνουν για να συναλλάσσονται στα χρηματιστήρια ενέργειας. Οι αξιωματούχοι σε ορισμένες χώρες φοβούνται ότι οι αποτυχημένες πληρωμές θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ότι η συμπίεση μετρητών δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο αστάθειας.
Πανευρωπαϊκή πιστωτική γραμμή
Οι επιλογές που προτάθηκαν από την τσεχική κυβέρνηση περιλαμβάνουν μια πανευρωπαϊκή πιστωτική γραμμή, την οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, από την οποία οι εταιρείες με μεγάλα περιθώρια κέρδους θα μπορούσαν να δανειστούν για να συνεχίσουν τις συναλλαγές. Οι προτάσεις εγείρουν επίσης το ενδεχόμενο προσωρινής αναστολής της διαπραγμάτευσης στις ευρωπαϊκές αγορές παραγώγων ηλεκτρικής ενέργειας. Οι ιδέες αυτές αναμένεται να συζητηθούν κατά τη διάρκεια των συνομιλιών αυτής της εβδομάδας, μεταξύ άλλων και στην υπουργική σύνοδο της Παρασκευής.
Ανησυχώντας για μια πιθανή κατάρρευση της ολοκληρωμένης σκανδιναβικής αγοράς ενέργειας, οι κυβερνήσεις της Σουηδίας και της Φινλανδίας προηγήθηκαν της ΕΕ το Σαββατοκύριακο, προσφέροντας στις ενεργειακές εταιρείες εγγυήσεις ύψους 33 δισεκατομμυρίων δολαρίων για να διασφαλίσουν την εκπλήρωση των πληρωμών.
Τα σχέδια φάνηκε να ηρεμεί τους εμπόρους. Ο David Augustsson, εκπρόσωπος της Nasdaq Clearing AB με έδρα τη Στοκχόλμη, η οποία επεξεργάζεται τις περισσότερες συναλλαγές παραγώγων ενέργειας στη σκανδιναβική περιοχή, δήλωσε ότι οι συναλλαγές της Δευτέρας ήταν ομαλές, αν και οι τιμές αυξάνονταν.
"Ακόμη και οι ισχυρότερες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας αντιμετωπίζουν τεράστια πίεση όσον αφορά τις πληρωμές των εξασφαλίσεων", δήλωσαν αναλυτές της RBC Capital Markets.
Αναλυτές της Citigroup δήλωσαν ότι οι τιμές του φυσικού αερίου στη βορειοδυτική Ευρώπη θα μπορούσαν να εκτοξευθούν στα 420 ευρώ, που ισοδυναμούν με 418 δολάρια, ανά μεγαβατώρα σε περίπτωση ψυχρού χειμώνα και περαιτέρω ρωσικών περικοπών, πέρα από το υψηλό κλείσιμο των σχεδόν 350 ευρώ από τις 26 Αυγούστου.
Ο Nord Stream
Ο Nord Stream ήταν μέχρι πρόσφατα η κύρια οδός διέλευσης του ρωσικού φυσικού αερίου και κάλυπτε περίπου το 40% της ζήτησης της ΕΕ πριν από την εισβολή του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία. Μια ξεχωριστή διαδρομή, ο αγωγός Yamal-Europe που διέρχεται από την Πολωνία και τη Λευκορωσία, έχει κλείσει λόγω των ρωσικών κυρώσεων.
Έτσι, το ρωσικό φυσικό αέριο ρέει στην Ευρώπη μέσω δύο οδών -αγωγών που διέρχονται από την Ουκρανία και του TurkStream- σε μαζικά μειωμένες ποσότητες. Η πτώση των εξαγωγών από τη Ρωσία έπεσε σε μια κακή στιγμή για την περιοχή, η οποία αντιμετωπίζει επίσης την περιορισμένη παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας στη Νορβηγία και την απότομη πτώση της παραγωγής από τον γαλλικό "στόλο" πυρηνικής ενέργειας.

Η διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου στην Ευρώπη ενέχει κινδύνους για τη Μόσχα, καθώς η κατασκευή υποδομών αγωγών προς την Κίνα και άλλες αγορές θα πάρει χρόνια.
Η Gazprom έχει μειώσει την παραγωγή. Την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε ότι θα επιταχύνει τα μακροχρόνια σχέδια για τη σύνδεση περισσότερων ρωσικών πόλεων στο δίκτυο, ώστε να δώσει άλλη διέξοδο στο φυσικό αέριο που κάποτε κατευθυνόταν στην Ευρώπη.
Πηγή: WSJ
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr