«Ανοίγματα» Ερντογάν στην Ευρώπη, «μασάζ» σε ξένους επενδυτές

Σε κινήσεις ενίσχυσης συμμαχιών στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή προχωρά τις τελευταίες ώρες ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν σε μια προσπάθεια να απαλύνει τις ισχυρές πιέσεις που δέχεται η τουρκική λίρα, καθώς βαθαίνει η αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ αναφορικά με την απελευθέρωση του αμερικανού πάστορα Μπρανσόν από τις φυλακές της Σμύρνης.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το Bloomberg, οι προσπάθειες της τουρκικής κυβέρνησης περιλαμβάνουν την πραγματοποίηση μιας τηλεδιάσκεψης του τούρκου υπουργού Οικονομικών με διεθνείς επενδυτές, αλλά και τηλεφωνική επικοινωνία του Ταγίπ Ερντογάν με την γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Kατά τη διάρκεια της συνομιλίας των δύο προέδρων τονίστηκε «πόσο σημαντικό είναι να ενισχυθούν» οι οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών, ανέφερε η τουρκική προεδρία. «Οι δύο ηγέτες υπογράμμισαν πόσο σημαντικό είναι να ενισχυθούν οι οικονομικές και εμπορικές σχέσεις και οι αμοιβαίες επενδύσεις ανάμεσα στη Γαλλία και την Τουρκία», δήλωσε πηγή της τουρκικής προεδρίας. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι οι υπουργοί Οικονομικών των δύο χωρών θα συναντηθούν σύντομα και ο Μακρόν είπε στον Ερντογάν πως η οικονομική σταθερότητα της Τουρκίας είναι σημαντική για τη Γαλλία, σύμφωνα με την πηγή αυτή.

Σημειώνεται ότι την Τετάρτη ο κ. Ερντογάν είχε τηλεφωνική επικοινωνία και με την Άνγκελα Μέρκελ η οποία φέρεται να χαρακτήρισε σημαντική για την Γερμανία την ύπαρξη μιας ισχυρής τουρκικής οικονομίας. Υπενθυμίζεται ότι για το προσεχές διάστημα είναι προγραμματισμένη επίσημη επίσκεψη του τούρκου προέδρου στο Βερολίνο. Την ίδια στιγμή, όπως έγινε γνωστό μετά τη συνάντηση που είχε ο Ερντογάν με τον εμίρη του Κατάρ σεΐχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι, το Κατάρ θα προχωρήσει σε απευθείας επενδύσεις ύψους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Τουρκία.

H τουρκική λίρα σημείωσε μικρή ανάκαμψη για τρίτη ημέρα, ενώ την Τετάρτη οι ΗΠΑ έστειλαν νέο μήνυμα προς την Άγκυρα. Η αμερικανική κυβέρνηση θα εξετάσει την πιθανότητα να άρει τις επιβληθείσες εναντίον της Τουρκίας κυρώσεις εάν η τελευταία προχωρήσει στην απελευθέρωση του πάστορα Μπράνσον, ανέφερε σε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου και πρόσθεσε: «Η συμπεριφορά της Τουρκίας και του Ερντογάν για τον Μπράνσον ήταν εντελώς άδικη. Η απόφαση της Άγκυρας να προχωρήσει στην επιβολή δασμών (σσ. ως αντίποινα) είναι θλιβερή και στη λάθος κατεύθυνση».

Εν τω μεταξύ ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνούτσιν προειδοποίησε σήμερα ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλουν πρόσθετες κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας, εάν δεν απελευθερωθεί σύντομα ο Αμερικανός πάστορας.

«Έχουμε εφαρμόσει κυρώσεις σε βάρος μελών της κυβέρνησή τους» δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών. «Έχουμε επιπλέον μέτρα, τα οποία σχεδιάζουμε να λάβουμε, εάν δεν τον αφήσουν σύντομα ελεύθερο» πρόσθεσε ο ίδιος, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου στον Λευκό Οίκο υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Η λίρα κατέγραψε πτώση μετά τις δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Οικονομικών.

«Δεν αποδείχθηκαν καλοί φίλοι» είπε από την πλευρά του ο Αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης.

«Κρατούν έναν φοβερό Χριστιανό πάστορα εκεί. Είναι αθώος» συμπλήρωσε ο Τραμπ.

Επίσης, ο Ντόναλντ Τραμπ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ βοήθησαν την Τουρκία σε ένα συναφές περιστατικό, ωστόσο ο σύμμαχος της Ουάσιγκτον στο ΝΑΤΟ δεν ανταπέδωσε τη χάρη.

«Θέλουν να έχουν υπό κράτηση τον θαυμάσιο πάστορά μας. Δεν είναι δίκαιο, δεν είναι σωστό» σημείωσε.

«Μασάζ» από τον γαμπρό του Ερντογάν στους επενδυτές

Ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας Μπεράτ Αλμπαϊράκ δήλωσε πως η χώρα του κατανοεί πλήρως και αναγνωρίζει όλες τις εσωτερικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει και θα βγει ισχυρότερη από την τρέχουσα αστάθεια. Στη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με επενδυτές, ο Αλμπαϊράκ δήλωσε πως η Τουρκία ασχολείται αυτή τη στιγμή με την αντιμετώπιση της ανωμαλίας που έχει δημιουργηθεί στην αγορά και πως ο τραπεζικός τομέας της είναι υγιής και ισχυρός.

Ο υπουργός δήλωσε ακόμη πως η Τουρκία ουδέποτε εφάρμοσε μέτρα εκτός των αγορών και υπογράμμισε πως οι έλεγχοι κεφαλαίων δεν θα βρεθούν ποτέ στην ημερήσια διάταξη. Πρόσθεσε πως η χώρα θα εφαρμόσει περαιτέρω δημοσιονομικούς περιορισμούς και θα επικεντρωθεί στην αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η ευελιξία στην αγορά εργασίας αποτελούν επίσης προτεραιότητα, δήλωσε.

Σύμφωνα με τον Αλμπαϊράκ, η Τουρκία δεν σχεδιάζει να προσφύγει στη στήριξη του ΔΝΤ και θα επιτύχει τον δημοσιονομικό στόχο της μέσω της μείωσης των δαπανών. Θα επικεντρωθεί επίσης στην προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων. Ο τούρκος υπουργός Οικονομικών δήλωσε ακόμη πως η Τουρκία δεν θα διαστάσει να παράσχει υποστήριξη στον τραπεζικό τομέα και υποστήριξε πως δεν υπήρξαν τελευταία μεγάλες αναλήψεις από τις τράπεζες. Ο Αλμπαϊράκ τόνισε επίσης πως η Τουρκία δεν θα συμβιβαστεί στο θέμα της δημοσιονομικής πειθαρχίας και πως η μείωση του πληθωρισμού αποτελεί κορυφαία προτεταιότητα.

Νέες βολές από την Άγκυρα

Εν τω μεταξύ, για απόπειρα «οικονομικού πραξικοπήματος» εναντίον της Τουρκίας έκανε λόγο ο διευθυντής επικοινωνίας του Ερντογάν, Φαχρετίν Αλτούν, προειδοποιώντας ότι η Άγκυρα δεν θα ξεχάσει αυτούς που στράφηκαν εναντίον της. «Αποτρέπουμε αυτήν την προσπάθεια οικονομικού πραξικοπήματος με την ηγεσία του προέδρου μας και την προνοητικότητα του τουρκικού έθνους. Σε αυτό το πλαίσιο, αυτό το ισχυρό έθνος δεν θα ξεχάσει εκείνους που ήταν μαζί του και όσους ήταν εναντίον του», τόνισε ο Αλτούν σε μήνυμά του στο Twitter.

Στο μεταξύ, ο υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας Μουσταφά Βαράνκ δήλωσε ότι «λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μετρά κατά των οικονομικών κυρώσεων. Δεν θα επιτρέψουμε να πληγεί η βιομηχανία μας. Οι ισχυρές βιομηχανικές μας υποδομές και οι δυναμικοί μας επιχειρηματίες είναι το πιο σημαντικό στήριγμα ενάντια στις εσωτερικές και εξωτερικές επιθέσεις».

Προσφυγή στον ΠΟΕ

Η Άγκυρα θα προσφύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου εναντίον της πρόσφατης απόφασης που έλαβε η Ουάσινγκτον να διπλασιάσει τους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Τουρκία, δήλωσε από τη μεριά του ο Τούρκος υπουργός Εμπορίου Ρουχσάρ Πεκτζάν. Στις 10 Αυγούστου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως έδωσε εντολή για τον διπλασιασμό των δασμών στις εισαγωγές αλουμίνιου και χάλυβα από την Τουρκία στο 20% και 50% αντίστοιχα. Η κίνηση των ΗΠΑ είχε αποτέλεσμα η λίρα να χάσει περίπου το 20% της αξίας της και να φθάσει σε ιστορικό χαμηλό.

«Η Τουρκία έχει προσκαλέσει τις Ηνωμένες Πολιτείες να προσέλθουν σε ένα πάνελ διαιτητών στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη λάβει την πρόσκληση αυτή. Ως εκ τούτου, έχουμε ξεκινήσει μα διαδικασία διευθέτησης της διαφοράς στο πλαίσιο του ΠΟΕ», δήλωσε ο Πεκτζάν στο περιθώριο της 10ης Διάσκεψης Πρεσβευτών της Τουρκίας στην Άγκυρα, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu.

Η Τουρκία βρίσκεται σε διένεξη με τις Ηνωμένες Πολιτείες για εμπορικά θέματα από τον Μάρτιο, όταν ο Τραμπ επέβαλε αρχικά δασμούς 10% και 25% στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα, αντίστοιχα, από εταίρους των ΗΠΑ, περιλαμβανομένης της Τουρκίας. Η Άγκυρα χαρακτήρισε απαράδεκτους τους δασμούς και δεσμεύθηκε να λάβει ανταποδοτικά μέτρα. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η Άγκυρα διπλασίασε τους δασμούς που επιβάλλει σε 22 προϊόντα με προέλευση τις ΗΠΑ αξίας 533 εκατομμυρίων δολαρίων. Η Τουρκία δεν είναι η πρώτη χώρα που καταφεύγει στον ΠΟΕ εναντίον των εμπορικών πρακτικών των ΗΠΑ. Ο Καναδάς, η Κίνα, η Ρωσία αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν προσφύγει εναντίον των εισαγωγικών δασμών στον ΠΟΕ.

Δυσκολίες στην καθημερινότητα των πολιτών

Όπως είναι προφανές, οι συνεχιζόμενες πιέσεις στην τουρκική οικονομία δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην καθημερινότητα των πολιτών. Καθισμένη μπροστά στην ταμειακή μηχανή στον πάγκο της με τα λαχανικά, η Τζεμίλ Μπαϊκάλ παραπονιέται: «Κοιτάξτε, δεν πούλησα τίποτα!» Στη σκεπαστή αγορά της Άγκυρας, η κρίση της τουρκικής λίρας έχει προκαλέσει ήδη θύματα μεταξύ των εμπόρων.

«Δεν πουλάμε, αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να ερχόμαστε για να βγάλουμε το ψωμί μας», αναστενάζει η Μπαϊκάλ βλέποντας τα σακιά με τις πατάτες της να μένουν απούλητα. Εδώ, για τους εμπόρους, αυτή η στενότητα εξηγείται εύκολα από τη διπλωματική κρίση ανάμεσα στην Άγκυρα και την Ουάσινγκτον, η οποία ξέσπασε κυρίως λόγω της κράτησης του Αμερικανού πάστορα Άντριου Μπράνσον, ο οποίος στη συνέχεια τέθηκε σε περιορισμό κατ΄οίκον.

Η ανακοίνωση των κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας --η οποία ανταπέδωσε γρήγορα-- προκάλεσε την κατάρρευση του τουρκικού νομίσματος, που είχε ήδη υποχωρήσει σημαντικά λόγω της δυσπιστίας των αγορών για τις οικονομικές πολιτικές της Άγκυρας. Έτσι, η λίρα έχασε σχεδόν το 20% της αξίας της έναντι του δολαρίου μέσα σε έναν μήνα και σχεδόν το 40% από τις αρχές του έτους.

Η πτώση αυτή είχε αντίκτυπο στις τιμές. Ο Γιακούπ Κούρντι σηκώνει τους ώμους μπροστά από τον πάγκο του όπου πουλάει φρούτα. Προηγουμένως το πακέτο με τις 200 πλαστικές σακούλες κόστιζε 6,5 λίρες, τώρα σχεδόν τα διπλά. Για να αντιμετωπίσει την αύξηση του κόστους, αναγκάστηκε να αυξήσει τις τιμές του, κατά 50 λεπτά εδώ και εκεί. Ο Ιλχάν Γκετσγκέλ, που έχει έναν πάγκο λίγο πιο πέρα, αφήνει να ξεσπάσει η οργή του. «Πουλάω τα φρούτα μου, αλλά υποφέρω όταν τα πουλάω. Ένα κιλό σύκα κάνει 10 λίρες. Είναι δυνατόν;» λέει. «Είναι παράλογο. Θα έπρεπε να κάνουν 4 με 5 λίρες». «Ο κόσμος δεν μπορεί πλέον ούτε καν να οργανώσει τους γάμους των παιδιών του», προσθέτει.

Αγοραστική δύναμη

Αν οι έμποροι παραπονούνται ότι δεν έχουν κόσμο και το αποδίδουν στην κρίση της τουρκικής λίρας, η Σέμρα Καλαϊτζί, μια δικηγόρος που γνωρίζει την αγορά, είναι πιο συγκρατημένη και προσθέτει στις αιτίες το καλοκαίρι και τις διακοπές. Παρ΄όλ’ αυτά, επισημαίνει την έκρηξη των τιμών: τα αμύγδαλα που αγόρασε την περασμένη εβδομάδα έναντι 55 λιρών, σήμερα της κοστίζουν 70.

«Κι όπως οι μισθοί μας δεν έχουν αυξηθεί καθόλου, αυτό μας επηρεάζει πολύ», λέει, κρατώντας στο χέρι τον μικρό σάκο της για ψώνια. Ο πληθωρισμός δεν περίμενε την κρίση με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να εκραγεί. Τον Ιούλιο, βρισκόταν σχεδόν στο 16% σε ετήσια βάση. Και οι οικονομολόγοι προβλέπουν πως η κρίση της τουρκικής λίρας μπορεί να ωθήσει τον πληθωρισμό πάνω από το 20% τους ερχόμενους μήνες.

Οι τομείς που επηρεάστηκαν περισσότερο ήταν οι μεταφορές, όπου οι τιμές αυξήθηκαν πάνω από 24% μέσα σε ένα χρόνο και τα προϊόντα διατροφής (+19%). Ο Αλτάι Γκιολτεκίν, ένας συνταξιούχος που ήρθε να κάνει μερικά ψώνια, παραδέχεται ότι χρειάστηκε να μειώσει το επίπεδο της ζωής του ως αποτέλεσμα. «Δεν υπάρχει οικογένεια που να μην μιλάει γι΄αυτό στο σπίτι», είπε.

Πανικός

Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν εδώ και μήνες για υπερθέρμανση της οικονομίας, με καλπάζοντα πληθωρισμό, έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών που δεν «κλείνει» και υψηλή ανάπτυξη. Οι αγορές ανησυχούν επίσης για την αυξανόμενη χειραγώγηση της οικονομίας από τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος έχει ενισχυθεί μετά την επανεκλογή του τον Ιούνιο.

Όμως ο τελευταίος καταγγέλλει μια «συνωμοσία» που έχει σκοπό την υποταγή της Τουρκίας και κάλεσε τους Τούρκους να ανταλλάξουν τα ξένα νομίσματα που έχουν στην κατοχή τους με λίρες. Έκκληση που επαναλαμβάνει η Αϊσέ Τζελικτάς, μια νοικοκυρά που ήρθε να κάνει τα ψώνια της και στενοχωριέται που το δολάριο μπορεί να επηρεάζει με αυτό τον τρόπο την τουρκική οικονομία. «Δεν θα αποσύρουμε τις λίρες μας για να τις ανταλλάξουμε με δολάρια», επιμένει. «Ο χρυσός έχει επίσης αξία. Ας κερδίσουν και λίγο οι κοσμηματοπώλες μας!».

Στην Τουρκία, ο χρυσός είναι μια παραδοσιακή επένδυση και ένα συνηθισμένο δώρο. Μερικά χιλιόμετρα από εκεί, στην παλιά πόλη, χρυσά περιδέραια και βραχιόλια αστράφτουν στις βιτρίνες του κοσμηματοπωλείου του Χακάν Καρακιλίτς. Στην αρχή η κρίση είχε επηρεάσει σημαντικά τη δουλειά του, αλλά η κατάσταση έχει επανέλθει λίγο έπειτα από τα μέτρα που ανακοίνωσαν οι αρχές, είπε. Ένας άλλος κοσμηματοπώλης, που το κατάστημά του βρίσκεται σε κοντινή απόσταση αλλά θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είναι λιγότερο αισιόδοξος. «Όταν οι τιμές του χρυσού και του δολαρίου αυξάνονται, η δραστηριότητά μας επιβραδύνεται αμέσως», εξηγεί. Το αποτέλεσμα είναι άμεσο: «Ο κόσμος πανικοβάλλεται, ανησυχεί για το τι θα γίνει». Όπως λέει, «όλος ο κόσμος βρίσκεται σε αναμονή».

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Φωτογραφία: Reuters

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr