Το σχέδιο ειρήνης των 28 σημείων των ΗΠΑ, για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο δημοσιοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα, βασίστηκε σε έγγραφο που είχε συντάξει η Ρωσία και κατατέθηκε στην κυβέρνηση Τραμπ τον Οκτώβριο, σύμφωνα με το Reuters.
Οι Ρώσοι μοιράστηκαν το έγγραφο, το οποίο περιέγραφε τους όρους της Μόσχας για τον τερματισμό του πολέμου, με ανώτερους Αμερικανούς αξιωματούχους στα μέσα Οκτωβρίου, μετά τη συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον.
Το έγγραφο, μια ανεπίσημη διπλωματική επικοινωνία γνωστή ως "non-paper", περιείχε διατυπώσεις που η ρωσική κυβέρνηση είχε ήδη παρουσιάσει στις διαπραγματεύσεις, μεταξύ των οποίων και παραχωρήσεις που η Ουκρανία είχε απορρίψει, όπως η εκχώρηση σημαντικού τμήματος της ανατολικής επικράτειάς της.
Αυτή είναι η πρώτη επιβεβαίωση ότι το συγκεκριμένο έγγραφο –του οποίου η ύπαρξη είχε αρχικά αποκαλυφθεί από το Reuters τον Οκτώβριο– αποτέλεσε βασική εισροή στη διαμόρφωση του ειρηνευτικού σχεδίου των 28 σημείων.
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, όπως και οι ρωσικές και ουκρανικές πρεσβείες στην Ουάσιγκτον, δεν απάντησαν σε αίτημα του Reuters για σχόλιο. Ο Λευκός Οίκος δεν σχολίασε άμεσα το non-paper, αλλά επικαλέστηκε δηλώσεις του Τραμπ ότι παραμένει αισιόδοξος για την πρόοδο του σχεδίου των 28 σημείων.
"Με την ελπίδα να οριστικοποιήσουμε αυτό το Ειρηνευτικό Σχέδιο, έχω δώσει εντολή στον ειδικό απεσταλμένο μου, Στιβ Γουίτκοφ, να συναντηθεί με τον πρόεδρο Πούτιν στη Μόσχα, ενώ παράλληλα ο υπουργός Στρατού Νταν Ντρίσκολ θα συναντηθεί με τους Ουκρανούς", έγραψε ο Τραμπ.
Δεν είναι σαφές γιατί και με ποιον τρόπο η κυβέρνηση Τραμπ έφτασε να βασίζεται στο ρωσικό έγγραφο για να διαμορφώσει το δικό της ειρηνευτικό σχέδιο. Ορισμένοι ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι που το εξέτασαν, ανάμεσά τους ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, εκτιμούσαν ότι οι απαιτήσεις της Μόσχας θα απορρίπτονταν χωρίς δεύτερη σκέψη από την Ουκρανία, σύμφωνα με τις πηγές.
Σκεπτικισμός για τη ρωσική επιρροή
Μετά την κατάθεση του εγγράφου, ο Ρούμπιο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, κατά την οποία συζητήθηκε το περιεχόμενό του, ανέφεραν οι πηγές.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στη Γενεύη αυτή την εβδομάδα, ο Ρούμπιο παραδέχτηκε ότι έλαβε "πολλά γραπτά non-papers και παρόμοια έγγραφα", χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Από τότε που το ειρηνευτικό σχέδιο αποκαλύφθηκε από το Axios την περασμένη εβδομάδα, ο σκεπτικισμός έχει ενταθεί μεταξύ Αμερικανών αξιωματούχων και βουλευτών, πολλοί από τους οποίους βλέπουν το σχέδιο ως κατάλογο ρωσικών θέσεων και όχι ως σοβαρή πρόταση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, πάντως, άσκησαν πίεση στην Ουκρανία, προειδοποιώντας ότι θα μπορούσαν να περιορίσουν τη στρατιωτική βοήθεια εάν το Κίεβο δεν υπογράψει.
Το σχέδιο συντάχθηκε τουλάχιστον εν μέρει κατά τη διάρκεια συνάντησης ανάμεσα στον γαμπρό του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ και τον Κιρίλ Ντμιτρίεφ, επικεφαλής ενός από τα ρωσικά κρατικά επενδυτικά ταμεία, στο Μαϊάμι τον περασμένο μήνα. Ελάχιστοι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τον Λευκό Οίκο είχαν ενημερωθεί γι’ αυτή τη συνάντηση, σύμφωνα με δύο πηγές του Reuters.
Την Τρίτη, το Bloomberg μετέδωσε ότι ο Γουίτκοφ είχε δώσει συμβουλές στον υψηλόβαθμο σύμβουλο του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσάκοφ, για το πώς θα έπρεπε ο Πούτιν να μιλήσει στον Τραμπ. Σύμφωνα με απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες που επικαλείται το πρακτορείο, ο Ουσάκοφ και ο Γουίτκοφ είχαν αναφερθεί ήδη από τις 14 Οκτωβρίου σε ένα πιθανό "σχέδιο 20 σημείων", το οποίο φαίνεται πως διευρύνθηκε κατά τις επόμενες συνομιλίες με τον Ντμιτρίεφ.
Το σχέδιο αναθεωρήθηκε μετά τις διεθνείς αντιδράσεις
Η αμερικανική πρόταση, που αιφνιδίασε αξιωματούχους σε Ουάσιγκτον και Ευρώπη, προκάλεσε διπλωματικό πυρετό σε τρεις ηπείρους. Το αρχικό σχέδιο έχει πλέον αλλάξει σημαντικά: εννέα από τα 28 σημεία αφαιρέθηκαν μετά από διαβουλεύσεις μεταξύ ανώτερων Αμερικανών και Ουκρανών αξιωματούχων, σύμφωνα με το ABC News.
Διακομματική ομάδα Αμερικανών γερουσιαστών δήλωσε το Σάββατο ότι ο Ρούμπιο τους είπε πως το σχέδιο των 28 σημείων δεν ήταν αμερικανικό σχέδιο αλλά "ρωσική λίστα επιθυμιών", ισχυρισμό που ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αρνήθηκαν κατηγορηματικά.
Στις συζητήσεις που ακολούθησαν, υψηλόβαθμη αμερικανική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον Ρούμπιο συμφώνησε να αφαιρέσει ή να τροποποιήσει ορισμένα από τα πιο φιλορωσικά σημεία του σχεδίου, σε συναντήσεις στη Γενεύη με Ευρωπαίους και Ουκρανούς αξιωματούχους.
Ο Ντρίσκολ βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε συναντήσεις με ρωσική αντιπροσωπεία στο Άμπου Ντάμπι. Ουκρανική αντιπροσωπεία βρίσκεται επίσης στα ΗΑΕ για συνομιλίες με την αμερικανική ομάδα, σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο.
Την Τρίτη, Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι στηρίζουν το αναθεωρημένο πλαίσιο ειρηνευτικής συμφωνίας που προέκυψε από τις τελευταίες συζητήσεις, αλλά τόνισαν ότι τα πιο ευαίσθητα ζητήματα –ιδίως οι εδαφικές παραχωρήσεις– θα πρέπει να συμφωνηθούν σε ενδεχόμενη συνάντηση Ζελένσκι–Τραμπ.