Στη 01.10 ώρα Ελλάδος ολοκληρώθηκε η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες που στιγματίστηκε από έντονες αντιδράσεις πολλών χωρών στο σχέδιο της Κομισιόν για το προσφυγικό αλλά και από ένα αιματηρό επεισόδια στα σύνορα Τουρκίας και Βουλγαρίας που ανάγκασε τον πρωθυπουργό της Βουλγαρίας να εγκαταλείψει τις Βρυξέλλες επειγόντως για να επιστρέψει άρον – άρον στη Σόφια.
Ενισχύονται η Frontex και τα εξωτερικά σύνορα
Μετά το τέλος της συνόδου ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ανακοίνωσε ότι συμφωνήθηκε να δημιουργηθεί ένα νέο ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου των εξωτερικών συνόρων, με παράλληλη ενίσχυση της Frontex με προσωπικό αλλά και με νέες αρμοδιότητες. Συγκεκριμένα η Frontex θα έχει την εξουσία να ενεργεί προληπτικά αλλά και να επαναφέρει τους μη νόμιμους μετανάστες στις χώρες από τις οποίες προέρχονται. Επίσης ο κ. Τουσκ ανήγγειλε ότι στο άμεσο μέλλον εκατοντάδες συνοροφύλακες από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα αποσταλούν στην Ελλάδα και την Ιταλία για την ενίσχυση των περιπολιών της Frontex.
Συμφωνία με την Τουρκία
Οι ευρωπαίοι ηγέτες αποδέχθηκαν το λεγόμενο «Σχέδιο Δράσης» το οποίο συμφωνήθηκε στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την τουρκική κυβέρνηση προκειμένου να αναχαιτιστούν τα κύματα προσφύγων προς την Ευρώπη. Η Κομισιόν ζήτησε από τους ηγέτες των χωρών μελών να συνεισφέρουν στην χρηματοδότηση της Τουρκίας με 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Αν και από τους 28 ηγέτες δεν υπήρξε καμία δέσμευση, στην συνέντευξη τύπου μετά το τέλος της συνόδου ο πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε ότι τα ποσά που θα καταβάλει η κάθε χώρα θα προσδιοριστούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες.
Τι ζητάει ο Ερντογάν
Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει αποδυθεί σε ένα πολύ σκληρό παζάρι προκειμένου να δεχθεί τις προτάσεις της Ε.Ε. και αν περιορίσει τα προσφυγικά κύματα. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters η Τουρκία έχει ζητήσει να της χορηγηθούν 3 δισεκατομμύρια ευρώ για υποδομές σε ό,τι αφορά τους πρόσφυγες, απελευθέρωση του καθεστώτος χορήγησης βίζας τους τούρκους πολίτες και επίσης να πάρει μέρος σε μια από τις προσεχείς Συνόδους Κορυφής των 28, σπάζοντας έτσι την απομόνωση που ανεπίσημα του είχαν επιβάλει.
Το νέο σχέδιο συμφωνίας, το «σχέδιο δράσης» όπως έχει ονομαστεί προβλέπει επίσης ότι θα αρχίσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Αγκυρα σε έξι τομείς: ενέργεια, οικονομικά και χρηματοπιστωτικά ζητήματα, διεθνείς σχέσεις, εκπαίδευση, ζητήματα δημόσιας τάξης και δικαιοσύνης. Επίσης ο Ερντογάν απαιτεί να ενταχθεί η χώρα του στη λίστα με τις χώρες που θεωρούνται «ασφαλείς» για την απέλαση μη νόμιμων μεταναστών.
Αναφερόμενος στο ζήτημα της απελευθέρωσης του καθεστώτος βίζας στους τούρκους πολίτες, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκερ είπε ότι η διαδικασία απελευθέρωσης θα επιταχυνθεί αλλά τόνισε ότι αυτό δεν σημαίνει ότι μειώνονται τα κριτήρια για τα ταξίδια προς την Ε.Ε.
Αντιδράσεις για τον μόνιμο μηχανισμό επανεγκατάστασης
Αν και η συνεδρίαση του Συμβουλίου άρχισε το απόγευμα, οι επιμέρους συζητήσεις για το ζήτημα της παραμονής της Βρετανίας στην Ενωση τράβηξαν σε μάκρος με αποτέλεσμα έως τις 22.00 το βράδυ να μην είχε γίνει ούτε η παραμικρή νύξη στο προσφυγικό.
Η συζήτηση για το συγκεκριμένο ζήτημα άρχισε λίγο μετά τις 22.00 στο δείπνο των ηγετών. Η Κομισιόν προκάλεσε αντιδράσεις μεταξύ πολλών ηγετών όταν στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου πρόσθεσε μια έμμεση αναφορά στην δημιουργία ενός μονίμου μηχανισμού επανεγκατάστασης προσφύγων. Την πρόταση υποστήριξαν η Γερμανία, η Σουηδία και η Αυστρία, ενώ αρνήθηκαν να την δεχθούν η Ισπανία και πολλές χώρες της ανατολικής Ευρώπης. Τελικά η συγκεκριμένη αναφορά αφαιρέθηκε από το κείμενο. Πάντως η γερμανίδα Καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ άφησε να εννοηθεί ότι η πρόταση της Κομισιόν δεν έχει εγκαταλειφθεί, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι για το συγκεκριμένο ζήτημα θα πρέπει αν γίνει πολλή δουλειά.
Πυροβολισμοί κι ένας νεκρός στα σύνορα Βουλγαρίας - Τουρκίας
Λίγο πριν τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδος έγινε γνωστό ότι ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ αποχώρησε εσπευσμένα από την σύνοδο και επιστρέφει στην Σόφια λόγω ενός αιματηρού επεισοδίου στα σύνορα της χώρας του με την Τουρκία. Συγκεκριμένα τουλάχιστον ένας πρόσφυγας από το Αφγανιστάν σκοτώθηκε όταν μια περίπολος του Βουλγαρικού στρατού άνοιξε πυρ εναντίον μιας ομάδας τουλάχιστον 40 προσφύγων που περνούσαν τη μεθόριο προερχόμενοι από την Τουρκία. Την Βουλγαρική κυβέρνηση ανέλαβε να εκπροσωπήσει στην σύνοδο η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε.