Τρία κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια βρίσκονται τα τελευταία 24ωρα στο μάτι του κυκλώνα δεχόμενα σφοδρή κριτική για τη στάση τους στην καταπολέμηση του αντισημιτισμού. Αυτό για το οποίο κατηγορούνται τα κορυφαία ακαδημαϊκά ιδρύματα των ΗΠΑ είναι ότι η αντίδρασή τους στην αντισημιτική ρητορική που αναπτύχθηκε μετά την 7 Οκτωβρίου εντός των ακαδημαϊκών κοινοτήτων τους ήταν ανεπαρκής και όχι στο ύψος του ζητήματος. Ένα από τα πιο οργισμένα ξεσπάσματα μάλιστα. προήλθε από τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά.
Τι έχει συμβεί
Οι πρόεδροι των πανεπιστημίων Χάρβαρντ, Κλοντίν Γκέι, Πενσιλβάνιας, Λιζ Μαγκίλ, και MIT, Σάλι Κόρνμπλουθ, κατέθεσαν στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής των Αντιπροσώπων όπου εκλήθησαν για να δώσουν εξηγήσεις για τα πρόσφατα φαινόμενα αντισημιτισμού στα πανεπιστήμιά τους. Και οι τρεις αποδοκίμασαν την επίθεση της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και έδωσαν διαβεβαιώσεις για την ισχυρή δέσμευσή τους για την ασφάλεια των Εβραίων φοιτητών τους.
Ταυτόχρονα όμως, και οι τρεις επανέλαβαν τη δέσμευσή τους για την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης στις πανεπιστημιακές τους κοινότητες.
"Δεν επιβάλουμε κυρώσεις σε άτομα για τις πολιτικές τους απόψεις, αλλά όταν ο λόγος ξεπερνά τα όρια και μετατρέπεται σε πράξη που παραβιάζει τις πολιτικές μας για τον εκφοβισμό (bullying) και την παρενόχληση, τότε λαμβάνουμε μέτρα", είπε χαρακτηριστικά η Κλοντίν Γκέι.
Η δε Λιζ Μαγκίλ του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, όταν ρωτήθηκε αν το κάλεσμα σε γενοκτονία των Εβραίων συνιστά παρενόχληση και εκφοβισμό εκείνη απάντηση "εξαρτάται από το πλαίσιο" στο οποίο λέγεται, προκαλώντας οξύτατες αντιδράσεις με την απάντηση αυτή.
Σάλο προκάλεσε και η απάντηση της πρόεδρου του MIT (Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης) ότι "πρέπει ταυτόχρονα να εξασφαλίσουμε ότι προστατεύουμε την ελευθερία του λόγου και των διαφορετικών απόψεων του καθενός. Αυτό σημαίνει να σεβόμαστε τις αρχές του Ινστιτούτου για την ελευθερία της έκφρασης".
"Είναι σαφές ότι οι Εβραίοι φοιτητές στις πανεπιστημιουπόλεις σας φοβούνται να είναι ο εαυτός τους επειδή αρνείστε να αναλάβετε πραγματική δράση... ενάντια στον αντισημιτισμό", ανταπάντησε σε υψηλούς τόνους η Ρεπουμπλικανή βουλευτής Λίζα ΜακΚέιν.
Γεγονότα που έχουν πυρδοτήσει την ένταση
Ένα χαρακτηριστικό γεγονός που έχει συμβεί στο Χάρβαρντ είναι ότι περισσότερες από 30 φοιτητικές οργανώσεις υπέγραψαν μια επιστολή σύμφωνα με την οποία ευθύνεται το Ισραήλ για τη βία που έπληξε την περιοχή μετά τις 7 Οκτωβρίου, ωθώντας ορισμένους δωρητές να αποσύρουν την υποστήριξή τους από το πανεπιστήμιο. Σε ερώτηση που δέχθηκε η πρόεδρος του Χάρβαρντ γιατί περίμενε τόσες μέρες για να εκφραστεί για το περιστατικό και αν είχε μετανιώσει για την απάντησή της. Η Γκέι απάντησε ότι αν ήξερε ότι η δήλωση θα αποδιδόταν λανθασμένα στο πανεπιστήμιο και όχι μόνο στις φοιτητικές ομάδες θα είχε μιλήσει νωρίτερα.
Όσο για το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια, η πρόεδρός του Λιζ Μαγκίλ κατηγορήθηκε ότι "άφησε τον αντισημιτισμό να μπει στο πανεπιστημιακό κάμπους" και δέχθηκε πιεστικές ερωτήσεις, μεταξύ άλλων, για ένα Φεστιβάλ Παλαιστίνιων συγγραφέων που είχε διοργανωθεί στο πανεπιστήμιό της τον Σεπτέμβριο. Συγκεκριμένα, ρωτήθηκε αν, υπό το φως των εξελίξεων, θα επέτρεπε να φιλοξενηθεί αυτό το φεστιβάλ. "Δημιουργείτε ένα ασφαλές καταφύγιο για αυτό το είδος αντισημιτικής συμπεριφοράς" της είπε ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής Τζιμ Μπανκς.
Η Μαγκίλ απάντησε ότι αντιτάχθηκε προσωπικά στις αντισημιτικές απόψεις ορισμένων ομιλητών στο φεστιβάλ, αλλά ότι δεν σκέφτηκε να ακυρώσει την εκδήλωση. "Φιλοξενούμε πιθανότατα χιλιάδες ομιλητές στην πανεπιστημιούπολη κάθε χρόνο. Με πολλούς από αυτούς διαφωνώ. Δεν τους ακυρώνω ή τους λογοκρίνω πριν από την άφιξή τους στην πανεπιστημιούπολη", τόνισε.
Ανασκεύασε η πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια
Μία μέρα την επεισοδιακή εμφάνιση των τριών επικεφαλής των πανεπιστημιών στο Κογκρέσο, η Πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, Λιζ Μάγκιλ, δημοσίευσε ένα βίντεο στο οποίο υπαναχωρεί από τις δηλώσεις που έκανε την Τετάρτη.
Η Λιζ Μαγκίλ εξήγησε ότι η απάντησή της ήταν εστιασμένη στις αρχές του Πανεπιστημίου PENN για πλήρη αποδοχή και σεβασμό της ελευθερίας της έκφρασης.
Μπουρλά: "Αναρωτιέμαι αν ο θάνατός τους θα ήταν επαρκές πλαίσιο..."
Τα όσα έγιναν στην Επιτροπή του Κογκρέσου πυροδότησαν αμέτρητα κατεδαφιστικά σχόλια επωνύμων και μη στις ΗΠΑ για το τι είναι τα "πανεπιστήμια της ελίτ".
Πολύ έντονη και συναισθηματική φορτισμένη ήταν και η αντίδραση του Άλμπερτ Μπουρλά, CEO της Pfizer, που ως γνωστόν είναι Έλληνας Εβραίος. Ο Άλμπερτ Μπουρλά συνόδευσε την ανάρτησή του τη φωτογραφία της θείας του Γκρατσιέλα Μπουρλά, αδελφής του πατέρα του, που εξοντώθηκε στο Άουσβιτς σε ηλικία 17 ετών.
"Ντράπηκα που άκουσα την κατάθεση τριών προέδρων κορυφαίων πανεπιστημίων. Κατά την προσωπική μου άποψη, ήταν μια από τις πιο απεχθείς στιγμές στην ιστορία του ακαδημαϊκού χώρου των ΗΠΑ. Στις τρεις Προέδρους προσφέρθηκαν πολλές ευκαιρίες να καταδικάσουν τη ρατσιστική, αντισημιτική, ρητορική μίσους και αρνήθηκαν να το κάνουν κρυμμένοι πίσω από αναφορές για "πλαίσιο". Οι αναμνήσεις των γονιών του πατέρα μου, του Αβραάμ και της Ρέιτσελ Μπούρλα, του αδελφού του Ντέιβιντ και της μικρής αδερφής του Γκρατσιέλα, που πέθαναν όλοι στο Άουσβιτς, ήρθαν στο μυαλό. Αναρωτιέμαι αν ο θάνατός τους θα παρείχε αρκετό "πλαίσιο" σε αυτές τις προέδρους για να καταδικάσουν την αντισημιτική προπαγάνδα των Ναζί.
Και επειδή η απανθρωποποίηση των θυμάτων διευκολύνει το να "θέσετε το δικό σας πλαίσιο" και να δικαιολογήσετε οτιδήποτε, εδώ είναι μια φωτογραφία της Γκρατσιέλα Μπουρλά, η οποία εξοντώθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης σε ηλικία 17 ετών. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν φωτογραφίες των παππούδων και του θείου μου. Ακόμα αναρωτιέμαι πώς έμοιαζαν".
Ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ - Η απαράβατη 1η τροποποίηση του αμερικανικού Συντάγματος
Στις ΗΠΑ η συζήτηση για την ελευθερία του λόγου στις πανεπιστημιουπόλεις των ανώτατων ιδρυμάτων των ΗΠΑ έχει λάβει μετά την 7η Οκτωβρίου χαρακτηριστικά διαμάχης. Εκδηλώσεις φιλοπαλαιστινιακών ή φιλο-ισραηλινών έχουν εξοκείλει αρκετές φορές σε εκφράσεις αντισημιτικής και ισλαμοφοβικής ρητορικής και σφοδρές λεκτικές επιθέσεις.
Εξέχοντα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας των πανεπιστημίων Χάρβαρντ και Πενσιλβάνια, Εβραίοι απόφοιτοι και δωρητές κατηγορούν τα πανεπιστήμιά τους ότι δεν αντέδρασαν επαρκώς. Η εξήγηση όμως δεν βρίσκεται στο ότι τα κορυφαία πανεπιστήμια έχουν μετατραπεί σε θύλακες αντισημιτισμού αλλά στο ότι τηρούν με αφοσίωση, όπως οφείλουν, την επιταγή του αμερικανικού Συντάγματος για απαράβατη εξασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης που δεν μπορεί ούτε νομοθετικά να περιοριστεί για οποιονδήποτε λόγο.
Τι προβλέπει η 1η Τροποίηση του αμερικανικού Συντάγματος
Η Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος (1787) των Ηνωμένων Πολιτειών αφορά τηνανεξιθρησκεία, την ελευθερία του Τύπου και την ελευθερία της έκφρασης και έγινε στο αμερικανικό Σύνταγμα το 1791. Μαζί με τις υπόλοιπες εννέα τροποποιήσεις, αποτελούν τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Πολίτη.