Γιατί χιλιάδες αγρότες έβγαλαν τα τρακτέρ στους δρόμους της Ευρώπης: Γιατί τα μέτρα για την κλιματική κρίση απειλούν το εισόδημά τους

Reuters

Χιλιάδες αγρότες σε όλη την Ευρώπη συμμετέχουν σε μαζικές, συντονισμένες κινητοποιήσεις που σήμερα κορυφώνονται στις Βρυξέλλες την ώρα που το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνεδριάζει εκτάκτως. Αν και η συνεδρίαση των ηγετών των 27 δεν έχει στην ατζέντα της τις αγροτικές διεκδικήσεις αλλά την Ουκρανία, οι δύο κρίσεις δεν είναι ασύνδετες καθώς οι Ευρωπαίοι αγρότες θεωρούν ότι απειλούνται από τους Ουκρανούς συναδέλφους τους.

Το γεγονός δε, ότι ο αντιευρωπαϊστής πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, βρέθηκε στο πλευρό των αγροτών που διαδηλώνουν και στήριξε τα αιτήματά τους, δεν διευκολύνει τις συζητήσεις.

Prime Minister of Hungary Viktor Orbán is there in Brussels dropping some truth about the farmers protestspic.twitter.com/YQu9hKjG9j

— Paul A. Szypula 🇺🇸 (@Bubblebathgirl) February 1, 2024

Ποια είναι τα στοιχεία που ενώνουν το πανευρωπαϊκό μέτωπο των αγροτοσυνδικαλιστών που στρέφουν τα βέλη τους κατά των Βρυξελλών; Στον πυρήνα των διεκδικήσεών τους βρίσκονται δύο ζητήματα: Το αυξανόμενο κόστος του αγροτικού πετρελαίου και η νέα ΚΑΠ που προβλέπει αλλαγή στην πληρωμή των επιδοτήσεων που πλέον εξαρτώνται από την εφαρμογή των ευρωπαϊκών πράσινων πολιτικών που επιβάλλονται μέσω συγκεκριμένων κανονισμών που οι Ευρωπαίοι αγρότες θεωρούν ότι τους πλήττουν και ότι προκαλούν αθέμιτο ανταγωνισμό με τα ουκρανικά αγροτικά προϊόντα που παράγονται εκτός υποχρέωσης εφαρμογής ευρωπαϊκών κανονισμών.

Οι αγρότες αντιδρούν καθώς η υλοποίηση αυτών των στόχων προϋποθέτει για τον γεωργικό τομέα δαπανηρές επιλογές για να απαλλαγούν από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα της γεωργικής βιομηχανίας. Σημειώνεται ότι η γεωργία ευθύνεται για το 11% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη.

Γιατί βγήκαν στους δρόμους σε όλη την Ευρώπη

Το 2023 ήταν η πρώτη χρονιά εφαρμογής της νέας ΚΑΠ σύμφωνα με την οποία ο τρόπος που θα δίνονται οι επιδοτήσεις έχει αλλάξει εντελώς. Ο φόβος ότι η νέα ΚΑΠ θα μειώσει τα εισοδήματά τους έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση. Το ένα τρίτο των χρημάτων που λάμβαναν οι παραγωγοί με την ενιαία ενίσχυση εξαρτάται από την εφαρμογή περιβαλλοντικών μέτρων με την ένταξή τους σε "οικολογικά σχήματα". Τις προηγούμενες χρονιές τον Δεκέμβριο λάμβαναν το σύνολο των επιδοτήσεων, ωστόσο, σύμφωνα με τη νέα ΚΑΠ από φέτος θα πάρουν τα χρήματα μέχρι τον Μάρτιο.

Επίσης, για πρώτη φορά τα "πράσινα μέτρα" που προβλέπονται από τη νέα ΚΑΠ, και αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος, πρέπει να εφαρμοστούν με συγκεκριμένο και αυστηρό τρόπο. Για παράδειγμα, πολλοί αγρότες είναι υποχρεωμένοι να εντάξουν τμήμα των καλλιεργειών τους στη βιολογική γεωργία και αυτό σημαίνει έξτρα κόστος καλλιέργειας.

Για να εκτονωθεί η κατάσταση με τις κλιμακούμενες αγροτικές κινητοποιήσεις σε όλη την Ευρώπη, η Κομισιόν ανακοίνωση τη δυνατότητα παρεκκλίσεων από τους νέους κανονισμούς. Το ισχυρό πανευρωπαϊκό συνδικάτο Copa-Cogeca, που εκπροσωπεί 22 εκατ. αγρότες σε όλη την Ευρώπη, ανακοίνωσε ότι ήταν μια "ευπρόσδεκτη πρωτοβουλία, αν και άργησε να υλοποιηθεί", προσθέτοντας ότι "το εύρος των συζητήσεων που θα γίνουν με τις Βρυξέλλες παραμένει ιδιαίτερα ασαφές".

Η πολιτική απάντηση της Κομισιόν στην οργή των αγροτών

H Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να επιτραπεί στους αγρότες της ΕΕ να επωφεληθούν από τη δυνατότητα να παρεκκλίνουν για το έτος 2024 από τους κανόνες της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που τους υποχρεώνουν να διατηρούν ορισμένες περιοχές μη παραγωγικές.

Η πρόταση της Επιτροπής, που εστάλη την Τετάρτη 31/01 στα κράτη-μέλη παρέχει μια πρώτη συγκεκριμένη πολιτική απάντηση για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των αγροτών για το εισόδημα. Παράλληλα, υιοθετεί αιτήματα που υποβλήθηκαν από πολλά κράτη μέλη στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Γεωργίας.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν σημειώνει ότι "οι αγρότες είναι η ραχοκοκαλιά της επισιτιστικής ασφάλειας της ΕΕ και η καρδιά των αγροτικών περιοχών μας. Η διαρκής δέσμευση της Επιτροπής εκπληρώνεται μέσω του προϋπολογισμού της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ύψους 386,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος βοηθά στη σταθεροποίηση του εισοδήματος των ευρωπαίων αγροτών, επιβραβεύοντας παράλληλα τις προσπάθειές τους για το κλίμα και τη βιωσιμότητα. Το σημερινό μέτρο προσφέρει πρόσθετη ευελιξία στους αγρότες σε μια εποχή που αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τους αγρότες μας για να διασφαλίσουμε ότι η ΚΑΠ επιτυγχάνει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της ανταπόκρισης στις ανάγκες τους, ενώ θα συνεχίσουμε να παρέχουμε δημόσια αγαθά για τους πολίτες μας".

Για να λάβουν τη στήριξη της ΚAΠ που δικαιούνται, οι αγρότες πρέπει να σέβονται ένα ενισχυμένο σύνολο εννέα προτύπων επωφελών για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτή η αρχή των όρων ισχύει για σχεδόν το 90% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης στην ΕΕ και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ενσωμάτωση των πρακτικών βιώσιμης γεωργίας. Αυτό το σύνολο βασικών προτύπων αναφέρεται ως GAEC, που σημαίνει "καλές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες".

Το πρότυπο GAEC 8

• Το πρότυπο GAEC απαιτεί την αφιέρωση ενός ελάχιστου μεριδίου καλλιεργήσιμης γης σε μη παραγωγικές δραστηριότητες, δηλαδή να γίνει η γνωστή μας αγρανάπαυση,
• τη χρήση της γης για φράκτες ή για φύτευση δέντρων
• σημειώνει ότι οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις με λιγότερα από δέκα εκτάρια καλλιεργήσιμης γης συνήθως εξαιρούνται από την υποχρέωση αυτή.

Τι άλλαξε με την απόφαση της Κομισιόν για το 2024

• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει τη δυνατότητα σε όλους τους γεωργούς της ΕΕ να εξαιρεθούν από αυτήν την απαίτηση και να εξακολουθούν να είναι επιλέξιμοι για τη βασική άμεση ενίσχυση της ΚAΠ.
• Αντί να διατηρούν τη γη σε αγρανάπαυση ή μη παραγωγική στο 4 % της αρόσιμης γης τους, οι γεωργοί της ΕΕ που καλλιεργούν καλλιέργειες αζωτοδέσμευσης (όπως φακές, μπιζέλια ή φάβα) ή/και δευτερεύουσες καλλιέργειες στο 7% της αρόσιμης γης τους θα θεωρούνται ότι πληρούν την απαίτηση.
• Οι δευτερεύουσες είναι φυτά που αναπτύσσονται ανάμεσα σε δύο κύριες καλλιέργειες. Αυτές οι καλλιέργειες μπορούν να χρησιμεύσουν ως ζωοτροφή για τα ζώα ή ως χλωρή κοπριά. Η χρήση καλλιεργειών που δεσμεύουν το άζωτο και δευτερευουσών καλλιεργειών αποφέρει μια σειρά περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων για την υγεία του εδάφους, συμπεριλαμβανομένης της βιοποικιλότητας του εδάφους.
• Οι καλλιέργειες πρέπει να καλλιεργούνται χωρίς φυτοπροστατευτικά προϊόντα για να διατηρηθεί η περιβαλλοντική φιλοδοξία της ΚΑΠ.

Η Κομισιόν σημειώνει ότι η πρότασή της "είναι προσεκτικά βαθμονομημένη ώστε να παρέχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της παροχής κατάλληλης ανακούφισης στους αγρότες που αντιμετωπίζουν πολυάριθμες κρίσεις, αφενός, και της προστασίας της βιοποικιλότητας και της ποιότητας του εδάφους, αφετέρου".

Το μέτρο αναμένεται να ψηφιστεί τις επόμενες ημέρες από τα κράτη-μέλη και εν συνεχεία η Επιτροπή θα προχωρήσει στην επίσημη έγκριση. Ο Κανονισμός θα ισχύει αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου 2024. Τα κράτη-μέλη που επιθυμούν να εφαρμόσουν την παρέκκλιση σε εθνικό επίπεδο πρέπει να ενημερώσουν την Επιτροπή εντός 15 ημερών, ώστε οι αγρότες να ενημερωθούν αντίστοιχα το συντομότερο δυνατό.

Διαβάστε Επίσης

Χίλια τρακτέρ πολιορκούν τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες: Οι αγρότες άναψαν φωτιές έξω από το Ευρωκοινοβούλιο [εικόνες-βίντεο]

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr