Εν αναμονή των ανακοινώσεων για την Liberation Day, Μέρα της Απελευθέρωσης, όπως έχει ονομάσει ο Τραμπ τη 2α Απριλίου, το ερώτημα είναι τι διακυβεύεται για την ευρωπαϊκή οικονομία αλλά και την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου και τι μπορούν να κάνουν ως αντίδραση οι δύο πόλοι.
Στην ανάλυσή του, ο βρετανικός Guardian υπογραμμίζει ότι τόσο η ΕΕ όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο προετοιμάζονται για έναν εμπορικό πόλεμο φθοράς με τις ΗΠΑ, έναν ζημιογόνο πόλεμο. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει προαναγγείλει επιβολή δασμών στις εισαγωγές όλων των προϊόντων από την Ευρώπη.
Εδώ και εβδομάδες μιλά για τη σημερινή μέρα ως "ημέρα απελευθέρωσης". Το πρόγραμμα των αμερικανικών δασμών που έχει σχεδιάσει, αποσκοπεί σε αυτό που αποκαλεί ανατροπή των "άδικων πρακτικών που καταστρέφουν τη χώρα (τις ΗΠΑ) εδώ και δεκαετίες".
Τι είδους δασμοί αναμένονται
Το βασικό σχέδιο που έχει εκπονηθεί είναι η επιβολή ενός γενικού δασμού της τάξης του 20% σε όλες σχεδόν τις εισαγωγές στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, αυτό για το οποίο εκφράζεται ανησυχία σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πιθανότητα κλαδικών δασμών, καθώς και μόνιμων εισφορών που ενδέχεται να επιβάλει για να αντισταθμίσει τους συντελεστές ΦΠΑ στην Ευρώπη, τους οποίους θεωρεί de facto φόρο.
Ο Guardian θυμίζει ότι στο παρελθόν, στην πρώτη του θητεία, ο Τραμπ είχε στραφεί κατά της πρώην καγκελαρίου της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ κατηγορώντας την ότι δεν διασφάλισε ότι θα κυκλοφορούσαν ακόμη περισσότερα Chevrolet στο Μόναχο. Από το ξεκίνημα αυτής της δεύτερης θητείας του, έχει ήδη ανακοινώσει δασμούς στις εισαγωγές κάθε είδους οχημάτων με ισχύ από τις 3 Απριλίου.
Μισεί πραγματικά ο Τραμπ την Ευρώπη;
Ο Guardian σχολιάζει ότι μπορεί η εμφάνιση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς στη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια να σόκαρε του Ευρωπαίους ηγέτες, ωστόσο, το βλέμμα πρέπει να στρέφεται στον ίδιο τον Τραμπ, που είναι εμφανές ότι έχει καθορίσει τους "πολέμους" που θέλει να διεξαγάγει για την υπεράσπιση των συμφερόντων των ΗΠΑ. Πρόκειται για τη θέση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και τη διόρθωση, όπως το βλέπει, της "εμπορικής ανισορροπίας".
Ο Τραμπ επαναλαμβάνει ότι οι ΗΠΑ "έχουν ζημιωθεί οικονομικά από κάθε χώρα στον κόσμο" και ότι "δεν ήταν ευχαριστημένος με την ΕΕ" και άρα δεν την θεωρεί ένα μέρος για να κάνει επιχειρήσεις.
Πώς αναμένεται να αντιδράσει η ΕΕ
Η ευρωπαϊκή αντίδραση αναμένεται να είναι "ισχυρή", όπως τουλάχιστον υπόσχονται οι Βρυξέλλες. Η ΕΕ έχει ήδη ανακοινώσει μια σειρά δασμών που σχεδιάζει να επιβάλει στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ, με έμφαση στον χάλυβα και όλα τα είδη που παράγονται από το αλουμίνιο, καθώς και σε υφάσματα, δερμάτινα είδη, οικιακές συσκευές, οικιακά εργαλεία, πλαστικά και ξύλο.
Πηγές λένε ότι εξετάζει επίσης δασμούς, στα έσοδα που παράγονται στην ΕυρωπαΪκή Ένωση από τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις λεγόμενες GAFA (Google, Amazon, Facebook, Apple).
Μία τέτοια κίνηση εκτιμάται ότι θα ενοχλούσε ιδιαίτερα την Ουάσινγκτον καθώς θα έβαζε στο στόχαστρο τους στενούς συμμάχους του Τραμπ, δηλαδή τον Ίλον Μασκ, τον Τζεφ Μπέζος αλλά και τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ. Επίσης, θα ήταν ένα τεστ για την ενότητα της ΕΕ καθώς η Ιρλανδία αναμένεται να αντιταχθεί σε επιπλέον "τιμωρητικά" μέτρα λόγω της κυριαρχίας του αμερικανικού τεχνολογικού τομέα στο Δουβλίνο.
Η επίσημη γραμμή είναι ότι η ΕΕ προτιμά να γίνει διαπραγμάτευση και για τον λόγο αυτό έχει γίνει η επιλογή να καθυστερήσουν οι ανακοινώσει για αντίμετρα ώστε να υπάρξει "χώρος" για συνομιλίες.
Ο Μάρος Σεφτσόβιτς, ο Ευρωπαίος επίτροπος για το εμπόριο και την οικονομική ασφάλεια, έχει ήδη συναντηθεί την περασμένη εβδομάδα με τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λούτνικ, και, παρόλο που ο Σεφτσόβιτς φέρεται να επέστρεψε "με άδεια χέρια", δηλώνει ότι ελπίζει να οικοδομήσει μια προσωπική σχέση που θα του δώσει χρόνο.
24 intense hours in D.C. for substantive talks with Secretary @howardlutnick, Ambassador @jamiesongreer, NEC Director Hassett. The hard work goes on. The EU's priority is a fair, balanced deal instead of unjustified tariffs. We share the goal of industrial strength on both sides. pic.twitter.com/hSUQHkcE9v
— Maroš Šefčovič🇪🇺 (@MarosSefcovic) March 25, 2025
Το Politico, στη δική του ανάλυση, εξηγεί ότι "στην πραγματικότητα, οι συνομιλίες δεν ξεκίνησαν ποτέ. Σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους της ΕΕ και διπλωμάτες με γνώση της κατάστασης, οι διαπραγματευτές επέστρεψαν μπερδεμένοι και απογοητευμένοι και αισθάνθηκαν ότι χτύπησαν σε τοίχο γραφειοκρατίας και, κυρίως, αδιαφορίας στην Ουάσιγκτον".
Europe thought it had a way past Trump’s tariffs. He didn’t care.https://t.co/mjbwb35jPo
— POLITICOEurope (@POLITICOEurope) April 2, 2025
Γιατί δεν συμφέρει να προχωρήσει η ΕΕ σε άμεσες διαπραγματεύσεις
Ένας αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι δεν υπάρχει νόημα να διαπραγματευτούμε με τις ΗΠΑ σε αυτό το στάδιο, λέγοντας ότι θα ήταν σαν να διαφωνούμε για σάπια ψάρια.
"Δεν είναι πολύ παραγωγικό να ξεκινήσουμε τώρα τις διαπραγματεύσεις για την κατάργηση των δασμών", είπε ο αξιωματούχος. "Βάζεις ένα βρωμερό ψάρι στο τραπέζι και μετά ξεκινάς τις διαπραγματεύσεις για να αφαιρέσεις αυτό το βρωμερό ψάρι και μετά λες: "Ουάου, έχουμε ένα υπέροχο αποτέλεσμα: δεν υπάρχει βρωμερό ψάρι στο τραπέζι." Αυτή δεν είναι μια πολύ παραγωγική συζήτηση".
Οι εμπειρογνώμονες του εμπορίου λένε επίσης ότι οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ θα περιλαμβάνουν τη συμφωνία μιας στρατηγικής μεταξύ 27 διαφορετικών κρατών-μελών, κάτι που θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ δύσκολο δεδομένης της πιθανότητας διασπάσεων μεταξύ των χωρών, καθώς τα κράτη της ΕΕ διαπραγματεύονται εμπορικές συμφωνίες ως ενιαίο μπλοκ.
Γιατί επιβάλει δασμούς ο Τραμπ
Ο Τραμπ έχει εμμονή με τους δασμούς από τη δεκαετία του 1980. Τότε, στο στόχαστρό του ήταν η Ιαπωνία που έκανε επενδύσεις τις οποίες οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν.
Στόχος του είναι να επαναβιομηχανοποιήσει τις ΗΠΑ και να επαναπατρίσει θέσεις εργασίας και φόρους που πιστεύει ότι οι αμερικανικές εταιρείες πρέπει να πληρώνουν στο εσωτερικό και όχι στο εξωτερικό.
Επί του παρόντος στις ΗΠΑ ισχύει συντελεστής εταιρικού φόρου 21% ενώ για μεγάλο διάστημα ίσχυε συντελεστής εταιρικού φόρου 35% κάτι που ωθούσε ορισμένες από τις μεγαλύτερες αμερικανικές εταιρείες να πιέζουν για χαμηλότερους φορολογία.
Για να αναζωογονήσει την αμερικανική βιομηχανία, ο Τραμπ θέλει να μικρύνει την αλυσίδα εφοδιασμού και να διασφαλίσει ότι περισσότερα εξαρτήματα θα κατασκευάζονται στην Αμερική.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για το εμπόριο
Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας αγαθών στον κόσμο, αγοράζοντας προϊόντα αξίας 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023. Το μεγαλύτερο κομμάτι των εμπορικών συναλλαγών γίνονται με την Κίνα, από όπου εισάγει προϊόντα ύψους 279 δισ. δολαρίων περισσότερα από όσα εξάγει, ακολουθούμενη από την ΕΕ με 208 δισ. δολάρια.
Το εμπόριο ΕΕ-ΗΠΑ ανέρχεται σε 1,6 τρις ευρώ, αλλά μόνο τρεις χώρες – η Ιρλανδία, η Γερμανία και η Ιταλία – απολαμβάνουν πλεόνασμα στο εμπόριο αγαθών.
Το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας σε αγαθά ήταν 57 δισ. ευρώ το 2023, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία των ΗΠΑ. Το 2023, η Γερμανία πούλησε στις ΗΠΑ αγαθά αξίας 144 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 22 δισ. ευρώ αφορούσαν αυτοκίνητα. Αντίθετα, οι ΗΠΑ πούλησαν αγαθά αξίας 87 δισ. ευρώ στη Γερμανία, συμπεριλαμβανομένων αυτοκινήτων αξίας 8,25 δισ. ευρώ.
Στην Ιρλανδία καταγράφεται η δεύτερη μεγαλύτερη εμπορική ανισορροπία, ένα πλεόνασμα 50 δισ. ευρώ που προκαλείται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές φαρμακευτικών προϊόντων στις ΗΠΑ από μεγάλες πολυεθνικές των ΗΠΑ που λειτουργούν εκεί. Αυτό δεν περνά απαρατήρητο από τον Τραμπ.
Η Ιταλία έχει εμπορικό πλεόνασμα 41 δισ. ευρώ, πουλώντας αγαθά αξίας περίπου 65 δισ. ευρώ στις ΗΠΑ. Τα συσκευασμένα φάρμακα και τα αυτοκίνητα αντιπροσωπεύουν περίπου 5 δισ. ευρώ και 4,66 δισ. ευρώ του συνόλου των εξαγωγών αντίστοιχα.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει μια πιο ισορροπημένη εμπορική σχέση με τις ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη αγορά μεμονωμένων εξαγωγών της Βρετανίας, αξίας 60,4 δισ. λιρών σε αγαθά το 2023, αντιπροσωπεύοντας το 15,3% του παγκόσμιου συνόλου. Το Ηνωμένο Βασίλειο εισήγαγε 57,9 δισ. £ σε αγαθά από τις ΗΠΑ.
Πώς αντιδρούν οι επιχειρήσεις
Οι αμερικανικές αγορές είναι τρομοκρατημένες, με τον δείκτη S&P 500 και τον δείκτη Nasdaq να κλείνουν τις συναλλαγές τον Μάρτιο με τη χειρότερη επίδοση τριμήνου από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.
Η ΕΕ παρουσιάζεται ως ασφαλές καταφύγιο. "Πιστεύω ότι οι επενδυτές αυτή τη στιγμή επαναξιολογούν την ΕΕ και επενδύουν στην Ευρώπη. Νομίζω ότι υπάρχει μια αυξανόμενη εκτίμηση της αξίας της προβλεψιμότητας και της τάξης στην παγκόσμια σκηνή", δήλωσε ο Πασκάλ Ντόνοχιου, υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας.
Μέχρι στιγμής φέτος, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 έχει σημειώσει άνοδο 6,4%, ενώ ο αμερικανικός δείκτης S&P 500 έχει χάσει 5% καταγράφοντας το χειρότερο τρίμηνο από το 2022.
Διαβάστε Επίσης
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Ο Έρλινγκ Χάαλαντ "μεταμορφώνεται" σε Joker για το Halloween και ξαφνιάζει ανυποψίαστους πολίτες [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x357/0,13,608,354/crop/both/5e/5ed3a06561014f37b191679515c0e845.jpg?quality=60&404=default&v=2)
!["Τι Ψυχή θα Παραδώσεις, Μωρή; - Μέρος Α'" - Κυκλοφόρησε το επίσημο τρέιλερ της ταινίας που κάνει πρεμιέρα στις 13/11 [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x363/0,8,608,349/crop/both/10/102bbfe1081c4cb1a733594d1a8a5f14.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ένταση στα Εξάρχεια: Χημικά και κρότου λάμψης σε πορεία αναρχικών [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,31,608,372/crop/both/ba/ba82a4c16ab1406297a842118c552148.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκινητικό: Οικογένεια βρήκε το σκυλάκι της πέντε χρόνια μετά, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x409/0,15,608,356/crop/both/42/42da87f54e484b05afbf8a785d32d7e2.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τα "νεύρα" Τραμπ με Γαλλίδα δημοσιογράφο: "Δεν καταλαβαίνω λέξη από όσα λέτε - Από που είστε;" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,32,608,373/crop/both/8b/8b634b7ac29640afbc99fa04eefc1f9b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Λευκός Οίκος: Σάλος με την απόφαση Τραμπ να κατεδαφίσει την ανατολική πτέρυγα για να φτιάξει αίθουσα χορού [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x241/0,0,608,241/crop/both/f6/f6d69168871d440fa55bf94bf965d0c2.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ο Τραμπ κατεδάφισε τμήμα του Λευκού Οίκου για να φτιάξει... αίθουσα χορού - Θα χωρά 1.000 καλεσμένους [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,113,608,354/crop/both/89/89ea8d522c894ae4a5fd18db8ce31c39.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Νέο κομπλιμένο Τραμπ σε Ζελένσκι για το ντύσιμό του: "Είναι πολύ στιλάτο" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x365/0,9,608,350/crop/both/95/953024665ce54459b3aee68dbd6c2b68.jpg?quality=60&404=default&v=2)
