"We have a deal" έγραψε στο Truth Social ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πρώτος ηγέτης χώρας που επιβεβαίωσε τη συμφωνία εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Λίγοι γνώριζαν εκείνη την στιγμή, πως ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ είχε παίξει κομβικό ρόλο στο να επέλθει το deal που έγραψε και ο ίδιος και μάλιστα με... απλό τρόπο.
Εν πρώτοις, δεν εμφάνισε καμία νέα συμφωνία από αυτή που είχε απορρίψει το Ισραήλ τον Αύγουστο. Όπως μάλιστα τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, σε ομιλία του στο Ατλαντικό Συμβούλιο της Ουάσιγκτον, η συμφωνία πάνω στην οποία διαπραγματεύονταν οι δύο πλευρές φαίνεται να έχει αλλάξει πολύ λίγο από εκείνη που είχε απορρίψει το Ισραήλ πριν από μήνες.
Ούτε φυσικά, "έπιασαν τόπο" οι απειλές που είχε εκτοξεύσει ο Τραμπ πριν λίγο καιρό, περί "κόλασης" που θα βίωνε η Χαμάς, αν δεν απελευθέρωνε τους ομήρους. Πόσο άλλη κόλαση και πόσο διαφορετική θα ζούσαν από αυτήν που είχε ήδη "σπείρει" ο Νετανιάχου, ακόμα και μετά την παραδοχή ότι δεν υπήρχαν άλλοι στρατηγικοί στόχοι του Ισραήλ στη Γάζα.
Συμφωνία ή αποξένωση
Όπως αποκαλύπτει το Bloomberg λοιπόν, η επίτευξη συμφωνίας οφείλεται στην απαίτηση του Τραμπ να επιτευχθεί συμφωνία ΤΩΡΑ! Ανάγκασε όχι μόνο τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπένιαμιν Νετανιάχου, αλλά και τα ακροδεξιά μέλη του υπουργικού συμβουλίου του, να δεχθούν τη συμφωνία αλλιώς θα γνώριζαν την "αποξένωση" από τις ΗΠΑ του Τραμπ.
Η πίεση του Τραμπ λειτούργησε επειδή- σε αντίθεση με την Ουκρανία- τα δύο εμπλεκόμενα μέρη (Ισραήλ-Χαμάς) έχουν περισσότερα να κερδίσουν με τον τερματισμό του πολέμου. Από τότε που ο Νετανιάχου απέρριψε ουσιαστικά την ίδια πρόταση τον Αύγουστο, ο ισραηλινός στρατός πέτυχε σχετικά λίγα: Την εξολόθρευση του ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ, ο οποίος αντικαταστάθηκε γρήγορα. Ο πόλεμος συνεχίστηκε με δυσανάλογο κόστος για τους Παλαιστίνιους, καθώς και τους ομήρους, τα στρατεύματα του Ισραήλ και την οικονομία του.
Επίσης, ο ισχυρισμός του Νετανιάχου, ότι ο καλύτερος τρόπος για να απελευθερωθούν οι υπόλοιποι όμηροι, ήταν να συνεχίσει να πολεμά μέχρι να καταστραφεί η Χαμάς, έχει καταρριφθεί, καθώς από τα 251 άτομα που απήχθησαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, περίπου 98 παραμένουν όμηροι στη Γάζα. Από αυτούς περίπου οι μισοί θεωρούνται ζωντανοί. Μόνο μια πλήρης αποχώρηση του Ισραήλ είναι πιθανό να φέρει τους ομήρους πίσω στο Ισραήλ.
Παράλληλα η στρατιωτική στρατηγική του Ισραήλ στη Γάζα έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση. Η πρόβλεψη ότι η Χαμάς θα ήταν σε θέση να μετατρέψει τον πόλεμο σε ένα "παιχνίδι-φθοράς" έχει αποδειχθεί σωστή. Ο ισραηλινός στρατός αναγκάστηκε να επιστρέψει στο βόρειο τμήμα της Λωρίδας που εκκαθάρισε στην αρχή του πολέμου, καθώς η Χαμάς, άλλαξε τακτική και από την άμεση επίθεση πήγε στη δημιουργία παγίδων και ενεδρών.
Μετά την απόρριψη της συμφωνίας του Αυγούστου από τον Νετανιάχου για τον έλεγχο του Διαδρόμου της Φιλαδέλφειας, (πλάτους 100 μέτρων εντός των συνόρων της Γάζας με την Αίγυπτο) 151 ισραηλινοί στρατιώτες έχουν χάσει τη ζωή τους. Το Υπουργείο Υγείας της Γάζας που ελέγχεται από τη Χαμάς εκτιμά ότι 6.700 Παλαιστίνιοι. Βέβαια, στο μεσοδιάστημα ο Νετανιάχου κατάφερε νέες στρατιωτικές επιτυχίες στον Λίβανο, τη Συρία και κατά του Ιράν.
Στη δεύτερη θητεία του ο Τραμπ θα βρει μια πολύ διαφορετική Μέση Ανατολή, στην οποία οι προτεραιότητες του Ισραήλ και των Αράβων "γειτόνων" του είναι πολύ λιγότερο ευθυγραμμισμένες.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς περιλαμβάνει την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας για έξι εβδομάδες, κατά την οποία οι ισραηλινές δυνάμεις θα αποσυρθούν σταδιακά από τις κεντρικές περιοχές του θύλακα και οι εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι θα επιστρέψουν στη βόρεια Γάζα, σύμφωνα με έναν Αμερικανό αξιωματούχο που ενημερώθηκε για τις λεπτομέρειές της.
Σε αυτήν την πρώτη φάση θα απελευθερώνονται τουλάχιστον 3 όμηροι κάθε εβδομάδα και συνολικά θα απελευθερωθούν 33, στους οποίους περιλαμβάνονται όλες οι γυναίκες (και εκείνες που υπηρετούν στον ισραηλινό στρατό), τα παιδιά και οι άνδρες άνω των 50 ετών.
Η Χαμάς θα αφήσει αρχικά ελεύθερες τις γυναίκες και τους νέους κάτω των 19 ετών και θα ακολουθήσουν οι άνδρες άνω των 50.
Πρώτα θα απελευθερωθούν οι όμηροι που είναι ακόμη εν ζωή και στη συνέχεια θα παραδοθούν τα λείψανα των υπολοίπων.
Παράλληλα, το Ισραήλ θα απελευθερώνει 30 Παλαιστίνιους κρατουμένους για κάθε πολίτη όμηρο και 50 για κάθε στρατιωτίνα. Μέχρι το τέλος της πρώτης φάσης, το Ισραήλ θα απελευθερώσει επίσης όλες τις Παλαιστίνιες και τους ανήλικους κάτω των 19 ετών που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές μετά την 7η Οκτωβρίου 2023.
Ο συνολικός αριθμός των Παλαιστινίων που θα απελευθερωθούν θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των ομήρων που θα αφήσει η Χαμάς. Μπορεί να κυμαίνεται από 990 έως και 1.650.
Η συμφωνία προβλέπει επίσης ότι καθημερινά θα εισέρχονται στη Λωρίδα της Γάζας 600 φορτηγά που θα μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια. Τα 50 από αυτά θα εφοδιάζουν τον θύλακα με καύσιμα και τα 300 θα κατευθύνονται στις βόρειες περιοχές της Λωρίδας.
Την εφαρμογή της συμφωνίας θα εγγυηθούν το Κατάρ, η Αίγυπτος και οι ΗΠΑ.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας θα ξεκινήσουν κατά τη 16η ημέρα της πρώτης φάσης και αναμένεται ότι θα περιλαμβάνουν την απελευθέρωση όλων των υπολοίπων ομήρων (περιλαμβάνονται και οι Ισραηλινοί στρατιώτες), τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός και την πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού.
Η τρίτη φάση θα περιλαμβάνει την επιστροφή όλων των νεκρών ομήρων και την έναρξη της ανοικοδόμησης της Γάζας, με την επίβλεψη της Αιγύπτου, του Κατάρ και των Ηνωμένων Εθνών.