Ισπανία: Τα 6 κλειδιά για το εκλογικό αποτέλεσμα

Για πρώτη φορά στη σύντομη δημοκρατική ιστορία της, η Ισπανία πραγματοποιεί επαναληπτικές εκλογές, μόλις έξι μήνες μετά την ψηφοφορία που κλόνισε το δικομματικό σύστημα, στερώντας από το νικητή Mariano Rajoy την κυβερνητική πλειοψηφία. Τα κόμματα που κατέλαβαν τις 4 πρώτες θέσεις δεν κατάφεραν να άρουν το αδιέξοδο με αποτέλεσμα οι Ισπανοί να οδηγηθούν και πάλι στις κάλπες.

Ο εν ενεργεία πρωθυπουργός του Λαϊκού Κόμματος (PP) Rajoy, ευελπιστεί να κερδίσει την πλειοψηφία, επαναπατρίζοντας τις ψήφους που κατευθύνθηκαν στο κεντρώο κόμμα του Albert Rivera, Ciudadanos. Ο παραδοσιακός αντίπαλος των Συντηρητικών, το Σοσιαλιστικό Κόμμα PSOE, έχει υποβιβαστεί στην τρίτη θέση από μια συμμαχία κατά της λιτότητας, της οποίας ηγείται το νέο αριστερό κόμμα των Pοdemos.

Οι κάλπες θα μείνουν ανοιχτές έως τις 9 π.μ. και μία ώρα αργότερα στα Κανάρια Νησιά. Με το 28% των Ισπανών να είναι αναποφάσιστο, τα πάντα μπορεί να συμβούν, ακόμη και ένας τρίτος γύρος εκλογών.

Ιστορικό χαμηλό στη συμμετοχή

Αυτό που είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο των δημοσκοπήσεων των τελευταίων εβδομάδων και αναμένεται να διαδραματίσει τον πιο σημαντικό ρόλο στο αποτέλεσμα είναι το γεγονός ότι στις δημοσκοπήσεις οι Ισπανοί εμφανίζονται κουρασμένοι από την ατέρμονη διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης και τα ποσοστά όσων δηλώνουν ότι δεν θα ψηφίσουν εμφανίζονται αυξημένα.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα περί τις 19:30 (ώρα Ελλάδας), η συμμετοχή κυμαίνεται στο 51,21%, περίπου 7 μονάδες λιγότερες σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2015. Πρόκειται μάλιστα για το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής σε βουλευτικές εκλογές μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα.

Ιδού τα 6 πράγματα που -κατά το politico.eu- πρέπει να γνωρίζετε για τις ισπανικές εκλογές:

1) Η Κεντρο-αριστερά

Η κύρια αλλαγή που προέκυψε από το αδιέξοδο των τελευταίων 6 μηνών, είναι η συμμαχία των Podemos και την κομμουνιστική Ενωμένη Αριστερά. Οι «Unidos Podemos» (Ενωμένοι μπορούμε) συμπεριλαμβάνουν άλλους τοπικούς και κοινωνικούς συμμάχους, που φτάνουν συνολικά τους 16. Σύμφωνα με το εκλογικό σύστημα που επιβραβεύει τους «συνασπισμούς», ο παράγοντας αυτό μπορεί να αλλάξει το status quo. Αν τα δύο κόμματα είχαν κατέβει μαζί στις εκλογές του Δεκεμβρίου, με το 24,33% που συγκέντρωσαν θα κέρδιζαν 83 έδρες, αντί των 71 που πήραν ξεχωριστά.Αυτό θα έδινε στις δυνάμεις του Σοσιαλιστικού Κόμματος και της Αριστεράς 173 έδρες, πολύ κοντά στην απόλυτη πλειοψηφία των 176 εδρών.

Υπό αυτή την έννοια οι Podemos κατεβαίνουν στις εκλογές της Κυριακής από καλύτερη θέση, συγκριτικά με εκείνη των προηγούμενων εκλογών.Η επιτυχία ή η αποτυχία τους εξαρτάται από την ικανότητά τους να κρατήσουν τις ψήφους που κέρδισαν πριν από έξι μήνες. Το PSOE, το Λαϊκό Κόμμα και Ciudadanos από την άλλη πλευρά, πηγαίνουν κόντρα στον άνεμο για να πετύχουν το ίδιο αποτέλεσμα και να διατηρήσουν τις θέσεις τους στο Κογκρέσο.

2) Αριστερο-δεξιά ισορροπία

Στις εκλογές του Δεκεμβρίου το μπλοκ δεξιότερα του Κέντρου, δηλαδή το Λαϊκό Κόμμα και οι Ciudadanos κέρδισαν 163 έδρες έναντι 161 του μπλοκ της αριστεράς, με τις υπόλοιπες έδρες να διασπείρονται σε περιφερειακά κόμματα όπως οι Βάσκοι και οι Καταλανοί. Η ιστορική εχθρότητα - κληρονομιά του Εμφυλίου Πολέμου το 1936-1939- καθιστά δύσκολο να γεφυρωθεί το χάσμα Αριστεράς-Δεξιάς, αν και ο επικεφαλής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Pedro Sanchez προσπάθησε να σπάσει το αδιέξοδο για μια συμφωνία με τους Ciudadanos. Ωστόσο οι Podemos κατάφεραν να παρουσιάσουν αυτή την κίνηση ως προδοσία των ψηφοφόρων των Σοσιαλιστών.

Θα ήταν σχετικά δύσκολο να σχηματιστεί ένας Συνασπισμός μεταξύ του Λαϊκού Κόμματος και των Ciudadanos, ακόμη κι αν πιάνουν τις έδρες. Ομως στην Αριστερά ο σχηματισμός συνασπισμών θα ήταν ακόμη δυσκολότερος.

Ο Kiko Laneras, ο οποίος έχει συντάξει και παρακολουθήσει τις δημοσκοπήσεις για την online εφημερίδα El Español , δίνει ένα ποσοστό πιθανοτήτων 28% να συγκεντρωθούν οι 170 έδρες από την Κεντροδεξιά και 45% στην Κεντροαριστερά, με ποσοστό πιθανότητας 27% να υπάρξει ένα ανάλογο αποτέλεσμα με εκείνο του Δεκεμβρίου.

3) Υπερβάσεις

Αυτό που έχει σημασία για την Κυριακή δεν είναι μόνο ποιος θα έλθει πρώτος - σχεδόν εγγυημένο να είναι το Λαϊκό Κόμμα του Rajoy - αλλά επίσης και το ποιός θα τερματίσει δεύτερος. Τόσο το PSOE όσο και οι Podemos στοχεύουν στο ασημένιο μετάλλιο, στη μάχη τους για την ηγεμονία στην Ισπανική Αριστερά. Ο στόχος που έχει θέσει ο Iglesias των Podemos είναι να αναγκάσει τους Σοσιαλιστές να διαλέξουν ανάμεσα στο να αναγνωρίσουν την πρωτοκαθεδρία του ή να κάνουν χαρακίρι.

Μέχρι στιγμής, το ριζοσπαστικό κίνημα που ιδρύθηκε το 2014, έχει κερδίσει στους χειρισμούς το PSOE σε κάθε γύρο. Η παλιά φρουρά των Σοσιαλιστών, όπως ο Φελίπε Γκονζάλες δεν εμπιστεύεται τους Pοdemos και θα προτιμούσε κάποιου είδους συμφωνία με το Λαϊκό Κόμμα, η οποία θα μπορούσε να απαιτήσει την παραίτηση του Ραχόι, ώστε να γίνει αποδεκτή από τους ψηφοφόρους των Σοσιαλιστών.

Ωστόσο, ένα μεγάλο κομμάτι των Σοσιαλιστών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων περιφερειακών στελεχών του PSOE, όπως ο κυβερνήτης της Βαλένθια Ximo Puig, που έχει την πλειοψηφία στηριζόμενος στους Podemos, μάλλον θα προτιμούσαν μια συμφωνία με τους Unidos Podemos, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα γίνει πρωθυπουργός ο Iglesias.

4 ) Οι δυνητικές παραιτήσεις

Οι Ισπανοί πολιτικοί δεν είναι επιρρεπείς σε παραιτήσεις στις μεγάλες στιγμές, με εξαίρεση τον πρώην ηγέτη των Σοσιαλιστών Χοακίν Αλμούνια που παραιτήθηκε το ίδιο βράδυ της ήττας του από τον ηγέτη του Λαϊκού Κόμματος Χοσέ Αθνάρ. Ωστόσο τίποτα δεν πρέπει να αποκλειστεί και για τον νυν ηγέτη των Σοσιαλιστών Sanchez που μοιάζει ο πιό αδύναμος κρίκος και ο οποίος θα ήταν δύσκολο να αντισταθεί στις πιέσεις να παραιτηθεί αν το κόμμα του βγει και πάλι τρίτο.

Ο Rajoy δεν έχει μέλλον αν δεν μπορέσει να εξασφαλίσει μια νέα εντολή , αλλά μπορεί να προτιμά να παραμείνει αρχηγός του κόμματος μέχρι το συνέδριο του Λαϊκού Κόμματος εκλέξει ένα διάδοχο , στην επιλογή του οποίου του οποίου θα ήθελε να έχει λόγο .

5) Κέντρο εναντίον των άκρων

Ο Ραχόι προσπάθησε να πολώσει την προεκλογική εκστρατεία παίζοντας με τους φόβους ότι η άκρα αριστερά θα περιορίσει τους Ciudadanos και τους Σοσιαλιστές. Οι Podemos έπαιξαν «στο ίδιο γήπεδο» λέγοντας ότι υπάρχουν μόνο δύο λύσεις: διακυβέρνηση από τους Podemos ή από το Λαϊκό Κόμμα.

Οι Ciudadanos και το PSOE, τηρώντας ένα σύμφωνο προφανώς μη επίθεσης στο κέντρο, απάντησαν με διαφορετικές τακτικές: Ο Ριβέρα χτύπησε το Λαϊκό Κόμμα στο πεδίο της διαφθοράς και επιτέθηκε στους Podemos για τις σχέσεις τους με την Αριστερά στη Βενεζουέλα και την Ελλάδα. Ο Σάντσεζ πολιόρκησε τους αριστερούς που αποστάτησαν προς του Podemos κατηγορώντας τον Iglesias ότι προτιμά να διατηρήσει τον Ραχόι στην εξουσία παρά να στηρίξει μια κυβέρνηση με τους Σοσιαλιστές.

Τα περιφερειακά αποτελέσματα στην Καταλονία θα πρέπει επίσης να παρακολουθούνται στενά ενόψει και των εκλογών που θα αντιμετωπίσει τον Σεπτέμβριο ο περιφερειακός Πρόεδρος Carles Puigdemont που τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας της περιοχής. Στην Ανδαλουσία θα πρέπει να δοθεί προσοχή, καθώς αποτελεί το τελευταίο προπύργιο των Σοσιαλιστών. Εάν η Σουζάνα Ντιαζ κερδίσει και διατηρήσει τους Podemos υπό έλεγχο, θα είναι ισχυρή υποψηφιότητα για την ηγεσία των Σοσιαλιστών.

6) Brexit, σκάνδαλα και ηλικία

Οι υποψήφιοι έχουν προσπαθήσει να στρέψουν προς όφελός τους την αντιπαράθεση για το Brexit με τον Ραχόι να προειδοποιεί πως τώρα δεν είναι η ώρα για περισσότερη αβεβαιότητα στην Ευρώπη, και τον Σάντσεζ να συγκρίνει την ψήφο των Βρετανών στο δημοψήφισμα με εκείνο που προτείνουν οι Podemos για την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Ο Ριβέρα είπε πως ο φόβος κέρδισε στη Βρετανία και πως το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί και στην Ισπανία. Ο Ιγκλέσιας αντέτεινε πως αν η ΕΕ ήταν πιό δίκαιη κανείς δεν θα ήθελε να αποχωρήσει.

Σε αντίθεση με τη Βρετανία, όπου τα μεγαλύτερα και λιγότερο μορφωμένα στρώματα ψήφισαν για αλλαγή, στην Ισπανία θα στηρίξουν το υπάρχον δικομματικό σύστημα και το status quo. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι δεν φθείρεται περισσότερο από τα σκάνδαλα διαφθοράς που αγγίζουν το κόμμα του ούτε από την παραίτηση υπουργού του για τα Panama Papers.

Το PP παραμένει η κορυφαία επιλογή για τους ψηφοφόρους άνω των 65 χρονών, αλλά έρχεται τέταρτη μεταξύ των νέων. Οι πιστοί στο PP είναι απίθανο να αλλάξουν γνώμη την Κυριακή, αλλά μπορεί να είναι δύσκολο για τους συντηρητικούς να ξανακερδίσουν απογοητευμένους οπαδούς οι οποίοι κατέφυγαν στους Ciudadanos το Δεκέμβριο.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr