
Από τα ξημερώματα της Παρασκευής, 13 Ιουνίου, Ισραήλ και Ιράν εκδηλώνουν επιθέσεις, δέχονται αντίποινα ως απάντηση και η νέα κρίση δείχνει να περιορίζεται μεταξύ τους. Τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση παρακολουθούν την κατάσταση να εξελίσσεται και ζητούν αυτοσυγκράτηση και από τις δύο πλευρές.
Ωστόσο, το ερώτημα που απασχολεί τη διεθνή κοινότητα είναι τι θα συμβεί αν οι εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση δεν εισακουσθούν. Ο κίνδυνος κλιμάκωσης και επέκτασης των χτυπημάτων δεν μπορεί να αποκλειστεί ενώ οι συνέπειες που θα είχε η εμπλοκή τρίτων μερών είναι ένα τρομοκρατικό σενάριο.

Το BBC στην ανάλυση που κάνει, παρουσιάζει τα χειρότερα σενάρια σε περίπτωση κλιμάκωσης.
Σενάριο 1: Η Αμερική εμπλέκεται στη σύγκρουση
Παρά το γεγονός ότι επισήμως η Ουάσινγκτον το αρνείται, στο Ιράν πιστεύεται ότι για να ξεκινήσει η ισραηλινή επιχείρηση "Ανατέλλων Λέων" είχε δοθεί η έγκριση από την αμερικανική πρωτεύουσα. Αν μη τι άλλο, στην Τεχεράνη θεωρούν βέβαιο ότι το Ισραήλ είχε τουλάχιστον την σιωπηρή υποστήριξη των ΗΠΑ.
Αμερικανική εμπλοκή θα μπορούσε να υπάρξει λοιπόν, αν το Ιράν υλοποιήσει την προειδοποίηση να χτυπήσει αμερικανικούς στόχους σε όλη τη Μέση Ανατολή, όπως είναι για παράδειγμα τα στρατόπεδα των ειδικών δυνάμεων των ΗΠΑ στο Ιράν, οι στρατιωτικές βάσεις στον Κόλπο αλλά και οι αμερικανικές διπλωματικές αποστολές στην περιοχή. Το BBC σημειώνει ότι αν και οι "πληρεξούσιοι" του Ιράν στην περιοχή (η Χαμάς και η Χεζμπολάχ) έχουν δει τις δυνάμεις τους να αποδεκατίζονται, υπάρχουν ακόμη πολιτοφυλακές στο Ιράκ που θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν.
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, στις ΗΠΑ υπήρχε φόβος ότι τέτοιες επιθέσεις ήταν όντως πιθανές τις προηγούμενες μέρες και για αυτό απέσυραν μέρος του προσωπικού τους από τη Βαγδάτη. Η Ουάσινγκτον πάντως, έχει προειδοποιήσει την Τεχεράνη σε υψηλούς τόνους για τις συνέπειες οποιασδήποτε επίθεσης σε αμερικανικούς στόχους.
Τι θα μπορούσε να συμβεί όμως αν ένας Αμερικανός πολίτης σκοτωνόταν, για παράδειγμα στο Τελ Αβίβ ή και αλλού στη Μέση Ανατολή; Η απάντηση που δίνεται στην ανάλυση του BBC είναι ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να αναγκαστεί να αναλάβει δράση και σημειώνει ότι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, κατηγορείται εδώ και καιρό ότι θέλει να παρασύρει τις ΗΠΑ στο να τον βοηθήσουν να νικήσει το Ιράν.
Οι στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν τα βομβαρδιστικά και τις βόμβες που μπορούν να διαπεράσουν τα υπόγεια ιρανικά πυρηνικά εργοστάσια, ειδικά αυτά του Φόρντοου.
Στην ανάλυση υπενθυμίζεται ότι ο Τραμπ έχει δώσει την υπόσχεση στους ψηφοφόρους τους ότι δεν θα ξεκινήσει έναν νέο "αέναο πόλεμο" στη Μέση Ανατολή. Σημειώνεται ωστόσο, ότι στην παρούσα φάση δεν είναι λίγοι οι Ρεπουμπλικάνοι που υποστηρίζουν την κυβέρνηση του Ισραήλ καθώς και τη θέση που προωθεί ο Νετανιάχου ότι τώρα είναι η ώρα να επιδιωχθεί αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη.
Αν όμως η Αμερική μπει ενεργά στη σύγκρουση Ισραήλ - Ιράν, αυτό σενάριο θα αποτελούσε μια τεράστια κλιμάκωση και δυνητικά καταστροφικές επιπτώσεις.
Σενάριο 2: Οι χώρες του Κόλπου εμπλέκονται στη σύγκρουση
Εάν το Ιράν δεν καταφέρει να πλήξει τους καλά προστατευμένους στρατιωτικούς και άλλους στόχους του Ισραήλ, τότε θα μπορούσε να τροποποιήσει τους στόχους του και να βάλλει κατά χωρών του Κόλπου που η Τεχεράνη θεωρεί ότι βοήθησαν και υποκίνησαν τους εχθρούς του τα τελευταία χρόνια.
Υπάρχουν πολλοί ενεργειακοί στόχοι και υποδομές στην περιοχή που θα μπορούσε να πλήξει το Ιράν, λέει ο BBC. Και υπενθυμίζει ότι το Ιράν κατηγορήθηκε ότι χτύπησε τις πετρελαιοπηγές της Σαουδικής Αραβίας το 2019 και ότι οι Χούθι, ως πληρεξούσιοί του, έπληξαν στόχους στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) το 2022.
Αν και έκτοτε έχει υπάρξει ένα είδος ανακωχής και συμφιλίωσης μεταξύ του Ιράν και ορισμένων εκ των χωρών του Κόλπου, δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι στις χώρες αυτές φιλοξενούνται αμερικανικές βάσεις. Και μάλιστα, ορισμένες από αυτές λειτούργησαν βοηθητικά για την υπεράσπιση του Ισραήλ κατά την ιρανική πυραυλική επίθεση το περασμένο έτος.
Σε κάθε περίπτωση, εάν κάποια από τις χώρες του Κόλπου δεχθεί επίθεση δεν αποκλείεται να απαιτήσει από τα αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη να την υπερασπιστούν.
Σενάριο 3: Το Ισραήλ δεν καταφέρνει να καταστρέψει την πυρηνική ικανότητα του Ιράν
Το BBC θέτει το ερώτημα τι θα γίνει αν η ισραηλινή επίθεση αποτύχει; Τι θα γίνει δηλαδή αν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν αποδειχθεί ότι βρίσκονται σε πολύ μεγάλο βάθος και είναι πολύ καλά προστατευμένες. Τι θα συμβεί αν τελικά, τα 400 κιλά εμπλουτισμένου κατά 60% ουρανίου (δλδ το πυρηνικό καύσιμο που απέχει λίγο από το να φτάσει στο ποσοστό εμπλουτισμού που επιτρέπει την κατασκευή πυρηνικών βομβών) δεν καταστραφεί.

Όπως υποστηρίζουν πολλοί διεθνείς αναλυτές, πιστεύεται ότι μπορεί να είναι κρυμμένο βαθιά σε μυστικά ορυχεία. Το Ισραήλ μπορεί να έχει σκοτώσει ορισμένους πυρηνικούς επιστήμονες, αλλά καμία ισραηλινή βόμβα δεν μπορεί να καταστρέψει την τεχνογνωσία και την εμπειρία του Ιράν.

Τι θα γίνει λοιπόν, αν η επίθεση του Ισραήλ οδηγήσει την ηγεσία του Ιράν ότι ο μόνος τρόπος αποτροπής περαιτέρω επιθέσεων είναι να κάνει τα πάντα για να αυξήσει την πυρηνική της ικανότητα όσο πιο γρήγορα μπορεί; Και μάλιστα, ένα άλλο ερώτημα που δηλώνει ότι υπάρχουν πολλοί αστάθμητοι παράγοντες, είναι τι θα γίνει αν οι νέοι στρατιωτικοί ηγέτες του Ιράν που θα αντικαταστήσουν όσους εξόντωσε το Ισραήλ, αποδειχθούν πιο σκληπυρηνικοί και λιγότερο προσεκτικοί από τους νεκρούς προκατόχους τους;
Σε μια πρώτη ανάγνωση, τέτοιες εξελίξεις θα υποχρέωναν το Ισραήλ να συνεχίζει τις επιθέσεις εγκλωβίζοντας την ευρύτερη περιοχή σε ένα κύκλο επιθέσεων και αντεπιθέσεων με μεγάλη αβεβαιότητα και καταστροφικά αποτελέσματα.
Σενάριο 4: Προκαλείται παγκόσμιο οικονομικό σοκ από τιμές του πετρελαίου
Δεδομένου ότι η τιμή του πετρελαίου έχει ήδη εκτοξευθεί, το ερώτημα είναι πόσο ακόμα θα ανέβει η τιμή του αν το Ιράν υλοποιήσει την απειλή του να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο την κυκλοφορία των τάνκερ.
Σε αυτό το σενάριο πρέπει να εξεταστεί και η στάση των Χούθι της Υεμένης που δεν αποκλείεται να αυξήσουν τις επιθέσεις τους στις ναυτιλιακές οδούς στην Ερυθρά Θάλασσα. Για τους Χούθι, το BBC υπογραμμίζει ότι είναι ο τελευταίος πληρεξούσιος του Ιράν που εξακολουθεί να έχει επιχειρησιακή ικανότητα αλλά και την όρεξη να επιφέρει απρόβλεπτα χτυπήματα.
Το σενάριο αυτό είναι ίσως το πιο άμεσα επώδυνο για πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο που ήδη αντιμετωπίζουν κρίση κόστους διαβίωσης. Η εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου θα αύξανε τον πληθωρισμό σε ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που ήδη τρίζει υπό το βάρος του πολέμου των δασμών του Τραμπ, τονίζει το BBC. Και σημειώνει ότι ο μόνος άνθρωπος που επωφελείται από την αύξηση των τιμών του πετρελαίου είναι ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος ξαφνικά θα έβλεπε δισεκατομμύρια δολάρια να κατακλύζουν τα ταμεία του Κρεμλίνου με τα οποία θα μπορούσε να συνεχίσει να τροφοδοτεί τον πόλεμό του εναντίον της Ουκρανίας.
Σενάριο 5: Το καθεστώς του Ιράν πέφτει, αφήνοντας πίσω του το χάος
Στο σενάριο αυτό, το Ισραήλ πετυχαίνει τον μακροπρόθεσμο στόχο του να επιβάλει την κατάρρευση του ισλαμικού επαναστατικού καθεστώτος στο Ιράν.
Ο Νετανιάχου ισχυρίζεται ότι ο πρωταρχικός του στόχος είναι να καταστρέψει την πυρηνική ικανότητα του Ιράν. Αλλά όπως ξεκαθάρισε στην δήλωσή του το πρωί της Παρασκευής, 13 Ιουνίου, ο ευρύτερος στόχος του περιλαμβάνει αλλαγή καθεστώτος.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός απευθύνθηκε "στον περήφανο λαό του Ιράν" λέγοντας ότι η επίθεσή του "άνοιγε τον δρόμο για να επιτύχετε την ελευθερία σας" από αυτό που αποκάλεσε "κακό και καταπιεστικό καθεστώς".
Η ανατροπή της κυβέρνησης του Ιράν μπορεί να αρέσει σε ορισμένους στην περιοχή, ειδικά σε ορισμένους Ισραηλινούς, αλλά και πάλι υπάρχει ένα ερώτημα, όπως τίθεται στη βρετανική ανάλυση. Τι κενό μπορεί να αφήσει πίσω του και πόσο πιθανό είναι να προκύψει χάος με απρόβλεπτες συνέπειες, ίσως και έναν εμφύλιο πόλεμο;

Πολλοί μπορούν να θυμηθούν τι συνέβη τόσο στο Ιράκ όσο και στη Λιβύη όταν απομακρύνθηκε η ισχυρή συγκεντρωτική κυβέρνηση.
Καθώς είναι αβέβαιο πώς θα εξελιχθεί αυτή η σύγκρουση τις επόμενες ημέρες, το πώς θα αντιδράσει το Ιράν και το αν οι ΗΠΑ θα πετύχουν να πείσουν το Ισραήλ να δείξει αυτοσυγκράτηση είναι οι πιο κρίσιμοι παράγοντες.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr