Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ: Ποιος είναι ο μηχανικός που διαδέχεται τους Κάστρο

Ο δεύτερος τη τάξει στην ιεραρχία της κυβέρνησης της Κούβας, ο Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ, ορίστηκε την Τετάρτη μοναδικός υποψήφιος για τη διαδοχή του Ραούλ Κάστρο στην προεδρία. Η αποχώρηση του τελευταίου από το ανώτατο αξίωμα στη νήσο αργότερα σήμερα Πέμπτη θα σηματοδοτήσει το προαναγγελθέν χρόνια πριν, από τον ίδιο τον Ραούλ, τέλος της διακυβέρνησης της χώρας από τους αδελφούς Κάστρο, η οποία κράτησε έξι δεκαετίες.

Ο επίσημος διορισμός του Ντίας-Κανέλ και των 31 μελών του Συμβουλίου του Κράτους αναμένεται να επικυρωθεί σήμερα το πρωί (τοπική ώρα), την ημέρα που συμπληρώνεται η 57η επέτειος από τη νίκη των κουβανικών δυνάμεων στον Κόλπο των Χοίρων, όπου είχαν εισβάλει αντικαστρικοί με την υποστήριξη της CIA το 1961.

Οι υποψηφιότητες τέθηκαν σε ψηφοφορία την Τετάρτη, για το αποτέλεσμα πάντως δεν υπάρχει κάποια αμφιβολία, καθώς η εθνοσυνέλευση ουδέποτε αμφισβήτησε τις προτάσεις της Επιτροπής. Νωρίτερα την Τετάρτη, ο απερχόμενος πρόεδρος και ο διάδοχός του εμφανίστηκαν χαμογελαστοί στην έναρξη των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης, που αναδείχθηκε με την ψηφοφορία του Μαρτίου. Ο Ραούλ Κάστρο αγκάλιασε τον διάδοχό του όταν ανακοινώθηκε η υποψηφιότητά του, υπό τις παρατεταμένες επευφημίες των μελών του σώματος.

Μετά την επανάσταση του 1959, η εξουσία στην Κούβα δεν μεταβιβάστηκε παρά μόνο μία φορά: το 2006, όταν ο Φιδέλ Κάστρο, αντιμέτωπος με σοβαρά προβλήματα υγείας, παρέδωσε τη σκυτάλη στον μικρότερο αδελφό του, έπειτα από 40 και πλέον χρόνια.

Αφού ανέλαβε την εξουσία, ο Ραούλ Κάστρο άρχισε μια διαδικασία μεταρρυθμίσεων που θεωρούνταν απαραίτητες από πολλούς, όπως το άνοιγμα της οικονομίας στις ιδιωτικές μικρές επιχειρήσεις, ενώ στο παρασκήνιο ενορχήστρωνε την επαναπροσέγγιση με τις ΗΠΑ, τον ψυχροπολεμικό εχθρό υπ' αριθμόν ένα για την Αβάνα.

Το 2015, η προσπάθεια καρποφόρησε, όταν οι δύο χώρες ανακοίνωσαν προς κατάπληξη αρκετών την αποκατάσταση των διπλωματικών τους σχέσεων. Την επόμενη χρονιά, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα έκανε μια ιστορική επίσκεψη στη νήσο. Αλλά με την έλευση του στον Λευκό Οίκο, ο ρεπουμπλικάνος Ντόναλντ Τραμπ τράβηξε χειρόφρενο σε αυτή τη διαδικασία εξομάλυνσης.

Ο Φιδέλ Κάστρο απεβίωσε το 2016, στα 90 του χρόνια. Είναι η σειρά του Ραούλ, 86 ετών, να παραχωρήσει τη θέση του, αυτή τη φορά σε έναν εκπρόσωπο της νέας γενιάς των πολιτικών της Κούβας.

Νούμερο 2 της κυβέρνησης στην Αβάνα από το 2013, ο Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ είναι ένας άνθρωπος του κομματικού μηχανισμού που προετοιμάστηκε μεθοδικά για υψηλότερα αξιώματα. Εκπροσωπούσε τακτικά την κυβέρνησή του στο εξωτερικό, ενώ οι εμφανίσεις του στα μέσα ενημέρωσης σταδιακά γίνονταν συχνότερες.

Υποστηρικτής της ανάπτυξης του Διαδικτύου στην Κούβα, προβάλλει εικόνα εκσυγχρονιστή, μολονότι κάνει οικονομία στις δηλώσεις. Θεωρείται πάντως καθαρό πως είναι απόλυτα αδιάλλακτος απέναντι στους αντικαθεστωτικούς ή τους διπλωμάτες που επικρίνουν το πολιτικό σύστημα της Κούβας.

Αφού επιβεβαιωθεί ο διορισμός του, ο ηλεκτρολόγος μηχανικός που γεννήθηκε μετά την επανάσταση θα αποπειραθεί να εδραιώσει την εξουσία του και να συνεχίσει τον «εκσυγχρονισμό» του οικονομικού μοντέλου της κουβανικής οικονομίας, το έναυσμα του οποίου έδωσε ο μικρότερος Κάστρο.

Δύσκολα καθήκοντα για έναν πολιτικό με προφίλ διακριτικό, ο οποίος αναρριχήθηκε στον μηχανισμό αργά και στη σκιά.

Για πρώτη φορά, πρόεδρος της Κούβας θα αναλάβει κάποιος που δεν ήταν ανάμεσα στους ηγέτες της επανάστασης του 1959, δεν θα φοράει στρατιωτική στολή, ούτε θα είναι ο Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Αλλά μπορεί να υπολογίζει στη στήριξη του Ραούλ Κάστρο, ο οποίος θα παραμείνει επικεφαλής του μοναδικού κόμματος μέχρι το 2021. Από αυτή τη θέση, θα συνεχίσει να κινητοποιεί την παλιά φρουρά, τα στελέχη που αποκαλούνται μονολεκτικά οι «ιστορικοί», και στην πλειονότητά τους αντιμετωπίζουν με βαθιά επιφύλαξη τις πιο φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις.

Ο Ντίας-Κανέλ μπορεί ακόμη να υπολογίζει στην υποστήριξη του δικού του μελλοντικού υπ' αριθμόν δύο, του Σαλβαδόρ Βαλντές Μέσα. Ο συνδικαλιστής, έμπειρο στέλεχος του κόμματος, 72 ετών, προτάθηκε για τη θέση του πρώτου αντιπροέδρου, το αξίωμα που κατείχε μέχρι την Τετάρτη ο διάδοχος του Ραούλ Κάστρο. Θα γίνει ο πρώτος Αφροκουβανός που θα καταλάβει τόσο υψηλό αξίωμα στη νήσο μετά την επανάσταση.

Απολύτως τίποτα σε αυτή τη διαδικασία μεταβίβασης της εξουσίας δεν είναι προϊόν «αυτοσχεδιασμού», αντιθέτως «τα πάντα είναι πολύ καλά μελετημένα» και βασίστηκαν στην «εμπειρία» της μεταβίβασής της από τον Φιδέλ στον Ραούλ, έκρινε ο Αρτούρο Λόπες-Λέβι, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τέξας, ειδικός για την Κούβα. Ο Ραούλ Κάστρο θα είναι σε αυτή τη διαδικασία ο παράγοντας «που θα σταθεροποιεί», αυτός που θα επιλύει τις όποιες «δυνητικές τριβές ανάμεσα στις ηγετικές μορφές» του κομματικού μηχανισμού και της κυβέρνησης, συμπλήρωσε.

Άλλη μια ένδειξη πως η μετάβαση έχει τη σφραγίδα της συνέχειας: πρόεδρος της εθνοσυνέλευσης εξελέγη ο Εστέμπαν Λάσο, 74 ετών.

Από την άλλη, δύο από τους «ιστορικούς», ο Ραμόν Ματσάδο Βεντούρα (87 ετών) και ο Άλβαρο Λόπες Μιέρα (76) αποχωρούν από το Συμβούλιο του Κράτους. Αντιθέτως, άλλα ιστορικά στελέχη, όπως ο Ραμίρο Βαλντές (85 ετών), ο Γκιγιέρμο Γκαρσία (90) ή ο Λεοπόλδο Σίντρα Φρίας (76) θα παραμείνουν στο κορυφαίο όργανο της εκτελεστικής εξουσίας στην Κούβα, μόλις 13 από τα συνολικά 31 μέλη του οποίου θα αλλάξουν.

Ο Ντίας-Κανέλ δεν έχει παρουσιάσει κάποιο πρόγραμμα, αφού απλά θα ακολουθήσει τις «κατευθυντήριες γραμμές» που ενέκρινε το κόμμα και το κοινοβούλιο και ορίζουν τις πολιτικές και οικονομικές κατευθύνσεις ως το 2030.

10 ημερομηνίες κλειδιά

Ο εκλιπών ηγέτης της επανάστασης της Κούβας Φιδέλ Κάστρο και ο αδελφός του Ραούλ, ο οποίος αποχωρεί σήμερα από την προεδρία της χώρας, κυβέρνησαν την νήσο για περίπου 60 χρόνια. Η Κούβα βρισκόταν συχνά στο επίκεντρο της σύγκρουσης της Ουάσινγκτον με τη Μόσχα την περίοδο του ψυχρού πολέμου.

Ακολουθούν δέκα από τις σημαντικότερες ημερομηνίες των θητειών των Κάστρο στο τιμόνι της χώρας.

Επανάσταση

Την 1η Ιανουαρίου 1959, ο δικτάτορας Φουλχένσιο Μπατίστα τρέπεται σε φυγή, έπειτα από 26 μήνες ανταρτοπολέμου υπό την ηγεσία των αδελφών Κάστρο. Ο Φιδέλ Κάστρο ανακηρύσσει την «έναρξη της επανάστασης» στο Σαντιάγο ντε Κούμπα (νοτιοανατολικά). Το νέο καθεστώς ριζοσπαστικοποιείται τον Μάιο, με τον πρώτο νόμο για την αγροτική μεταρρύθμιση, που απαλλοτριώνει τις μεγάλες ιδιοκτησίες γης.

Εθνικοποιήσεις και εμπάργκο

Τη 17η Αυγούστου 1960, οι αμερικανικές εταιρείες στην Κούβα βλέπουν τα περιουσιακά στοιχεία τους να εθνικοποιούνται εξαιτίας του πετρελαϊκού εμπάργκο και της κατάργησης των ποσοστώσεων της ζάχαρης, εξελίξεις που οδηγούν στη διακοπή των διπλωματικών σχέσεων την 3η Ιανουαρίου 1961. Τον Φεβρουάριο του 1962, η Ουάσινγκτον επιβάλλει εμπάργκο σε βάρος της Κούβας. Ο ολοκληρωτικός αυτός αποκλεισμός παραμένει σε ισχύ μέχρι σήμερα.

Κόλπος των Χοίρων

Από τη 15η μέχρι τη 19η Απριλίου 1961 αποτυγχάνει η απόπειρα απόβασης στον Κόλπο των Χοίρων 1.400 αντικαστρικών, τους οποίους εκπαίδευσε και χρηματοδότησε η CIA. Την 1η Μαΐου εκείνης της χρονιάς, ο Φιδέλ Κάστρο ανακηρύσσει την επανάσταση της Κούβας μαρξιστική-λενινιστική. Το 1965 ιδρύεται το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κούβας, έκτοτε το μοναδικό στη νήσο.

Κρίση των πυραύλων

Από τη 14η μέχρι την 28η Οκτωβρίου 1962 ξεσπά η κρίση των πυραύλων που εγκατέστησαν στην Κούβα οι σοβιετικοί και εντόπισαν οι ΗΠΑ, προκαλώντας τρόμο στον πλανήτη, καθώς ήγειρε φόβους ότι θα ξεσπούσε πυρηνικός πόλεμος.

Θάνατος του Τσε

Την 9η Οκτωβρίου 1967, ο αργεντινός επαναστάτης Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, ο θρυλικός συναγωνιστής των Κάστρο, εκτελείται στη Βολιβία, κι η προσπάθεια να εξαπλωθεί η επανάσταση της Κούβας στην υπόλοιπη Λατινική Αμερική υφίσταται βαριά ήττα.

Η Κούβα στρέφεται στην ΕΣΣΔ

Την 26η Ιουλίου 1970, ο Φιδέλ Κάστρο αναγνωρίζει ότι η Κούβα δεν θα καταφέρει να επιτύχει τον στόχο για τη συγκομιδή «10 εκατομμυρίων» τόνων ζάχαρης, που αποτελούσε τότε τη βασική πηγή προσόδων της νήσου. Η Κούβα εντάσσεται στην Comecon το 1972.

«Επιχείρηση Καρλότα»

Από το 1975 και μετά η Κούβα στέλνει, στο πλαίσιο της «Επιχείρησης Καρλότα» στρατιωτικούς στην Ανγκόλα, για να υποστηρίξουν το MPLA υπό τον Αγκουστίνου Νέτου, καθώς η χώρα βυθίζεται στον εμφύλιο πόλεμο μετά την ανεξαρτησία. Στην επιχείρηση συμμετέχουν μερικές χιλιάδες κουβανοί στρατιωτικοί για δεκαέξι χρόνια. Η Κούβα εμπλέκεται επίσης στην Αιθιοπία και άλλες περίπου δέκα αφρικανικές χώρες.

Το τέλος της ΕΣΣΔ και η προσαρμογή

Την 29η Αυγούστου 1990, η Κούβα ανακοινώνει την έναρξη της «Ειδικής Περιόδου», ενός προγράμματος προσαρμογής για την αντιμετώπιση της κρίσης που προκαλεί η διάλυση της ΕΣΣΔ και του σοσιαλιστικού μπλοκ, με μεγάλες ελλείψεις, ιδίως τροφίμων, στη νήσο.

Ο Φιδέλ άρρωστος, ο Ραούλ στο τιμόνι

Την 31η Ιουλίου 2006 ο Φιδέλ, πλέον σοβαρά άρρωστος, παραδίδει προσωρινά την εξουσία στον αδελφό του Ραούλ, μέχρι τότε δεύτερο τη τάξει στην κυβέρνηση. Ο Ραούλ Κάστρο θα γίνει επίσημα πρόεδρος της Κούβας το 2008 και θα προωθήσει ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για να «εκσυγχρονιστεί» το σοβιετικού τύπου μοντέλο της οικονομίας.

Ο Φιδέλ πεθαίνει την 25η Νοεμβρίου 2016 στα 90 του χρόνια.

Το λιώσιμο του πάγου με τις ΗΠΑ

Τη 17η Δεκεμβρίου 2014, ο Ραούλ Κάστρο και ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ανακοινώνουν την έναρξη μιας διαδικασίας επαναπροσέγγισης που θα οδηγήσει στην αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών το 2015, έπειτα από 53 χρόνια σύγκρουσης. Ξεκινά μια πορεία προς την εξομάλυνση των σχέσεων, τροχοπέδη στην οποία θα γίνει τον Ιανουάριο του 2017 η έλευση του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr