Μήνυμα προς την ΕΕ στέλνει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πριν από την σύνοδο ΕΕ-Τουρκίας στη Βάρνα επιχειρώντας να ρίξει το μπαλάκι αλλά και τις ευθύνες για την επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών στους ευρωπαίους.
Λίγη ώρα πριν από τη συνάντηση με Μπορίσοφ, Τουσκ και Γιούνκερ, ο πρόεδρος της Τουρκίας δήλωσε ότι παραμένει στρατηγικός στόχος η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, κάλεσε τους ηγέτες της Ενωσης να άρουν τα όποια εμπόδια και κατηγόρησε την Ευρώπη για αθέτηση των συμφωνηθέντων σε ό,τι αφορά τους Σύρους πρόσφυγες. Δήλωσε ότι αναμένει την άνευ όρων υποστήριξη της ΕΕ στον αγώνα της Τουρκίας κατά της τρομοκρατίας.
Για την απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν από την Μανμπίτζ στο Ιράκ ο τούρκος πρόεδρος εκτίμησε ότι αυτή η κίνηση μπορεί να μην αντιπροσωπεύει την άποψη του Τραμπ.
Η συνάντηση θα διεξαχθεί σε βαρύ κλίμα που αποτυπώνεται και στις αναλύσεις των διεθνών μέσων ενημέρωσης. «Η Τουρκία είναι ήδη με το ένα πόδι έξω από το ΝΑΤΟ, ενώ η συμμαχία της Τουρκίας με την Ρωσία την καθιστά όλο και πιο απρόβλεπτη δύναμη για την Ευρώπη», σημειώνει χαρακτηριστικά η Der Standard.
«Η ΕΕ θέλει κάτι σε αντάλλαγμα, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής την περασμένη εβδομάδα. Στην καλύτερη περίπτωση, η συνάντηση της Βάρνας θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα την αποφυλάκιση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που συνελήφθησαν από τις τουρκικές δυνάμεις μετά τη διέλευση των συνόρων, καθώς και η καταστολή της όρεξης της Άγκυρας για ενδεχόμενα κοιτάσματα φυσικού αερίου στα ανοικτά της Κύπρου», γράφει το Politico. Οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας είναι ανύπαρκτες και η αρχή γίνεται από πολύ χαμηλά σχολιάζει το Bloomberg.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορισοφ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ θα έχουν σήμερα συνομιλίες με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσουν τις τεταμένες σχέσεις και να διασφαλίσουν ότι η Τουρκία θα εξακολουθήσει να αποτρέπει τις προσφυγικές ροές, κάτι για το οποίο επείγεται η ΕΕ. Η Άγκυρα τηρεί τη συμφωνία να φιλοξενεί αιτούντες ασύλου από τη Μέση Ανατολή, ενώ δεν έχει τερματίσει επίσημα τις συνομιλίες για ένταξή της στην Ένωση.
Από την πλευρά του, ο Eρντογάν επιδιώκει να αποσπάσει παραχωρήσεις για την κατάργηση του καθεστώτος βίζας και την αναβάθμιση της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης, χωρίς να αναλάβει δεσμεύσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. «Οι σχέσεις είναι ανύπαρκτες και η αρχή γίνεται από πολύ χαμηλά. Δεν περιμένω πολλά, πέρα από μια συζήτηση επί της συμφωνίας για την μετανάστευση. Βέβαια και μόνο το γεγονός ότι η Σύνοδος διεξάγεται συνιστά βελτίωση», δήλωσε ο Ασλί Αϊντιντασμπάς, αναλυτής του European Council on Foreign Relations.
Tην περασμένη εβδομάδα ξέσπασε άγρια κόντρα ανάμεσα στις δυο πλευρές: ο Ερντογάν κατηγόρησε την Ένωση για έλλειψη ειλικρίνειας, επειδή δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της να δώσει στην Τουρκία 3 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της Συμφωνίας για τους πρόσφυγες. Από την πλευρά της, η ΕΕ καταδίκασε σθεναρά τη συνέχιση των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο και υπογράμμισε την απόλυτη αλληλεγγύη του προς την Κύπρο και την Ελλάδα.
«Είναι η πρώτη φορά που καταδικάζονται απερίφραστα οι συνεχείς παράνομες ενέργειες της Τουρκίας και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει και της Συνόδου της Βάρνας. Την ίδια ώρα, η Τουρκία καλείται να σταματήσει τις έκνομες ενέργειες και να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου για την εξερεύνηση αλλά και την αξιοποίηση των φυσικών της πόρων, σύμφωνα με το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο», δήλωνε ένας εμφανώς ικανοποιημένος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης, προσθέτοντας ταυτόχρονα με νόημα πως "κατά την αυριανή Σύνοδο της Βάρνας θα δοκιμαστεί ο σεβασμός της Τουρκίας στις υποχρεώσεις έναντι της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας".
Η απάντηση της Τουρκίας ήρθε άμεσα καθώς απέρριψε τις «απαράδεκτες», όπως τις χαρακτήρισε, επικρίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Το ανακοινωθέν (της ΕΕ) περιέχει απαράδεκτες εκφράσεις για τη χώρα μας, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Χαμί Ακσόι.
Σκληρή απάντηση από την Αθήνα
Σκληρή απάντηση σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους προς την Τουρκία έδωσε σύσσωμη η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας, με αφορμή τις συνεχιζόμενες προκλήσεις και με αφορμή την εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου.
Πέρα από τα καθιερωμένα μηνύματα για την επέτειο της 25ης Μαρτίου, τόσοο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, από κοινού με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και τον κυβερνητικό εταίρο και υπουργό Άμυνας Πάνο Καμμένο επιχείρησαν να κάνουν μια «ένεση» εθνικής αυτοπεποίθησης, στο πλαίσιο των παρελάσεων της εθνικής επετείου, και να στείλουν μήνυμα στον τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, οποίος ακόμη και χθες περιέγραφε το όραμά του για τη «μεγάλη Τουρκία», για την οποία «αν χρειαστεί θα δώσουμε και θα πάρουμε ζωές».
Από τα ακριτικά Ψαρά, ο Αλέξης Τσίπρας επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι «η Ελλάδα ως πόλος και εγγυητής της σταθερότητας και της ασφάλειας για την περιοχή μας, δεν επιτρέπει σε κανέναν να παίζει παιχνίδια που θέτουν σε κίνδυνο την ομαλότητα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που διαθέτει ισχυρή αποτρεπτική δύναμη, όχι για να απειλήσει, αλλά ακριβώς για να εξασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, για να υπηρετήσει την αρχή της καλής γειτονίας, την αρχή κατά την οποία την ευημερία και την πρόοδο ενός λαού δεν την διασφαλίζουν οι προκλήσεις και οι εθνικιστικές κορώνες, αλλά ο αλληλοσεβασμός και η συνεργασία με τους γείτονες του».
Σημείωσε δε, «αυτό που ολόκληρη η Ευρώπη με τον πλέον επίσημο τρόπο δηλώνει με μια φωνή, ότι δηλαδή «η Τουρκία οφείλει να σταματήσει τις παράνομες ενέργειες στο Αιγαίο. Να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου. Να σεβαστεί τους κανόνες που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο».
Ο Ερντογάν απηύθυνε ένα ακόμη αυστηρό μήνυμα στη Δύση σε ομιλία του στην Τραπεζούντα, ένα μόλις 24ωρο πριν από την προγραμματισμένη Σύνοδο Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη Βάρνα της Βουλγαρίας.
Ο Ερντογάν διεμήνυσε ότι η Τουρκία δεν δέχεται μαθήματα από τη Δύση, σημειώνοντας μάλιστα, αναφορικά με τις επικρίσεις που δέχεται η Άγκυρα για την στρατιωτική επιχείρηση στην Αφρίν, ότι ο ίδιος έχει βίντεο, που αντικρούουν τις κατηγορίες.
Μάλιστα, είπε ότι τα στοιχεία αυτά πρόκειται να τα προσκομίσει στη Σύνοδο, την Δευτέρα. Προειδοποίησε, δε, ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παίζει με την υπερηφάνεια και την αξιοπρέπεια των Τούρκων.
Μέσα σε αυτό το, ομολογουμένως αρνητικό, κλίμα οι δυο πλευρές, θα πρέπει να αποδείξουν έμπρακτα πως θα κάνουν αμφότερες βήματα προς τα εμπρός κι όχι πισωγυρίσματα.