Νέος «Ψυχρός πόλεμος»: Συμμαχία Ευρώπης-Κίνας εναντίον Τραμπ

Μια τεράστια ανατροπή στις οικονομικές και γεωπολιτικές σχέσεις, αλλά και στις παγκόσμιες ισορροπίες φέρνει η διαφαινόμενη συμμαχία Ευρώπης-Κίνας εναντίον ΗΠΑ, με φόντο (και αφορμή) την απόφαση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να εγκαταλείψει την διεθνή συμφωνία-ορόσημο για την κλιματική αλλαγή που υπογράφηκε στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2015.

Ο Τραμπ, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει κατά το παρελθόν «απάτη» το θέμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αν και τουίταρε πως θα λάβει απόφαση την επόμενη εβδομάδα, ειναι ξεκάθαρο πως δεν πρόκειται να ενστερνιστεί την πρώτη νομικά δεσμευτική παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα, η οποία υπεγράφη από 195 χώρες, πλην της Συρίας και της Νικαράγουας.

Η προοπτική αυτή ενόχλησε φανερά την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, η οποία δήλωσε την Κυριακή ότι δεν μπορεί «να υπολογίζει πλήρως» στο Λονδίνο και την Ουάσινγκτον ως συμμάχους και εξέφρασε την επιθυμία οι Ευρωπαίοι να αγωνιστούν για «το δικό τους μέλλον» και να πάρουν «τη μοίρα τους στα χέρια τους».

Τρεις ημέρες μετά, έδωσε μήνυμα στον Τραμπ πως... υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια: υποδέχθηκε στο Βερολίνο τον κινέζο πρωθυπουργό Λι Κετσιάνγκ με την ελπίδα να εμβαθύνουν σε κοινές θέσεις, εγκαινιάζοντας μια νέα συμμαχία Ε.Ε.-Κίνας που θα σταθεί απέναντι στο αντίπαλον δέος των ΗΠΑ.

Την νεότευκτη αυτή συμμαχία θα επιχειρήσουν να “χαλυβδώσουν” το βράδυ της Πέμπτης και της Παρασκευής η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα, στη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής στις Βρυξέλλες, συσφίγγοντας τις σχέσεις τους αναφορικά με το κλίμα αλλά και το εμπόριο.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα υποδεχθούν τον Κετσιάνγκ με την ελπίδα το Πεκίνο --πρώτος παγκοσμίως ρυπαντής με αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου-- και οι Βρυξέλλες να εκδώσουν μια κοινή δήλωση εκφράζοντας τη σταθερή υποστήριξή στους στη συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή.

Μια δήλωση που θα εκληφθεί ως “εναρκτήριο λάκτισμα” της νέας συμμαχίας.

«Θα εκδώσουμε όντως μια κοινή δήλωση για το θέμα της κλιματικής αλλαγής, στην οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Κίνα, που καταγράφουν από τις μεγαλύτερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, θα επιβεβαιώσουν ότι θα εφαρμόσουν τη συμφωνία», επισήμανε την Τετάρτη με νόημα ένας υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος, που δεν θέλησε να κατονομαστεί, σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες, ανοίγοντας ουσιαστικά τον δρόμο προς αύτη την κατεύθυνση.

Η βαθύτερη αιτία της σύγκλισης Ε.Ε.-Κίνας

Και μπορεί το κλίμα να είναι η αφορμή, ωστόσο η πραγματική αιτία σύγκλισης Ε.Ε.-Κίνας δεν είναι άλλη από την εκλογή στον προεδρικό θώκο των ΗΠΑ του πολέμιου της παγκοσμιοποίησης Ντόναλντ Τράμπ, οι θέσεις του οποίου υπέρ του προστατευτισμού στο εμπόριο προκαλούν ανησυχία.

Από την αρχή της χρονιάς φάνηκε να αρχίζει μια εμπορική προσέγγιση ανάμεσα στην Κίνα και την ΕΕ, καθώς στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ είχε υπερασπιστεί τις ελεύθερες συναλλαγές αγαθών και κεφαλαίων «που είναι αδύνατο να σταματήσουν», καθώς και μια «αμετάκλητη» παγκοσμιοποίηση.

Μια ομιλία που έγινε ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη από τους Ευρωπαίους, ειδικά δε από την γερμανίδα καγκελάριο, ένθερμης οπαδού του ελεύθερου εμπορίου.

Στο πλαίσιο αυτό, η επίσκεψη Κετσιάνγκ στις Βρυξέλλες ενδέχεται να σταθεί αφορμή προκειμένου να επιτευχθεί πρόοδος όσον αφορά τη συμφωνία επενδύσεων ανάμεσα σε Κίνα και Ε.Ε., η διαπραγμάτευση της οποίας γίνεται από το 2013 μεταξύ των δύο οικονομικών δυνάμεων και τώρα ολοκληρώνεται ο 13ος γύρος διαπραγματεύσεων.

«Παραμένουν διαφορές», παραδέχεται ο Λι Σενγκάνγκ, του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου, όμως «η θέση της Κίνας είναι σαφής: Θέλουμε να ολοκληρωθεί γρήγορα αυτή η συμφωνία».

Για τον Ματς Χάρμπορν, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Εμπορικού Επιμελητηρίου «μια επιτάχυνση» των συνομιλιών «θα έδειχνε πως η Κίνα αντιμετωπίζει με σοβαρότητα» αυτή τη διαπραγμάτευση.

«Θα θέλαμε οι επιχειρήσεις μας να έχουν την ίδια πρόσβαση στην κινεζική αγορά που έχουν οι κινεζικές επιχειρήσεις στην ευρωπαϊκή αγορά», εξήγησε στο τηλεοπτικό δίκτυο Bloomberg.

«Ο Τραμπ σπρώχνει την Κίνα και την Ευρώπη πιό κοντά», είπε ένας διπλωμάτης με βάση στο Πεκίνο, επικαλούμενος την κινέζικη υποστήριξη για το εμπόριο, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και τα Ηνωμένα Έθνη, όλα τομείς όπου ο νέος αμερικανός πρόεδρος αναζητά αλλαγή πλεύσης.

Θα μακροημερεύσει η νέα συμμαχία;

Και μπορεί οι σχέσεις των δυο δυνάμεων να έχουν αλλάξει κατά μεγάλο βαθμό από την τεταμένη σύνοδο το 2016 μεταξύ Κίνας και ΕΕ η οποία είχε επισκιαστεί από απόφαση ενός διεθνούς δικαστηρίου που αποφάνθηκε ότι οι απαιτήσεις της Κίνας στη Νότια Σινική Θάλασσα είναι παράνομες -μια σύνοδος η οποία μάλιστα έληξε χωρίς το σύνηθες κοινό ανακοινωθέν, ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι οι αναλυτές που προοιωνίζουν πως η νέα συμμαχία ενδέχεται να μην μακροημερεύσει, αν δεν επιλυθούν σύντομα τα σημεία τριβής που χωρίζουν την Ευρώπη και την Ανατολή.

Στα σημεία τριβής περιλαμβάνεται το καθεστώς της «οικονομίας της αγοράς» που η ΕΕ αρνείται να χορηγήσει στην Κίνα, επειδή την κατηγορεί για ντάμπινγκ σε ορισμένους τομείς, όπως η σιδηρουργία.

Ή επίσης τα εργαλεία εμπορικής άμυνας που οι Βρυξέλλες επιδιώκουν να ενισχύσουν ακριβώς για να αντιμετωπίσουν τις πρακτικές του Πεκίνου.

Άλλα θέματα, όπως η «στρατιωτικοποίηση» στη Σινική Θάλασσα, πηγή περιφερειακών εντάσεων, ή το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απασχολούν επίσης τους Ευρωπαίους.

«Οι ηγέτες της ΕΕ οφείλουν να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους και να ενεργήσουν ούτως ώστε τα ανθρώπινα δικαιώματα και η απελευθέρωση ειρηνικών διαδηλωτών να αποτελέσουν μια μείζονα στρατηγική προτεραιότητα στις σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα», δηλώνει η Λότε Λάιχτ της ΜΚΟ Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων.

Η οργάνωσή της και πολλές άλλες, όπως η Διεθνής Αμνηστία ή οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, απηύθυναν ανοικτή επιστολή στους Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ζητώντας τους να θέσουν τα ζητήματα αυτά στους Κινέζους.

«Οι περισσότεροι από τους ευρωπαίους ηγέτες αρνούνται να δεσμευθούν δημοσίως σε ζητήματα όπως η χρήση από την Κίνα βασανιστηρίων και αυθαίρετων συλλήψεων», αναφέρουν αυτές οι μκο στην επιστολή τους.

Αλλοι πάλι λένε πως οι πληγές από την εμπορική ένταση του 2006 δεν έχουν κλείσει ακόμη -ειδικά στο Πεκίνο.

Τότε, περίπου 75 εκατ. κομμάτια κινεζικών ρούχων παγιδεύθηκαν σε λιμάνια σε όλη την Ευρώπη, καθώς οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες μεταποίησης αντιδρούσαν στην εισβολή των φτηνών κινεζικών εισαγωγών.

Δώδεκα χρόνια μετά, οι εντάσεις παραμένουν, καθώς το εμπορικό έλλειμμα της Ε.Ε. με την Κίνα έφτασε πέρυσι τα 175 δισ. ευρώ.

Πάντως, όπως ισχυρίζονται τέσσερις ανώτατοι διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ στο πρακτορείο Reuters, βλέπουν ότι σήμερα υπάρχει ευκαιρία να επιτευχθεί ένα σημαντικό βήμα προόδου σε επιχειρηματικά θέματα που κινούνται πολύ αργά εδώ και χρόνια, μεταξύ των οποίων και μια ειδική συνθήκη που θα αυξάνει τη ροή επενδύσεων.

Μένει να δούμε κατά πόσο η νέα συμμαχία θα στερεώθει σε γερά -οικονομικά- θεμέλια ή αν τελικά Κίνα και Ε.Ε. θα τραγουδήσουν το γνωστό άσμα των Πυξ Λαξ: "τι είναι αυτό που μας ενώνει, μας χωρίζει, μας πληγώνει"...

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr