Η ανακοίνωση της Nord Stream AG, εταιρείας που χειρίζεται το δίκτυο των αγωγών αερίου στη Βαλτική, ότι τρεις υποθαλάσσιες γραμμές υπέστησαν "άνευ προηγουμένου" ζημιές μέσα σε μία μέρα, χτύπησε καμπανάκι ανησυχίας στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και όχι μόνον καθώς η τιμή του φυσικού αερίου σημειώνει άνοδο της τάξης του 12%.
Πιο συγκεκριμένα, το συμβόλαιο του φυσικού αερίου παραδόσεως Οκτωβρίου διαπραγματευόταν το μεσημέρι στον κόμβο του Άμστερνταμ (TTF) με άλμα 13,1% που φέρνει την τιμή του στα 210 ευρώ η μεγαβατώρα.
Τα σενάρια για το τι μπορεί να προκάλεσε τη διαρροή συγκλίνουν στο σαμποτάζ, ενώ σημειώνεται ότι στην περιοχή είχαν καταγραφεί "εκρήξεις" πριν αρχίσουν οι διαρροές. Σημειώνεται δε, ότι για το ποιος κρύβεται πίσω από τη "δολιοφθορά" όλοι δείχνουν... όλους.
Η υπόθεση των διαρροών ήρθε στη δημοσιότητα όταν οι σουηδικές ναυτιλιακές αρχές εξέδωσαν προειδοποίηση για δύο διαρροές στον αγωγό Nord Stream 1, ενώ λίγο νωρίτερα είχε εντοπιστεί από τη Δανία διαρροή και στον γειτονικό αγωγό Nord Stream 2, οδηγώντας τις δανέζικες αρχές να απαγορεύσουν τη ναυσιπλοΐα σε ακτίνα πέντε ναυτικών μιλίων.
Εικόνες και βίντεο που κυκλοφόρησαν από τον στρατό της Δανίας έδειξαν μια τεράστια περιοχή αερίου που αναβλύζει στην επιφάνεια της Βαλτικής Θάλασσας. Η μεγαλύτερη διαρροή έχει διάμετρο μεγαλύτερη από ένα χιλιόμετρο, σύμφωνα με τις στρατιωτικές αναφορές, και η μικρότερη καλύπτει περίπου 200 μέτρα.
"Αυτό δεν είναι μια μικρή ρωγμή. Είναι μια πραγματικά μεγάλη τρύπα", δήλωσε η Υπηρεσία Ενέργειας της Δανίας. Και οι δύο διαρροές εντοπίστηκαν κοντά στο νησί Μπόρνχολμ της Δανίας.
Η Nord Stream AG ανακοίνωσε πως είναι αδύνατο να υπολογίσει πότε θα αποκατασταθεί η δυνατότητα λειτουργίας του συστήματος αγωγών αερίου.
Επικρατέστερο σενάριο: Πρόκειται για δολιοφθορά
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι σαφές πως πρόκειται για δολιοφθορά. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιβεβαιώσε τις υπόνοιες που είχαν αφεθεί από την πρωθυπουργό της Δανίας, Μέτε Φρέντρικσεν, η οποία είχε μιλήσει για "εσκεμμένες ενέργειες" και "όχι σε ατύχημα".
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπή δήλωσε την Τρίτη ότι οι διαρροές στους αγωγούς Nord Stream προκλήθηκαν από "δολιοφθορά" και προειδοποίησε πως θα υπάρξει "η ισχυρότερη πιθανή απάντηση" σε περίπτωση που δεχθούν επίθεση ενεργές ενεργειακές υποδομές στην ΕΕ.
"Μίλησα με την πρωθυπουργό της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν για την ενέργεια δολιοφθοράς στον Nord Stream" έγραψε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σε ανάρτησή της στο Twitter, συμπληρώνοντας ότι αποτελεί προτεραιότητα η διερεύνηση της υπόθεσης ώστε να "χυθεί φως στις ακριβείς συνθήκες και τα αίτια της διαρροής".
Την ίδια άποψη είχε εκφράσει εξαρχής χωρίς περιστροφές και ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέσκι: "Πρόκεται για πράξη δολιοφθοράς", είχε πει ευθέως για το περιστατικό.
Το ενδεχόμενο της δολιοφθοράς δεν αποκλείει ούτε το Κρεμλίνο. Ο εκπρόσωπος της ρωσικής προεδρίας Ντμίτρι Πεσκόφ με ανακοίνωσή του, σημείωσε ότι: "το ενδεχόμενο της δολιοφθοράς δεν μπορεί να αποκλειστεί την ώρα που φωτογραφίες και βίντεο που έχουν ανέβει στο διαδίκτυο από το σημείο της διαρροής δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος".
Και το ΝΑΤΟ βλέπει δολιοφθορά και η αναφορά του Δανού υπουργού Άμυνας για τους Ρώσους
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ απέδωσε τις διαρροές του αγωγούς Nord Stream σε πράξεις σαμποτάζ και δήλωσε ότι συζήτησε την προστασία των ζωτικής σημασίας υποδομών στις χώρες του ΝΑΤΟ με τον υπουργό Αμυνας της Δανίας Μόρτεν Μποντσκόφ.
"Συζητήσαμε το σαμποτάζ των αγωγών Nord Stream με τον υπουργό Αμυνας Μόρτεν Μποντσκόφ. Θίξαμε την προστασία των κρίσιμων υποδομών των χωρών του ΝΑΤΟ", έγραψε στο Twitter ο Γενς Στόλτενμπεργκ.
"Υπάρχουν λόγοι ανησυχίας για την ασφάλεια στην περιοχή της Βαλτικής", διαπίστωσε προηγουμένως ο υπουργός Αμυνας της Δανίας, αναφερόμενος στο ύποπτο σαμποτάζ των δύο αγωγών φυσικού αερίου ως πιο πρόσφατο παράδειγμα.
"Η Ρωσία έχει σημαντική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας και αναμένουμε ότι θα συνεχίσουν την επίδειξη ισχύος", δηλώνει ο Μόρτεν Μποντσκόφ σε ανακοίνωση μετά την συνάντησή του με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στις Βρυξέλλες.
Νορβηγία: "Σαμποτάζ" αλλά "δεν έχουμε ζητήσει συνδρομή του ΝΑΤΟ"
Στο Οσλο, ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Γιόνας Γκαρ Στέρε δήλωσε στο πρακτορείο NTB ότι δεν διαπιστώνει ότι υπάρχει ιδιαίτερος κίνδυνος για τις υπεράκτιες υποδομές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου μετά τις ύποπτες εκρήξεις στην Βαλτική και δεν έχει ζητήσει την συνδρομή του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, η Νορβηγία, βασικός προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, θα ενισχύσει την ασφάλεια γύρω από τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, τους τερματικούς σταθμούς και τις εγκαταστάσεις επί της νορβηγικής υφαλοκρηπίδας.
"Η κυβέρνηση αποφάσισε να λάβει μέτρα για να ενισχύσει την ασφάλεια των υποδομών, των τερματικών σταθμών και των εγκαταστάσεων επί της νορβηγικής υφαλοκρηπίδας", δηλώνει ο νορβηγός υπουργός Ενέργειας Τέργε Αασλαντ σε χθεσινοβραδυνή του ανακοίνωση.
Η Αρχή Πετρελαϊκής Ασφαλείας της Νορβηγίας ζήτησε "αυξημένη επιφυλακή εκ μέρους των διαχειριστών και των πλοιοκτητών επί της υφαλοκρηπίδας", έπειτα από τον εντοπισμό drone που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ατύχημα ή επίθεση.
"Πολλά πράγματα μπορούν να δείχνουν σαμποτάζ", δήλωσε ο Τέργε Αασλαντ.
Οι "εκρήξεις" που κατέγραψαν οι Σουηδοί
Το Σουηδικό Εθνικό Σεισμικό Δίκτυο ανέφερε ότι δύο "πιθανές εκρήξεις" που καταγράφηκαν στην περιοχή των διαρροών αερίου χωρίς να είναι ξεκάθαρο πού αποδίδονται.
Οι "εκρήξεις" αυτές σημειώθηκαν, η πρώτη στις 2:03 (τοπική ώρα) τη Δευτέρα, και η δεύτερη στις 19:03, της ίδιας μέρας.
Σε κάθε περίπτωση, έχουν καταγραφεί πριν αρχίσει να εκρέει φυσικό αέριο στη Βαλτική Θάλασσα.
Πώς εμπλέκονται οι ΗΠΑ - Τι είχε πει ο Μπάιντεν
Τις τελευταίες ώρες, ένα βίντεο από τον περασμένο Φεβρουάριο, δύο εβδομάδες πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Στο βίντεο, Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είχε κάνει την παρακάτω δήλωση και εν συνεχεία είχε δώσει και διευκρινιστική απάντηση σε δημοσιογράφο:
Μπάιντεν: "Εάν η Ρωσία εισβάλει, τότε δεν θα υπάρχει πλέον Nord Stream 2".
Δημοσιογράφος: "Μα πώς θα το κάνετε αυτό, είναι υπό τον έλεγχο της Γερμανίας;"
Μπάιντεν: "Σας υπόσχομαι, θα μπορέσουμε να το κάνουμε".
Χωρίς να αποδεικνύει τίποτα και χωρίς να μπορεί να συνδεθεί με τις διαρροές των τελευταίων ωρών, η δήλωση Μπάιντεν, πριν από σχεδόν 8 μήνες, ανασύρεται από πολλούς χρήστες των κοινωνικών μέσων, δημοσιογράφους και μη.
Ο αγωγός Nord Stream 2 παρουσίασε πτώση της πίεσης την Δευτέρα και λίγες ώρες αργότερα το ίδιο συνέβη και στον αγωγό Nord Stream 1, που ακολουθεί μια σχεδόν παράλληλη πορεία κάτω από τη Βαλτική, όπως βλέπουμε στον παρακάτω χάρτη.
Παράλληλα, η Σουηδία έχει ξεκινήσει προκαταρκτική έρευνα για "δολιοφθορά" στους αγωγούς, οι οποίοι δεν λειτουργούσαν, όμως ήταν γεμάτοι αέριο.
Ο κίνδυνος για την υγεία
Οι μετρήσεις ποιότητας του αέρα στο νησί Μπόρνχολμ της Βαλτικής έδειξαν ότι η διαρροή αερίου από τους αγωγούς Nord Stream συνιστά ασήμαντο έως και κανέναν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Υπηρεσία Διαχείρισης Εκτάκτων Καταστάσεων της Δανίας.
Ωστόσο, όπως μεταδίδει το Reuters, "συντηρητική εκτίμηση" με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα υποδηλώνει ότι οι διαρροές μαζί απελευθέρωναν περισσότερους από 500 μετρικούς τόνους μεθανίου την ώρα κατά την πρώτη διαρροή, με την πίεση και τον ρυθμό ροής να μειώνονται με την πάροδο του χρόνου, δήλωσε ο Ζαν-Φρανσουά Γκοτιέ, αντιπρόεδρος μετρήσεων στην εταιρεία δορυφορικών μετρήσεων μεθανίου GHGSat.
Εκπρόσωπος του Nord Stream 2 -ένας από τους αγωγούς που εμφάνισε διαρροή, ο οποίος δεν ξεκίνησε ποτέ να λειτουργεί - είπε αυτή την εβδομάδα ότι το σύστημα είχε 300 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου.
Η απελευθέρωση αυτής της ποσότητας στην ατμόσφαιρα θα είχε ως αποτέλεσμα περίπου 200.000 τόνους εκπομπών μεθανίου, δήλωσε ο χημικός μηχανικός Πολ Μπαλκόμπ, από το Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου.
Τέλος, η γερμανική μη κερδοσκοπική Deutsche Umwelthilfe έδωσε παρόμοια εκτίμηση για τις πιθανές εκπομπές του αγωγού.
Αυτή η ποσότητα μεθανίου θα είχε περίπου το ίδιο δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη σε ένα χρονικό πλαίσιο 100 ετών με περίπου 6 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Reuters με βάση τους παράγοντες μετατροπής της IPCC.
Αυτό είναι περίπου στο ίδιο επίπεδο με την ποσότητα CO2 που εκπέμπεται σε έναν ολόκληρο χρόνο από πόλεις μεσαίου μεγέθους όπως η Αβάνα ή το Ελσίνκι ή το Ντέιτον του Οχάιο.
Τα στοιχεία για την ποσότητα φυσικού αερίου που διαρρέει από το σύστημα αγωγών Nord Stream 1 είναι λιγότερο σαφή, με έναν εκπρόσωπο του αγωγού να αρνείται να πει πόση ποσότητα είχε απομείνει στο σύστημα όταν τέθηκε εκτός λειτουργίας για συντήρηση πριν από μερικές εβδομάδες.
Ο Στέφανο Γκράσι, επικεφαλής του γραφείου της Επιτρόπου Ενέργειας Κάντρι Σίμσον, δήλωσε την Τρίτη ότι οι διαρροές κινδυνεύουν να μετατραπούν σε "κλιματική και οικολογική καταστροφή".
"Είμαστε σε επαφή με τα κράτη-μέλη της ΕΕ για να εξετάσουμε τι συνέβη και να βρούμε τον ταχύτερο τρόπο να σταματήσουμε τις διαρροές και να αποφύγουμε χειρότερες ζημιές", ανέφερε ο Γκράσι σε ένα tweet.
Οι Ουκρανοί μιλούν για τρομοκρατία των Ρώσων - Η προειδοποίηση της CIA
Το Κίεβο από την πρώτη στιγμή μίλησε ανοιχτά για τρομοκρατική επίθεση σχεδιασμένη από τη Ρωσία.
Ο Μιχαήλο Ποντόλιακ, σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι, χαρακτήρισε τα επεισόδια "τρομοκρατική επίθεση που σχεδιάστηκε από τη Ρωσία και πράξη επιθετικότητας εναντίον της Ε.Ε.".
Ο ισχυρισμός αυτός συνδέεται με την προειδοποίηση που έχει λάβει η Γερμανία από τη CIA, εδώ και δύο εβδομάδες, για πιθανές επιθέσεις στους αγωγούς φυσικού αερίου που περνούν από τη Βαλτική, υποστηρίζει το γερμανικό περιοδικό Spiegel.
Η γερμανική κυβέρνηση ενημερώθηκε από τη CIA το καλοκαίρι, γράφει το περιοδικό το οποίο δεν κατονομάζει τις πηγές του. Το Βερολίνο, σημειώνεται στο δημοσίευμα, υποθέτει ότι οι διαρροές στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2 οφείλονται σε "στοχευμένη επίθεση".
Ένας εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης απέφυγε να κάνει κάποιο σχόλιο για τις πληροφορίες αυτές, προσθέτει το Spiegel.