Εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από τα 10 δισεκατομμύρια που έχει διαθέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη στήριξη της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας φέρεται να έχουν διοχετευθεί από την κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων κατασκοπείας σε όλη την Ευρώπη, αναφέρει δημοσίευμα του Nordic Monitor.
Σύμφωνε με το δημοσίευμα, τα κονδύλια — που χορηγούνται μέσω του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας της ΕΕ από τη στιγμή που η Τουρκία έλαβε καθεστώς υποψήφιας χώρας — προορίζονταν αρχικά για την υποστήριξη πολιτικών και διοικητικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την εναρμόνιση της χώρας με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Μεταξύ 2014–2024, η Τουρκία έλαβε 4 δισ. ευρώ από το συνολικό ποσό. Στο τρέχον χρηματοδοτικό πλαίσιο, η Άγκυρα αναμένεται να λάβει σημαντικό μερίδιο από τα 14,32 δισ. ευρώ που έχουν δεσμευθεί για την περίοδο 2021–2027.
Ωστόσο, το Nordic Monitor επικαλείται εμπιστευτικές πηγές και αναφέρει ότι μέρος αυτών των κονδυλίων διοχετεύτηκε μυστικά σε επιχειρήσεις κατασκοπείας σε χώρες μέλη της ΕΕ. Τόσο το τουρκικό Υπουργείο Εσωτερικών όσο και το Υπουργείο Εξωτερικών φέρεται να χρησιμοποίησαν εκατομμύρια ευρώ από τα κονδύλια του Μηχανισμού για συλλογή πληροφοριών κατά χωρών της ΕΕ — είτε εντός των συνόρων της ΕΕ είτε στοχοποιώντας διπλωμάτες της ΕΕ που υπηρετούν στην Τουρκία.
Ο μηχανισμός που χρησιμοποιήθηκε για να αποκρύψει τη μετατόπιση των κονδυλίων ήταν δομημένος ώστε να φαίνεται νόμιμος. Εταιρείες και οργανισμοί βιτρίνες και τα στελέχη τους χρησιμοποιήθηκαν για να "μεταμφιέσουν" τη χρηματοδότηση της κατασκοπείας ως στήριξη για την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Οι εταιρίες αυτές εξέδιδαν πλαστά τιμολόγια για να συγκαλύψουν τη φύση των δαπανών τους.
Στις 16 Ιουνίου 2025, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν αποκάλυψε σε επιστολή του προς το τουρκικό κοινοβούλιο ότι το υπουργείο Εξωτερικών δαπάνησε 339,9 εκατομμύρια ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια μεταξύ 2014 και 2024, ενώ το υπουργείο Εσωτερικών χρησιμοποίησε 327,9 εκατομμύρια ευρώ την ίδια περίοδο.
Ο Φιντάν δεν διευκρίνισε πώς χρησιμοποιήθηκαν τα κονδύλια αυτά. Σύμφωνα με πηγές, ωστόσο, τα χρήματα — τα οποία προορίζονταν για διοικητικές μεταρρυθμίσεις — διοχετεύθηκαν σε δίκτυα κατασκοπείας που λειτουργούν μέσω των τουρκικών διπλωματικών αποστολών.
Η επιστολή του Φιντάν
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο Φιντάν, πρώην επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών της Τουρκίας έχει αναδιαρθρώσει ριζικά το Υπουργείο Εξωτερικών από τον διορισμό του το καλοκαίρι του 2023. Τοποθέτησε πλήθος στελεχών της MIT σε κορυφαίες θέσεις του υπουργείου και ενίσχυσε τον ρόλο της Διεύθυνσης Πληροφοριών και Έρευνας (İstihbarat ve Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü), μετατρέποντας τις τουρκικές πρεσβείες και προξενεία σε κέντρα μυστικών επιχειρήσεων.
Υπό την ηγεσία του ιδρύθηκε μια νέα υπηρεσία, η Γενική Διεύθυνση Διπλωματικής Ασφάλειας (Diplomatik Güvenlik Genel Müdürlüğü, DGGM). Επισήμως, η αποστολή της DGGM είναι να ενισχύσει την ασφάλεια των περίπου 260 διπλωματικών αποστολών της Τουρκίας παγκοσμίως. Στην πράξη, λειτουργεί ως βιτρίνα για την αποστολή επιπλέον πρακτόρων στο εξωτερικό. Η υπηρεσία αναφέρεται απευθείας στον Φιντάν και λαμβάνει εντολές από αυτόν προσωπικά. Η DGGM ανέλαβε επίσης την ευθύνη για την ασφάλεια των ξένων πρεσβειών στην Τουρκία — ρόλος που μέχρι πρότινος ασκούνταν από τη Διεύθυνση Πρωτοκόλλου σε συνεργασία με την αστυνομία. Η αλλαγή αυτή δίνει στον Φιντάν πρόσχημα για την εντατικοποίηση των επιχειρήσεων παρακολούθησης ξένων διπλωματικών αποστολών στην Τουρκία.
Η επιθετική επέκταση των υπηρεσιών πληροφοριών έρχεται σε μια περίοδο που ο προϋπολογισμός του υπουργείου του έχει περικοπεί σημαντικά από τον Ερντογάν. Υποπτευόμενος ότι ο Φιντάν έχει πολιτικές φιλοδοξίες να τον διαδεχθεί — ρόλο που ο Ερντογάν επιθυμεί για τον γιο του, Νετζμετίν Μπιλάλ Ερντογάν — έχει σχεδόν μειώσει στο μισό το ποσοστό του κρατικού προϋπολογισμού που κατευθύνεται στο ΥΠΕΞ, από 0,4–0,5% παλαιότερα σε 0,289% το 2024 και 0,284% το 2025.
Χωρίς την ενδιάμεση συμπληρωματική χρηματοδότηση, το ποσοστό είναι ακόμη χαμηλότερο. Για παράδειγμα, το 2024 το υπουργείο έλαβε 31,4 δισ. τουρκικές λίρες (περίπου 1,08 δισ. δολάρια) από έναν συνολικό προϋπολογισμό 14,7 τρισεκατομμυρίων λιρών (περίπου 506,9 δισ. δολάρια), δηλαδή μόλις 0,21%.
Για να αντισταθμίσει τις περικοπές, ο Φιντάν στρέφεται όλο και περισσότερο στα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Οι πράκτορες στο εξωτερικό
Ένας ακόμη βασικός παίκτης στις μυστικές επιχειρήσεις της Τουρκίας είναι η Διεύθυνση Πληροφοριών της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας (Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Dairesi Başkanlığı), η οποία επιβλέπει ένα εκτεταμένο δίκτυο πρακτόρων. Το υπουργείο Εσωτερικών αποστέλλει αστυνομικούς στο εξωτερικό με την πρόφαση της ασφάλειας πρεσβειών και προξενείων — πολλοί από αυτούς υπηρετούν επίσης ως σύνδεσμοι σε θέματα επιβολής του νόμου. Στην πραγματικότητα, λειτουργούν ως μυστικοί πράκτορες.
Τα τελευταία δέκα χρόνια, η κυβέρνηση Ερντογάν αξιοποιεί εντατικά αυτούς τους πληροφοριοδότες για την παρακολούθηση χωρών της ΕΕ, εστιάζοντας ιδιαίτερα σε τουρκικές κοινότητες ή ξένες πρεσβείες στην Τουρκία. Στόχοι αυτών των επιχειρήσεων παρακολούθησης είναι πολιτικοί αντιφρονούντες, δημοσιογράφοι, ΜΚΟ και μέλη του κινήματος Γκιουλέν, ειδικά σε χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Σουηδία, η Αυστρία και η Ολλανδία.
Σιωπά η Ευρώπη
Παρά τη γνώση της κατάχρησης ευρωπαϊκών κονδυλίων από την τουρκική κυβέρνηση και φιλοκυβερνητικούς οργανισμούς που διακρίνονται για τη φιλο-αντιδυτική και ανθευρωπαϊκή ρητορική τους, η ΕΕ μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει ουσιαστικά μέτρα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει καταλογίσει ευθύνες στις τουρκικές αρχές, ούτε έχει επιβάλει όρους για την αποτροπή μελλοντικών καταχρήσεων.
Ένας βασικός λόγος για αυτήν τη σιωπή είναι το λεγόμενο "χαρτί του μεταναστευτικού" που χρησιμοποιεί ο Ερντογάν απέναντι στην Ευρώπη. Ελέγχοντας τη ροή παράτυπων μεταναστών μέσω Τουρκίας προς την ΕΕ, ο Τούρκος πρόεδρος έχει εξασφαλίσει σημαντικά ανταλλάγματα από τις Βρυξέλλες. Η ΕΕ, φοβούμενη μια νέα μεταναστευτική κρίση, δίνει προτεραιότητα στη βραχυπρόθεσμη διαχείριση ασφάλειας και μεταναστευτικών ροών, παραμερίζοντας τις δημοκρατικές αξίες.
Μέσα σε ένα περιβάλλον αυξανόμενης αστάθειας τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Μέση Ανατολή, η ΕΕ φαίνεται απρόθυμη να συγκρουστεί με την Τουρκία, κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό της Συμμαχίας. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προτιμούν να διατηρούν μια λειτουργική σχέση με την Άγκυρα, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι κάνουν τα στραβά μάτια στον αυταρχισμό του καθεστώτος Ερντογάν, που συνεχίζει να υπονομεύει τα θεμελιώδη δικαιώματα.
Ενώ τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων χρησιμοποιούνται για να υπονομεύονται οι πολιτικές ελευθερίες και οι δημοκρατικοί θεσμοί, τόσο στην Τουρκία όσο και εντός της ΕΕ, οι Βρυξέλλες φαίνεται διατεθειμένες να θυσιάσουν τη χρηματοδοτική διαφάνεια και τη λογοδοσία στο όνομα του πραγματισμού.
Διαβάστε Επίσης
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Αδιανόητο: Βραζιλιάνος κροίσος πέθανε και άφησε 1 δισ. κληρονομιά στον Νεϊμάρ επειδή του άρεσε ως παίκτης [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x360/0,24,608,265/crop/both/f7/f70af655d75548dab88e884851f65485.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ξάνθη: Συγκλονίζει η 79χρονη από τη Σουηδία για τον 30χρονο - "Τρελάθηκε που δεν είχα χρήματα και με χτυπούσε" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x342/0,50,608,291/crop/both/3f/3fb8d74b0ae14fd2b8a13924e395de4a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αλέξης Τσίπρας: Στο πλευρό του η Μπέτυ Μπαζιάνα - Ποιοι βουλευτές έδωσαν το "παρών" στην ομιλία του [βίντεο - εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x325/14,0,593,325/crop/both/8f/8f6e1d3279cf4592b3cb98d35c050913.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Παπαχαραλάμπους για δίκη Φιλιππίδη: Ήταν μια διαδικασία πολύ δύσκολη ψυχικά - Ένιωσα δικαίωση" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x342/0,0,608,341/crop/both/00/00606e7e87934c30b3e7bc1a5d87827b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Μητσοτάκης: Είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x404/0,7,608,348/crop/both/18/18a8a6c0d0df4642a1d01793b1de61d0.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γάζα: Η στιγμή που οι Ισραηλινοί ισοπεδώνουν έναν από τους υψηλότερους ουρανοξύστες στην πόλη [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x365/0,37,608,278/crop/both/fe/fe312ecb885445279fcd504395346074.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τουρκία: Πολυτελές γιοτ βυθίστηκε 15 λεπτά μετά την καθέλκυσή του – Οι επιβάτες πήδηξαν στη θάλασσα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x274/14,0,502,274/crop/both/05/0578a033f6d44b64b8586624f1a6e09d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τουρκάλα τραγουδίστρια ερμηνεύει στα ελληνικά το "Όλα σε θυμίζουν" και "ρίχνει" το TikTok [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu574x452/0,53,574,375/crop/both/bd/bd5611c4c2b443dd808620d2888ab1cc.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Χαλίτ Γιουκάι: Υποβρύχιο ρομπότ κατέγραψε τη σορό του Τούρκου επιχειρηματία στον βυθό του Μαρμαρά - Πώς εντοπίστηκε [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x332/0,11,608,252/crop/both/a5/a5e2bfd122b84d8bb56e17b7ccea8713.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Νέα πυρκαγιά στην Τουρκία: Εκατοντάδες άνθρωποι απομακρύνονται από επτά χωριά [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu549x451/0,140,549,448/crop/both/d8/d86e784978434cb69514ebd2e6cf956b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σεισμός 6,1 Ρίχτερ στην Τουρκία, αισθητός στην Κωνσταντινούπολη και το Αιγαίο - Κατέρρευσαν κτίρια [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x341/0,0,608,341/crop/both/3b/3b6414e4016a48a0a7007c37cdeaa688.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ποιος είναι ο Τούρκος επιχειρηματίας που χάθηκε στη θάλασσα του Μαρμαρά - Η Ελληνίδα σύζυγός του [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu569x532/0,108,569,333/crop/both/00/00796b10d81f4c3fb9310c86269c14fc.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γάζα: Η στιγμή που οι Ισραηλινοί ισοπεδώνουν έναν από τους υψηλότερους ουρανοξύστες στην πόλη [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x365/0,37,608,278/crop/both/fe/fe312ecb885445279fcd504395346074.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ισραηλινή εταιρεία μόδας κάνει καμπάνια ενάντια στον λιμό στη Γάζα [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x341/0,0,608,341/crop/both/b3/b383df1777324a578069f291053ada81.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σοκ στο Λονδίνο: Λεωφορείο έπεσε σε πεζούς - 17 τραυματίες [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu490x341/0,33,490,308/crop/both/ec/ec0cae6c667441408da860c572de8fc4.jpg?quality=60&404=default&v=2)
