Στιγμές αγαλλίασης και ταυτόχρονα τεράστιας αγωνίας για το μέλλον τους ζουν οι ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία που βρίσκονται στη Γερμανία. Ένας από αυτούς, ίσως ο γνωστότερος παγκοσμίως χάρη στην περίφημη σέλφι που είχε βγάλει το 2015 με την τότε καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, είναι ο Άνας Μονταμάνι.
Το τοπίο είναι εντελώς διαφορετικό, δέκα χρόνια μετά τη σέλφι που είχε μετατραπεί σε σύμβολο της πολιτικής της Μέρκελ να υποδέχεται με ανοιχτές αγκάλες τους πρόσφυγες (πολιτική για την οποία βραβεύτηκε μεν από τον ΟΗΕ για τις ζωές που έσωσε, επικρίθηκε δε, σφοδρά ειδικά στο εσωτερικό της χώρας της ενώ στα αποτελέσματα της πολιτικής αυτής αποδίδεται η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γερμανία).
Σε όλη τη Γερμανία οι Σύροι πανηγυρίζουν στους δρόμους την πτώση του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Οι περισσότεροι όμως, όπως και ο Γερμανός πολίτης πλέον, Άνας Μονταμάνι, είναι επιφυλακτικοί. Ο 29χρονος σήμερα Μονταμάνι εργάζεται στηνDeutsche Welle και κάνει ρεπορτάζ για τους συμπατριώτες τους που πανηγυρίζουν αλλά διστάζουν να γυρίσουν.
Λίγες ώρες μετά την είδηση της πτώσης του Άσαντ, ξέσπασε μια σφοδρή πολιτική συζήτηση στη Γερμανία σχετικά με το εάν οι Σύροι πρόσφυγες έπρεπε να επιστρέψουν στη Συρία που συνδέεται αναπόσπαστα και με τις πρόωρες εκλογές στη Γερμανία, στις 23 Φεβρουαρίου.
Με το μεταναστευτικό στην κορυφή των θεμάτων που θέτουν ως προτεραιότητα οι ψηφοφόροι, ορισμένοι πολιτικοί ανεβάζουν κι αυτοί ψηλά στην ατζέντα τους το προσφυγικό.
Οι σκληροπυρηνικοί συντηρητικοί και οι ακροδεξιοί πολιτικοί υποστηρίζουν ότι εφόσον πριν από μία δεκαετία οι Σύροι είχαν καταφύγει στη Γερμανία για να γλιτώσουν από τον Άσαντ, τότε μπορούν αμέσως να επιστρέψουν στη Συρία, ενώ ζητούν να σταματήσει η διαδικασία χορήγησης ασύλου σε προερχόμενους από τη Συρία.
"Εφόσον εκλείψει ο λόγος για το άσυλο, τότε δεν υπάρχει πλέον καμία νομική βάση για να παραμείνουμε στη χώρα", δήλωσε ο Μάρκους Σόντερ, πρωθυπουργός της Βαυαρίας.
Ο Γενς Σπαν, αναπληρωτής αρχηγός της συντηρητικής κοινοβουλευτικής ομάδας του CDU, πρότεινε να ναυλωθούν αεροπλάνα και να δοθούν στους Σύρους 1.000 ευρώ για να φύγουν από τη χώρα.
Η Άλις Βάιντελ του ακροδεξιού AfD υποστηρίζει επίσης ότι οι Σύροι πρέπει να αρχίσουν να επιστρέφουν στην πατρίδα τους: "Όποιος στη Γερμανία γιορτάζει μια "ελεύθερη Συρία" προφανώς δεν έχει κανένα λόγο να μη φύγει. Θα πρέπει να επιστρέψει αμέσως στη Συρία".
Η Ζάρα Βάγκενκνεχτ , η οποία φέτος ίδρυσε ένα νέο ακροαριστερό λαϊκιστικό κόμμα κατά των μεταναστών, εκφράζει τις ίδιες απόψεις με την "Εναλλακτική για τη Γερμανία".
"Περιμένω από τους Σύρους, που γιορτάζουν εδώ την ανάληψη της εξουσίας από ισλαμιστές, να επιστρέψουν στην πατρίδα τους το συντομότερο δυνατό", είπε σε συνέντευξή της στο γερμανικό περιοδικό Stern.
Εν τω μεταξύ, πολιτικοί της Αριστεράς και των Πρασίνων εξέφρασαν την οργή τους, χαρακτηρίζοντας τέτοια σχόλια ανεύθυνα, λαϊκιστικά και ακατάλληλα, ιδιαίτερα δεδομένου του πόσο ασαφής είναι η κατάσταση στη Συρία.
"Όποιος προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την τρέχουσα κατάσταση στη Συρία για δικούς του κομματικούς πολιτικούς σκοπούς, έχει χάσει την επαφή με την πραγματικότητα στη Μέση Ανατολή", δήλωσε η Αναλένα Μπάερμποκ, υπουργός Εξωτερικών των Πρασίνων της Γερμανίας.
Και πρόσθεσε: "Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σήμερα - και τις επόμενες ημέρες - τι θα συμβεί στη Συρία και τι σημαίνει αυτό για την πολιτική ασφαλείας".
Από το κόμμα της Αριστεράς, Die Linke, ο Γιαν βαν Άκεν υποστηρίζει ότι "όλοι αυτοί που αρχίζουν τώρα να μιλούν για απελάσεις στη Συρία είναι, και με συγχωρείτε για τη γλώσσα, πολύ απλά ξεφτιλισμένοι βρωμιάρηδες".
Ωστόσο, γεγονός παραμένει ότι από τη Δευτέρα 9/12 το Ομοσπονδιακό Γραφείο Μετανάστευσης και Προσφύγων της Γερμανίας ανέστειλε όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις από Σύρους αιτούντες άσυλο. Μια ενέργεια που επηρεάζει 47.270 Σύρους στη Γερμανία, οι οποίοι περιμένουν απάντηση στην αίτησή τους για άσυλο.
Σε γραπτή δήλωση στο BBC, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης και Προσφύγων ανέφερε ότι αναβάλλει προσωρινά τις αποφάσεις για αιτούντες από τη Συρία επειδή η κατάσταση στη Συρία ήταν ασαφής. "Με βάση την τρέχουσα κατάσταση και τις απρόβλεπτες εξελίξεις, δεν μπορεί να ληφθεί οριστική απόφαση επί του παρόντος για το αποτέλεσμα μιας διαδικασίας ασύλου" σημειώνει η γερμανική υπηρεσία.
Γερμανοί αξιωματούχοι λένε ότι όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση, οι αιτήσεις θα αξιολογηθούν εκ νέου αλλά ενδεχομένως με διαφορετικά κριτήρια.
Ορισμένα στατιστικά στοιχεία για τους πρόσφυγες από τη Συρία που βρίσκονται στη Γερμανία δείχνουν ότι όσοι έφτασαν πριν από μία δεκαετία είναι νέοι, κατά μέσο όρο 25 ετών, και τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης και καλά ποσοστά απασχόλησης.
Σημειώνεται επίσης, ότι οι Σύροι άνδρες που έφτασαν το 2015 έχουν υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης από τους γηγενείς Γερμανούς άνδρες.
Πολλοί Σύροι εργάζονται στον τομέα της υγείας, μεταξύ των οποίων 5.000 Σύροι γιατροί. Για όσο καιρό η κατάσταση στη Συρία παραμένει ασταθής, είναι απίθανο να επιλέξουν να φύγουν.
Πολλοί έχουν λάβει επίσης γερμανική υπηκοότητα, δηλαδή έχουν μάθει γερμανικά και συντηρούνται οικονομικά: 143.000 Σύροι έλαβαν γερμανική υπηκοότητα μεταξύ 2021 και 2023, αποτελώντας τη μεγαλύτερη κοινότητα ξένων στη Γερμανία που απέκτησαν για να αποκτήσουν γερμανικό διαβατήριο.
Ωστόσο, περίπου 700.000 Σύροι εξακολουθούν να ανήκουν στην κατηγορία των αιτούντων άσυλο, με διάφορες κατηγοριοποιήσεις. Μερικοί είναι εγγεγραμμένοι ως πρόσφυγες, άλλοι έχουν λάβει πολιτικό άσυλο, ενώ πολλοί έχουν αυτό που ονομάζεται επικουρική προστασία, που σημαίνει ότι η χώρα καταγωγής τους δεν είναι ασφαλής.
Το πάγωμα των διαδικασιών δεν σημαίνει ότι η Γερμανία θα σταματήσει απαραίτητα να δέχεται πρόσφυγες από τη Συρία μόλις ξεκαθαρίσει η κατάσταση ούτε και ότι επηρεάζει όσους έχουν λάβει ήδη καθεστώς πρόσφυγα.