Ο Μακρόν, η Μέρκελ και το μεγάλο παζάρι για το μέλλον της Ευρώπης

Η νιότη απέναντι στο γήρας. Ο ενθουσιασμός απέναντι στον πραγματισμό. Η χαρά της απειρίας απέναντι στην περίσκεψη της εμπειρίας.

Κοντολογίς... η Γαλλία απέναντι στην Γερμανία.

Αυτές είναι οι διαφορές που χωρίζουν, αντίστοιχα, τον Εμάνουελ Μακρόν και την Ανγκελα Μέρκελ, οι οποίοι θα συναντηθούν από κοντά, κατά την διάρκεια της επίσκεψης του νεοεκλεγέντος Γάλλου προέδρου στο Βερολίνο, την Δευτέρα.

Με πολλούς οικονομικούς αναλυτές να προαλείφουν πως η συνεργασία με το Βερολίνο θα είναι εξαιρετικά ταραχώδης και δύσκολη, ο Γάλλος πρόεδρος θα πρέπει να εκπληρώσει τις προσδοκίες που έχει δημιουργήσει για τον εαυτό του, ως δεινού διαπραγματευτή.

Στο πίσω μέρος του εγκεφάλου του, βέβαια, πάντα παίζει το ενδεχόμενο να τα βρει μεν την Γερμανίδα καγκελάριο, αλλά να “σκοντάψει” πάνω στον απείρως σκληρότερο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος δεν κουράζεται να τονίζει “μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις”: ένα οικονομικό “μάντρα” που ταιριάζει σε όλους, είτε πρόκειται για την μικρή κι αδύναμη Ελλάδα, είτε για την μεγάλη κι ισχυρή Γαλλία.

Άλλωστε, στα μάτια του Γερμανού ΥΠΟΙΚ, όλοι -πλην της χώρας του, της Γερμανίας- είναι οικονομικά “λίγοι” και δημοσιονομικά αποτυχημένοι και χρειάζονται τον χερ Σόιμπλε να τους υπενθυμίσει τα αυτονόητα.

“Για το κατεστημένο της Γερμανίας, δεν υπάρχει κρίση της ευρωζώνης, μόνο η αποτυχία των Γάλλων να κάνουν αυτό που τους αναλογεί”, τονίζει σε άρθρο τους στους Financial Times ο οικονομικός αναλυτής Μάρτιν Βολφ.

Είναι όμως έτσι;

Έχουμε όντως να κάνουμε με έναν ακόμη “αδύναμο κρίκο” της ευρωζώνης;

Έωλοι οι ισχυρισμοί Σόιμπλε για την “παρακμή της Γαλλίας”

Είναι εξαιρετικά άστοχο να μιλάμε για μια «παρακμή» της Γαλλίας, ενώ οι εξαγωγές της, η παραγωγικότητα της εργασίας της και ο πληθυσμός της βρίσκονται σε διαρκή αυξητική τάση.

Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει, άλλωστε και η ίδια η Κομισιόν στις εαρινές της προβλέψεις. Όπως επισημαίνει, η οικονομική δραστηριότητα στην Γαλλία προβλέπεται να επιταχυνθεί ελαφρώς, καθώς η ανάκαμψη του εμπορίου παγκοσμίως ενισχύει τις εξαγωγές μετά από ένα αδύναμο 2016. Ωστόσο η άνοδος του πληθωρισμού αναμένεται να πλήξει την ιδιωτική κατανάλωση, επηρεάζοντας την αγοραστική ισχύ των νοικοκυριών. Η ανεργία αναμένεται να συνεχίσει τη σταδιακή της πτώση, ενώ το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης εκτιμάται πως θα υποχωρήσει από το 3,4% του ΑΕΠ το 2016 στο 3% το 2017. Το ΑΕΠ θα εμφανίσει ρυθμό ανάπτυξης 1,4% το 2017 και 1,7% το 2018, ενώ η ανεργία θα μειωθεί στο 9,9% φέτος και στο 9,6% το 2018. Οι εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν 3,2% το 2017 και 4,2% το 2018.

Το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται στο 96,6% του ΑΕΠ το 2017 και στο 96,4% το 2018.

“Η Γαλλία δεν είναι μια οποιαδήποτε χώρα. Είναι μια πλούσια χώρα με άριστες υποδομές και δημόσιες υπηρεσίες. Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ των Γάλλων ήταν ίδιο με αυτό των Βρετανών το 2016, αλλά 12% χαμηλότερο από αυτό των Γερμανών. Σύμφωνα με το Conference Board, η ωριαία παραγωγικότητα στη Γαλλία είναι η ίδια με αυτήν της Γερμανίας και 28% πάνω από αυτήν της Βρετανίας. Η διανομή διαθέσιμου εισοδήματος είναι λιγότερο άνιση από ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο ή στις ΗΠΑ αλλά παρόμοια με αυτήν της Γερμανίας. Συνολικά, η Γαλλία είναι μια πλούσια χώρα με άριστες υποδομές και δημόσιες υπηρεσίες”, σημειώνει ο Βολφ.

Οπότε ποια είναι τα οικονομικά της προβλήματα; Βασικά, είναι τρία: χαμηλή απασχόληση, χαμηλός ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης και η τεράστια έκταση δημόσιων δαπανών.

“Η ανεργία στη Γαλλία ήταν στο 10,1% το Μάρτιο, έναντι 3,9% στη Γερμανία και 4,5% στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη, το πιο σημαντικό δεδομένο είναι ότι το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν σε γενικές γραμμές το ίδιο το 2007 και το 2016. Ήταν λοιπόν μια χαμένη δεκαετία. Τέλος, τα δημόσια οικονομικά είναι πιεσμένα. Το πιο εντυπωσιακό στοιχεία είναι η έκταση των κρατικών δραστηριοτήτων: οι δημόσιες δαπάνες ήταν το 56% του ΑΕΠ το 2016, σύμφωνα με το ΔΝΤ, αρκετά υψηλότερες από το υψηλότερο ποσοστό στις χώρες της G7. Της Γερμανίας ήταν στο 44% και του Ηνωμένου Βασιλείου μόλις στο 39%. Το δημόσιο χρέος τη Γαλλίας ήταν 88% του ΑΕΠ το 2016, έναντι 45% στη Γερμανία. Αλλά ο λόγος του χρέους ήταν 81% στο Ηνωμένο Βασίλειο και στις ΗΠΑ”, τονίζει ο Βολφ στην ανάλυση του.

Η στρατηγική Μακρόν απέναντι στην Γερμανία

Ο άξονας πάνω στον οποίο θα κινηθεί ο Μακρόν θα είναι το εξής δίπολο: δημοσιονομική εξυγίανση με νεοφιλελεύθερα μέτρα στο εσωτερικό και επαναδιαπραγμάτευση με τη Γερμανία για μια λιγότερο ασφυκτική Ευρωζώνη στο εξωτερικό.

Αναφορικά με τα μέτρα που θα πάρει στο εσωτερικό της Γαλλίας, ο Μακρόν έχει ήδη προαναγγείλει ριζική αναδιάρθρωση της αγοράς εργασίας στην κατεύθυνση που επιθυμούν οι εργοδοτικές οργανώσεις, έχει εξαγγείλει μείωση των δημοσίων υπαλλήλων κατά 120.000 καθώς και σοβαρούς περιορισμούς στο κοινωνικό κράτος για την εξισορρόπηση του προϋπολογισμού.

Ναι, είναι μέτρα επώδυνα για τα λαϊκά στρώματα, ωστόσο, σύμφωνα με τον Μακρόν θεωρούνται απολύτως αναγκαία προκειμένου η Γαλλία να κερδίσει σε αξιοπιστία έναντι της Γερμανίας, από την οποία θα ζητήσει μια νέα “αρχιτεκτονική” της Ευρωζώνης: έναν κοινό προϋπολογισμό, έναν Ευρωπαίο υπουργό Οικονομικών, κάποιου είδους ευρωομόλογα και ανακύκλωση των γερμανικών πλεονασμάτων με χαλάρωση της λιτότητας στο εσωτερικό της αλλά και υπέρ τη δημιουργίας ενός κοινοβουλίου των χωρών μελών της ευρωζώνης, στο οποίο να ανήκουν οι βουλευτές του ευρωκοινοβουλίου οι οποίοι εκπροσωπούν αυτές της χώρες.

Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν θα περάσει... αβρόχοις ποσί από την κυβέρνηση μιας χώρας που έχει θέσει κορόνα στο... οικονομικό της κεφάλι μια σειρά από απαράβατους κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Η αντίδραση της (κατά πάσα πιθανότητα, αν επικρατήσει του Μάρτιν Σουλτς στις επικείμενες εκλογές του Σεπτεμβρίου) Μέρκελ θα είναι πεισματική.

Κι εδώ είναι που θα παιχτεί όλο το παιχνίδι ανάμεσα σε Γαλλία και Γερμανία. Ένα μπρα-ντε-φερ όπου οι δυο χώρες έχουν τόσο σημεία σύγκλισης, όσο και σημεία απόκλισης.

ESM και κοινοβούλιο ευρωζώνης τα σημεία σύγκλισης

Υπέρ της μετεξέλιξης του ΕSM σε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο τάσσεται ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βολφγκανγκ Σόιμπλε, τονίζοντας ότι συμφωνεί με τον νέο Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν στην ενίσχυση της ευρωζώνης σε συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα La Repubblica.

“Ο κ. Μακρόν και εγώ συμφωνούμε απολύτως: Υπάρχουν δύο δυνατότητες, να ενισχύσουμε την ευρωζώνη με αλλαγές των συνθηκών ή (αυτές να γίνουν) με ρεαλιστικό τρόπο μεταξύ των κρατών. Αλλαγές στις συνθήκες δεν είναι επί του παρόντος ρεαλιστικές. Δεν μπορούμε, όμως, να μην κάνουμε και τίποτα, διότι διαφορετικά η Ευρώπη θα διαλυθεί. Επομένως, η δεύτερη καλύτερη λύση είναι να δημιουργήσουμε ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, μετεξελίσσοντας το Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM)”, είπε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών.

Ο κ. Σόιμπλε είπε επίσης στην La Repubblica ότι έχει συζητήσει και το θέμα του κοινοβουλίου της ευρωζώνης με τον νέο Γάλλο Πρόεδρο. “Μπορεί να δημιουργηθεί από ευρωβουλευτές ένα κοινoβούλιο της ευρωζώνης και μπορεί φυσικά να έχει δικαίωμα πληροφόρησης από το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Σταθερότητας (ESM)”, ανέφερε ο κ. Σόιμπλε.

Ευρωομόλογα, δημοσιονομικά και τραπεζική ενοποίηση τα σημεία απόκλισης

Την ίδια ώρα, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών επιχειρεί να θέσει εκ των προτέρων τις βάσεις για την πολιτική της ευρωζώνης το επόμενο διάστημα, προειδοποιώντας εκ των προτέρων τον Μακρόν ότι κάποιες από τις προτάσεις του, όπως ένας υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης, απαιτεί αλλαγές στις ευρωπαϊκές συνθήκες, που ο Γερμανός υπουργός θεωρεί ως αδύνατες αυτή την στιγμή.

Λόγου χάρη, η πρόταση του νέου προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν για έναν κοινό υπουργό Οικονομικών της Ευρωζώνης αλλά και για έναν κοινό προϋπολογισμό των χωρών της Ευρωζώνης απαιτεί μη-ρεαλιστικές αλλαγές στις συνθήκες της Ε.Ε.

Στρεφόμενος στη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ο Σόιμπλε επίσης ανέφερε πως «σε ό,τι αφορά την ανταγωνιστικότητα της γερμανικής οικονομίας, η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ είναι πιθανόν λίγο υπερβολικά χαλαρή. Για άλλες χώρες μέλη της ευρωζώνης, δεν είναι», εκφράζοντας ταυτόχρονα όλο και πιο πιεστικές προτροπές στον νέο γάλλο πρόεδρο να «βάλει τάξη» στα οικονομικά της Γαλλίας και να εξυγιάνει «επειγόντως» τα οικονομικά της χώρας του.

Το ίδιο μήνυμα έστειλε, άλλωστε, και την Παρασκευή η ίδια η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, η οποία ενόψει της επίσκεψης του Γάλλου προέδρου στο Βερολίνο, δήλωσε πως η οικονομική μεταρρύθμιση της Γερμανίας στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα μοντέλο για τον Εμανουέλ Μακρόν.

“Η Γερμανία πέρασε μπροστά από τη Γαλλία μετά την μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας που ξεκίνησε ο καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ το 2003”, τόνισε η Μέρκελ μιλώντας σε πάνελ στο Ντίσελντορφ.

“Ο Μακρόν φυσικά και θα προσπαθήσει να προωθήσει μια συζήτηση για την επιδιόρθωση των πιο σοβαρών ελαττωμάτων της ευρωζώνης. Η Γερμανία θα αντισταθεί σε αυτό. Αλλά πρέπει να καταλάβει ότι η απόρριψη του Μακρόν θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Αν αγνοηθεί ένας άνδρας που υποστηρίζει το ευρωπαϊκό εγχείρημα με τη θέρμη που το κάνει ο Μακρόν, η Μαρίν Λεπέν και ο θάνατος του ευρωπαϊκού εγχειρήματος περιμένουν στη γωνία. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τη Γερμανία”, τονίζει ο Βολφ.

“Η ενωμένη Γερμανία αποδέχθηκε το ενιαίο νόμισμα ως το τίμημα της εδραίωσης της στρατηγικής της σχέσης με τη Γαλλία. Πρέπει να αποδεχθεί την μεταρρύθμιση της ευρωζώνης, για να μπορέσει και πάλι να εδραιώσει τη σχέση της με τη Γαλλία. Μια ευρωζώνη που δουλεύει καλά μόνο για τη Γερμανία θα αποτύχει, ίσως όχι αύριο, αλλά μετά από κάποιο διάστημα”, καταλήγει με νόημα ο Βολφ.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr