Ο "σουλτάνος" Ερντογάν ξεκινά την τρίτη δεκαετία στην εξουσία - Γιατί κέρδισε πάλι τις εκλογές

reuters

Ο ακλόνητος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε την Κυριακή τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών που διεξήχθησαν στην Τουρκία, μετά τις οποίες παραμένει κυρίαρχος της χώρας για άλλα πέντε χρόνια.

Καθώς στεκόταν πάνω σε ένα λεωφορείο μπροστά από το σπίτι του στην Κωνσταντινούπολη, στην ασιατική όχθη του Βοσπόρου, ο 69χρονος αρχηγός του κράτους, που κυβερνά τα τελευταία 20 χρόνια την Τουρκία, απηύθυνε την ομιλία του μπροστά σε μια θάλασσα από κόκκινες σημαίες που κρατούσε ένα ενθουσιώδης πλήθος.

"Το έθνος μας μάς εμπιστεύτηκε την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας για τα επόμενα πέντε χρόνια", δήλωσε, στο τέλος μιας ψηφοφορίας που τον ανάγκασε για πρώτη φορά να πάει σε δεύτερο γύρο.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα με καταμετρημένο το 99,43% των ψηφοδελτίων, που ανακοίνωσε το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο, ο αρχηγός του κράτους έλαβε το 52,14% των ψήφων, έναντι 47,86% του σοσιαλδημοκράτη αντιπάλου του, του 74χρονου Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος έχασε το στοίχημα της αλλαγής, της ειρήνης και της δημοκρατίας που υποσχόταν.

Αυθόρμητες συγκεντρώσεις σχηματίστηκαν παντού στις πόλεις όπου θριάμβευσε ο Ερντογάν, κυρίως στην καρδιά της Ανατολίας.

Ούτε η επιθυμία για αλλαγή και άνοιγμα μέρους του εκλογικού σώματος, ούτε ο μεγάλος πληθωρισμός στην Τουρκία, ούτε οι περιορισμοί στις ελευθερίες και οι υπερξουσίες μιας προεδρίας που έστειλε δεκάδες χιλιάδες μέλη της αντιπολίτευσης στη φυλακή ή στην εξορία, δεν επηρέασαν την επιθυμία για ασφάλεια και σταθερότητα που είχε ήδη εκφραστεί στον πρώτο γύρο των εκλογών.

50.000 νεκροί από τους σεισμούς

Ούτε καν οι συνέπειες του φοβερού σεισμού του Φεβρουαρίου (τουλάχιστον 50.000 νεκροί και 3 εκατομμύρια εκτοπισμένοι) σε έντεκα επαρχίες του νότου της χώρας, οι οποίες υποστήριξαν σε μεγάλο βαθμό στις εκλογές τον Ερντογάν.

Το κόμμα του προέδρου Ερντογάν, το ισλαμοσυντηρητικό Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), πάνω στο οποίο έχτισε την άνοδό του στο υπέρτατο αξίωμα της χώρας του, έχασε έδρες στο κοινοβούλιο αλλά διατηρεί την πλειοψηφία του με τους συμμάχους του.

Ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, από την πλευρά του, γνώρισε μια ακόμη ήττα, παρά την εκστρατεία του που υποσχόταν την "επιστροφή της άνοιξης".

Καθώς θεωρείτο από πολλούς, συμπεριλαμβανομένης της αντιπολίτευσης, ένας βαρετός υποψήφιος, χωρίς χάρισμα, ο Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος ηγήθηκε ενός συνασπισμού έξι κομμάτων, είχε καταλήξει να επιβάλλει το στίγμα του και να αποκαλείται "δημοκράτης παππούς".

Όμως δεν μπόρεσε να επιβάλει την οικονομία ή την κρίση στην προεκλογική συζήτηση. Ο ίδιος δήλωσε ότι θα συνεχίσει τον αγώνα του και "βαθύτατα λυπημένος" για τις δυσκολίες που περιμένουν τη χώρα του

"Είναι ο σωστός άνθρωπος. Περιμένω από τον Ερντογάν να συνεχίσει να φέρνει καλά πράγματα στη χώρα και πρώτα απ' όλα την ανάκαμψη της οικονομίας", δήλωσε η 17χρονη Νίσα Σιβασλίογλου, πηγαίνοντας προς το τεράστιο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα, όπου αναμένεται ο νικητής τη νύχτα.

Ο Ερντογάν ψήφισε το μεσημέρι στη συνοικία Ουσκουντάρ της Κωνσταντινούπολης: ένα χαρούμενο πλήθος τον περίμενε εκεί, στο οποίο οι σωματοφύλακες μοίραζαν παιχνίδια ενώ ο πρόεδρος έριξε μερικά χαρτονομίσματα στα παιδιά.

Σχεδόν ταυτόχρονα, χαμογελαστός παρά τις δυσμενείς προβλέψεις, ο Κιλιτσντάρογλου ψήφισε στην Άγκυρα, ενθαρρύνοντας τους συμπολίτες του να ψηφίσουν "για να απαλλαγούμε από μια αυταρχική κυβέρνηση".

Το στρατόπεδο του Ερντογάν δεν σταμάτησε να χαρακτηρίζει "τρομοκρατική" την αντιπολίτευση υπό την ηγεσία του Κιλιτσντάρογλου λόγω της υποστήριξης που είχε από τους ηγέτες του φιλοκουρδικού κόμματος HDP.

Οι πολίτες που ρωτήθηκαν από το Γαλλικό Πρακτορείο στις ουρές των εκλογικών τμημάτων δήλωναν την πόλωση στη χώρα έπειτα από αυτές τις εβδομάδες προεκλογικής εκστρατείας.

Drone footage from Istanbul shows supporters celebrating Turkish President Recep Tayyip Erdogan's victory in runoff elections pic.twitter.com/nswciNfY62

— ANADOLU AGENCY (@anadoluagency) May 28, 2023

Δύσκολη η εκστρατεία για την αντιπολίτευση

Στην Άγκυρα, ο Μεχμέτ Εμίν Αγιάζ, ένας 64χρονος επιχειρηματίας, θεωρούσε "σημαντικό να διατηρηθούν τα κεκτημένα των τελευταίων είκοσι ετών στην Τουρκία" επί διακυβέρνησης Ερντογάν. Από την άλλη, η Αϊσέν Γκιουντάι, μια 61χρονη συνταξιούχος, ήθελε αυτές τις εκλογές να ήταν ένα "δημοψήφισμα" κατά του προέδρου και επέλεξε τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.

Χωρίς πρόσβαση στα μεγάλα μέσα ενημέρωσης και κυρίως στα επίσημα τηλεοπτικά δίκτυα, ο Κιλιτσντάρογλου έδωσε μάχη στο Twitter, όταν οι υποστηρικτές του προσπαθούσαν να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους πηγαίνοντας πόρτα-πόρτα στις μεγάλες πόλεις.

Απέναντι σε αυτόν τον διακριτικό αλεβίτη -έναν κλάδο του Ισλάμ που θεωρείται αιρετικός από τους αυστηρούς σουνίτες - ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πολλαπλασίασε τις συγκεντρώσεις, βασιζόμενος στη μεταμόρφωση της χώρας όπως έλεγε, μετά την άνοδό του στον πρωθυπουργικό θώκο το 2003.

Ο Ερντογάν επανεκλέγεται δέκα χρόνια μετά την έναρξη των μεγάλων διαδηλώσεων του "Γκεζί" που είχαν εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα και είχαν κατασταλεί βίαια.

Τα γερμανικά ΜΜΕ για τη νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Τα γερμανικά ΜΜΕ αφιερώνουν εκτενή ρεπορτάζ και αναλύσεις στην επικράτηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία που διεξήχθη χθες Κυριακή, με την ανησυχία για τη μελλοντική στάση του τούρκου προέδρου και την πορεία της χώρας να καταγράφεται από το σύνολο των αρθρογράφων.

"Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κερδίζει τρίτη θητεία. Θεωρεί την εκλογική νίκη του ως επιβεβαίωση των πολιτικών του. Επομένως, στο μέλλον θα κοιτάζει ακόμη λιγότερο προς τη Δύση", προβλέπει σε σχόλιό της η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt.

Το περιοδικό Der Spiegel, σε άρθρο υπό τον τίτλο "Αιωνίως Ερντογάν", επισημαίνει ότι η προεκλογική εκστρατεία του τούρκου προέδρου "βασίστηκε σε ένα μείγμα θρησκευτικότητας και εθνικισμού, ενώ οι εκλογές εξελίχθηκαν σε υπαρξιακό ζήτημα: ‘Μια πατρίδα, μια σημαία, ένα έθνος, μια καρδιά’, έλεγε ο Ερντογάν και εμφανιζόταν σαν άγκυρα σε θυελλώδεις καιρούς, πατέρας και προστάτης του έθνους". Επιπλέον, αναφέρεται στο δημοσίευμα, έλεγχε απόλυτα τα ΜΜΕ.

"Ενδεικτικά, ο κρατικός σταθμός TRT από την 1η Απριλίου έως την 1η Μαΐου μετέδωσε 32 ώρες Ερντογάν και 32 λεπτά Κιλιτσντάρογλου". Η αντιπολίτευση "είχε ακόμη να αντιμετωπίσει έναν κρατικό μηχανισμό που λειτουργούσε ως μηχανή προεκλογικής εκστρατείας για τον πρόεδρο. Η συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ μετέδιδε αφιλτράριστη κυβερνητική προπαγάνδα. Οι εκλογές μπορεί να ήταν σε μεγάλο βαθμό ελεύθερες, αλλά δεν ήταν δίκαιες", τονίζεται και εκφράζεται η πεποίθηση ότι "η διακυβέρνηση της Τουρκίας δεν θα γίνει ευκολότερη για τον Ερντογάν. Αν και κέρδισε άλλες εκλογές, σχεδόν η μισή χώρα είναι εναντίον του. Στο παρελθόν, ο Ερντογάν απάντησε στην κριτική κυρίως με καταστολή. Εκφράζονται φόβοι ότι θα συνεχίσει την ίδια πορεία". Στο άρθρο επισημαίνονται ακόμη οι δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν μετά τη νίκη, σχετικά με τους ΛΟΑΤΚΙ. "Η οικογένεια ως θεσμός αυτού του κράτους είναι ισχυρή. Αυτό το έθνος δεν θα παράγει ΛΟΑΤΚΙ", δήλωσε. "Αυτή η στάση δεν προκαλεί έκπληξη, αλλά το γεγονός ότι ο Ερντογάν το τονίζει τώρα μπορεί να θεωρηθεί ως δώρο στους νέους εταίρους του, τα μικρά ισλαμιστικά κόμματα", εκτιμά ο αρθρογράφος.

Η Frankfurter Allgemeine Zeitung αναφέρεται στη νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις περιοχές που επλήγησαν από τους φονικούς σεισμούς τον Φεβρουάριο και διαπιστώνει ότι "ούτε ο υψηλός πληθωρισμός ούτε ο καταστροφικός σεισμός εμπόδισαν" τους Τούρκους "να του εμπιστευτούν ξανά μετά από είκοσι χρόνια στην εξουσία", ενώ από την επινίκια ομιλία του αναδεικνύει το σημείο όπου ο τούρκος πρόεδρος απευθύνεται στο εξωτερικό: "Κανείς δεν μπορεί να κουνάει το δάχτυλο σε αυτή τη χώρα. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τα επιτεύγματά της".

"Επιστροφή στο μέλλον" είναι ο τίτλος της Süddeutsche Zeitung. "Τελικά, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε ξανά τον δεύτερο γύρο στην Τουρκία. Ήδη δηλώνει ότι θέλει να μείνει ‘μέχρι τον τάφο’", σχολιάζει.

Στο πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, στην ανταπόκριση από την Τουρκία υπογραμμίζεται ότι "ενώ οι υποστηρικτές του νυν προέδρου είναι της γνώμης ότι μόνο εκείνος μπορεί να φέρει την Τουρκία μπροστά, πολλοί υποστηρικτές της αντιπολίτευσης φοβούνται ότι η χώρα θα μπορούσε να συρθεί περαιτέρω προς την απολυταρχία, φοβούνται ότι θα υπάρξουν περαιτέρω παραβιάσεις στο κράτος δικαίου, στα δικαιώματα των γυναικών, στην οικονομία". Επιπλέον, επισημαίνεται το γεγονός ότι "πολλοί νέοι δήλωναν δεν επιθυμούν να μείνουν στη χώρα με πρόεδρο τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς λείπουν οι οικονομικές ευκαιρίες, οι κοινωνικές, οι πολιτικές εναλλακτικές".

Το περιοδικό Focus στην ψηφιακή έκδοσή του φιλοξενεί δήλωση του επικεφαλής του προγράμματος για τη Μεσόγειο του ΕΛΙΑΜΕΠ Ρόναλντ Μαϊνάρντους, ο οποίος δηλώνει ότι "αυτές οι εκλογές διεξήχθησαν κάτω από εντελώς άδικες συνθήκες" και εξηγεί ότι "η ψηφοφορία με τη στενή έννοια ήταν ελεύθερη, αλλά δεν μπορεί να τεθεί θέμα ίσων ευκαιριών μεταξύ των υποψηφίων".

"Ο αχτύπητος", είναι ο τίτλος ανάλυσης της Die Welt, στην οποία τονίζεται ότι "Βερολίνο και Βρυξέλλες πρέπει να προσαρμοστούν σε άλλα πέντε χρόνια με έναν δύσκολο εταίρο".

"Γιατί ο Ερντογάν είναι τόσο δημοφιλής; Από τη μια, υπάρχει η επιτυχημένη πολιτική ταυτότητάς του. Στην αρχή της καριέρας του, έδωσε φωνή σε εκείνους που είχαν συχνά αισθανθεί μειονεκτικά έναντι της αστικής, κοσμικής ελίτ: την παραμελημένη, συντηρητική, πιστή πλειοψηφία από την Ανατολία. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι γυναίκες που φορούσαν μαντίλα δεν επιτρεπόταν να παρακολουθήσουν μαθήματα σε πανεπιστήμια κι αποκλείονταν από τις δημόσιες υπηρεσίες. Ο Ερντογάν δεν χρειάστηκε να στείλει τις κόρες του στο εξωτερικό για σπουδές. Ο νόμος έχει αλλάξει εδώ και καιρό (...) Οι υποστηρικτές του πιστεύουν τις δηλώσεις του. Δεν είναι περίεργο, αφού ο πρόεδρος και οι συμπολεμιστές του ελέγχουν τη δημόσια αφήγηση", σχολιάζει η Die Welt και καταλήγει με την επόμενη κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση στην Τουρκία, στις τοπικές εκλογές του 2024. "Ο Ερντογάν δεν θα ήταν Ερντογάν αν δεν κοίταζε ήδη τον επόμενο αγώνα. Στη νικητήρια ομιλία του, έκανε ήδη εκστρατεία για ψήφους στις τοπικές εκλογές του επόμενου έτους. ‘Είμαστε έτοιμοι να (...) κερδίσουμε στην Κωνσταντινούπολη;’ φώναξε στο πλήθος. Η πόλη όπου μεγάλωσε ο Ερντογάν και ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα έπεσε στα χέρια της αντιπολίτευσης στις τοπικές εκλογές του 2019. Αυτό ήταν πάντα αγκάθι στο μάτι του προέδρου. Φαίνεται ότι ο ‘τουρκικός αιώνας’ είναι μόνο η αρχή για τον Ερντογάν", καταλήγει το σχόλιο.

Το "δίκτυο συντακτών" RND, σε ανάλυση υπό τον τίτλο "Ανίκητος πολιτικός- εξαίρεση", αναλύει τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει ο νικητής των εκλογών. "Ο Ερντογάν τροφοδότησε την κρίση με πολλά εκλογικά δώρα. Μετά την εκλογική του νίκη, θα πρέπει πλέον να πληρώσει ο ίδιος –και όχι η αντιπολίτευση– την εγχώρια μιζέρια", σημειώνει και αναφέρεται στο γεγονός ότι αυτή θα πρέπει να είναι η τελευταία θητεία του τούρκου προέδρου: "Οι επικριτές φοβούνται ότι ο ολοένα πιο αυταρχικός Ερντογάν θα κρατήσει επίσης πιο σκληρή στάση στο εσωτερικό. Αρκετοί επικριτές της κυβέρνησης βρίσκονται στη φυλακή, η εκλογική νίκη του Ερντογάν είναι ιδιαίτερα πικρή γι' αυτούς — έχουν ελάχιστες ελπίδες να αποφυλακιστούν. Το δικαστικό σώμα στην Τουρκία δεν είναι πλέον ανεξάρτητο. Τα περισσότερα ΜΜΕ ελέγχονται από το περιβάλλον του Ερντογάν. Ο Ερντογάν –ο οποίος ανέλαβε την πρωθυπουργία τον Μάρτιο του 2003– εκλέγεται τώρα πρόεδρος μέχρι το 2028. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, δεν του επιτρέπεται να είναι ξανά υποψήφιος. Αν επιμείνει σε αυτό και παραιτηθεί οικειοθελώς σε πέντε χρόνια, θα έχει κυβερνήσει την Τουρκία για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα χωρίς ποτέ να καταψηφιστεί", συνοψίζει η εφημερίδα.

Ο όμιλος μέσων ενημέρωσης Funke φιλοξενεί δήλωση του επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος τάσσεται υπέρ του τερματισμού της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας στην ΕΕ. "Τα τελευταία χρόνια έδειξαν ότι η στενή συνεργασία είναι σημαντική, αλλά κανείς δεν θέλει πλέον την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ — ούτε η Τουρκία, ούτε η ΕΕ. Πρέπει να αφήσουμε αυτή τη διαδικασία στην άκρη γιατί περισσότερο εμποδίζει τις καλύτερες σχέσεις παρά τις υποστηρίζει", έκρινε ο κ. Βέμπερ.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr