Την ώρα που η Ουάσινγκτον ασκεί ασφυκτική πίεση στο Κίεβο για να αποδεχθεί το προσχέδιο ειρηνευτικής συμφωνίας που έχουν στα χέρια τους τόσο η ουκρανική όσο και η ρωσική πλευρά, μία νέα δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ ότι "το σχέδιο δεν είναι οριστικό" δίνει άλλη τροπή στις εξελίξεις.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δώσει ένα πολύ συγκεκριμένο τελεσίγραφο στον πρόεδρο της Ουκρανίας αναφερόμενος στην 27 Νοεμβρίου, δηλαδή μία εβδομάδα από τη στιγμή που το Κίεβο δήλωσε επισήμως έχει λάβει το σχέδιο ειρήνης της Ουάσινγκτον.
Πρόκειται για την πρόταση των 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία, σύμφωνα με διεθνή δημοσιεύματα, η οποία θεωρείται ευρέως ότι ευνοεί τη Μόσχα. Ωστόσο, λίγες ώρες πριν αρχίσουν οι συνομιλίες επί αυτού του σχεδίου στη Γενεύη, και ενώ από ευρωπαϊκής πλευράς και έχοντας κοινή γραμμή με χώρες όπως ο Καναδάς και η Ιαπωνία, οι αντιδράσεις είναι πολύ έντονες, ένα νέο στοιχείο προστίθεται στο κάδρο. Ο Ντόναλντ Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι το σχέδιο δεν είναι "take it or leave it" όπως είχε υποστηριχθεί ακόμα και από Αμερικανούς αξιωματούχους αλλά και από τον ίδιο και ότι είναι ανοικτό προς διαπραγμάτευση.
Σε κάθε περίπτωση, αύριο, Κυριακή, 23/11, στη Γενεύη, κορυφαίοι Αμερικανοί διπλωμάτες θα συναντηθούν αύριο στην Ελβετία με ανώτερους Ουκρανούς αξιωματούχους και Ευρωπαίους συμβούλους εθνικής ασφάλειας. Η πρόταση των ΗΠΑ χρειάζεται "πρόσθετη εργασία", δήλωσαν σήμερα οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι του Κιέβου, αφού συζήτησαν το σχέδιο στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20.
Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ που παρουσιάστηκε στην Ουκρανία δεν είναι η τελική προσφορά για τον τερματισμό του πολέμου με τη Ρωσία.
"Όχι, δεν είναι η τελική μου προσφορά", δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους μόλις τώρα. "Θα θέλαμε να επιτύχουμε ειρήνη. Έπρεπε να είχε συμβεί πριν από πολύ καιρό".
"Ο πόλεμος της Ουκρανίας με τη Ρωσία δεν έπρεπε ποτέ να είχε συμβεί. Αν ήμουν πρόεδρος, δεν θα είχε συμβεί ποτέ. Προσπαθούμε να τον τερματίσουμε. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο πρέπει να τον τερματίσουμε", πρόσθεσε.
Προ δύο ημερών ωστόσο, ερωτηθείς από τον Κέβιν Λίπτακ του CNN τι θα συμβεί εάν ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν αποδεχτεί το σχέδιο εντός της προθεσμίας που του έχει θέσει την Πέμπτη, ο Τραμπ απάντησε: "Τότε μπορεί να συνεχίσει να αγωνίζεται με όλη του την καρδιά".
Ο Τραμπ έκανε τις δηλώσεις αναχωρώντας από τον Λευκό Οίκο για να συναντηθεί με τον πρώην επαγγελματία παίκτη γκολφ Τζακ Νίκλαους στο γήπεδο γκολφ στην Κοινή Βάση Άντριους.
Τι περιλαμβάνει το σχέδιο Τραμπ για συμφωνία
Η συμφωνία που παρουσιάζεται στην Ουκρανία περιλαμβάνει όρους που θεωρούνται εξαιρετικά δύσκολοι για το Κίεβο, όπως η παραχώρηση εδαφών που ήδη κατέχει η Ρωσία αλλά και επιπλέον περιοχών που παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο. Προβλέπει επίσης αμνηστία για όλα τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στη διάρκεια της σύγκρουσης.
Σε τηλεοπτικό του μήνυμα, ο Ζελένσκι χαρακτήρισε την παρούσα στιγμή "μία από τις πιο δύσκολες της ιστορίας μας", τονίζοντας ότι η χώρα βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα "να χάσει την αξιοπρέπειά της ή έναν βασικό σύμμαχο".
Ο Ντρίσκολ, στενός φίλος του Αμερικανού αντιπροέδρου, Τζ. Ντι. Βανς, απέφυγε να διευκρινίσει αν η πρόταση ταυτίζεται με ένα 28σέλιδο σχέδιο που είχε δημοσιευθεί στον Τύπο. "Κάποια πράγματα έχουν σημασία, κάποια άλλα είναι για το περιτύλιγμα — και εμείς επικεντρωνόμαστε σε όσα έχουν σημασία", φέρεται να είπε.
Ευρωπαϊκό σχέδιο
Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, η πρόταση που θα παρουσιάσει αύριο ο απεσταλμένος της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεν θα περιέχει τον όρο της μείωσης των ουκρανικών στρατευμάτων.
Η πληροφορία του Bloomberg ενισχύεται από τις δηλώσεις του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος έθεσε στο τραπέζι τον προβληματισμό των εγγυήσεων και της πιθανής επιστροφής του ρωσικού στρατού στο πολεμικό μέτωπο. Η Ευρώπη δεν θέλει σε καμία περίπτωση να δώσει χώρο στη Ρωσία και στον Βλαντίμιρ Πούτιν, να αξιοποιήσει την όποια ολιγωρία και να επανέλθει απέναντι σε μία αποδυναμωμένη Ουκρανία, επιδιώκοντας τους γεωπολιτικούς στόχους που δεν κατάφερε να ικανοποιήσει έως και σήμερα.
Τι θα παρουσιάσει η Ευρώπη
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Ευρώπη δεν θα παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο δικό της σχέδιο, αλλά θα καταθέσει τις προτάσεις της πάνω στο σχέδιο των 28 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ. Είναι σαφές ότι υπάρχουν πολλές διαφωνίες και ανησυχίες σχετικά με την πρόταση της Ουάσινγκτον, αλλά σε καμία περίπτωση, δεν υπάρχει Ευρωπαίος ηγέτης που να επιθυμεί την ακύρωση -ακόμα και- των βασικών σημείων της πρότασης Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο λόγος είναι ξεκάθαρος. Οι ΗΠΑ του Τραμπ ελέγχουν -είτε με συμφωνίες, είτε με την ισχύ τους- τους όρους του παιχνιδιού. Αν οι ΗΠΑ αποσυρθούν -για οποιονδήποτε λόγο- η Ουκρανία θα καταρρεύσει και οι συνέπειες για την Ευρώπη θα είναι απροσδιόριστες.
Οι 4 βασικοί προβληματισμοί
Σε κάθε περίπτωση, οι μεγάλοι προβληματισμοί αναφορικά με το σχέδιο Τραμπ για την Ουκρανία εστιάζονται σε τέσσερα βασικά επίπεδα:
1)Οι εδαφικές παραχωρήσεις. Η αναγνώριση του Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουχάνσκ) και της Κριμαίας ως ρωσικά εδάφη από τη Δύση, ενδεχομένως να ανοίξει τον "Ασκό του Αιόλου". Ταυτόχρονα, δεν διευκρινίζεται τα εδάφη σε Ζαπορίζια και Χερσώνα, αν θα παραμείνουν υπό ρωσική κατοχή -έστω και μη αναγνωρισμένη επισήμως-. Επίσης, παραχωρούνται και εδάφη τα οποία η Ρωσία δεν έχει καταλάβει στο μέτωπο.
2)Η μείωση του ουκρανικού στρατού και οι εγγυήσεις προς τη Ρωσία, που σημαίνει μηδενική στρατιωτική υποστήριξη στο Κίεβο. Οι Ευρωπαίοι δεν έχουν εμπιστοσύνη στη Ρωσία και στον Πούτιν, παρά τις εγγυήσεις τύπου ΝΑΤΟ που προσφέρουν οι ΗΠΑ. Η απόσυρση δυνάμεων από το ουκρανικό έδαφος θα αποδυναμώσει την "ασπίδα" της Ευρώπης απέναντι στη Ρωσία, καθώς τα πιο κοντινά ΝΑΤΟϊκά στρατεύματα, θα βρίσκονται στην Πολωνία. Παράλληλα, ζητούνται εγγυήσεις ότι ο Πούτιν δεν θα επιτεθεί σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
3)Η απουσία των "μεγάλων" της Ευρώπης. Στο σχέδιο Τραμπ δεν... υπάρχει ούτε αναφορά. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το "παράθυρο" που άφησε ο Τραμπ για συζήτηση, ενδεχομένως να αφορά στο συγκεκριμένο σημείο. Ο Αμερικανός πρόεδρος φέρεται να αναγνωρίζει ότι "αδίκησε" τους Ευρωπαίους, καθώς ζητά από εκείνους να σηκώσουν το βάρος, δίχως να υπάρχει σχεδόν κανένα αντιστάθμισμα.
4)Ο Πούτιν τα παίρνει όλα. Στο σχέδιο Τραμπ αποκλείονται ολες οι αξιώσεις της Ουκρανίας απέναντι στη Ρωσία. Η Ουκρανία αντιμετωπίζεται ως ηττημένη ενός πολέμου, τον οποίο δεν ξεκίνησε η ίδια. Επανορθώσεις, αποζημιώσεις και ό,τι άλλο προβλέπεται σε ανάλογες περιπτώσεις, το αμερικανικό σχέδιο της "εξαφανίζει" και επιπλέον ανοίγει τον δρόμο στη Μόσχα να επανέλθει στο διεθνές φόρουμ, με τη συμμετοχή της στη G8 και όχι μόνο. Επίσης, αποκλείεται ρητώς η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Το μόνο που κερδίζει το Κιεβο, είναι η πιθανότητα ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μία οικονομική ένωση και ότι μία στρατιωτική μηχανή, που θα μπορούσε να διασφαλίσει την ακεραιότητα της Ουκρανίας, σε περίπτωση που η Ρωσία επαναλάβει τις αναθεωρητικές της κινήσεις.