Νέα δεδομένα στις διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός με τη Ρωσία φέρνει η όλο και πιθανή απώλεια των εδαφών που κατέλαβε η Ουκρανία στην περιφέρεια του Κουρσκ.
Ο ουκρανικός στρατός αιφνιδίασε τη Ρωσία τον περασμένο Αύγουστο επιτιθέμενος πέρα από τα σύνορα και παίρνοντας τον έλεγχο περίπου 1.300 τετραγωνικών χιλιομέτρων γης. Ήταν μια πολυπόθητη τόνωση του ηθικού για την Ουκρανία – αλλά το πιο σημαντικό, οι ηγέτες της χώρας πίστευαν ότι η κατάληψη ρωσικών εδαφών θα μπορούσε να βοηθήσει σε τυχόν μελλοντικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τον εχθρό της. Τώρα, μετά από μήνες έντονης πίεσης από τις ρωσικές δυνάμεις που υποστηρίζονται από στρατεύματα από τη Βόρεια Κορέα, η Ουκρανία κατέχει μόνο περίπου το 30% των ρωσικών εδαφών που είχε καταλάβει και οι δυνάμεις της υποχωρούν μετά από μια γρήγορη παρ’ ολίγον ήττα στην πόλη Σούτζα.
Όπως αναφέρει και η ΕΡΤ, ο ουκρανικός στρατός προσπάθησε χθες Πέμπτη να δημιουργήσει γρήγορα αμυντικές γραμμές κοντά στα σύνορα για να αποτρέψει τη Ρωσία από το να μετατρέψει την επίθεσή της στη Σούντζα σε ορμητήριο για την προέλασή της στη βορειοανατολική Ουκρανία. Από πολιτική άποψη, η υποχώρηση από μεγάλα τμήματα της ρωσικής περιοχής του Κουρσκ θα μπορούσε να είναι μια στιγμή κρίσιμη για τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τους στρατιωτικούς συμβούλους του. Η εισβολή στο Κουρσκ είχε σκοπό να ανακατευθύνει τις ρωσικές δυνάμεις από το εσωτερικό της Ουκρανίας – και τα εδάφη που κέρδισε υποτίθεται ότι θα βοηθούσαν την Ουκρανία να πάρει πίσω τουλάχιστον μέρος του 20% της χώρας της που κατέλαβε η Ρωσία από την εισβολή πλήρους κλίμακας τον Φεβρουάριο του 2022.
Αλλά πολλοί στρατιώτες και διοικητές αμφισβητούσαν εδώ και καιρό αν άξιζε τον κόπο να αραιώσουν τις διαθέσιμες δυνάμεις τους για την υπεράσπιση της Ουκρανίας – και αυτές οι αμφιβολίες μεγάλωναν όσο επιταχυνόταν η υποχώρηση από το Κουρσκ. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε την Πέμπτη ότι συμφωνεί κατ’ αρχήν με την πρόταση των ΗΠΑ για εκεχειρία 30 ημερών στην Ουκρανία, αλλά ότι οι λεπτομέρειες πρέπει ακόμη να καθοριστούν. Ο Πούτιν έκανε τις δηλώσεις αυτές λίγες ώρες μετά την άφιξη του απεσταλμένου του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Μόσχα.
Η ήττα στη Σούτζα επισφραγίζει τον πολύμηνο αγώνα στο Κουρσκ
Την ίδια ώρα οι μάχες συνεχίζονται στην περιφέρεια της Σούτζα, καθώς Ουκρανοί στρατιώτες προσπαθούν να βγουν από την περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας και να επιστρέψουν στη γειτονική περιοχή Σούμι της Ουκρανίας.
Οι Ουκρανοί στρατιώτες και διοικητές φοβούνται ότι η αεροπορική υπεροχή της Ρωσίας θα της επιτρέψει να διαλύσει τις οδούς εφοδιασμού που είναι ζωτικής σημασίας για τη συντήρηση των στρατιωτών που βρίσκονται ακόμη στο Κουρσκ. Η Ρωσία έχει ανακτήσει τον έλεγχο περίπου του 70% του εδάφους που κατέλαβε η Ουκρανία κατά τις πρώτες εβδομάδες της εισβολής της τον Αύγουστο στο Κουρσκ, σύμφωνα με το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου στην Ουάσινγκτον.
Για να διαφύγουν από την περιοχή του Κουρσκ, οι Ουκρανοί στρατιώτες πρέπει να περπατήσουν δεκάδες χιλιόμετρα για να επιστρέψουν στην Ουκρανία, αποφεύγοντας τις ρωσικές δυνάμεις. Ορισμένοι στρατιώτες είναι θυμωμένοι που οι διοικητές δεν τους διέταξαν να αποσυρθούν πριν από εβδομάδες, όταν θα ήταν ασφαλέστερο να το κάνουν. Και ρωτούν: Άξιζε τον κόπο η εισβολή στο Κουρσκ; Ορισμένοι από τους στρατιωτικούς ηγέτες της Ουκρανίας πιστεύουν ότι η τολμηρή προέλαση στο ρωσικό έδαφος ήταν απαραίτητη για την αποτροπή περαιτέρω ρωσικής προώθησης κατά μήκος του βορειοανατολικού τμήματος της χώρας. Και, υποβαθμίζοντας και ανακατευθύνοντας τις ρωσικές δυνάμεις, επέτρεψε στην Ουκρανία να απωθήσει τον εχθρό στα ανατολικά για πρώτη φορά μετά από μια επιτυχημένη αντεπίθεση το 2022. Άλλοι στρατιωτικοί ηγέτες λένε ότι η επίθεση στο Κουρσκ – της οποίας ο πολιτικός στόχος φαίνεται ότι τελικά απέτυχε – κόστισε στην Ουκρανία μερικές από τις καλύτερες μονάδες της και τα πιο πολύτιμα όπλα της.
Μετά την πτώση της Σούτζα – του μεγαλύτερου οικισμού στο Κουρσκ που έλεγχαν, με πληθυσμό 5.000 κατοίκων προπολεμικά – οι Ουκρανοί στρατιώτες είναι απαισιόδοξοι για την ικανότητά τους να κρατήσουν όσα εδάφη τους έχουν απομείνει στη ρωσική περιοχή. Και αναγνωρίζουν το πολιτικό διακύβευμα της ήττας. "Καταλαβαίνω ότι η (ρωσική) πλευρά καθυστερεί (τις διαπραγματεύσεις για την κατάπαυση του πυρός) μέχρι να ανακτήσουν το Κουρσκ και μόνο τότε θα μιλήσουν”, δήλωσε ένας Ουκρανός διοικητής, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. "Αλλά εμείς ήδη, για να το θέσω ήπια, δεν θα έχουμε κανέναν μοχλό επιρροής για να πάρουμε πίσω κάποιο από τα εδάφη μας.”
Οι όροι του Πούτιν
Ο Πούτιν είπε χθες ότι οι ρωσικές δυνάμεις προωθούνται σε όλο το μήκος του μετώπου και ότι μια κατάπαυση του πυρός θα πρέπει να διασφαλίζει ότι οι Ουκρανοί δεν θα την χρησιμοποιήσουν απλώς και μόνο για να ανασυνταχθούν.
"Πώς θα μας εγγυηθούν ότι δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο; Πώς θα οργανωθεί η επίβλεψη (της κατάπαυσης του πυρός); Αυτά είναι σοβαρά ερωτήματα, είναι θέματα που πρέπει να συζητήσουμε. Και νομίζω ότι πρέπει να συζητήσουμε και με τους Αμερικανούς συναδέλφους μας επίσης", είπε.
Ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι ενδέχεται να τηλεφωνήσει στον Τραμπ για να συζητήσουν το θέμα.
Ο Πούτιν αναρωτήθηκε επίσης πώς θα επηρέαζε την κατάσταση στο Κουρσκ μια κατάπαυση του πυρός. "Εάν σταματήσουμε τις εχθροπραξίες για 30 ημέρες, τι σημαίνει αυτό; Ότι όσοι βρίσκονται εκεί θα φύγουν χωρίς να γίνει μάχη; Θα έπρεπε να τους αφήσουμε να φύγουν μετά τα εγκλήματα που διέπραξαν εναντίον αμάχων; Ή θα μας δώσει η ουκρανική ηγεσία την εντολή να καταθέσουμε τα όπλα μας; Δεν είναι σαφές", υποστήριξε.
Η Ουκρανία ελέγχει πλέον λιγότερα από 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην περιοχή του Κουρσκ, από τα 1.300 που είχε καταλάβει μετά την εισβολή της, το περασμένο καλοκαίρι. Ο Πούτιν, φορώντας στολή παραλλαγής, κάτι εξαιρετικά σπάνιο, επισκέφθηκε στρατιώτες στο Κουρσκ την Τετάρτη. Σήμερα, είπε ότι η Ρωσία έχει αποκλείσει τους εναπομείναντες Ουκρανούς στρατιώτες, ότι η κατάσταση στο Κουρσκ είναι "υπό τον έλεγχό μας" και ότι "η ομάδα που εισέβαλε στο έδαφός μας έχει απομονωθεί".
"Και αν υπάρξει κάποιο φυσικό εμπόδιο τις επόμενες ημέρες, τότε κανείς δεν θα μπορέσει να φύγει, θα υπάρχουν μόνο δύο λύσεις: να παραδοθούν ή να πεθάνουν", πρόσθεσε.
Εκτός από το θέμα της κατάπαυσης του πυρός, η Ρωσία έδωσε στις ΗΠΑ έναν κατάλογο απαιτήσεων ώστε να επιτευχθεί συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με την Ουκρανία και να εκκινήσουν εκ νέου οι σχέσεις της με την Ουάσινγκτον, σύμφωνα με δύο πηγές. Όταν ρωτήθηκε για αυτήν την πληροφορία του πρακτορείου Reuters, ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ είπε ότι οι ΗΠΑ γνώριζαν τη θέση της Ρωσίας. Πριν κάνει τις δηλώσεις του ο Πούτιν, ο Ουσάκοφ είπε ότι η αμερικανική πρόταση για κατάπαυση του πυρός δεν προσφέρει "τίποτα" στη Ρωσία.