Pandora Papers Russia: Οι μυστικές συμφωνίες των ολιγαρχών του Πούτιν - Ποιος τους βοηθά να αποφεύγουν τις κυρώσεις

REUTERS

Η Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητικών Δημοσιογράφων δημοσιοποιεί έναν "θησαυρό" νέων πληροφοριών για εταιρείες-κελύφη που συνδέονται με Ρώσους ολιγάρχες, ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας να αναδειχθεί ο κρυμμένος πλούτος των προσώπων που συνδέονται με το Κρεμλίνο, στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Τα ονόματα των εταιρειών και άλλα δεδομένα για περισσότερους από 800 Ρώσους υπηκόους προέρχονται από την Alpha Consulting Ltd. με έδρα τις Σεϋχέλλες, έναν πάροχο υπεράκτιων υπηρεσιών που εξυπηρετεί κυρίως Ρώσους πελάτες. Τα δεδομένα περιλαμβάνουν πρόσφατα ανακαλυφθείσες λεπτομέρειες, σχετικά με εταιρείες που συνδέονται με τους συμμάχους του Βλαντιμίρ Πούτιν και άλλες πολιτικές προσωπικότητες της Ρωσίας που προστατεύουν περιουσιακά στοιχεία πίσω από αδιαφανείς επιχειρήσεις, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποφύγουν τις παγκόσμιες κυρώσεις.

Ο πρώην υπουργός Επικοινωνιών του Πούτιν, ένας υψηλόβαθμος περιφερειακός πολιτικός ηγέτης, ένας φυλακισμένος ειδικός στα κρυπτονομίσματα και ένας ολιγάρχης, είναι μεταξύ των Ρώσων των οποίων τα ονόματα εμφανίζονται στα δεδομένα, τα οποία είναι προσβάσιμα μέσω της δημόσιας βάσης δεδομένων Offshore Leaks του ICIJ.

Η βάση δεδομένων περιέχει τώρα πληροφορίες για περισσότερες από 800.000 offshore εταιρείες, ιδρύματα και καταπιστεύματα, καθώς και συνδέσμους προς άτομα και εταιρείες σε περισσότερες από 200 χώρες και περιοχές.

Εκτός από τη δημοσιοποίηση των δεδομένων, η ICIJ και οι εταίροι της δημοσιεύουν νέες αναφορές που δείχνουν πώς Ρώσοι τραπεζίτες, ολιγάρχες και άλλοι στην "παρέα" του Πούτιν, έχουν κρύψει τεράστιο πλούτο σε φορολογικούς παραδείσους με τη βοήθεια δυτικών δυνάμεων. Η δημοσιοποίηση δεδομένων και οι ιστορίες προέρχονται κυρίως από τα Pandora Papers.

Διαβάστε Επίσης

Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι κυρώσεις εναντίον του Πούτιν δεν λειτουργούν και η Ευρώπη αλλάζει τακτική

Αυτή η νέα δημοσίευση, που ονομάστηκε Pandora Papers Russia, σηματοδοτεί την τελευταία προσπάθεια της ICIJ να ρίξει φως σε μια από τις πιο μυστικοπαθείς βιομηχανίες του κόσμου — και ακολουθεί μια δεκαετία αναφοράς ειδικότερα για τους ρωσικούς ελιγμούς. Για ευκολία πρόσβασης, το ICIJ έχει συγκεντρώσει μεγάλο μέρος αυτής της προηγούμενης αναφοράς σε μια ειδική σελίδα που ονομάζεται Αρχείο Ρωσίας.

Η αναφορά και η δημοσιοποίηση δεδομένων έρχονται καθώς οι αρχές των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Ευρώπης και άλλων προσπαθούν να κυνηγήσουν χρήματα και περιουσιακά στοιχεία ολιγαρχών με δεσμούς στο Κρεμλίνο.

Το 40% των περισσότερων από 2.000 υπεράκτιων εταιρειών, ιδρυμάτων και καταπιστευμάτων που βρέθηκαν μεταξύ των δεδομένων της Alpha Consulting που διέρρευσαν και δημοσιεύθηκαν σήμερα, έχουν έναν ή περισσότερους Ρώσους πραγματικούς ιδιοκτήτες. Ένα άλλο 23% έχει έναν ή περισσότερους Ουκρανούς πραγματικούς ιδιοκτήτες.

Τα νέα δεδομένα συνδέουν επίσης υπεράκτιες εταιρείες με άλλες εταιρείες και άτομα από περισσότερες από 100 χώρες και περιοχές. Μεταξύ των πελατών υψηλού προφίλ της Alpha Consulting είναι η Isabel dos Santos, η πλουσιότερη γυναίκα της Αφρικής και στο επίκεντρο της έρευνας Luanda Leaks της ICIJ. Η Martin Rushwaya, στρατηγός και προεδρικός σύμβουλος της Ζιμπάμπουε και ο Davit Galstyan, ιδιοκτήτης μιας αρμενικής εταιρείας όπλων που μια επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών το 2013 είπε ότι συμμετείχε στην προμήθεια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων με πυρομαχικά, που αργότερα μεταφέρθηκαν στη Λιβύη, η οποία τελούσε υπό εμπάργκο όπλων.

Ο Dos Santos και ο Rushwaya δεν απάντησαν σε ερωτήσεις του ICIJ. Ο δικηγόρος του Galstyan, Armen Andrikyan, δήλωσε ότι μία από τις υπεράκτιες εταιρείες του Galstyan έκλεισε "πριν από χρόνια", αλλά έχει δύο ενεργές υπεράκτιες εταιρείες που ασχολούνται με το διεθνές εμπόριο. Αρνήθηκε ότι η εταιρεία όπλων του Galstyan προμήθευε πυρομαχικά στη Λιβύη, δηλώνοντας ότι ο Galstyan "δεν έχει προμηθεύσει ποτέ όπλα σε ένοπλες ομάδες" και ότι οι παραδόσεις στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα "έγιναν υπό την επίβλεψη του ΝΑΤΟ". Πρόσθεσε ότι ο Galstyan κατέχει έγγραφα που διαψεύδουν τους ισχυρισμούς της επιτροπής.

Η Alpha Consulting είναι ένας από τους 14 παρόχους υπεράκτιων υπηρεσιών των οποίων τα έγγραφα διέρρευσαν στο ICIJ, δρομολογώντας την έρευνα Pandora Papers, η οποία εξέτασε περισσότερα από 11,9 εκατομμύρια αρχεία, που περιείχαν 2,94 terabyte εμπιστευτικών πληροφοριών. Οι πάροχοι υπεράκτιων υπηρεσιών ειδικεύονται στη σύσταση και λειτουργία εταιρειών, καταπιστεύματα και ιδρυμάτων που χρησιμοποιούνται συνήθως για την προστασία περιουσιακών στοιχείων σε δικαιοδοσίες μυστικότητας μακριά από τα μάτια των φορολογικών αρχών, των δικαστηρίων και του ευρύτερου κοινού. Η δημοσιοποίηση των δεδομένων της Alpha Consulting αποτελεί μέρος της συνεχούς προσπάθειας της ICIJ να δημοσιεύσει πληροφορίες από το έργο Pandora Papers.

Τα στοιχεία για τους Ρώσους υψηλού προφίλ

Η Alpha Consulting ιδρύθηκε το 2008 από τη Victoria Valkovskaya, μια Ρωσίδα μεταφράστρια από τη Μόσχα που μετακόμισε στις Σεϋχέλλες, ένα νησιωτικό έθνος του Ινδικού Ωκεανού, και άνοιξε την εταιρεία με τον τότε σύζυγό της, Roy Delcy, με καταγωγή από τις Σεϋχέλλες. Όπως είναι τυπικό στις offshore επιχειρήσεις, η εταιρεία παρέχει τους λεγόμενους υποψήφιους διευθυντές, ή stand-ins, για την επίσημη εταιρική γραφειοκρατία. Η εταιρεία ανέφερε το 2019 ότι η βάση πελατών της ήταν κατά 75% Ρώσοι.

Ο Roman Avdeev, ένας εξέχων Ρώσος επιχειρηματίας και πελάτης της Alpha Consulting, άρχισε να πουλά εξαρτήματα ραδιοφώνου και αποκωδικοποιητές για τηλεοράσεις στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης στα τέλη του 1991, ο Avdeev αγόρασε την Credit Bank of Moscow, ένα σημαντικό ρωσικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Είναι ιδιοκτήτης μιας αλυσίδας φαρμακείων και έχει συμφέροντα στις κατασκευές, τις βιομηχανίες ξυλείας και πετρελαίου. Αγόρασε επίσης τον ποδοσφαιρικό σύλλογο Torpedo Moscow το 2017. Το Forbes αναφέρει την περιουσία του σε περίπου 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια στις αρχές Απριλίου 2022. Η Credit Bank of Moscow βρίσκεται υπό κυρώσεις από τις ΗΠΑ από τον Φεβρουάριο.

Τα αρχεία της Alpha Consulting δείχνουν υπεράκτιες εταιρείες που συνδέονται με τον Avdeev να είναι εγγεγραμμένες στις Σεϋχέλλες, τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους και το Μπελίζ. Μία από αυτές τις οντότητες, η Hi Capital Corp., περιλαμβάνεται στα αρχεία ως εταιρεία προσωπικής αποταμίευσης.

Ο Λεονίντ Ράιμαν, απόφοιτος του σημερινού Κρατικού Πανεπιστημίου Τηλεπικοινωνιών της Αγίας Πετρούπολης, εργάστηκε ως μηχανικός και αργότερα κατείχε ανώτερες θέσεις στο σημερινό τηλεφωνικό δίκτυο της Αγίας Πετρούπολης. Διορίστηκε υπουργός Πληροφοριών και Επικοινωνιών της Ρωσικής Ομοσπονδίας το 1999 προτού υπηρετήσει ως σύμβουλος του προέδρου.

Το 2006, μια ελβετική επιτροπή διαιτησίας διαπίστωσε ότι είχε χρησιμοποιήσει ένα offshore αμοιβαίο κεφάλαιο για να ελέγξει μεγάλα συμφέροντα στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών της Ρωσίας ενώ ήταν υπουργός Επικοινωνιών. Ο ίδιος αρνείται σταθερά ότι κατέχει κρατικά περιουσιακά στοιχεία τηλεπικοινωνιών.

Τα αρχεία της Alpha Consulting δείχνουν ότι οι υπεράκτιες εταιρείες που συνδέονται με τον Ράιμαν αναφέρουν ως σκοπό την διαπραγμάτευση τίτλων.

Τα αρχεία συνδέουν επίσης υπεράκτιες εταιρείες με τον Alexander Vinnik, έναν Ρώσο ειδικό σε υπολογιστές. Φέρεται ότι διαχειριζόταν ένα ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων γνωστό ως BTC-e έως ότου οι αρχές των ΗΠΑ το έκλεισαν, όταν συνελήφθη στην Ελλάδα με ένταλμα των ΗΠΑ το 2017. Αργότερα εκδόθηκε στη Γαλλία, όπου καταδικάστηκε για ξέπλυμα χρήματος και εκτίει ποινή φυλάκισης.

Η δημοσίευση των δεδομένων της Alpha Consulting προσθέτει σε αυτό που ήταν ήδη ένα τεράστιο θησαυροφυλάκιο πληροφοριών για τις ρωσικές ελίτ στη βάση δεδομένων Offshore Leaks. Η βάση δεδομένων περιέχει αρχεία από δύο παρόχους χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στα Pandora Papers που, μαζί με την Alpha Consulting, έχουν τα υψηλότερα ποσοστά Ρώσων ως πραγματικούς ιδιοκτήτες: Alemán, Cordero, Galindo & Lee (Alcogal) του Παναμά και Fidelity Corporate Services, που ιδρύθηκε στο Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι.

Η βάση δεδομένων περιλαμβάνει πλέον πληροφορίες που προέρχονται από πέντε διαρροές, σε περισσότερες από 11.000 οντότητες με συνδέσμους με τη Ρωσία. Η έρευνα Pandora Papers συνδέει σχεδόν 3.700 εταιρείες με περισσότερους από 4.400 Ρώσους υπηκόους - μακράν οι περισσότερες από όλες τις εθνικότητες που βρέθηκαν στα δεδομένα των Pandora Papers.

Οι Ρώσοι ελέγχουν περίπου το 14% όλων των εταιρειών και άλλων νομικών προσώπων που αποκαλύφθηκαν στη διαρροή.

Ποιος βοηθά τους Ρώσους ολιγάρχες

Από τότε που ανέβηκε στην εξουσία ο Βλαντιμίρ Πούτιν, οι ολιγάρχες σύμμαχοί του βρήκαν λίγα εμπόδια στην πολυτέλεια, άρπαζαν γιοτ, τζετ, βίλες και άλλα περιουσιακά στοιχεία, με άφθονη επαγγελματική βοήθεια στην πορεία.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άλλαξε όλα αυτά. Οι κυβερνήσεις έχουν επιβάλει κυρώσεις σε μέλη του στενού κύκλου του Προέδρου Πούτιν, υποστηρίζοντας ότι ο πλούτος τους προήλθε από εμπιστευτικές συμφωνίες για κρατικά περιουσιακά στοιχεία. Οι αρχές έχουν κατασχέσει γιοτ σε αποβάθρες και αεροπλάνα σε υπόστεγα.

Αλλά η στόχευση των ιδιοκτητών είναι το ένα. Ο εντοπισμός των ελίτ επαγγελματιών που βοηθούν τους ολιγάρχες να αγοράζουν, να κρύβουν και να διατηρούν τα περιουσιακά στοιχεία είναι κάτι άλλο.

Τα αρχεία που διέρρευσαν δείχνουν για κάθε παιχνίδι πολυτελείας που αγόρασαν, οι Ρώσοι υπό κυρώσεις βασίστηκαν στις υπηρεσίες ενός μικρού στρατού επαγγελματιών στην Ευρώπη, την Ασία και τη Βόρεια Αμερική: δικηγόροι για να συντάξουν συμβόλαια, μεσίτες, τραπεζίτες για να μετακινήσουν τα χρήματα, λογιστές, ναυπηγοί να παραδώσουν τα κλειδιά και όλα αυτά χωρίς να κάνουν πολλές ερωτήσεις σχετικά με την προέλευση των χρημάτων.

Οι δυτικοί ηγέτες λένε ότι δεν παραβίασαν νόμους βοηθώντας τους ολιγάρχες. Ωστόσο, οι ειδικοί σημειώνουν ότι είχαν επιλογή και ευκαιρία να αναγνωρίσουν τον πελάτη τους και να απορρίψουν την επιχείρηση.

"Χωρίς τους τραπεζίτες της Γουολ Στριτ, το Λονδίνο, τη Ζυρίχη, δικηγόρους, εμπόρους ακινήτων, μεσίτες σκαφών και άλλους οικονομικούς συμβούλους, οι ολιγάρχες δεν θα μπορούσαν να έχουν μεταφέρει κρυφά και με ασφάλεια τεράστια κεφάλαια στις δυτικές αγορές", δήλωσε ο Frank Vogl, συνιδρυτής της Transparency International.

"Ο καθένας στην επιχείρηση έχει μια επιλογή — να κάνει το σωστό, να υπηρετήσει το βασικό δημόσιο συμφέρον και να ενεργήσει με ακεραιότητα ή να ενεργήσει στη σκιά για να εξασφαλίσει όλο και περισσότερα μετρητά".

Διαβάστε περισότερα ΕΔΩ.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr