Ο πάπας Φραγκίσκος έφυγε από τη ζωή, θα ταφεί το προσεχές Σάββατο σε μια λιτή τελευτή, όμως η μάχη της διαδοχής στο Βατικανό έχει ήδη ξεκινήσει, έστω και παρασκηνιακά.
Οι υποψήφιοι νέοι Πάπες είναι πολλοί και από διάφορα σημεία της Γης, χωρίς κάποιος να εμφανίζεται μέχρι τώρα ως το αδιαφιλονίκητο φαβορί.
Το Κολλέγιο των Καρδιναλίων θα συγκληθεί σε κονκλάβιο στην Καπέλα Σιστίνα για να συζητήσει και στη συνέχεια να ψηφίσει υπέρ των υποψηφίων της προτίμησής του, έως ότου επικρατήσει ένα όνομα.
Το 80% των καρδιναλίων που θα εκλέξουν τον επόμενο Πάπα έχουν διοριστεί από τον ίδιο τον Πάπα Φραγκίσκο. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί από αυτούς συμμετέχουν για πρώτη φορά σε κονκλάβιο και φέρνουν μαζί τους μια πιο παγκόσμια οπτική.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, λιγότεροι από τους μισούς εκλέκτορες προέρχονται από την Ευρώπη και παρότι το σώμα των εκλεκτόρων φέρει τη σφραγίδα του Φραγκίσκου, δεν πρόκειται αποκλειστικά για προοδευτικούς ή παραδοσιακούς καρδιναλίους.
Το BBC ξεχώρισε τους 4 επικρατέστερους για να διαδεχθούν τον Φραγκίσκο:
Πιέτρο Παρολίν, 70 ετών, Ιταλός
Ο ήπιος στον λόγο Ιταλός Καρδινάλιος υπήρξε υπουργός Εξωτερικών του Βατικανού υπό τον Πάπα Φραγκίσκο, γεγονός που τον καθιστά τον βασικό του σύμβουλο. Ο υπουργός Εξωτερικών είναι επίσης επικεφαλής της Ρωμαϊκής Κουρίας, της κεντρικής διοίκησης της Καθολικής Εκκλησίας.
Έχοντας ουσιαστικά λειτουργήσει ως αναπληρωτής του Πάπα, θα μπορούσε να θεωρηθεί φαβορί.
Κάποιοι εκτιμούν ότι εάν εκλεγεί ενδέχεται να δώσει προτεραιότητα στη διπλωματία και στην παγκόσμια προοπτική παρά στην αυστηρή τήρηση του καθολικού δόγματος. Οι επικριτές του αυτό το θεωρούν πρόβλημα, ενώ οι υποστηρικτές του το βλέπουν ως πλεονέκτημα.
Ωστόσο, έχει ασκήσει κριτική στη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, χαρακτηρίζοντας την ιστορική υπερψήφισή του το 2015 στην Ιρλανδία "ήττα για την ανθρωπότητα".
Η εκλογή του θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκρούσεις με την κυβέρνηση Τραμπ, καθώς επέπληξε το σχέδιο του προέδρου των ΗΠΑ για τη Γάζα.
Οι στοιχηματικές εταιρείες μπορεί να τον θεωρούν φαβορί, αλλά ο Καρδινάλιος Παρολίν γνωρίζει καλά την παλιά ιταλική ρήση που υπογραμμίζει την αβεβαιότητα της διαδικασίας εκλογής Πάπα: "Όποιος μπαίνει στο κονκλάβιο ως Πάπας, βγαίνει καρδινάλιος".
Λουίς Αντόνιο Ταγκλ, 67 ετών, Φιλιππινέζος
Θα μπορούσε ο επόμενος Πάπας να προέρχεται από την Ασία;
Ο Καρδινάλιος Ταγκλ διαθέτει δεκαετίες ποιμαντικής εμπειρίας, καθώς υπήρξε ενεργός ηγέτης της Εκκλησίας δίπλα στους ανθρώπους και όχι διπλωμάτης του Βατικανού ή απομονωμένος ειδικός στο εκκλησιαστικό δίκαιο.
Η Εκκλησία έχει τεράστια επιρροή στις Φιλιππίνες, όπου περίπου το 80% του πληθυσμού είναι Καθολικοί. Η χώρα διαθέτει σήμερα αριθμό ρεκόρ πέντε μελών στο Κολλέγιο των Καρδιναλίων, γεγονός που θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό λόμπι, αν όλοι στηρίξουν τον Καρδινάλιο Ταγκλ.
Θεωρείται μετριοπαθής, σύμφωνα με την καθολική ερμηνεία του όρου, και χαρακτηριστεί ως ο "Ασιάτης Φραγκίσκος" λόγω της αφοσίωσής του σε κοινωνικά ζητήματα και της συμπάθειάς του προς τους μετανάστες, κάτι που μοιραζόταν με τον εκλιπόντα Πάπα.
Έχει εκφραστεί κατά των αμβλώσεων, τις οποίες χαρακτήρισε "μορφή φόνου", θέση που ευθυγραμμίζεται με τη γενικότερη στάση της Εκκλησίας, η οποία θεωρεί ότι η ζωή ξεκινά από τη σύλληψη. Έχει επίσης τοποθετηθεί κατά της ευθανασίας.
Ωστόσο, το 2015, όταν ήταν Αρχιεπίσκοπος της Μανίλα, ο Καρδινάλιος Ταγκλ κάλεσε την Εκκλησία να επανεξετάσει τη "σκληρή" της στάση απέναντι στους ομοφυλόφιλους, τους διαζευγμένους και τις ανύπαντρες μητέρες, λέγοντας ότι η σκληρότητα του παρελθόντος προκάλεσε μόνιμο κακό και έκανε τους ανθρώπους να αισθάνονται "στιγματισμένοι", ενώ κάθε άτομο αξίζει συμπόνια και σεβασμό.
Ο καρδινάλιος θεωρούνταν υποψήφιος για τον παπικό θρόνο ήδη από το κονκλάβιο του 2013, στο οποίο εξελέγη ο Φραγκίσκος.
Όταν ρωτήθηκε πριν από μια δεκαετία πώς βλέπει τις εκτιμήσεις ότι θα μπορούσε να είναι ο επόμενος Πάπας, απάντησε: "Το αντιμετωπίζω σαν αστείο! Είναι αστείο".
Φριντολίν Αμπόνγκο Μπεσούνγκου, 65 ετών, Κονγκολέζος
Είναι πολύ πιθανό ο επόμενος Πάπας να προέρχεται από την Αφρική, όπου η Καθολική Εκκλησία συνεχίζει να προσθέτει εκατομμύρια πιστούς. Ο Καρδινάλιος Αμπόνγκο θεωρείται ένας από τους βασικούς υποψηφίους και κατάγεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ).
Διατελεί Αρχιεπίσκοπος της Κινσάσα εδώ και επτά χρόνια και διορίστηκε καρδινάλιος από τον Πάπα Φραγκίσκο.
Είναι πολιτισμικά συντηρητικός, καθώς έχει εκφραστεί κατά των ευλογιών για γάμους μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, δηλώνοντας ότι "οι ενώσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου θεωρούνται αντίθετες προς τους πολιτισμικούς κανόνες και εκ φύσεως κακές".
Παρότι ο Χριστιανισμός είναι η κυρίαρχη θρησκεία στη ΛΔΚ, οι Χριστιανοί εκεί έχουν υποστεί θανάτους και διώξεις από την τζιχαντιστική οργάνωση Ισλαμικό Κράτος και συνεργαζόμενους αντάρτες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Καρδινάλιος θεωρείται ένθερμος υπερασπιστής της Εκκλησίας.
Ωστόσο, σε συνέντευξή του το 2020, είχε ταχθεί υπέρ του θρησκευτικού πλουραλισμού, λέγοντας: "Ας είναι οι Προτεστάντες Προτεστάντες και οι Μουσουλμάνοι Μουσουλμάνοι. Θα συνεργαστούμε μαζί τους. Αλλά όλοι πρέπει να διατηρούν τη δική τους ταυτότητα".
Τέτοιες δηλώσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν ορισμένους καρδιναλίους να αναρωτηθούν αν συμμερίζεται πλήρως τη δική τους αντίληψη περί αποστολής, κατά την οποία οι Καθολικοί ελπίζουν να διαδώσουν τον λόγο της Εκκλησίας σε όλον τον κόσμο.
Πίτερ Κόντουο Απια Τέρκσον, 76 ετών, Γκανέζος
Αν επιλεγεί από τους ομολόγους του, ο σημαντικός Καρδινάλιος Τέρκσον θα ήταν επίσης ο πρώτος Αφρικανός Πάπας εδώ και 1.500 χρόνια.
Όπως και ο Καρδινάλιος Αμπόνγκο, έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί τη θέση. "Δεν είμαι σίγουρος αν κάποιος πραγματικά επιδιώκει να γίνει Πάπας", είχε δηλώσει το 2013.
Ήταν ο πρώτος Γκανέζος που ανακηρύχθηκε καρδινάλιος, το 2003 από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β'.
Θεωρούνταν υποψήφιος για το αξίωμα του Πάπα όταν εξελέγη ο Φραγκίσκος. Μάλιστα, οι στοιχηματικές εταιρείες τον θεωρούσαν φαβορί πριν την ψηφοφορία.
Κιθαρίστας που κάποτε έπαιζε σε funk συγκρότημα, ο Καρδινάλιος Τέρκσον είναι γνωστός για τη δυναμική του παρουσία.
Όπως πολλοί καρδινάλιοι από την Αφρική, έχει συντηρητικές θέσεις. Ωστόσο, έχει ταχθεί κατά της ποινικοποίησης των ομοφυλοφιλικών σχέσεων σε αφρικανικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της πατρίδας του, της Γκάνας.
Σε συνέντευξή του στο BBC το 2023, ενώ το κοινοβούλιο της Γκάνας συζητούσε ένα νομοσχέδιο που επέβαλε αυστηρές ποινές σε άτομα LGBTQ+, δήλωσε ότι θεωρεί πως η ομοφυλοφιλία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως αδίκημα.
Τα φαβορί σύμφωνα με τις στοιχηματικές εταιρείες
Δύο Αμερικανοί papabile συγκαταλέγονται στη λίστα των πιθανών διαδόχων του παπικού θρόνου. Ο Καρδινάλιος Τζόζεφ Τόμπιν, αρχιεπίσκοπος του Νιούαρκ, και ο Καρδινάλιος Ρέιμοντ Μπερκ, αρχιεπίσκοπος του Ουσκόνσιν, οπαδός πιστός του Ντόναλντ Τραμπ.
Οι ξένες στοιχηματικές εταιρείες έχουν βγάλει ήδη αποδόσεις για την εκλογή του νέου Πάπα. Το Polymarket, που προέβλεψε και την εκλογή Τραμπ στις εκλογές του 2024, δίνει φαβορί τον Καρδινάλιο Πιέτρο Παρολίν.
Το να είναι ο Πιέτρο Παρολίν ο νέος Πάπας συγκεντρώνει 32% πιθανότητες.
Δεύτερο φαβορί είναι ο Καρδινάλιος Λουίς Αντόνιο Ταγκλ που συγκεντρώνει 24% πιθανότητες.
Τρίτο φαβορί αλλά με πολύ πιο λίγες πιθανότητες είναι ο νυν αρχιεπίσκοπος της Μπολόνια, ο Ματέο Ζούπι, ο 69χρονος, ο οποίος έχει ισχυρή ιερατική και διπλωματική φήμη, συγκεντρώνει ποσοστό 12%.
Ο Ζούπι χαρακτηρίζεται επίσης από διπλωματικές δεξιότητες. Ο Πάπας Φραγκίσκος του είχε ζητήσει να ηγηθεί ειρηνευτικής αποστολής για την Ουκρανία το 2023. Επίσης, διατέλεσε μέλος της Καθολικής Ανθρωπιστικής Οργάνωσης Sant’Egidio, που συνέβαλε στο να δοθεί τέλος στον εμφύλιο της Μοζαμβίκης το 1992. Επίσης, έχει καλές σχέσεις με καθολικά στο θρήσκευμα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.