Ένας από τους τελευταίους Ναβάχο, που βοήθησαν τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να κερδίσουν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, πέθανε το Σαββατοκύριακο, σύμφωνα με τον Guardian.
Ο θάνατος του Τζον Κίνσελ Sr, 107 ετών, το Σάββατο, άφησε μόνο δύο εν ζωή ομιλητές του κώδικα των Ναβάχο: τους συμπολεμιστές του, Αμερικανούς πεζοναύτες Τόμας Μπεγκάι και Πίτερ Μακντόναλντ, οι οποίοι είναι και οι δύο στα 90 τους χρόνια.
Μακροχρόνια κάτοικος του Λουκατσουκάι της Αριζόνα, κοντά στα σύνορα της πολιτείας του Νέου Μεξικού, ο Κίνσελ ήταν ένα από τα περίπου 400 μέλη του ιθαγενικού έθνους των Ναβάχο που χρησιμοποίησαν τη μητρική τους γλώσσα Νταάιν για να βοηθήσουν στη δημιουργία ενός κώδικα που επέτρεψε στον αμερικανικό στρατό να επικοινωνεί με ασφάλεια κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Ναζί δεν έσπασαν ποτέ τον κώδικα πριν από την ήττα τους.
Ο Κίνσελ κατατάχθηκε στους πεζοναύτες των ΗΠΑ το 1942, υπηρετώντας στο ένατο σύνταγμα και την τρίτη μεραρχία κατά τη διάρκεια της μάχης της Ίβο Τζίμα εναντίον της Ιαπωνίας.
Ο κώδικας, στην ανάπτυξη του οποίου συνέβαλε ο Κίνσελ, διαδραμάτισε ζωτικό ρόλο στη διασφάλιση της ασφάλειας των επιχειρήσεων που διεξήγαγε ο αμερικανικός στρατός κατά τη διάρκεια των εκστρατειών στην Ίβο Τζίμα, το Γκουανταλκανάλ και την Οκινάουα, αναφέρεται σε δελτίο τύπου του έθνους Νάβαχο που ανακοίνωσε τον θάνατό του.
Ο εκλιπών το 2015 είχε πει στον Guardian ότι για δεκαετίες κανείς δεν ήξερε ποια ήταν η αποστολή του κατά τη διάρκεια της θητείας του στους πεζοναύτες. "Ούτε καν το έθνος των Νάβαχο δεν γνώριζε", δήλωσε τότε.
Σε μια προφορική ιστορία που αρχειοθετήθηκε από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, ο Κίνσελ περιέγραψε ότι γιόρτασε την επιστροφή του από τον πόλεμο στον Ειρηνικό μοιράζοντας ένα τσιγάρο με τον παππού του. "Έκλαιγε, το ξέρεις;", είπε για τη χειρονομία αυτή.
Όπως σημείωσε ο Guardian, ο αμερικανικός στρατός αποχαρακτήρισε στη συνέχεια το 1968 το έργο των κωδικοποιητών Ναβάχο, επιτρέποντας στον Κίνσελ και τους συναδέλφους του να τιμηθούν δημόσια για τη συμβολή τους στη νίκη κατά της Ιαπωνίας και των άλλων δυνάμεων του Άξονα.
Ο Kinsel είπε στο άτομο που πήρε το προφορικό του ιστορικό από τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ότι ο στρατός του έδωσε το μετάλλιο των κωδικοποιητών που φορούσε στο λαιμό του κατά τη διάρκεια της συζήτησης λίγο μετά τον αποχαρακτηρισμό του προγράμματος. "Αυτή ήταν λοιπόν η πρώτη σου μεγάλη διάκριση;" ρώτησε ο συνεντευξιαζόμενος.
Ο Kinsel απάντησε: "Μεγάλο βραβείο, ναι".
Οι ΗΠΑ τιμούν πλέον κάθε χρόνο τη 14η Αυγούστου ως Ημέρα των Navajo Code Talkers.