Από τη δήλωση του Ντόναλντ Τραμπ, προ τριών ημερών, ότι "φαίνεται ότι θα υπάρξει συμφωνία για τη Γάζα… Νομίζω ότι είναι μια συμφωνία που θα φέρει πίσω τους ομήρους. Θα είναι μια συμφωνία που θα τερματίσει τον πόλεμο. Θα φέρει ειρήνη" έως τη σημερινή συνάντηση που θα έχει με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Νετανιάχου, στον Λευκό Οίκο, ο χρόνος ήταν πυκνός.
Σε αυτό το στάδιο, ο μεν Τραμπ υποστηρίζει ότι η συμφωνία για τη Γάζα βρίσκεται "στο τελικό στάδιο", ο δε Νετανιάχου ότι "εργαζόμαστε πάνω σε αυτήν, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη".
Το σχέδιο-πρόταση που παρουσίασαν οι ΗΠΑ σε αραβικές και μουσουλμανικές χώρες στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών αποτελείται από 21 σημεία. Το συνέταξε κατά κύριο λόγο ο Στιβ Γουίτκοφ, ειδικός επιτετραμμένος του Τραμπ και μεταξύ άλλων, προβλέπει την απελευθέρωση των ομήρων εντός των πρώτων 48 ωρών, χορηγεί αμνηστία σε μέλη της Χαμάς που τάσσονται υπέρ της ειρήνης, ενθαρρύνει τους κατοίκους της Γάζας να παραμείνουν και δίνει στις ΗΠΑ τον ρόλο του εγγυητή που θα εγκαθιδρύση ισραηλινοπαλαιστινιακό διάλογο.
Η συμφωνία θα μπορούσε να οριστικοποιηθεί ακόμα και σήμερα, Δευτέρα, 29/09, κατά τη διάρκεια της συνάντησης μεταξύ του Αμερικανού προέδρου και του Ισραηλινού πρωθυπουργού, όπως γράφουν αμερικανικά και ισραηλινά ΜΜΕ.
Ωστόσο, το σχέδιο που έφερε στη δημοσιότητα η εφημερίδα "The Times of Israel" συναντά τις αντιδράσεις του ακροδεξιού κόμματος Otzma Yehudit που δεν μπορεί να συμβιβαστεί με ορισμένες πτυχές του.
Ο ηγέτης του κόμματος, ο σκληρός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ ξεκαθάρισε ότι ο Νετανιάχου δεν έχει εντολή να σταματήσει τον πόλεμο χωρίς να επιτύχει την ήττα της Χαμάς στη Γάζα.
Από την άλλη πλευρά, η Χαμάς αναφέρει ότι έχασε την επαφή με δύο ομήρους εν μέσω προέλασης των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων στην πόλη της Γάζας. Η παλαιστινιακή οργάνωση ισχυρίζεται ότι απαίτησε 24ωρη παύση των αεροπορικών επιδρομών για να μετακινήσει τους αιχμαλώτους σε ασφαλές μέρος.
Σε κάθε περίπτωση, οι λεπτομέρειες πρόκειται να καθοριστούν από τους δύο ηγέτες κατά την κρίσιμη συνάντησή τους στον Λευκό Οίκο.
Αναλυτικά, τα 21 σημεία του σχεδίου των ΗΠΑ, το οποίο έφερε στη δημοσιότητα η εφημερίδα "The Times of Israel":
- Η Γάζα θα είναι αποριζοσπαστικοποιημένη, ελεύθερη από τρομοκρατία ζώνη που δεν θα αποτελεί απειλή για τους γείτονές της.
- Η Γάζα θα αναπτυχθεί εκ νέου προς όφελος του λαού της.
- Εάν και οι δύο πλευρές συμφωνήσουν με την πρόταση, ο πόλεμος θα τελειώσει αμέσως, και οι ισραηλινές δυνάμεις θα σταματήσουν όλες τις επιχειρήσεις και θα αποσυρθούν σταδιακά από τη Λωρίδα.
- Εντός 48 ωρών από τη δημόσια αποδοχή της συμφωνίας από το Ισραήλ, όλοι οι ζωντανοί και νεκροί όμηροι θα επιστραφούν.
- Μόλις επιστραφούν οι όμηροι, το Ισραήλ θα απελευθερώσει αρκετές εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους που εκτίουν ποινές ισόβιας κάθειρξης και πάνω από 1.000 κατοίκους της Γάζας που συνελήφθησαν από την έναρξη του πολέμου, μαζί με τις σορούς αρκετών εκατοντάδων Παλαιστινίων.
- Μόλις επιστραφούν οι όμηροι, τα μέλη της Χαμάς που δεσμεύονται για ειρηνική συνύπαρξη θα λάβουν αμνηστία, ενώ τα μέλη που επιθυμούν να εγκαταλείψουν τη Λωρίδα θα λάβουν ασφαλή διέλευση προς τις χώρες υποδοχής.
- Μόλις επιτευχθεί η συμφωνία, η βοήθεια θα καταφθάσει στη Λωρίδα της Γάζας με ρυθμούς που δεν θα είναι χαμηλότεροι από τα κριτήρια αναφοράς που ορίστηκαν στη συμφωνία για τους ομήρους του Ιανουαρίου 2025, η οποία περιελάμβανε 600 φορτηγά με βοήθεια ανά ημέρα, μαζί με την αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών και την είσοδο εξοπλισμού για την απομάκρυνση των ερειπίων.
- Η βοήθεια θα διανεμηθεί -χωρίς παρεμβάσεις από καμία από τις δύο πλευρές- από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ερυθρά Ημισέληνο, μαζί με άλλους διεθνείς οργανισμούς που δεν έχουν σχέση ούτε με το Ισραήλ ούτε με τη Χαμάς.
- Η Γάζα θα διοικείται από προσωρινή, μεταβατική κυβέρνηση Παλαιστινίων τεχνοκρατών, οι οποίοι θα είναι υπεύθυνοι για την παροχή καθημερινών υπηρεσιών στον πληθυσμό της Λωρίδας. Η επιτροπή θα εποπτεύεται από ένα νέο διεθνές όργανο που θα συσταθεί από τις ΗΠΑ σε συνεννόηση με τους Άραβες και Ευρωπαίους εταίρους. Θα θεσπίσει πλαίσιο για τη χρηματοδότηση της ανασυγκρότησης της Γάζας έως ότου η Παλαιστινιακή Αρχή ολοκληρώσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.
- Θα καταρτιστεί οικονομικό σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Γάζας, με τη σύγκληση εμπειρογνωμόνων με εμπειρία στην κατασκευή σύγχρονων πόλεων στη Μέση Ανατολή και με την εξέταση υφιστάμενων σχεδίων που αποσκοπούν στην προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
- Θα δημιουργηθεί οικονομική ζώνη, με μειωμένους δασμούς και τιμές που θα διαπραγματευτούν οι συμμετέχουσες χώρες.
- Κανείς δεν θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη Γάζα, αλλά όσοι επιλέξουν να φύγουν θα έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν. Επιπλέον, οι κάτοικοι της Γάζας θα ενθαρρυνθούν να παραμείνουν στη Λωρίδα και θα τους δοθεί η ευκαιρία να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον εκεί.
- Η Χαμάς δεν θα έχει κανένα ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας. Θα υπάρξει δέσμευση για την καταστροφή και τη διακοπή της κατασκευής οποιασδήποτε επιθετικής στρατιωτικής υποδομής, συμπεριλαμβανομένων των τούνελ. Οι νέοι ηγέτες της Γάζας θα δεσμευτούν για ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές τους.
- Οι περιφερειακοί εταίροι θα παράσχουν εγγύηση ασφάλειας προκειμένου να διασφαλίσουν ότι η Χαμάς και οι άλλες φατρίες της Γάζας θα συμμορφωθούν με τις υποχρεώσεις τους και ότι η Γάζα θα πάψει να αποτελεί απειλή για το Ισραήλ ή τον ίδιο τον λαό της.
- Οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν με αραβικά κράτη και άλλους διεθνείς εταίρους για τη δημιουργία μιας προσωρινής διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης, η οποία θα αναπτυχθεί άμεσα στη Γάζα για να επιβλέπει την ασφάλεια στη Λωρίδα. Η δύναμη αυτή θα δημιουργήσει και θα εκπαιδεύσει μια παλαιστινιακή αστυνομική δύναμη, η οποία θα λειτουργεί ως μακροπρόθεσμος φορέας εσωτερικής ασφάλειας.
- Το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ούτε θα προσαρτήσει τη Γάζα, και ο ισραηλινός στρατός θα παραδώσει σταδιακά τα εδάφη που κατέχει σήμερα, καθώς οι δυνάμεις ασφαλείας που θα τον αντικαταστήσουν θα εδραιώσουν τον έλεγχο και τη σταθερότητα στη Λωρίδα.
- Εάν η Χαμάς καθυστερήσει ή απορρίψει την πρόταση αυτή, τα παραπάνω σημεία θα υλοποιηθούν σε περιοχές χωρίς τρομοκρατία, τις οποίες ο ισραηλινός στρατός (IDF) θα παραδώσει σταδιακά στη διεθνή δύναμη σταθεροποίησης.
- Το Ισραήλ συμφωνεί να μην πραγματοποιήσει μελλοντικές επιθέσεις στο Κατάρ. Οι ΗΠΑ και η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζουν τον σημαντικό διαμεσολαβητικό ρόλο της Ντόχα στη σύγκρουση στη Γάζα.
- Θα θεσπιστεί μια διαδικασία για την αποριζοσπαστικοποίηση του πληθυσμού. Αυτή θα περιλαμβάνει έναν διαθρησκευτικό διάλογο με στόχο την αλλαγή νοοτροπιών και αφηγήσεων στο Ισραήλ και τη Γάζα.
- Όταν προχωρήσει η ανασυγκρότηση της Γάζας και εφαρμοστεί το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Παλαιστινιακής Αρχής, ενδέχεται να δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια αξιόπιστη πορεία προς την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, η οποία αναγνωρίζεται ως προσδοκία του παλαιστινιακού λαού.
- Οι ΗΠΑ θα θεσπίσουν διάλογο μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων με σκοπό την επίτευξη συμφωνίας σχετικά με ένα πολιτικό ορίζοντα για ειρηνική συνύπαρξη.
Πηγές της Haaretz ανέφεραν ότι το Κατάρ συμμετείχε στην προσπάθεια η Χαμάς να συμφωνήσει με τα σημεία του σχεδίου ενώ, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, μετά την επίθεση του Ισραήλ στην Ντόχα στις 9 Σεπτεμβρίου, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος θεωρείται στενός συνεργάτης της ηγεσίας του Κατάρ, έδωσε νέα ώθηση στις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.
Οι ΗΠΑ κατάλαβαν ότι ο χρόνος που έδωσαν στον Νετανιάχου για να συνεχίσει την επίθεση του Ισραήλ στη Γάζα είχε χρησιμοποιηθεί για κινήσεις που αποσταθεροποιούν τη Μέση Ανατολή και προκαλούν βλάβη στους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή, και ως εκ τούτου δεν μπορούν να συνεχίσουν να δίνουν στον Νετανιάχου μεγαλύτερο περιθώριο.
Η κύρια αλλαγή που κατάφερε να φέρει ο Γουίτκοφ είναι η κατ’ αρχήν συμφωνία της Χαμάς να απελευθερώσει όλους τους ομήρους που κρατούνται στη Γάζα, χωρίς να κρατήσει μικρό αριθμό από αυτούς ως εγγύηση ότι ο Νετανιάχου θα τηρήσει το δικό του μέρος της συμφωνίας, αναφέρει η Haaretz. To Κατάρ αναμένεται να προσκομίσει επιστολή υπογεγραμμένη από τη Χαμάς που θα αποδεικνύει τη συμφωνία της οργάνωσης επί του θέματος.