Στις αρχές του 2025, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε μια σοβαρή διπλωματική διαμάχη με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς στο Οβάλ Γραφείο. Από τότε, οι σχέσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Κιέβου έχουν περάσει από διάφορες φάσεις αναφέρει το Politico.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η Ευρώπη, αντέδρασε στο διπλωματικό περιστατικό με αυξημένες προσπάθειες να υποστηρίξει την Ουκρανία και να κρατήσει τις ΗΠΑ στο πλευρό της. Τον Μάρτιο, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Σταρμερ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσαν τη δημιουργία μιας "συμμαχίας των προθύμων" 34 χωρών με σκοπό την ενίσχυση του ρόλου της Ευρώπης στην εξασφάλιση της μελλοντικής κυριαρχίας και ασφάλειας της Ουκρανίας. Και τον Σεπτέμβριο, ο Μακρόν ανακοίνωσε ότι 26 χώρες δεσμεύτηκαν να αποστείλουν στρατεύματα ως μέρος μιας πολυεθνικής δύναμης στην Ουκρανία "την επομένη της κατάπαυσης του πυρός ή της ειρήνης".
"Ωστόσο, ανεξάρτητα από τις προσπάθειες της Ευρώπης να υποστηρίξει την Ουκρανία, το μόνο που έχει πραγματικά σημασία είναι οι εγγυήσεις ασφάλειας της Αμερικής, τις οποίες ο Ζελένσκι πρέπει τώρα να εξασφαλίσει -ακόμα και αν αυτό σημαίνει παραχωρήσεις σε άλλους τομείς.
" Όσο και αν η Ευρώπη θέλει να πιστεύει το αντίθετο, οι εγγυήσεις της Ουάσινγκτον είναι ο μόνος βιώσιμος δρόμος προς την ειρήνη για την Ουκρανία. Η Ευρώπη δεν μπορεί καν να αναπτύξει την πολυεθνική της δύναμη χωρίς την υλικοτεχνική υποστήριξη των ΗΠΑ. Και καθώς το 2025 πλησιάζει στο τέλος του, το ζήτημα της δέσμευσης της Ουάσινγκτον παραμένει ένας θεμελιώδης παράγοντας στις προσπάθειες να προχωρήσει ο πόλεμος της Ρωσίας στην επόμενη φάση και, μετέπειτα, σε μια διαρκή ειρήνη.
Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι η πραγματική δύναμη βρίσκεται στα χέρια της Ρωσίας. Η συλλογική μνήμη της Ουκρανίας για τις αποτυχίες του Μνημονίου της Βουδαπέστης του 1994 -εγγυήσεις ασφάλειας που δόθηκαν από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και το Ηνωμένο Βασίλειο ώστε η Ουκρανία να παραδώσει τα πυρηνικά όπλα της σοβιετικής εποχής -ρίχνει μια μακρά σκιά στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις. Και σε αυτή την πραγματικά επικίνδυνη στιγμή, ο Ζελένσκι έχει πολλά να σκεφτεί.
" Πρώτον, ο Ουκρανός πρόεδρος φέρεται να είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει την προσπάθεια της Ουκρανίας να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ -κάτι που η συμμαχία είχε χαρακτηρίσει ως "αμετάκλητο προαπαιτούμενο" στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ πέρσι -σε αντάλλαγμα για ισχυρές εγγυήσεις ασφάλειας, και υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτές θα μπορούσαν να επιτευχθούν. Μέχρι στιγμής, οι ΗΠΑ έχουν προσφέρει στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφάλειας "υψηλού επιπέδου", με την προειδοποίηση ότι "δεν θα είναι διαθέσιμες για πάντα", ωθώντας τον Ζελένσκι να αποδεχτεί τη συμφωνία που βρίσκεται επί του παρόντος στο τραπέζι.
" Επιπλέον, υπάρχουν ελπίδες ότι αυτές οι εγγυήσεις θα περιλαμβάνουν την παροχή πυραύλων κρουζ Tomahawk με βεληνεκές 1.000 χιλιομέτρων -μόνο τέσσερις σύμμαχοι των ΗΠΑ έχουν λάβει Tomahawks στο παρελθόν. Αυτά θα επέτρεπαν στην Ουκρανία να χτυπήσει τα πολιτικά και στρατιωτικά κέντρα της Ρωσίας, αποτρέποντας έτσι ενδεχομένως το Κρεμλίνο από την επανάληψη των εχθροπραξιών. Ωστόσο, ενώ αυτή η πρόσθετη ικανότητα θα περιπλέξει σίγουρα τη λήψη αποφάσεων του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, δεν αποτελεί πανάκεια.
" Εκτός από τις τεχνικές λεπτομέρειες των εγγυήσεων, ο Ζελένσκι ελπίζει δικαίως ότι, σε αντίθεση με το Μνημόνιο της Βουδαπέστης, το οποίο ήταν μια εκτελεστική συμφωνία, οποιαδήποτε δέσμευση θα είναι νομικά δεσμευτική, απαιτώντας επικύρωση από τη Βουλή και τη Γερουσία των ΗΠΑ -οι οποίες υποστηρίζουν ευρέως την Ουκρανία- και στη συνέχεια έγκριση από τον πρόεδρο. Μια τέτοια επίσημη επικύρωση θα έθετε τις εγγυήσεις της Ουκρανίας σε παρόμοια βάση με άλλες διμερείς συνθήκες ασφάλειας των ΗΠΑ με χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα.
"Εναλλακτικά μέσα, όπως η εκτελεστική δράση του προέδρου, η οποία χρησιμοποιήθηκε τόσο για τις συμφωνίες του Παρισιού για το κλίμα όσο και για το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για τον περιορισμό του εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν, είναι μη δεσμευτικές πολιτικές δεσμεύσεις, πράγμα που σημαίνει ότι ένας μελλοντικός πρόεδρος δεν θα δεσμεύεται από αυτές. Έτσι, εάν η επίσημη επικύρωση τεθεί επί τάπητος, ο Ζελένσκι θα ελπίζει ότι θα προσφέρει στην Ουκρανία μελλοντικές ευκαιρίες να επηρεάσει το Κογκρέσο και να εξασφαλίσει ότι η υποστήριξη θα παραμείνει ισχυρή.
" Αλλά ακόμα και τότε, υπάρχουν κίνδυνοι. Ενώ ο Ζελένσκι έχει δηλώσει ότι οι εγγυήσεις ασφάλειας "αντιστοιχούν στο Άρθρο 5", αυτή η βασική δέσμευση της συμμαχίας είναι εύθραυστη.
" Στο αεροπλάνο προς τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη το καλοκαίρι, ο Τραμπ ανέφερε: "Υπάρχουν πολυάριθμοι ορισμοί του άρθρου 5" -και είχε δίκιο. Το άρθρο 5 είναι ανοιχτό σε ερμηνείες και διατυπώθηκε σκόπιμα έτσι το 1949, προκειμένου να αποτραπεί η αυτόματη εμπλοκή των ΗΠΑ σε έναν τρίτο μεγάλο πόλεμο στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Επομένως, δεν είναι μόνο θέμα του γράμματος της συνθήκης, αλλά και του πνεύματός της.
" Φυσικά, το ΝΑΤΟ είναι πολύ περισσότερο από το άρθρο 5. Ιδρυμένο στις στάχτες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, είναι επίσης μια συμμαχία που βασίζεται στην οικονομική συνεργασία (άρθρο 2), καθώς και στην ατομική και συλλογική ικανότητα να αντισταθεί σε ένοπλες επιθέσεις (άρθρο 3). Αλλά αν το άρθρο 5 ήταν υλοποιήσιμο στην πράξη, τότε θα είχαν δημιουργηθεί συμμαχίες με παρόμοια δύναμη σε όλο τον κόσμο. Στην πραγματικότητα, οι αμοιβαίες εγγυήσεις ασφάλειας που υποστηρίζονται από αξιόπιστη στρατιωτική δύναμη είναι σπάνιες.
" Επομένως, είναι αμφίβολο αν οι ΗΠΑ θα επιλέξουν να προσφέρουν μια εγγύηση που θα τις υποχρεώσει να παρέμβουν άμεσα στην Ουκρανία, ειδικά αν λάβουμε υπόψη ότι από το 2014 παρέχουν μετρημένη υποστήριξη, από το 2022 εμποδίζουν συστηματικά την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και έχουν θέσει ως προτεραιότητα την αποφυγή άμεσης εμπλοκής στον πόλεμο.
" Τέλος, είναι αξίωμα του πολέμου ότι "ο εχθρός έχει λόγο". Έτσι, καθώς οι διμερείς συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας συνεχίζονται παράλληλα με τις ευρωπαϊκές και ουκρανικές διαπραγματεύσεις, η θέση του Πούτιν θα είναι σημαντική, είτε μας αρέσει είτε όχι. Η Ρωσία θέλει μια πολύ πιο εκτεταμένη συμφωνία με τις ΗΠΑ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια -κάτι που κατέδειξε σαφώς με το αρχικό της σχέδιο ειρήνης 28 σημείων. Και με τον Πούτιν να αρνείται μέχρι σήμερα να υποχωρήσει από τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις του, παραμένει ασαφές τι θα δεχτεί η Ρωσία.
" Τελικά, ανεξάρτητα από το πόσο ισχυρές πιστεύει ο Ζελένσκι ότι είναι οι εγγυήσεις ασφάλειας της Αμερικής, η ανθεκτικότητά τους μπορεί να εξακολουθεί να βασίζεται στην ερμηνεία του Πούτιν.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr


