Πρωτοφανής ένταση για το δημοψήφισμα στην Καταλονία

Η αντίστροφη μέτρηση για το δημοψήφισμα της Κυριακής έχει ξεκινήσει με το κλίμα να είναι εξαιρετικά τεταμένο εξαιτίας δηλώσεων ένθεν κι ένθεν.

Την Παρασκευή το πρωί, ο ισπανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Ινίγο Μέντεθ ντε Βίγο δήλωσε ότι το δημοψήφισμα που προγραμματίζεται στην Καταλονία με ερώτημα την ανεξαρτησία της από την Ισπανία δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί.

«Επιμένω ότι δεν θα υπάρξει δημοψήφισμα την 1η Οκτωβρίου», δήλωσε ο Μενέντεθ ντε Βίγο στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά την εβδομαδιαία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, επαναλαμβάνοντας τη θέση της κυβέρνησης πως η ψηφοφορία είναι παράνομη.

H κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι και η ισπανική δικαιοσύνη αποφάσισαν εδώ και πολλές ημέρες να προχωρήσουν στην απαγόρευση της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος ενώ ελήφθη και δικαστική απόφαση για να κατέβει η επίσημη ιστοσελίδα του δημοψηφίσματος και να κατασχεθεί οποιοδήποτε προεκλογικό υλικό.

Προειδοποιούν δε, ότι θα εμποδίσουν την πρόσβαση στα εκλογικά κέντρα αναπτύσσοντας ισχυρές δυνάμεις ασφαλείας στην περιοχή, περισσότερους από 10.000 αστυνομικούς και πολιτοφύλακες.

Σε αντίθετο κλίμα κινείται ο ηγέτης της Καταλονίας, Κάρλες Πουιτζεμόν, ο οποίος δηλώνει ότι περιμένει όλα να διεξαχθούν ομαλά και ειρηνικά την Κυριακή στο δημοψήφισμα.

«Δεν πιστεύω πως θα υπάρξει κάποιος που θα χρησιμοποιήσει βία ή που θα θελήσει να προκαλέσει βία η οποία θα αμαυρώσει την ανεπίληπτη εικόνα του κινήματος της καταλανικής ανεξαρτησίας ως ειρηνικού», δήλωσε την Παρασκευή στο Ρόιτερς ο Πουιτζεμόν.

Ο ίδιος απηύθυνε έκκληση στην ισπανική αστυνομία, χιλιάδες μέλη της οποίας στέλνονται στην περιφέρεια της Καταλονίας για να εμποδίσουν οποιαδήποτε προσπάθεια να πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα, να ενεργήσουν με την επαγγελματική μάλλον παρά με πολιτική ιδιότητα όταν θα εκτελούν την Κυριακή τα καθήκοντά τους.

«Θα ήθελα να χρησιμοποιήσουν τα ίδια κριτήρια που χρησιμοποιεί η καταλανική περιφερειακή αστυνομία. Όχι πολιτικά κριτήρια, όχι βάσει πολιτικών εντολών, αλλά με κριτήρια αστυνόμευσης και επαγγελματικά», δήλωσε.

Κι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ, εδώ και εβδομάδες, οι καταλανικές αρχές παίζουν το παιχνίδι της... γάτας με το ποντίκι με τις ομοσπονδιακές αρχές, με στόχο να κρύψουν τις κάλπες, τα ψηφοδέλτια αλλά και να δημιουργήσουν ιστότοπους όπου οι ψηφοφόροι μπορούν να ενημερωθούν σχετικά με τη διεύθυνση του εκλογικού τους κέντρου.

Υποστηρικτές της διεξαγωγής του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, το οποίο έχουν απαγορεύσει οι ισπανικές αρχές, προχώρησαν το βράδυ της Παρασκευής σε καταλήψεις σχολείων που αναμένεται να λειτουργήσουν ως εκλογικά τμήματα προκειμένου να διασφαλίσουν τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, μετέδωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου στη Βαρκελώνη.

Οι δημοσιογράφοι του AFP παρατήρησαν ότι ακτιβιστές έχουν εισέλθει σε δύο σχολεία στο κέντρο της πόλης, ενώ από μια «πλατφόρμα με τα σχολεία που θα είναι ανοικτά για το δημοψήφισμα» αναρτώνται στο Twitter φωτογραφίες από τις καταλήψεις σε πολλά σχολικά συγκροτήματα.

Ακόμα κι αν είναι διχασμένοι σε σχέση με την ανεξαρτησία, οι περισσότεροι από τους κατοίκους της Καταλονίας τάσσονται υπέρ της διεξαγωγής ενός νόμιμου δημοψηφίσματος. Όπως ο αμυντικός της Barcelona Ζεράρ Πικέ, που απηύθυνε έκκληση στους πολίτες να συμμετάσχουν «με ειρηνικό τρόπο».

«Ας μην τους δώσουμε καμία δικαιολογία. Αυτό θέλουν. Ας φωνάξουμε δυνατά. Θα ψηφίσουμε» ήταν το tweet που ανήρτησε ο ποδοσφαιριστής.

Χάκερς από όλο τον κόσμο ενώνονται για να βοηθήσουν

Μετά την δικαστική απόφαση για να κατέβει η επίσημη ιστοσελίδα του δημοψηφίσματος και να κατασχεθεί οποιοδήποτε προεκλογικό υλικό, η καταλανική κυβέρνηση επιχείρησε να ενεργοποιήσει δύο νέες ιστοσελίδες (ref1oct.cat και ref1oct.eu) στη Βρετανία και το Λουξεμβούργο, αλλά κι αυτές έκλεισαν κατόπιν δικαστικής εντολής.

Αμέσως μετά τις πρώτες απαγορεύσεις, το Partit Pirata de Catalunya, που εκπροσωπεί τους ψηφιακούς ακτιβιστές της Καταλονίας κάλεσε τους απανταχού χάκερς να συνεργασθούν ώστε να κρατήσουν ανοικτούς όσους δυνατόν περισσότερους ιστότοπους, που θα προσφέρουν πληροφόρηση και οδηγίες στους ψηφοφόρους για τον τρόπο και τους τόπους διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.
Ο πρώτος που προσέτρεξε να στηρίξει το κάλεσμα του Partit Pirata ήταν ο Τζούλιαν Ασάνζ, ιδρυτής της αποκαλυπτικής ιστοσελίδας WikiLeaks. Ακολούθησαν πολλές οργανώσεις που διεθνώς υποστηρίζουν τα ψηφιακά δικαιώματα, κάνοντας δικό τους σκοπό το καταλανικό δημοψήφισμα. Αμέσως δημιουργήθηκε ένα σύμπαν από ιστοσελίδες για το δημοψήφισμα ταυτόσημες με αυτή της Τζενεραλιτάτ, αλλά σε ηλεκτρονικές διευθύνσεις που μόνο υπαινικτικά (κι ως επί το πλείστον χιουμοριστικά) θα καταλάβαινε κανείς ότι σχετίζονται με αυτήν. Παράδειγμα οι διευθύνσεις piolin.cat (αναφορικά με το πουλάκι ‘Τουΐτι’ των Looney Toons, που διακοσμεί ένα από τα νοικιασμένα πλοία που φιλοξενεί τους αστυνομικούς που τηρούν την απαγόρευση του δημοψηφίσματος), referendum.ninja, referendum.love, marianorajoy.cat , quardiacivil.sexy. Mάλιστα, η ιστοσελίδα marianorajoy.cat έκλεισε μετά τη σύλληψη του δημιουργού της, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος την περασμένη Δευτέρα. Παράλληλα δικαστικές διώξεις αντιμετωπίζουν 15 μέλη τουPartit Pirata και για άλλες δύο ιστοσελίδες, που λειτουργούν σε κλωνοποιημένους servers στη Γαλλία και τη Γερμανία. Ήδη η Εθνοφυλακή έχει κλείσει 144 τέτοιους ιστότοπους, περιλαμβανομένου και της εξαιρετικά δραστήριας οργάνωσης Καταλανική Εθνοσυνέλευση (ANC). Ταυτόχρονα και το κόμμα των αυτονομιστών Αντικαπιταλιστών CUP και η πλατφόρμα Òmnium κατήγγειλαν πως η αστυνομία έκλεισε τις ιστοσελίδες τους ενόψει του δημοψηφίσματος.

Το κόμμα είχε απευθύνει έκκληση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρέμβει κατά του κατεβάσματος των ιστοσελίδων, επικαλούμενο την αρχή της εγγύησης της ελεύθερης έκφρασης. Μετά την αρνητική απάντηση της Κομισιόν, το Partit Pirata προσέφυγε στο Ανώτατο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εγκαλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι «επιτρέπει την παραβίαση των δικαιωμάτων πολιτών της ΕΕ».

Στο ψηφιακό περιβάλλον, οι αυτονομιστικές φωνές έχουν να αντιμετωπίσουν δύο εμπόδια: οποιοσδήποτε ιστότοπος εντός της ΕΕ είναι δυνατόν να εντοπισθεί από τις αρχές και να κατασχεθεί με σχετική ταχύτητα και οποιοσδήποτε χάκερ δραστηριοποιείται εντός της Ένωσης διατρέχει κίνδυνο να του απαγγελθούν κατηγορίες. Για τον λόγο αυτόν, όπως γράφει σήμερα η εφημερίδα El Pais, οι ενδιαφερόμενοι προσφεύγουν σε χάκερς και ιστότοπους που βρίσκονται στη Ρωσία, με την οποία η ΕΕ δεν έχει υπογράψει συμφωνίες για την ψηφιακή νομοθεσία.

Πολλοί από τους ιστότοπους που έκλεισαν εξακολουθούν να είναι προσβάσιμοι από σημεία στο εξωτερικό, όπως η Ρωσία, ή η Κεντρική Ασία. Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές για να παρακαμφθούν τα φίλτρα που έχει επιβάλλει η ισπανική κυβέρνηση -όπως να χρησιμοποιείται ένας ξάνος server DNS, η σύνδεση με ένα ιδιωτικό δίκτυο VPN, ή έναν proxy. Η καταλανική κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει όλες τις δυνατές μεθόδους κι ενημερώνει τακτικά τους πολίτες για τους νέους ιστότοπους κι εφαρμογές που μπορούν να συμβουλευθούν -όπως έκανε χθες βράδυ ο πρόεδρος της τοπικής κυβέρνησης Κάρλες Πουτζεμόντ, μέσω του Twitter, ανακοινώνοντας πως οι ψηφοφόροι μπορούν να κατεβάσουν την εφαρμογή #1Οct για Android συσκευές από την σελίδα bit.ly/On Votar και να έχουν όλες τις δυνατές πληροφορίες για τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος.

Επιστολή 56 ευρωβουλευτών στον Ραχόι

Επιστολή στον πρωθυπουργό της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι, συνυπογράφουν 56 ευρωβουλευτές από 6 πολιτικές ομάδες (GUE/NGL, S&D, Greens/ALE, ALDE, EFDD, ECR), μεταξύ των οποίων ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης, προκειμένου να καταδικάσουν τις ενέργειες των ισπανικών αρχών απέναντι στην Καταλονία, αλλά και να ζητήσουν από την ισπανική κυβέρνηση να συμμετάσχει σε πολιτικό διάλογο με την αυτοδιοικούμενη περιφέρεια. Την επιστολή συνυπογράφουν οι ευρωβουλευτές των Πρασίνων Jordi Solé (Greens/EFA) και Josep-Maria Terricabras (Greens/EFA), και ο ευρωβουλευτής Ramon Tremosa εκ μέρους της Συμμαχίας των Φιλελευθέρων και Δημοκρατών (ALDE).

«De facto η Καταλονία ζει κάτω από μια ακήρυχτη κατάσταση πολιορκίας (état de siege) που είναι αντίθετη με τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ», επισημαίνουν οι ευρωβουλευτές, τονίζοντας ότι «η διάκριση των εξουσιών είναι ο ακρογωνιαίος λίθος οποιασδήποτε δημοκρατικής κοινωνίας και η χρήση της δικαστικής και νομικής οδού για την αντιμετώπιση ενός θέματος πολιτικής φύσης είναι λάθος, και συνιστά βίαιη κατάχρηση εξουσίας».

«Είναι καθήκον μας, ως βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εκπροσωπούμε τους Ευρωπαίους πολίτες, να καταδικάζουμε αυτές τις δυσανάλογες αντιδράσεις από τις ισπανικές αρχές και στηρίζουμε το πολιτικά νόμιμο αίτημα της καταλανικής κοινωνίας για το δημοψήφισμα αυτοπροσδιορισμού της», σημειώνουν οι ευρωβουλευτές των τριών πολιτικών ομάδων.
Ακολουθεί πλήρης η επιστολή:

Βρυξέλλες, 20 Σεπτεμβρίου 2017
Αγαπητέ κ. Mariano Rajoy Brey,
Πρόεδρε της κυβέρνησης της Ισπανίας

Ως εκλεγμένοι βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα θέλαμε να εκφράσουμε τη βαθιά ανησυχία μας για την κατάσταση στην Καταλονία, η οποία έχει φτάσει σε ένα κρίσιμο σημείο.

Οι κατασταλτικές ενέργειες και οι απειλές που εξαπέλυσαν οι ισπανικές αρχές, κυρίως η ισπανική αστυνομία, κατά των δημοσίων υπαλλήλων, των βουλευτών, των δημάρχων, των μέσων ενημέρωσης, των εταιρειών και των πολιτών κατά τις τελευταίες ημέρες δεν συνιστούν μόνο παραβίαση βασικών θεμελιωδών δικαιωμάτων, αλλά μια λανθασμένη προσέγγιση στο χειρισμό ενός πολιτικού ζητήματος.

Γνωρίζουμε ότι 12 υψηλόβαθμοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι συνελήφθησαν από τις αρχές, και ότι εθνοφύλακες έχουν εισβάλει σε 5 υπουργεία της κυβέρνησης της Καταλονίας. De facto η Καταλονία ζει κάτω από μια ακήρυχτη κατάσταση πολιορκίας (état de siege) που είναι αντίθετη με τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Αυτές οι ενέργειες είναι απαράδεκτες και σας ζητάμε να τις ανακαλέσετε άμεσα.

Η διάκριση των εξουσιών είναι ο ακρογωνιαίος λίθος οποιασδήποτε δημοκρατικής κοινωνίας και η χρήση της δικαστικής και νομικής οδού για την αντιμετώπιση ενός θέματος πολιτικής φύσης είναι λάθος, και συνιστά βίαιη κατάχρηση εξουσίας. Οι πολιτικοί, όχι οι δικαστές ή οι αστυνομικοί, πρέπει να ασχολούνται πρωτίστως με πολιτικές διαφωνίες σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή δημοκρατική χώρα.

Οι συζητήσεις στο κοινοβούλιο της Καταλονίας για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος σχετικά με την ανεξαρτησία που υποστηρίζει το 80% του πληθυσμού της, δεν μπορεί να οδηγούν σε προσφυγή της ισπανικής κυβέρνησης κατά του Προέδρου και της ηγεσίας της. Αυτές οι παραβιάσεις της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του συνέρχεσθαι δεν είναι αποδεκτές από τα δημοκρατικά πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επομένως είναι καθήκον μας, ως βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εκπροσωπούμε τους Ευρωπαίους πολίτες, να καταδικάζουμε αυτές τις δυσανάλογες αντιδράσεις από τις ισπανικές αρχές και στηρίζουμε το πολιτικά νόμιμο αίτημα της καταλανικής κοινωνίας για το δημοψήφισμα αυτοπροσδιορισμού της. Καλούμε την ισπανική κυβέρνηση να σταματήσει άμεσα τις κατασταλτικές της ενέργειες, να σταματήσει να παραβιάζει τα δικαιώματα των πολιτών, να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο και να συμμετάσχει αμέσως σε πολιτικό διάλογο με τις καταλανικές αρχές.

DW: Ποιος ωφελείται από μια απόσχιση της Καταλονίας;

Η οικονομία το τρέμει, γιατί σε περίπτωση απόσχισης της Καταλονίας από τον κορμό της Ισπανίας θα έχανε η χώρα το 1/5 του ΑΕΠ της, ή 220 δις ευρώ. Ή όπως λένε ορισμένοι χαρακτηριστικά, το αντίστοιχο «μιας ολόκληρης Φινλανδίας». Αλλά και για την Καταλονία οι επιπτώσεις από το «διαζύγιο» θα ήταν καταστροφικές, υποστηρίζει ο Γιόσεπ Μπόι. «Η οικονομία της περιφέρειας θα κατέρρεε και θα έχανε το 20% της δύναμής της.

Ζημιά για την ισπανική βιομηχανία

Ο Μπόι είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρηματιών της Καταλονίας, και έχει ταχθεί εναντίον του δημοψηφίσματος. Ήδη από το 2016 οι επιχειρήσεις στηνπεριοχή μειώθηκαν κατά 271. Ο ισπανός υπουργός Οικονομικών Λούις ντε Γκίντος προειδοποίησε τους Καταλανούς ότι οδεύουν σε οικονομική αυτοκτονία. Όπως είπε, βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με έναν κατασκευαστή αυτοκινήτων που θέλει να εγκατασταθεί στην Καταλονία και μπορεί να πει από πρώτο χέρι ότι «τέτοιες ενέργειες δεν βοηθούν». Στην περιοχή Μαρτορέλ κοντά στη Βαρκελώνη έχει την έδρα της η θυγατρική της VW, η SEAT. Το πάλει ποτέ προβληματικό παιδί της VW καταγράφει ανοδική πορεία Το 2016 ο τζίρος της γύρω στο 8,6 δις ευρώ ήταν ο υψηλότερος στην ιστορία της αυτοκινητοβιομηχανίας. Η SEAT εξάγει το 80% της παραγωγής της και είναι πρώτη σε εξαγωγές σε ολόκληρη την ισπανική βιομηχανία.

Τι θα σήμαινε όμως για την Καταλονία ενδεχόμενη ανεξαρτητοποίησή της; Καταρχήν, θα έχανε τη θέση της στην ΕΕ και θα έπρεπε να κάνει νέα αίτηση ένταξης που θα διαρκούσε πολλά χρόνια. Για πωλήσεις προς την ΕΕ οι Καταλανοί θα έπρεπε να καταβάλλουν δασμούς, στον τομέα αυτοκινήτου μάλιστα ύψους 10%. Αλλά και σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις της Καταλονίας επικρατεί αβεβαιότητα. Ο Χοσέ Λουί Μπονέ, πρόεδρος του ΔΣ της εταιρείας παρασκευής σαμπάνιας Freixenet, υποστηρίζει ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι διστακτικές για νέες επενδύσεις. Η Καταλονία καταλαμβάνει την πρώτη θέση σε ολόκληρη την Ισπανία στους τομείς βιομηχανίας και κλωστοϋφαντουργίας. Τέσσερις στις έξι εταιρείες ένδυσης έχουν την έδρα τους στην περιοχή. Εκτός αυτού, το 50% των γερμανικών εταιρειών στην Ισπανία εδρεύουν στην Καταλονία.

«Η Μαδρίτη μας κλέβει»

Πέρυσι την επισκέφθηκαν 17 εκ. τουρίστες. Οι Γερμανοί αγαπούν πολύ την Βαρκελώνη, αλλά και τα τουριστικά της θέλγητρα κοντά στη θάλασσα. Εάν λοιπόν αποσχιστεί από την Ισπανία, δεν θα υπάρχει πλέον ευρώ εκεί. Τα ΑΤΜ δεν θα λειτουργούν. Για τους επισκέπτες μια «τρελή κατάσταση». Ο Κάρλος Βίνμπεργκ κάνει λόγο για μια εκρηκτική κατάσταση. «Κανείς δεν ξέρει τι πρόκειται να γίνει τις επόμενες ημέρες», λέει ο γερμανός δικηγόρος, που είναι και αντιπρόεδρος των γερμανόφωνων μάνατζερ στη Βαρκελώνη. Το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου θα είναι δεσμευτικό, αυτό τουλάχιστον είναι η επιδίωξη της περιφερειακής κυβέρνησης παρά τη συνταγματική απαγόρευση. Μιλώντας στο γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο, ο Βίνμπεργκ υποστηρίζει ότι κανείς δεν πιστεύει στα σοβαρά ότι η Καταλονία θα αποσχιστεί τελικά. Φαίνεται και από τα επιτόκια που παρά τη δραματική εξέλιξη παραμένουν χαμηλά.

Αλλά και μέσα στην Καταλονία των 7,5 εκ. κατοίκων υπάρχουν πολλοί πολέμιοι της ανεξαρτητοποίησης αλλά και πολλοί υποστηρικτές. «Η Μαδρίτη μας κλέβει», είναι το σύνθημά τους. Πράγματι φόροι ποτ καταβάλλει η Καταλονία διατίθενται για την ενίσχυση ασθενέστερων περιοχών της Ισπανίας. Η Μαδρίτη απορρίπτει τη φορολογική αυτονομία της Καταλονίας, όπως ισχύει για τους Βάσκους ή η Ναβάρα. Όσο πλησιάζει η ημερομηνία, τόσο σκληραίνουν τα δύο μέτωπα. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει εάν οι ειρηνικές μέχρι τώρα διαμαρτυρίες θα μετατραπούν σε βίαιες.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr