Σεισμός στην Τουρκία: Αγωνία για τη "Μόνα Λίζα" της Ανατολίας -Τα αριστουργήματα της ελληνιστικής τέχνης

Ο βαρύς τραγικός απολογισμός από τον φονικό σεισμό που χτύπησε την Τουρκία και τη Συρία συνεχώς επιδεινώνεται. Όλες οι δυνάμεις ενώνονται για να διασωθούν όσοι γίνεται περισσότεροι καθώς ο χρόνος που περνά είναι εχθρός για τους εγκλωβισμένους.

Οι υλικές ζημιές σε κτίρια και υποδομές είναι για την ώρα ανυπολόγιστες. Ανάμεσά τους σοβαρές ζημίες υφίστανται πολιτιστικά μνημεία και χώροι λατρείας όπως ο Ναός του Αγίου Νικολάου στο λιμάνι της Αλεξανδρέττας, την πόλη Ισκεντερούν.

Αρχαιολόγοι και λάτρεις της τέχνης εκφράζουν εδώ και δύο 24ωρα την έντονη ανησυχία τους για την τύχη των μοναδικών ψηφιδωτών που στεγάζονται στο Μουσείο Ψηφιδωτών του Ζεύγματος της Τουρκίας.

Mosaic of the Muses, Zeugma, Turkey pic.twitter.com/6cyw83yn5v

— The Mozinity (@mozinity) January 14, 2021

Το μουσείο που ισοπεδώθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά βρίσκεται στην πόλη Γκαζιαντέπ.

Ανησυχία εκφράζεται για το σύνολο των μοναδικών ψηφιδωτών της ελληνιστικής πόλης Ζεύγμα (δηλαδή γέφυρας), που φιλοξενούνταν στο ομώνυμο μουσείο με ψηφιδωτά δάπεδα 1.700 τετραγωνικών μέτρων.

Ανάμεσά τους, το πρόσωπο μιας νεαρής τσιγγάνας, η εκφραστικότητα της οποίας έκανε τους αρχαιολόγους και τους κριτικούς Τέχνης να την αποκαλούν την "Μόνα Λίζα" της Ανατολής, συγκεντρώνοντας χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο.

For #MosaicMonday this masterpiece from The Zeugma Mosaic Museum, in Gaziantep, Turkey. The city that is so affected by the terrible earthquake last night.🙏🏻 pic.twitter.com/MJzjCRAiNO

— Tink💛 (@tink_ink) February 6, 2023

Καταστράφηκε το 2.200 ετών κάστρο του Γκαζιαντέπ

Στην πόλη, μέσα σε λιγότερο από δύο λεπτά, ο σεισμός κατέστρεψε το 2.200 ετών κάστρο του Γκαζιαντέπ, μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, που έγινε συντρίμμια.

Όπως μετέδωσε το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, σε ορισμένους προμαχώνες παρατηρήθηκαν μεγάλες ρωγμές, ενώ τα σιδερένια κάγκελα γύρω από το κάστρο ήταν διάσπαρτα στα γύρω πεζοδρόμια.

Turkey earthquake: Ancient Gaziantep Castle, dating back 2,000 years, damaged https://t.co/Zg866lujEe

— CBS News (@CBSNews) February 7, 2023

Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές ανασκαφές, το κάστρο χτίστηκε για πρώτη φορά ως παρατηρητήριο κατά τη ρωμαϊκή περίοδο τον 2o-4o αιώνα μ.Χ. και επεκτάθηκε με την πάροδο του χρόνου.

Πήρε τη σημερινή του μορφή μεταξύ 527-565 μ.Χ. κατά την περίοδο του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’, σύμφωνα με τα Τουρκικά Μουσεία, τον επίσημο ιστότοπο των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων της χώρας.

Η αρχαία πόλη Ζεύγμα

Η αρχαία πόλη Ζεύγμα ιδρύθηκε γύρω στο 300 π.Χ. με εντολή ενός από τους διοικητές του Μεγάλου Αλεξάνδρου, του Σελεύκου Α’ του Νικάτορα. Το πλήρες όνομά της ήταν Σελεύκεια επί του Ζεύγματος ή Σελεύκεια η προς Ευφράτη ή απλώς Ζεύγμα (Ζεῦγμα). Το 80% του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται από το 2000 βυθισμένο στην τεχνητή λίμνη που σχηματίστηκε από το φράγμα Μπιρετσίκ.

Ο Σέλευκος Α' Νικάτωρ (358 π.Χ. ή 353 π.Χ. – 281 π.Χ.) ήταν ένας από τους διαδόχους του Αλέξανδρου του Μέγα, ιδρυτής της δυναστείας των Σελευκιδών, που βασίλεψε στο Ασιατικό τμήμα της άλλοτε Περσικής Αυτοκρατορίας.

Ο Σέλευκος ήταν γιος του Αντίοχου, στρατηγού του Φίλιππου Β'. Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου το 323 π.Χ., πήρε το μέρος του Περδίκκα, αλλά αργότερα οργάνωσε συνωμοσία εναντίον του και το 321 π.Χ. ανέλαβε τη σατραπεία της Βαβυλώνας. Στους πολέμους των Διαδόχων που ακολούθησαν, πολεμώντας κατά καιρούς είτε τους μεν είτε τους δε, πέτυχε να επικρατήσει έναντι των υπολοίπων, και έγινε κύριος της πρώην Περσικής Αυτοκρατορίας, από τη Σογδιανή και τη Βακτριανή στην ανατολή, μέχρι και το μεγαλύτερο μέρος της Μικράς Ασίας στη δύση.

Το 281 π.Χ. νίκησε σε μάχη τον Λυσίμαχο. Ακολούθως πέρασε τον Ελλήσποντο και αναγορεύτηκε βασιλιάς της Μακεδονίας. Σύντομα όμως δολοφονήθηκε από τον Πτολεμαίο Κεραυνό τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.

Σύμφωνα με τις πηγές, ο Σέλευκος ίδρυσε 30 πόλεις στη Βόρεια Συρία και τις ανατολικές επαρχίες της Μικράς Ασίας. Αργότερα, η πόλη καταστράφηκε πολλές φορές από πολέμους και σεισμούς, ώσπου τελικά, τον 10ο-12ο αιώνα, ερημώθηκε και εγκαταλείφθηκε εντελώς.

Γραφειοκρατικά και οικονομικά προβλήματα εμπόδιζαν την έναρξη των ανασκαφών για πολλά χρόνια, κάτι που επέτρεψε λεηλασίες μέρους του μωσαϊκού. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές στη Ζεύγμα ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1970 και συνεχίζονται ακόμη. Το κύριο μέρος των ψηφιδωτών φυλάσσεται σήμερα στο ομώνυμο μουσείο, στην Γκαζιαντέπ.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr