Η ΕΕ αποφάσισε το βράδυ να κλείσει τον εναέριο χώρο της σε αεροσκάφη των αερογραμμών της Λευκορωσίας και να επιβάλει κυρώσεις στο καθεστώς του Αλεξάντρ Λουκασένκο που κατηγορείται για την εκτροπή ενός αεροσκάφους με σκοπό τη σύλληψη του αντιφρονούντος δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς.
Τα 27 κράτη μέλη, που συνήλθαν στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, ζήτησαν επίσης από τις αεροπορικές εταιρείες της ΕΕ να αποφεύγουν τις πτήσεις αεροσκαφών τους πάνω από τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας και ζήτησαν την "άμεση απελευθέρωση" του Προτασέβιτς και της συντρόφου του, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής, που ανακοίνωσε ο Μπάρεντ Λέιντς, εκπρόσωπος του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, μετά από δύο ώρες συνομιλιών στη σύνοδο κορυφής.
Ζήτησαν επίσης μια έρευνα από τον Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας για το περιστατικό της αναγκαστικής προσγείωσης του αεροσκάφους της Ryanair στη Λευκορωσία.
Συγκεκριμένα, στα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει σθεναρά την εξαναγκαστική προσγείωση της πτήσης της Ryanair στο Μινσκ της Λευκορωσίας την 23 Μαίου 2021, που έθεσε σε κίνδυνο την ασφάλεια των αερομεταφορών, καθώς επίσης και την κράτηση από τις αρχές της Λευκορωσίας του δημοσιογράφου Ρομάν Προτασέβιτς και της Σοφία Σαπέγκα.
-Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά την άμεση απελευθέρωση του Ρομάν Προτασέβιτς και της Σοφία Σαπέγκα, καθώς και την εγγύηση της ελεύθερης μετακίνησής τους.
-Καλεί το Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορείας (ICAO) να διερευνήσει επειγόντως αυτό το άνευ προηγουμένου και απαράδεκτο συμβάν.
-Καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει πρόσθετες λίστες κατά προσώπων και οντοτήτων το συντομότερο δυνατό, στη βάση του υφιστάμενου καθεστώτος κυρώσεων.
-Καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει περαιτέρω στοχευμένες οικονομικές κυρώσεις και προσκαλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Επιτροπή να υποβάλουν προτάσεις, χωρίς καθυστέρηση, για αυτό το σκοπό.
-Καλεί όλους τους αερομεταφορείς που εδρεύουν στην ΕΕ να αποφεύγουν πτήσεις στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας.
-Καλεί το Συμβούλιο να υιοθετήσει τα απαραίτητα μέτρα για να αποκλείσει τις πτήσεις Λευκορωσικών αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της ΕΕ και να αποτρέψει την πρόσβαση σε αεροδρόμια της ΕΕ πτήσεων που εκτελούνται από αυτά.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει την αλληλεγγύη του στη Λετονία, σε συνέχεια της αδικαιολόγητης απέλασης των Λετονών διπλωματών.
Ήδη ο ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας ανέφερε ότι εργάζεται με σκοπό να βοηθήσει τις αεροπορικές εταιρείες να παρακάμψουν τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, εφόσον το επιθυμούν.
Σύμφωνα με τον Eurocontrol, τρεις ευρωπαϊκές εταιρείες, η γερμανική Lufthansa, η πολωνική LOT και η λετονική airBaltic εκτελούν 14 πτήσεις την εβδομάδα από και προς τη Λευκορωσία. Επειδή είναι κλειστό το ανατολικό τμήμα του εναέριου χώρου της Ουκρανίας "ορισμένες εταιρείες της ΕΕ χρησιμοποιούν τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας στις πτήσεις τους προς την Ασία", πρόσθεσε.
Επίσης, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι έδωσε εντολή στην κυβέρνησή του να καταρτίσει επίσημη απόφαση για διακοπή των απευθείας πτήσεων μεταξύ Ουκρανίας και Λευκορωσίας, ανακοίνωσε το γραφείο του Ζελένσκι.
Με επιπλέον κυρώσεις απείλησε τη Λευκορωσία η Μέρκελ
Με επιβολή περαιτέρω ευρωπαϊκών κυρώσεων απείλησε το καθεστώς της Λευκορωσίας η Καγκελάριος 'Αγγελα Μέρκελ, ζητώντας ταυτόχρονα την άμεση απελευθέρωση του αντιφρονούντος δημοσιογράφου Ρόμαν Προτασέβιτς και της συντρόφου του Σοφία Σαπέγκα. Αναφερόμενη στην αναγκαστική προσγείωση του αεροσκάφους της Ryanair που εκτελούσε την πτήση Αθήνα - Βίλνιους, η κυρία Μέρκελ έκανε λόγο για "άνευ προηγουμένου" συμπεριφορά των λευκορωσικών αρχών.
"Θα γίνει εντατική συζήτηση για την Λευκορωσία. Για την άνευ προηγουμένου συμπεριφορά των αρχών της Λευκορωσίας. Είδαμε μια αναγκαστική προσγείωση, η οποία οδήγησε στη σύλληψη του αντιφρονούντος Ρόμαν Προτασέβιτς. Ο Ρόμαν Προτασέβιτς πρέπει να αφεθεί αμέσως ελεύθερος.
Όλες οι άλλες εξηγήσεις για την προσγείωση του αεροσκάφους της Ryanair είναι απολύτως αναξιόπιστες. Το ίδιο ισχύει και για την σύντροφό του Σοφία Σαπέγκα", δήλωσε η κυρία Μέρκελ προσερχόμενη νωρίτερα απόψε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και πρόσθεσε ότι ταυτόχρονα θα συζητηθούν και ενδεχόμενα περαιτέρω μέτρα που μπορούν να αναληφθούν σε βάρος της Λευκορωσίας, ως ενιαία ευρωπαϊκή αντίδραση.
"Σε αυτά περιλαμβάνονται οι περαιτέρω υπαγωγές σε λίστες (κυρώσεων). Ο Λουκασένκο βρίσκεται ήδη σε λίστα. Επίσης η η άρνηση των πτήσεων στην λευκορωσική αεροπορική εταιρία και βέβαια μια διεθνής έρευνα και η απελευθέρωση των συλληφθέντων", διευκρίνισε η Καγκελάριος.
Νωρίτερα σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας κάλεσε στο υπουργείο τον Λευκορώσο πρέσβη στο Βερολίνο Ντένις Σιντορένκο. Οι μέχρι τώρα εξηγήσεις του Μινσκ είναι "παράξενες και αναξιόπιστες", ανακοίνωσε κατόπιν το υπουργείο και ζήτησε "σαφήνεια σχετικά με την κατάσταση της υγείας του Ρόμαν Προτασέβιτς και άμεση απελευθέρωση τόσο του ίδιου όσο και της συντρόφου του".