"Η πόρτα του φρενοκομείου έχει ανοίξει" τόνισε ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Άγγελος Συρίγος, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα, για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν.
"Εδώ έχουμε δύο διαφορετικά πράγματα. Το ένα, είναι οι δηλώσεις Νετανιάχου ότι οι επιθέσεις θα συνεχιστούν. Άρα, είμαστε στην αρχή μιας τέτοιας ιστορίας κατά τον Νετανιάχου. Και το δεύτερο, είναι ότι περιμένουμε απάντηση από την από το Ιράν για αυτό το οποίο έγινε ήδη, η οποία απάντηση είναι άγνωστο τι δυνατότητες έχει πλέον το Ιράν να απαντήσει, αλλά αντιλαμβάνεστε ότι αυτό σημαίνει μεγάλη περιφερειακή σύγκρουση πλέον".
Ως προς το ποια θα είναι η απάντηση του Ιράν, σύμφωνα με την άποψη του κ. Συρίγου, έχει δύο δυνατότητες. Η μία είναι να απαντήσει σκληρά στρατιωτικά αν έχει τις δυνατότητες, η άλλη είναι να χτυπήσει εκεί που έχει το δυνατό του χαρτί, το οποίο δεν είναι άλλο από τον έλεγχο των Στενών του Ορμούζ όπου περνάει το 25% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαίου.
Δεδομένου ότι τα ισραηλινά πυρά εξουδετέρωσαν τρεις ανώτατους αξιωματούχους του Ιράν, πρόκειται πλέον για ένα πολύ σκληρό στρατιωτικό πλήγμα, σύμφωνα με τον κ. Συρίγο, ο οποίος έκανε μια συνοπτική αναδρομή στο τι έχει συμβεί τα τελευταία χρόνια.
"Το Ιράν προσπαθεί να εμπλουτίσει ουράνιο. Μέχρι το 2015 οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί είχαν επιχειρήσει να εμποδίσουν την πρόοδο αυτού του προγράμματος, είτε το Ισραήλ δολοφονώντας κάποιους επιστήμονες μεμονωμένους που ασχολούνταν με το πρόγραμμα, είτε το 2010, βάζοντας έναν ιό μέσα στον υπολογιστή που είχε το κεντρικό εργοστάσιο που έκανε τον εμπλουτισμό ουρανίου, ο οποίος ιός κατέστρεψε τις μηχανές οι οποίες έκαναν τον εμπλουτισμό, τις μηχανές φυγοκεντρισμού, τις κατέστρεψε όλες. Αυτό όμως καθυστέρησε το Ιράν. Όλα αυτά καθυστέρησαν το Ιράν μερικούς μήνες, ένα χρόνο, ενάμιση χρόνο. Δεν ήταν αυτό που ήθελε το Ισραήλ. Οπότε το 2015 ο πρόεδρος Ομπάμα έκανε μια συμφωνία με το Ιράν, βάσει της οποίας το Ιράν παρέδωσε το 95% των στοιχείων που είχε για εμπλουτισμό και συμφώνησε να μπει σε ένα πρόγραμμα που να παρακολουθείται από την Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Ο πρόεδρος Τραμπ ανέτρεψε αυτή την συμφωνία και έκτοτε το Ιράν βρίσκεται σε μία κατάσταση όπου μιλάει με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας, αλλά ταυτοχρόνως προχωράει και σε εμπλουτισμό και όλοι λένε ότι είναι θέμα μερικών μηνών, πότε θα έχει υλικό ουράνιο, το οποίο θα είναι εμπλουτισμένο για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βόμβες".
Αναφερόμενος στον Ισραηλινό πρωθυπουργό, επισήμανε ότι ο κ. Νετανιάχου υλοποιεί την πιο σκληροπυρηνική ατζέντα του Ισραήλ.
"Δηλαδή, σκεφτόμουν μια συζήτηση που είχα ακούσει το 2018 σε σχέση με το Ισραήλ και τις γειτονικές περιοχές όπου είχε πει κάποιος τότε, εάν κάνουν τίποτα, να τους ισοπεδώσουμε με το λεγόμενο carpet bombing, δηλαδή με βομβαρδισμό, ο οποίος, όπως στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου περνούσαν και τα ισοπέδωναν όλα και είχε αντιμετωπιστεί με κριτική διάθεση ή με έντονα επικριτική διάθεση, τι είναι αυτά που λες; Τώρα πλέον οι εξελίξεις τους τελευταίους μήνες δεν δείχνουν ότι αυτές οι πιο ακραίες σκέψεις είναι στην επιφάνεια. Δηλαδή το να χτυπηθεί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στην καρδιά του, αντικειμενικά είναι πρόβλημα" προσέθεσε.
Ερωτηθείς κατά πόσο μπορεί να υπάρξει γενίκευση της κατάστασης, είπε τα εξής:
"Το πρώτο κρίσιμο σημείο που πρέπει να δούμε τις επόμενες ημέρες είναι εάν έχει υπάρξει διαρροή ατομικής ενέργειας. Ήδη η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας βρίσκεται επί του πεδίου, έχει επικοινωνήσει με το Ιράν και οι επιστήμονες σπεύδουν να δουν εάν υπάρχει διαρροή ατομικής ενέργειας. Το λέω αυτό διότι εκεί θα καταλάβουμε και το μέγεθος του χτυπήματος, διότι όλα αυτά είναι εγκαταστάσεις οι οποίες είναι χωμένες κάτω από το έδαφος. Εκεί που χτύπησαν είναι 45 μέτρα κάτω από το έδαφος, με μπόλικο οπλισμένο μπετόν από πάνω. Οι άλλες εγκαταστάσεις που δεν έχουν χτυπήσει είναι 1.5 χιλιόμετρο κάτω από το έδαφος. Οπότε το πρώτο σημείο που θα δούμε είναι πόσο αποτελεσματικό ήταν ως προς την σοβαρή παρεμπόδιση του προγράμματος.
Το δεύτερο είναι, το Ιράν γνωρίζει ότι εάν στείλει πυραύλους ή επιτεθεί στο Ισραήλ, θα έχει να αντιμετωπίσει την άμυνα όχι μόνο του Ισραήλ, αλλά και όλων των δυτικών κρατών και των κρατών της περιοχής. Θα δούμε τι θα επιλέξει να κάνει. Ότι πρέπει να απαντήσει πάντως πρέπει να απαντήσει, διότι εάν δεν απαντήσει τις επόμενες μέρες, το Ισραήλ θα συνεχίσει να βομβαρδίζει στόχους στο εσωτερικό του. Το τρίτο σημείο είναι η κατάσταση μέσα στο Ισραήλ, δηλαδή κατά πόσον ο Νετανιάχου έχει πλέον την σύμφωνη γνώμη της κοινής γνώμης. Είναι κρίσιμο σημείο αυτό, διότι είναι μία ακραία κίνηση αυτή η οποία έγινε. Δηλαδή είμαστε στα όρια μεγάλης περιφερειακής σύγκρουσης. Το Ισραήλ έχει καταστρέψει τις υποδομές του Ιράν για να απαντήσει ή δεν τις έχει; Αν έχει καταστρέψει τις υποδομές του Ιράν, τότε ο Νετανιάχου θα είναι ο κερδισμένος της ιστορίας. Αν δεν έχει καταστρέψει τις υποδομές του Ιράν και το Ιράν απαντήσει επί του εδάφους, θα έχει μεγάλο πρόβλημα".
Σε σχέση με τη χώρα μας και το πώς επηρεάζεται από τις εξελίξεις, , ο κ. Συρίγος εξέφρασε τη γνώμη ότι προς το παρόν αυτά δεν μας αγγίζουν υπό την έννοια ότι δεν είμαστε άμεσα εμπλεκόμενοι. Είναι ανατολικά ημών και περισσότερο επηρεάζουν την Τουρκία.
"Η κατάσταση όλη είναι κατάσταση πολέμου πλέον. Δηλαδή ως τώρα χτυπιόταν το Ισραήλ με τους περιφερειακούς που υποστήριζε το Ιράν. Τώρα χτυπιέται απευθείας με το Ιράν. Και το ερώτημα είναι αν το Ιράν έχει τη δύναμη να απαντήσει" κατέληξε ο κ. Συρίγος.
Κωνσταντίνος Φίλης: Αναμενόμενη επίθεση
Για αναμενόμενη επίθεση έκανε λόγο ο Κωνσταντίνος Φίλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, στο Πρώτο Πρόγραμμα, σχετικά με τα ισραηλινά πλήγματα στο Ιράν.
"Ο χρόνος είναι που προκαλεί μία σχετική έκπληξη, υπό την έννοια ότι την Κυριακή υπήρχαν συνομιλίες, ίσως καταληκτικές, ανάμεσα σε Ιράν και Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θα λάμβαναν χώρο στο Ομάν. Το Ισραήλ έδρασε ουσιαστικά, τορπιλίζοντας την όποια προοπτική, έτσι κι αλλιώς περιορισμένη, μιας συμφωνίας ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Τεχεράνη αλλά το θέμα είναι πλέον ποια θα είναι η αντίδραση της δεύτερης. Γιατί, η αλήθεια είναι ότι για τρίτη φορά το Ισραήλ ταπεινώνει το Ιράν με μια επίθεση θεαματική που γίνεται μέσα στην Τεχεράνη, που σκοτώνει τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων και τον αρχηγό των Φρουρών της Επανάστασης, που είναι η σημαντικότερη συνιστώσα του καθεστώτος και που πλήττει απ’ ό, τι φαίνεται και πυρηνικές εγκαταστάσεις, χωρίς να ξέρουμε ακόμα τι έχει εκεί πέρα καταφέρει" επισήμανε ο κ. Φίλης.
"Άρα λοιπόν, ένα καθεστώς όπως αυτό του Χαμενεΐ, που βρίσκεται σήμερα σε μεγάλη πίεση, βρισκόταν έτσι κι αλλιώς και πριν την επίθεση λόγω της αναδίπλωσης του Ιράν από διάφορα σημεία της Μέσης Ανατολής, λόγω της απώλειας των δορυφόρων του Ιράν, όπως είναι η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, που έχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό εξουδετερωθεί, λόγω της ανατροπής του καθεστώτος Άσαντ που έφερε στην εξουσία μια κατάσταση η οποία δεν θέλει το Ιράν να παραμείνει στη Συρία, όλα αυτά έχουν λειτουργήσει, όπως και η πορεία της οικονομίας, αλλά και μία νέα γενιά αρκετά δυναμική μέσα στο Ιράν έχουν δημιουργήσει πίεση στο καθεστώς, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το καθεστώς θα ανατρεπόταν από τη μία στιγμή στην άλλη. Το γεγονός ότι ο Νετανιάχου αναφέρθηκε στις δηλώσεις του σε ενδεχόμενη ανατροπή του καθεστώτος, του βάζει ακόμα μεγαλύτερη πίεση και προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη ανασφάλεια. Επομένως, πρέπει να δούμε αν αυτή τη φορά το Ιράν θα αντιδράσει με αυτοσυγκράτηση ή με τρόπο ο οποίος μπορεί να μας οδηγήσει πράγματι στο να πούμε ότι ανοίγει η πόρτα του φρενοκομείου" συνέχισε ο κ. Φίλης.
Θα μπορούσε το Ιράν να αντιδράσει πολύ δυναμικά, σημείωσε ερωτηθείς σχετικά ο κ. Φίλης, ωστόσο σημείωσε ότι και αυτό είναι σχετικό με την έννοια ότι οι δορυφόροι του, η Χαμάς και η Χεζμπολάχ δεν είναι σε θέση να προκαλέσουν πλήγματα σοβαρά στο Ισραήλ.
"Αυτή τη στιγμή οι Χούθι είναι σε θέση να το κάνουν, αλλά η Υεμένη είναι σχετικά μακριά παρά το γεγονός ότι κάποια από τα χτυπήματα των Χούθι είχαν αποτέλεσμα τις περασμένες εβδομάδες. Το να σηκώσει και 1.000 drones το Ιράν μέχρι να φτάσουν στο Ισραήλ, σε μία απόσταση περίπου 1.800 χιλιομέτρων, τα περισσότερα από αυτά θα έχουν εξουδετερωθεί, άρα δεν πρόκειται να προκαλέσουν στο Ισραήλ κάποιο ισχυρό πλήγμα. Πρέπει να δούμε λοιπόν τι άλλο είχε στη φαρέτρα του το καθεστώς της Τεχεράνης για να απαντήσει γιατί προφανώς ανέμενε μία επίθεση από πλευράς Ισραηλινών, η οποία μπορεί να έγινε νωρίτερα παρά αργότερα, αλλά έγινε" ανέφερε.
Ως προς το πού βρίσκεται η Ελλάδα σε σχέση με τις εξελίξεις, ο κ. Φίλης εξήγησε ότι πρωτίστως απασχολεί το τι θα γίνει με τις τιμές του πετρελαίου.
"Κατ’ αρχάς μας απασχολεί έτσι κι αλλιώς το να μην ανάψει πάλι φιτίλι στην πυριτιδαποθήκη της Μέσης Ανατολής. Κλισέ, αλλά αυτή είναι η αλήθεια και αυτή είναι μία πολύ μεγάλη ανησυχία. Από κει και πέρα όμως, έχουμε και μία ανησυχία που έχει να κάνει με τις τιμές του πετρελαίου που ήδη είναι στο + 10% από το πρωί, μετά από αυτό το χτύπημα. Αντιλαμβάνεστε ότι αν έχουμε μία αντίδραση από πλευράς Ιράν που είναι πολύ δυναμική, αν έχουμε το κλείσιμο των στενών του Ορμούζ, από το οποίο διέρχεται το 20% της παγκόσμιας παραγωγής και του πετρελαίου που μεταφέρεται στις διεθνείς αγορές, εκεί πέρα θα αλλάξει η κατάσταση σημαντικά, μιλάω τώρα για την παγκόσμια οικονομία και είναι το τελευταίο το οποίο χρειάζεται όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά ο πλανήτης" εξήγησε.
Καταλήγοντας, χαρακτήρισε πολύ σημαντικές τις επόμενες ημέρες καθώς αναμένεται να φανεί ποια θα είναι η στάση των ΗΠΑ και πώς αλλά και το αν θα καταφέρουν και με άλλες χώρες της περιοχής να αποτρέψουν το Ιράν, δηλαδή, αν θα βάλουν πλάτη οι αραβικές χώρες που δεν έχουν καλές σχέσεις με το Ιράν, αλλά που δεν τους αρέσει αυτό που συμβαίνει, βλ. Σαουδική Αραβία. "Η Ρωσία η οποία μπορεί και να έχει ενδιαφέρον στο να αναζωπυρωθεί η κρίση αυτή στη Μέση Ανατολή γιατί περνάει σε δεύτερη μοίρα το ουκρανικό, καλό είναι αυτό για τη Ρωσία ή ακόμα και η Κίνα, οι χώρες δηλαδή οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν το Ιράν. Και αν ο πρόεδρος Τραμπ θα σηκώσει το τηλέφωνο να μιλήσει με κάποιους εξ αυτών, ίσως να "υποχρεωθεί" σε κάποιους εξ αυτών προκειμένου να κάνουν αυτή τη δουλειά και να βοηθήσουν ώστε το Ιράν να μην απαντήσει με τέτοιο τρόπο που θα προκληθεί μια περιφερειακή κρίση" συμπλήρωσε ο κ. Φίλης.
Διαβάστε Επίσης
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Γάζα: Ο ισραηλινός στρατός ισοπέδωσε άλλα δύο πολυώροφα κτίρια μετά από εντολή εκκένωσης [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x456/0,70,608,411/crop/both/86/863eda71805d46a7afcdacbd8c4496e7.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γάζα: Η στιγμή που οι Ισραηλινοί ισοπεδώνουν έναν από τους υψηλότερους ουρανοξύστες στην πόλη [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/767x430/cu608x365/0,37,608,278/crop/both/fe/fe312ecb885445279fcd504395346074.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σπανούλης σε ερώτηση για την Γάζα: "Θέλω να μιλήσω μόνο για μπάσκετ" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,37,608,378/crop/both/87/87c19f92ecd04340a97201c47534defb.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ομιλία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ: Η μπασκετική ατάκα, η μαντινάδα και το χειροκρότημα της Μαρέβας [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,35,608,376/crop/both/8c/8c8f28c9cde74ec8adb8a678392ccc9e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκινητικό: Ο Ρονάλντο πήρε αγκαλιά έναν πιτσιρικά και εκείνος έβαλε τα κλάματα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x341/0,0,608,341/crop/both/31/316986daa96e42db825f940ae314b423.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συναγερμός στη Γαλλία: Αυτοκίνητο έπεσε πάνω σε πεζούς - Ένας νεκρός και έξι τραυματίες [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x456/0,115,608,456/crop/both/9e/9e4acf696f1340f4b8781bdc0c1ee2c9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σύνταγμα: Μολότοφ και επεισόδια μετά τη συγκέντρωση για τα Τέμπη [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,63,608,404/crop/both/a1/a10d45a586454ee99d919d7ec697b49a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ο Ραφίνια κατηγορεί τη Disneyland για ρατσισμό: "Αγνοήσατε τον γιο μου επειδή δεν είναι λευκός" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x337/3,0,604,337/crop/both/40/40acc6894ba54e338b97b0cd161fa7cd.png?quality=60&404=default&v=2)
![Καρυστιανού από το Σύνταγμα για τα Τέμπη: "Τα οστά των παιδιών μας μπορούν να αποκαλύψουν την αλήθεια" [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,116,608,357/crop/both/03/0343435620764bc982040572fbc0d43b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Διαδηλώσεις έξω από τη ΔΕΘ: Ακρίβεια, στεγαστικό και Γάζα στην πρώτη γραμμή [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x406/0,118,608,359/crop/both/ad/adcdf7cd67f94abaaa9adf18859b6023.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ισραηλινή εταιρεία μόδας κάνει καμπάνια ενάντια στον λιμό στη Γάζα [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x341/0,0,608,341/crop/both/b3/b383df1777324a578069f291053ada81.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Επιδρομή του ισραηλινού στρατού στη Ραμάλα - Δεκάδες τραυματίες από σφαίρες και δακρυγόνα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x406/0,29,608,370/crop/both/cd/cd23d7c9750d41b6bc684aaf21501723.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Γάζα: Η στιγμή που το Ισραήλ χτυπά νοσοκομείο - Τουλάχιστον 20 νεκροί, ανάμεσά τους 5 δημοσιογράφοι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x347/0,5,608,346/crop/both/e2/e282b22fd0694ae4b5a7cca224e5cd5f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![CNN: Το Ισραήλ προχωρά στην κατάληψη της Γάζας με εξουθενωμένο τον στρατό - Μάχες "σώμα με σώμα" με την Χαμάς [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,41,608,382/crop/both/fa/fa676b78db93420b880b9a31b6e13d0a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ανήκουστο: Ισραηλινοί τουρίστες διέλυσαν ιστορικό πέτρινο σταυρό στην Ουαλία και έφτιαξαν το άστρο του Δαυίδ [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x371/0,14,608,355/crop/both/66/665e41efa2714b95932e62b8d1a4b4a4.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πειραιάς: Συγκέντρωση κατά της άφιξης του ισραηλινού κρουαζιερόπλοιου "Crown Iris"- Διαδηλωτές πέταξαν γιαούρτια [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,43,608,384/crop/both/40/40b8f8eb133540bc95018085d2a04ee8.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ιράν: Εκτελέστηκε πυρηνικός επιστήμονας για κατασκοπία - "Έδωσα πληροφορίες στη Μοσάντ" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x369/0,27,608,368/crop/both/f3/f35815b4475c4ed59d40c2ad747f2364.jpg?quality=60&404=default&v=2)
