Σχολείο χωρίς smartphones για έναν χρόνο: Το πρωτοποριακό πείραμα που έκανε τους μαθητές πιο κοινωνικούς

Τι συνέβη όταν απαγορεύθηκαν τα "έξυπνα" κινητά σε ένα σχολείο; Πόσες φορές την ημέρα ένας καθηγητής κάνει παρατήρηση για το κινητό; 'Ενα έξυπνο πείραμα.

Λίγο πριν τη λήξη της προηγούμενης σχολικής χρονιάς (2022-23), τον Ιούλιο, η Unesco είχε δώσει στη δημοσιότητα μια από τις σημαντικότερες εκθέσεις της, με αντικείμενο την τεχνολογία στην εκπαίδευση. Βασικό συμπέρασμα της έκθεσης αυτής ήταν ότι τα "έξυπνα κινητά” πρέπει να απαγορευθούν από όλα τα σχολεία σε όλο τον κόσμο ώστε να αντιμετωπιστεί η διάσπαση προσοχής των μαθητών, να βελτιωθούν οι επιδόσεις τους και να προστατευθούν από τον σχολικό εκφοβισμό. Η έκθεση υποστηρίζει ότι η υπερβολική χρήση κινητών τηλεφώνων συνδέεται με μειωμένες εκπαιδευτικές επιδόσεις, ενώ ο χρόνος που περνούν τα παιδιά κοιτάζοντας την οθόνη του κινητού τους έχει σοβαρές επιπτώσεις στη συναισθηματική τους σταθερότητα.

Το "ανθρωποκεντρικό όραμα" της εκπαίδευσης δεν μπορεί να υπηρετηθεί αν η πρόσωπο με πρόσωπο αλληλεπίδραση υποκατασταθεί από τις οθόνες, λέει η έκθεση του οργανισμού του ΟΗΕ που είναι επιφορτισμένος με θέματα εκπαίδευσης και πολιτισμού, και απηχεί τις απόψεις χιλιάδων εκπαιδευτικών που λένε ότι η ζωή τους στο σχολείο είναι σκέτη κόλαση καθώς δεν μπορούν να ελέγξουν την αλόγιστη χρήση κινητών. Αυτή ακριβώς την άποψη ενστερνίζονται απόλυτα σε ένα αμερικανικό σχολείο όπου έκαναν το πείραμα να γίνουν σχολείο 100% χωρίς "έξυπνα" κινητά.

Τι έδειξε το πείραμα;

Το σχολείο όπου έγινε το φιλόδοξο πείραμα με τα πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα δεν είναι ένα δημόσιο σχολείο. Είναι το ιδιωτικό οικοτροφείο Buxton στη Μασαχουσέτη, πολύ κοντά στα σύνορα δύο αμερικανικών πολιτειών, του Βερμόντ και της Νέας Υόρκης, με θέα τα βουνά της κομητείας του Μπέρκσιρ.

View this post on Instagram

A post shared by Buxton School (@buxton_school)

Στο τελείωμα της περσινής σχολικής χρονιάς, οι καθηγητές του σχολείου ήταν σε θέση να αποτιμήσουν και να βγάλουν κάποια πρώτα συμπεράσματα για το πείραμα της ολικής απαγόρευσης έξυπνων κινητών στο σχολείο. Για να πετύχει το πείραμά τους, η διεύθυνση του σχολείο δεν επέβαλε ολική στέρηση κινητού στους μαθητές αλλά τους ζήτησε να παραδώσουν τα "έξυπνα κινητά" και να τα αντικαταστήσουν με παλιάς τεχνολογίας κινητά με περιορισμένες λειτουργίες τα οποία απλώς κάνουν κλήσεις, στέλνουν γραπτά μηνύματα και δεν σηκώνουν εφαρμογές και έχουν μικρές, ασπρόμαυρες οθόνες. Στο πολύ ενδιαφέρον ρεπορτάζ της εφημερίδας Guardian παρουσιάζεται πώς υποδέχθηκαν την αλλαγή οι ίδιοι οι μαθητές: "Είναι μια διαβολική διασταύρωση iPad με Kindle", είπε ένας μαθητής αλλά, στο τέλος της χρονιάς, όλοι συμφωνούσαν ότι το σχολείο ήταν πολύ καλύτερα με τις "διαβολικές” συσκευές. Λιγότερες διακοπές την ώρα του μαθήματος εξαιτίας ήχων, περισσότερες ουσιώδεις συζητήσεις στους προαύλιους χώρους και λιγότερος χρόνος μπροστά από μία οθόνη.

Επιπλέον, μαθητές και καθηγητές συμφωνούν ότι όλοι έχουν γίνει "πολύ πιο κοινωνικοί".

Δεν αντέχουν να κάνουν την "αστυνομία των κινητών"

Καθηγητές σε δημόσια σχολεία στις ΗΠΑ περιγράφουν τις εμπειρίες μέσα στην τάξη λέγοντας ότι δεν αντέχουν να κάνουν την "αστυνομία κινητών". Αναλαμβάνοντας την αστυνόμευση των μαθητών χάνουν και οι ίδιοι ένα κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. "Αυτό είναι το χειρότερο κομμάτι της δουλειάς μας", λένε.

Έρευνα στην Αμερική έχει δείξει ότι τουλάχιστον το ένα τρίτο των εκπαιδευτικών αναγκάζεται να λέει σε μαθητές να κρύψουν τα κινητά τους πέντε με δέκα φορές ανά ώρα διδασκαλίας. Το 14,7% των εκπαιδευτικών που πήραν μέρος σε αυτή την έρευνα υποστήριξαν ότι χρειάζεται να κάνουν αυτή την παρατήρηση πάνω από 20 φορές ανά ώρα διδασκαλίας.

Σε όλο τον κόσμο, οι εκπαιδευτικοί συμφωνούν: τα κινητά στα σχολεία είναι μάστιγα. Άλλη έρευνα, στον Καναδά, έδειξε ότι το 75% των καθηγητών πιστεύει ότι η χρήση κινητών επηρεάζει αρνητικά τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των μαθητών αλλά και την ψυχική τους υγεία.

Ο Αμερικανός καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Rutgers, Άρνολντ Γκλας, που έχει ερευνήσει τον αντίκτυπο των κινητών, σχολίασε στον Guardian το πείραμα του σχολείου Buxton σημειώνοντας ότι "οι έφηβοι έχουν μεγάλη προσαρμοστικότητα" και άρα μπορούν εύκολα να αλλάξουν συνήθειες. Αυτή είναι και η μαρτυρία του Ίαν Τόμπουλακ, συμβούλου εκπαίδευσης σε λύκειο του Βερμόντ που θυμάται ότι όταν σε μια σχολική εκδρομή είχαν απαγορευτεί τα κινητά, στην αρχή οι μαθητές είχαν δείξει νευρικότητα αλλά στο τέλος της πρώτης μέρας ήταν όλοι μαζεμένοι γύρω από μια φωτιά και το απολάμβαναν,

Οι εκπαιδευτικοί του Buxton παρατήρησαν περίπου τις ίδιες συμπεριφορές από τη στέρηση των "έξυπνων κινητών": πανικός, θλίψη και τελικά αποδοχή. Έπειτα από μία σχολική χρονιά, οι ίδιοι οι μαθητές λένε ότι δεν ήταν και τόσο άσχημα. Το ίδιο λένε και τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας που αντικατέστησαν τα iPhone με παλιάς τεχνολογίας κινητά. Για τις ακαδημαϊκές επιδόσεις των μαθητών, το συγκεκριμένο σχολείο δεν έχει καταλήξει σε συμπεράσματα για την ώρα. Αυτό που παρατηρούν όμως είναι ότι "τα παιδιά κάνουν περισσότερη παρέα στους κοινόχρηστους χώρους, χασομερούν μετά το μάθημα για να κουβεντιάσουν μεταξύ τους και γενικά έχουν περισσότερες διαπροσωπικές επαφές", λένε οι υπεύθυνοι του σχολείου.

Ακόμη ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι το αυξημένο ενδιαφέρον των μαθητών για μαθήματα φωτογραφίας με παραδοσιακές φωτογραφικές μηχανές με φιλμ. Στο σχολείο αυτό, οι εγγραφές στο μάθημα φωτογραφίας τριπλασιάστηκαν. Η εξήγηση είναι απλή: τα παλιάς τεχνολογίας κινητά δεν έχουν κάμερες.

Το Buxton δεν είναι το μοναδικό σχολείο στις ΗΠΑ που εφαρμόζει μια τέτοια πολιτική απαγόρευσης "έξυπνων κινητών". Από το 2020, το Εθνικό Κέντρο Στατιστικών Ερευνών για την Εκπαίδευση έχει καταγράψει ότι πάνω από τα 2/3 των σχολείων στις ΗΠΑ θέτουν σε ισχύ περιορισμούς για τη μη εκπαιδευτική χρήση των κινητών. Η επιλογή όμως της πλήρους απαγόρευσής τους δεν αποκλείεται να συναντήσει αντιδράσεις όχι μόνο από τους μαθητές αλλά και από τους γονείς τους που θέλουν να επικοινωνούν μαζί τους μέσω εφαρμογών αλλά και τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς που λένε ότι τα παιδιά δεν πρέπει να υφίστανται απαγορεύσεις αλλά να διδάσκονται πώς να κάνουν ορθή χρήση της τεχνολογίας.

Αν τα παλιάς τεχνολογίας κινητά είναι το αντίδοτο που θα σώσει τα παιδιά από κακές επιρροές δεν είναι σαφές αν ισχύει, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του Guardian.

Δείτε στο παρακάτω βίντεο και το σχετικό ρεπορτάζ του Guardian:

Γαλλία: Αλλάζει η σχέση των παιδιών με τις οθόνες

Το μήνυμα της Unesco για την ψηφιακή τεχνολογία, τις δυνατότητες που προσφέρει και τη χρήση της στην εκπαίδευση απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους υπεύθυνους χάραξης πολιτκών και δευτερευόντως στους ίδιους τους ανήλικους χρήστες κινητών ή τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς τους. "Δεν αποτελούν όλες οι αλλαγές πρόοδο. Το γεγονός ότι κάτι μπορεί να γίνει, δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνει" καταλήγει η έκθεση στην οποία αναφερθήκαμε παραπάνω.

Σε αυτή την κατεύθυνση, η Γαλλία προχωρά στην υλοποίηση μιας κεντρικής πολιτικής για τη ρύθμιση της χρήσης συσκευών με οθόνες. Τους βασικούς άξονες αυτής της πολιτικής εξήγγειλε ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν.