Έναν “καισαροπαπισμό αλά Τούρκα” προωθεί εδώ και καιρό ο Ρατζέπ Ταγίπ Ερντογάν με την περιλάλητη συνταγματική του αναθεώρηση. Ένα νέο τουρκικό πολίτευμα που -αν επικρατήσει η άποψη του Ερντογάν στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου- μετατρέπεται αυτοστιγμεί από κοινοβουλευτικό σε προεδρικό και παρέχει στον ίδιο εξουσίες... Καίσαρος και Πάπα.
Γιατί στο -απευκταίο- σενάριο της θετικής ψήφου του εκλογικού σώματος στην αναθεώρηση, τότε αυτομάτως τίθενται σε λειτουργία μια σειρά από συνταγματικές μεταβολές, με πρώτη και καλύτερη την κατάργηση του Υπουργικού Συμβουλίου ως ξεχωριστού οργάνου, καθώς και του πρωθυπουργού.
Έτσι, πλέον η εκτελεστική εξουσία ανήκει αποκλειστικά στον πρόεδρο της Δημοκρατίας ο οποίος μπορεί να διορίζει και να παύει τους υπουργούς του κατά το δοκούν. Το ίδιο συμβαίνει και με τους αντιπροέδρους, που ο πρόεδρος διορίζει και ανακαλεί όποτε θέλει και τους αναθέτει όσες από τις αρμοδιότητές του επιθυμεί.
Θέλετε κι άλλες “πρωτοτυπίες”; Με το άρθρο 116 του συντάγματος του κ. Ερντογάν παρέχεται η δυνατότητα στον πρόεδρο να διαλύει την Εθνοσυνέλευση, ενώ έχει τη δυνατότητα έκδοσης νομοθετικών διαταγμάτων χωρίς προηγούμενη εξουσιοδότηση “για κάθε ζήτημα που σχετίζεται με την άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας”.
Και ας μην ξεχνάμε πως με την συνταγματική αυτή αναθεώρηση, η διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων ανατίθεται εξολοκλήρου στον πρόεδρο, στον οποίο επίσης ανήκουν ο καθορισμός και η εφαρμογή της πολιτικής εθνικής ασφαλείας.
Πολλοί Τούρκοι συνταγματολόγοι μάλιστα, έχουν ήδη κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου πως με την συνταγματική αναθεώρηση, ο Ερντογάν θα έχει την δυνατότητα να διορίζει τους γιους και τους γαμπρούς του ως αντιπροέδρους ή ακόμη κι ως διαδόχους του στον προεδρικό θώκο.
Προλειαίνοντας έτσι το έδαφος για την θέσπιση ενός νέου πολιτεύματος, που όμοιο του δεν γνώρισε μέχρι σήμερα ο (δημοκρατικός) κόσμος: την ελέω θεού προεδρία, που προσομοιάζει με την ελέω θεού μοναρχία -συμπτωματικά δε, στο ίδιο ακριβώς γεωγραφικό σημείο όπου ο θεσμός της ελέω θεού μοναρχίας έφτασε στο απόγειο του: το Βυζάντιο.
Η προαιώνια κόντρα κοσμικών-ισλαμιστών
Στη Ριζούντα (Ριζέ – η γενέτειρα πόλη του Ερντογάν) πριν λίγο καιρό έλαβε χώρα ένα γεγονός ενδεικτικό των “άγριων” διαθέσεων της νέας -κατά Ερντογάν- Τουρκίας: μια ομάδα πολιτών, εξαγριωμένη με την δυτικοποίηση της χώρας που επετεύχθη επί Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, προέβησαν τον περασμένο Δεκέμβριο σε μια πράξη που 15 χρόνια πριν (όταν κι ανέβηκε ο Ερντογάν στην εξουσία) θα φαινόταν αδιανόητη, κατεδαφίζοντας το άγαλμα του “Πατέρα των Τούρκων” από το κέντρο της πόλης και μεταφέροντας το σε ένα λιγότερο ευδιάκριτο σημείο, μακριά από τα σεκιουλαριστικά βλέμματα της κοσμικής Τουρκίας.
«Προσπαθούν να διαγράψουν τον Ατατούρκ από την μνήμη της Ρίζε» δήλωσε ο Ομέρ Τοπράκ, πρόεδρος του Συλλόγου για την Προώθηση της Κεμαλικής Σκέψης.
“Δόξα στον Αλλάχ, το Ριζέ απελευθερώθηκε επιτέλους”, έγραψε την αμέσως επόμενη ημέρα η ισλαμιστική εφημερίδα “Ακίτ”, εξοργίζοντας περαιτέρω τους οπαδούς του Κεμάλ.
Τη σκυτάλη πήρε κατόπιν το τούρκικο υπουργείο παιδείας που δήλωσε πως θα μειώσει τις ώρες διδασκαλίας περί της κεμαλικής Τουρκίας κι αντ' αυτού θα δώσει έμφαση στο «θρησκευτικό και εθνικιστικό» πνεύμα, κυρίως δε στην «τουρκικότητα» και το σουνιτικό Ισλάμ.
“Κι όμως το Σύνταγμα του Κεμάλ το 1924 αποδεικνύεται απείρως πιο δημοκρατικό από αυτό που αποπειράται να θεσπίσει σήμερα ο Ερντογάν”, τονίζει η αμερικάνικη εφημερίδα Washington Post. “Γιατί σε αντίθεση με την συνταγματική αναθεώρηση που προωθείται τώρα, το σύνταγμα του 1924 δεν έδινε στον πρόεδρο την απολυτή εξουσία να διαλύει το κοινοβούλιο ή να τον καθιστά αρχηγό του Στρατού”, προσθέτει.
“Είναι εκπληκτικό το πόσο εύκολο αποδείχτηκε εντέλει το έργο της κατάλυσης του δημοκρατικού πολιτεύματος”, καταλήγει με νόημα ο Σόλι Οζέλ, διεθνολόγος στο πανεπιστήμιο Καντίρ Χας της Κωνσταντινούπολης.
Το Τουρκικό Σύνταγμα στα βήματα του συριακού;
Πολλοί Τούρκοι συνταγματολόγοι έχουν επανειλημμένα επισημάνει τις ομοιότητες της τουρκικής συνταγματικής αναθεώρησης με το Συριακό Σύνταγμα που συντάχθηκε το 2012 επί Μπασάρ αλ Ασαντ: Λόγου χάρη, τα δυο συντάγματα προσομοιάζουν στο ότι αμφότεροι Ερντογάν και Ασαντ έχουν την δυνατότητα να διαλύσουν το κοινοβούλιο, να διορίσουν οι ίδιοι τους αντιπροέδρους τους, να εκδίδουν νομοθετικά διατάγματα κατά το δοκούν και χωρίς προηγούμενη εξουσιοδότηση από την Βουλή και να λειτουργούν ως διοικητές του Στρατού των χωρών τους.
“Ωστόσο, οι εξουσίες που θα έχει πλέον στα χέρια του ο Ερντογάν ξεπερνούν τις αντίστοιχες του Ασαντ: Για παράδειγμα, το τούρκικο κοινοβούλιο (σε αντίθεση με το συριακό) δεν θα διαθέτει πλέον καμιά εξουσία να ανακρίνει μέλη του υπουργικού συμβουλίου“, αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ της η αμερικάνικη εφημερίδα Washington Post.
Ένας Ερντογάν, απόλυτος κυρίαρχος του “παιχνιδιού” δηλαδή, σύμφωνα με την γαλλική Liberation.
Το χρονικό της τουρκο-ευρωπαϊκής σύγκρουσης
Το σκηνικό της ρήξης μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας ξεκίνησε μετά την ανταλλαγή επιθετικών δηλώσεων που είχαν ως αφετηρία την απαγόρευση των Ολλανδών στον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου να μιλήσει σε «προεκλογική» συγκέντρωση.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συντηρεί το κλίμα έντασης ενόψει του δημοψηφίσματος για την συνταγματική αναθεώρηση που θα του χαρίσει υπερεξουσίες και έφτασε στο σημείο να κατηγορήσει τη γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ ότι ...υποστηρίζει τρομοκράτες.
Παράλληλα, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του εγκαλεί την ΕΕ για τον τρόπο που εφαρμόζει τις δημοκρατικές αξίες και τις ατομικές ελευθερίες και ότι οι εκκλήσεις για ηρεμία δεν έχουν καμία αξία για την Αγκυρα. Η Άγκυρα ανακοίνωσε χθες ότι αναστέλλει τις διπλωματικές σχέσεις υψηλού επιπέδου με τη Χάγη.
«Η ΕΕ πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η ανακοίνωση διαπνέεται από εξτρεμισμό, ξενοφοβία και αντιτουρκικά συναισθήματα, γιατί το κάλεσμα να απέχουν από υπερβολικές δηλώσεις και πράξεις γίνεται μόνο προς την Τουρκία, και όχι προς τις χώρες που προκάλεσαν την κατάσταση αυτή, παραβιάζοντας διπλωματικές συνθήκες και τον διεθνή νόμο», αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ και συνεχίζει:
«Η ΕΕ, για ακόμα μία φορά, ενήργησε κάθε άλλο παρά αντικειμενικά και χωρίς να εξετάσει ενδελεχώς τις πτυχές του θέματος, όπως και στα ζητήματα που προέκυψαν μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου και τις επιθέσεις του PKK, που βρίσκεται στην λίστα τρομοκρατικών οργανώσεων της ΕΕ», συνεχίζει στο ίδιο ύφος η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ.
«Η προστατευτική στάση της ΕΕ, που κρύβεται πίσω από την αλληλεγγύη των κρατών - μελών, παίρνει το μέρος της Ολλανδίας, που ξεκάθαρα παραβίασε τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ευρωπαϊκές αξίες», αναφέρεται ακόμα, ενώ η ανακοίνωση καταλήγει: «Για όλους αυτούς τους λόγους, η κοντόφθαλμη ανακοίνωση της ΕΕ δεν έχει καμία αξία για εμάς».
Στο μεταξύ, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Anadolu, ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας δήλωσε πως η χώρα του θα πρέπει να επανεξετάσει μέρος της συμφωνίας της με τις Βρυξέλλες για το μεταναστευτικό.
Οργή ολλανδού πρωθυπουργού
«Το βρίσκω πολύ περίεργο που η Τουρκία επιβάλει κυρώσεις, όταν η Ολλανδία έχει κάθε λόγο να είναι πολύ πολύ θυμωμένη» ήταν η πρώτη αντίδραση του Ολλανδού πρωθυπουργού μετά την απόφαση της Άγκυρας να απαγορεύσει την επιστροφή του Ολλανδού πρέσβη στην Τουρκία και να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις στο ανώτατο επίπεδο.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός έκανε λόγο για ανάρμοστες κυρώσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν σειρά διπλωματικών μέτρων, αλλά όχι οικονομικά μέτρα. «Συνεχίζω να βρίσκω παράξενο ότι στην Τουρκία κάνουν λόγο για κυρώσεις όταν βλέπουμε ότι εμείς είμαστε αυτοί που έχουμε λόγους για να είμαστε πολύ οργισμένοι με όσα συνέβησαν το σαββατοκύριακο», τόνισε ο Ρούτε.
Η Μέρκελ δεν παίζει το παιχνίδι του Ερντογάν
Σημειώνεται ότι για πρώτη φορά ο τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε προσωπικά την Άγκελα Μέρκελ για υπόθαλψη τρομοκρατών του PKK. Δεν παρασύρομαι στο παιχνίδι σας, διεμήνυσε μέσω του εκπροσώπου της.
Κάθε αίσθηση ορίου έχασε και πάλι χθες το βράδυ ο τούρκος πρόεδρος μιλώντας σε συνέντευξή του στο τουρκικό δίκτυο Α Haber που μεταδόθηκε ζωντανά. Αφού προανήγγειλε σοβαρές διπλωματικές κυρώσεις κατά της Ολλανδίας και προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταγγέλλοντας τη στάση της ολλανδικής κυβέρνησης σε βάρος δύο υπουργών της κυβέρνησής του που θέλησαν να κάνουν προεκλογική εκστρατεία στην ευρωπαϊκή χώρα, στο στόχαστρο έβαλε και την ίδια την καγκελάριο Μέρκελ.
«Εμφανώς εσφαλμένες»
Ο Ταγίπ Ερντογάν την κατηγόρησε ότι στηρίζει την τρομοκρατία. «Αγαπητή κ. Μέρκελ, γιατί κρύβετε τρομοκράτες στη χώρα σας… γιατί δεν κάνετε κάτι;» είπε χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια επέρριψε ευθύνες στις γερμανικές αρχές για το ότι δεν αντιδρούν, όπως ισχυρίστηκε, στις πληροφορίες από την Τουρκία για υπόπτους τέλεσης τρομοκρατικών πράξεων και συνέχισε: «Κυρία Μέρκελ, στηρίζετε τρομοκράτες». Ο τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε ονομαστικά στο ΡΚΚ λέγοντας ότι η Γερμανία δεν αντιμετωπίζει με αρκούντως αποφασιστικά την οργάνωση παρά το ότι την έχει απαγορεύσει. Στο Βερολίνο ο κυβερνητικό εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ χαρακτήρισε τις αιτιάσεις Ερντογάν «εμφανώς εσφαλμένες» και πρόσθεσε ότι «η καγκελάριος δεν έχει την πρόθεση να συμμετάσχει σε αγώνα δρόμου προκλήσεων».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Γερμανία έχει απαγορεύσει το PKK από το 1993, ενώ από τις αρχές του μήνα επέκτεινε την απαγόρευση και σε πλακάτ με τη φωτογραφία του αρχηγού του Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Το Κέντρο Ενημέρωσης των Κούρδων ερμήνευσε τη κίνηση ως απόδειξη ότι, παρά τις τελευταίες εντάσεις, η συνεργασία ανάμεσα στο Βερολίνο και την Άγκυρα παραμένει στενή. Αλλά και ο πρόεδρος του κόμματος των Πρασίνων Τζεμ Έτσντεμιρ αποκάλεσε ύποπτη τη χρονική συγκυρία της νέας απαγόρευσης.
Οργή Βερολίνου για την υπόθεση Γιουτζέλ
Ο τούρκος πρόεδρος όμως ήταν ασυγκράτητος κατά την χθεσινή τηλεοπτική συνέντευξη. Χαρακτήρισε «πράκτορα και τρομοκράτη» τον Ντενίζ Γιουτζέλ, τον δημοσιογράφο της εφημερίδας Die Welt με την διπλή υπηκοότητα, ο οποίος βρίσκεται επί δύο εβδομάδες προφυλακισμένος με την κατηγορία της συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση και της παράνομης χρήσης προσωπικών δεδομένων. «Η Μέρκελ κινητοποιείται για τον λεγόμενο δημοσιογράφο αλλά τα δικαστήρια θα αποφασίσουν» είπε ο Ερντογάν κατηγορώντας την καγκελάριο ότι παραπέμπει στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης μόνο όταν πρόκειται για περιπτώσεις στη Γερμανία, αλλά από την άλλη πλευρά δεν σέβεται την τουρκική δικαιοσύνη.
Η γερμανική κυβέρνηση είναι έντονα δυσαρεστημένη με την υπόθεση Γουτζέλ. Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Μάρτιν Σέφερ υπενθύμισε ότι ο τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ υποσχέθηκε στην καγκελάριο ότι ο δημοσιογράφος θα τύχει προξενικής συνδρομής, αλλά «μέχρι χθες το βράδυ δεν μπόρεσε να τον επισκεφθεί κανείς γερμανός προξενικός υπάλληλος. Είναι εξοργιστικό». Ο εκπρόσωπος έκανε σαφές ότι η γερμανική κυβέρνηση περιμένει από την τουρκική να τηρήσει την υπόσχεσή της. Παράλληλα ο εκπρόσωπος της καγκελαρίας Στέφεν Ζάιμπερτ πρόσθεσε τέλος ότι το θέμα της προξενικής συνδρομής επαναφέρει συνεχώς η γερμανική κυβέρνηση σε συζητήσεις της με την τουρκική πλευρά.
Mε πληροφορίες από: Deutsche Welle, Dpa, afp, reuters, AΠΕ/ΜΠΕ.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Συναγερμός σε λιμάνι της Οδησσού: Ρωσικό drone χτύπησε τουρκικό τάνκερ με χιλιάδες τόνους υγραερίου [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/767x430/cu608x405/0,75,608,316/crop/both/f8/f88da3bc62ef4119a52cc66eeeee1c9d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Πολυτεχνείο: Η κόρη της Φώφης Γεννηματά στην κορυφή της πορείας με την αιματοβαμμένη σημαία [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x342/56,34,523,296/crop/both/b8/b83c7ae510714c14b489d6485e5aab1f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τουρκική πρόκληση στην Κύπρο: F-16 έφτασαν μέχρι τη "Νεκρή Ζώνη" - Πανηγυρισμοί στην Άγκυρα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/78/78157cd00baa4ef2a12f74a0523b3a0f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τούρκοι αναλυτές για συντριβή C-130: Εξετάζονται σενάρια πλήγματος από πύραυλο και δολιοφθορά [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x379/0,31,608,372/crop/both/bc/bcbd420e530241f9b13adf2279c22629.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συντριβή τουρκικού C-130 στα σύνορα Γεωργίας - Αζερμπαϊτζάν: Νεκροί και οι 20 επιβαίνοντες [εικόνες, βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x326/0,20,608,261/crop/both/a6/a61a88571e7a472aab79561cfd1e0811.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τραγωδία στην Τουρκία: Εξι νεκροί από φωτιά σε αποθήκη αρωματοποιίας [Βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/21/217e9c5c019449738bf1aaa88f64a03e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σεισμός στην Τουρκία: Κατέρρευσαν κτίρια μετά τα 6,1 Ρίχτερ - Αισθητή η δόνηση και σε νησιά του βορείου Αιγαίου [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x315/0,45,608,286/crop/both/ae/aed7513df8c04dd9bebaeec1e1bd2277.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Απίστευτες εικόνες στην Τουρκία: Διέκοψαν το κεντρικό δελτίο αντιπολιτευόμενου καναλιού - Συνελήφθη ο ιδιοκτήτης [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu502x281/0,0,501,281/crop/both/b2/b23d046ed368468e8fd93195931b189d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αγαθονήσι: "Τουρκική ακταιωρός με επικίνδυνους ελιγμούς προσπάθησε να μας βουλιάξει" - [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/8d/8d939ddf8c2747258b41d52ba25ab2c9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ο Έρντογάν "μάλωσε" την Μελόνι: "Πρέπει να κόψεις το κάπνισμα" - "Δεν θέλω να σκοτώσω κανέναν" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x398/185,39,608,276/crop/both/65/65b8ebf4bc56420bb75829957f4e1e08.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ένταση στα Βαλκάνια: Τουρκικά drones καμικάζι έφτασαν στο Κόσοβο - Οργή από την Σερβία [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x405/0,45,608,386/crop/both/61/61f1d5e61a67479dbea3bddbd1c42613.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σάλος με Τούρκο δημοσιογράφο και τα σενάρια διαδοχής Ερντογάν: "Πήραμε τα α@@@ μας από τον Τραμπ" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/0,4,602,342/crop/both/4a/4ae6aa325776444cac7509a93425883f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
