Στη σκιά των δικαιολογημένων ανησυχιών για το μέλλον της συμφωνίας Ε.Ε - Τουρκίας για το προσφυγικό συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη Τσίπρας και Ερντογάν.
Η Αγκυρα ασκεί νέες πιέσεις για «ευκολίες» και «ανταλλάγματα» στην ενταξιακή διαδικασία, οι Βρυξέλλες δεν φαίνονται διατεθειμένες να κάνουν υποχωρήσεις σε ότι αφορά το θέμα της βίζας -με την Α. Μέρκελ να διαμηνύει ότι η άρση των ταξιδιωτικών βεβαιώσεων προϋποθέτει την πλήρωση όλων των όρων από την Τουρκία- και η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι στη μέση ευελπιστώντας να παραμείνουν σε ισχύ τα συμφωνηθέντα ώστε να μην αρχίσουν πάλι οι ροές προσφύγων και μεταναστών προς τα νησιά.
Τι συζήτησαν Τσίπρας-Ερντογάν
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας εξέφρασε στον τούρκο πρόεδρο την ικανοποίησή του για την υλοποίηση της συμφωνίας για το προσφυγικό και επεσήμανε ότι έχουν ελαττωθεί οι ροές των προσφύγων και έχουν αντιμετωπιστεί αρκετά οι διακινητές. Αναφερόμενος στην συμβολή του ΝΑΤΟ την χαρακτήρισε καθοριστική αλλά όπως είπε υπάρχουν ακόμη κάποια προβλήματα που «πρέπει και μπορούμε να αντιμετωπίσουμε». Οι δύο άνδρες -σύμφωνα με ελληνικές πηγές- συμφώνησαν ότι θα πρέπει να μην υπάρχουν αφορμές για εντάσεις στο Αιγαίο.
Στην συνάντηση τέθηκαν, επιπλέον, θέματα ελληνοτουρκικής συνεργασίας, σε διάφορους τομείς, στο πλαίσιο της συζήτησης που είχε ανοίξει κατά την πραγματοποίηση του πρόσφατου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας στην Σμύρνη, τον περασμένο Μάρτιο. Μεταξύ των θεμάτων που συζήτησαν ήταν για τα ενεργειακά, αλλά και για τον τομέα του τουρισμού και των μεταφορών (μεταξύ άλλων, σύνδεση Κωνσταντινούπολης - Θεσσαλονίκης, απευθείας σύνδεση Σμύρνης - Αθήνας, σύνδεση Άγκυρας - Αθήνας).
Οι Αλέξης Τσίπρας και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συζήτησαν επίσης το Κυπριακό, εκφράζοντας την υποστήριξη τους στις συνομιλίες των Νίκου Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί για την επίλυση του πολιτικού προβλήματος.
Σημειώνεται ότι μεθαύριο Τετάρτη οι Αλέξης Τσίπρας και Νίκος Αναστασιάδης θα έχουν συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο Έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να ενημερώσει τον Κύπριο πρόεδρο για την συνάντηση του με τον Τούρκο πρόεδρο.
Μέρκελ: Ξεχάστε τη βίζα εάν δεν εκπληρωθούν οι όροι
Νωρίτερα, νέο μήνυμα προς την Άγκυρα και τον Ερντογάν έστειλε η γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, από την Κωνσταντινούπολη όπου βρίσκεται για την Παγκόσμια Ανθρωπιστική Σύνοδο του ΟΗΕ στην Κωνσταντινούπολη.
«Η Τουρκία πρέπει να εκπληρώσει όλους τους όρους για να προχωρήσει η διαδικασία άρσης της βίζας από τους Ευρωπαίους», τόνισε η γερμανίδα καγκελάριος.
«Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να συνεχίσουμε τη συζήτηση, διότι (...) ως την 1η Ιουλίου μερικά πράγματα δεν προβλέπεται να έχουν τεθεί σε εφαρμογή, όπως η εξαίρεση (των Τούρκων) από τη βίζα, καθώς οι όροι δεν έχουν ακόμη εκπληρωθεί», είπε η Μέρκελ στην Κωνσταντινούπολη.
Η κ.Μέρκελ δήλωσε ακόμη πως εξέφρασε την ανησυχία της στις συνομιλίες που είχε με τον πρόεδρο της Τουρκίας για την απόφαση που έλαβε την περασμένη εβδομάδα η τουρκική Εθνοσυνέλευση να άρει την ασυλία ορισμένων βουλευτών. «Το κατέστησα σαφές στη συζήτηση σήμερα ότι επίσης θεωρώ ότι χρειαζόμαστε ένα ανεξάρτητο δικαστικό σύστημα, χρειαζόμαστε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και χρειαζόμαστε ένα ισχυρό κοινοβούλιο» στην Τουρκία, ανέφερε η Μέρκελ αμέσως μετά τη συνάντησή της με τον πρόεδρο Ερντογάν.
Die Welt: Χάος στην Ελλάδα αν η Τουρκία σταματήσει τους ελέγχους
Ένα ζοφερό τοπίο στην Ελλάδα περιγράφει η γερμανική εφημερίδα Die Welt σε δημοσίευμά της αν η Toυρκία υλοποιήσει την απειλή της και διακόψει τους ελέγχους των προσφυγικών ροών. Την ίδια στιγμή σύμβουλος του Ερντογάν τονίζει ότι υπάρχει πιθανότητα η Τουρκία να αθετήσει τις συμφωνίες της με την ΕΕ, ανάμεσα στις οποίες και αυτή που σχετίζεται με την Ελλάδα και το προσφυγικό.
Με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Διάσκεψη στην Κωνσταντινούπολη και την συνάντηση Μερκέλ-Ερντογάν για το προσφυγικό, η εφημερίδα επισημαίνει ότι «σε περίπτωση που η Τουρκία κάνει πράξη την απειλή της και σταματήσει τους ελέγχους των προσφυγικών ροών, τότε οι αριθμοί των προσφύγων ενδέχεται να φθάσουν και πάλι τα επίπεδα του περασμένου φθινοπώρου.
Όπως τονίζεται στο δημοσίευμα, «καθώς τα Σκόπια κρατούν κλειστά τα σύνορά τους, οι πρόσφυγες δεν θα μπορέσουν να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς τη Γερμανία. Το τίμημα για την ΕΕ θα ήταν ένα χάος στην Ελλάδα. Παράλληλα η καγκελάριος αναμένεται να εκφράσει τη δυσαρέσκειά της στoν Ταγίπ Ερντογάν για την άρση της βουλευτικής ασυλίας από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Ζητούμενο όμως θα ήταν μια σκληρή στάση. Όμως η ανησυχία για το μέλλον της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας στο προσφυγικό θα σταθεί εμπόδιο σε μια έντονη αντίδραση».
Νέες τουρκικές απειλές από τον σύμβουλο του Ερντογάν
Την ίδια στιγμή, η Τουρκία προχωράει σε νέες απειλές με δηλώσεις του συμβούλου του Ερντογάν Γιγίτ Μπουλούτ στην τουρκική τηλεόραση.
Ο Μπολούτ τόνισε ότι η Τουρκία μπορεί να αναστείλει όλες τις συμφωνίες της με την Ευρωπαϊκή Ένωση, περιλαμβανομένης και της τελωνειακής ένωσης, εάν η ΕΕ συνεχίσει να εφαρμόζει «δύο μέτρα και δύο σταθμά» στις συνομιλίες της με την Άγκυρα.
Η συμφωνία που πέρασε χωρίς υπογραφές
Στις 18 του περασμένου Μαρτίου, η Ευρωπαϊκή Ενωση και η Τουρκία κατέληξαν σε μια συμφωνία για τον έλεγχο των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη, με αντάλλαγμα το άνοιγμα συγκεκριμένων κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας για την Τουρκία, αλλά και την άρση του καθεστώτος βίζας για τους τούρκους πολίτες, το αργότερο έως το τέλος Ιουνίου.
Οσο κι αν ακούγεται παράδοξο, αυτή η συμφωνία δεν φέρει την υπογραφή κανενός εκ των ηγετών της Ευρώπης ή της Τουρκίας.
Κι αυτό διότι αφενός για διπλωματικούς και πολιτικούς λόγους κανείς δεν ήταν σε θέση να προβεί σε μια τόσο βαριά δέσμευση, αφετέρου καθώς έπρεπε να παρακαμφθούν οι χρονοβόρες και... επικίνδυνες για αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, κοινοβουλευτικές διαδικασίες έγκρισης της συμφωνίας.
Γι' αυτό άλλωστε το κείμενο που είχε δοθεί στη δημοσιότητα φέρει τον τίτλο «Ανακοίνωση Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας, 18 Μαρτίου 2016».
Η «συμφωνία» προβλέπει ότι η Τουρκία θα έπρεπε να εκπληρώσει 72 κριτήρια, προκειμένου να αρθούν οι περιορισμοί στα ταξίδια τουρκων πολιτών στις χώρες της Ενωσης. Ενα από αυτά τα κριτήρια ήταν να υπάρξουν αλλαγές στους αντιτρομοκρατικούς νόμους που ισχύουν στην Τουρκία.
Το «ξήλωμα» του Νταβούτογλου
Από τις 18 Μαρτίου, πολλά έχουν αλλάξει. Σε τέτοιο σημείο μάλιστα που να θεωρείται πολύ πιθανό, ένα μέρος της συμφωνίας να μείνει στο χαρτί, ή – ακόμη χειρότερα – να ανασταλεί η εφαρμογή της.
Από τουρκικής πλευράς, τη συμφωνία διαπραγματεύτηκε ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος σήμερα δεν είναι εκεί για να την εφαρμόσει. Μετά από μια έντονη παρασκηνιακή σύγκρουση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο Νταβούτογλου παρέδωσε τα «κλειδιά» του κόμματος και της κυβέρνησης στον νέο εκλεκτό του τούρκου προέδρου, τον Μπιναλί Γιλντιρίμ. Πολλά δεν έχουν γίνει γνωστά γι αυτήν την σύγκρουση, όλοι όμως οι αναλυτές, στην Τουρκία και το εξωτερικό, συμφωνούν ότι η συμφωνία με την Ε.Ε. για τους πρόσφυγες ήταν η αιτία της ρήξης.
Αλλωστε αυτό δεν άργησε να επιβεβαιωθεί και από τα γεγονότα. Ο Ερντογάν ανέλαβε να αντιπαρατεθεί με την Ε.Ε. και μάλιστα σε αλλεπάλληλους δημόσιους μονολόγους, λέγοντας ότι τα εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας δεν τις επιτρέπουν να αλλάξει τον σκληρό αντιτρομοκρατικό νόμο. Ο τούρκος πρόεδρος όμως δεν στάθηκε μόνο εκεί. Επιτέθηκε στην Ε.Ε. κατηγορώντας την ότι ανέχεται ή και υποθάλπει κούρδους τρομοκράτες του Πε Κα Κα στις Βρυξέλλες και μέσα από συνεντεύξεις πολλών συνεργατών του απείλησε ότι θα σταματήσει να εφαρμόζει τη συμφωνία γεμίζοντας την Ευρώπη με πρόσφυγες.
Η Ευρώπη θεωρεί ότι το ζήτημα της αλλαγής του τουρκικού αντιτρομοκρατικού νόμου είναι το υπ' αριθμόν 1 προαπαιτούμενο
Από την άλλη, η Ευρώπη θεωρεί ότι το ζήτημα της αλλαγής του τουρκικού αντιτρομοκρατικού νόμου είναι το υπ' αριθμόν 1 προαπαιτούμενο για την άρση των περιορισμών βίζας στους Τούρκους πολίτες και προειδοποιεί την Αγκυρα ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσει. Οπως τονίζουν πολλοί δυτικοί παρατηρητές, ο αντιτρομοκρατικός νόμος είναι έτσι δομημένος που να χρησιμοποιείται από τον Ερντογάν για να εξοντώνει τους πολιτικούς αντιπάλους του και να φιμώνει τον αντιπολιτευόμενο τύπο.
Το βέτο της Ευρωβουλής
Το ΄μεγαλύτερο βάρος της αντιπαράθεσης με την Τουρκία έχει αναλάβει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο πρόεδρος του σώματος Μάρτιν Σουλτς έχει «παγώσει» την έγκριση της απελευθέρωσης του καθεστώτος βίζας, απαιτώντας να εφαρμόσει η Τουρκία όλους τους όρους της συμφωνίας του Μαρτίου.
Οπως δήλωσε ο ίδιος ο Σουλτς στις αρχές Μαΐου, δεν προώθησε στον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ το σχέδιο για την απελευθέρωση της βίζας: «Το άφησα στο γραφείο μου γιατί οι βασικές προϋποθέσεις για τη συμφωνία μεταξύ Ευρωκοινοβουλίου και Κομισιόν ήταν ότι θα πάρουμε το σχέδιο για την απελευθέρωση εάν η Τουρκία πληροί όλες τις προϋποθέσεις και αυτό δεν το έχει κάνει ξεκάθαρα», είπε ο πρόεδρος της Ευρωβουλής.
Ποια σημεία της συμφωνίας εφαρμόζει η Τουρκία
Ελάχιστες ήταν οι μετεγκαταστάσεις που πραγματοποιήθηκαν από τα μέσα Απριλίου σε Ευρωπαϊκές χώρες
Ομως η Τουρκία έχει προχωρήσει στην πλήρη εφαρμογή ενός πολύ σημαντικού όρου αυτής της συμφωνίας, αφήνοντας την Ευρωπαϊκή Ενωση διεθνώς εκτεθειμένη. Η Αγκυρα έως σήμερα έχει καταφέρει να σταματήσει τις ροές μεταναστών από τα παράλια του Αιγαίου προς τα Ελληνικά νησιά, όπως ακριβώς προβλεπόταν στη συμφωνία. Από την άλλη πλευρά όμως η Ε.Ε. δεν έχει ανταποκριθεί πλήρως στην υποχρέωσή της να παίρνει από την Τουρκία πρόσφυγες που ζητούν άσυλο στην Ευρώπη.
Η ίδια η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της την Πέμπτη αποκαλύπτει ότι ήσαν ελάχιστες οι μετεγκαταστάσεις που πραγματοποιήθηκαν από τα μέσα Απριλίου.
Η πρόοδος στο θέμα ήταν αποκαρδιωτική, καθώς από τον στόχο των 20.000 ατόμων που έπρεπε να μετεγκατασταθούν μέχρι τα μέσα Μαΐου από την Ελλάδα και την Ιταλία μόνο 1.500 άτομα κατάφεραν να μεταφερθούν σε άλλο κράτος-μέλος. Ως αιτίες η Κομισιόν αναφέρει της γραφειοκρατικές διαδικασίες για την παροχή ασύλου αλλά με έμμεσο τρόπο «καρφώνει» ορισμένες χώρες, χωρίς όμως να τις κατονομάζει, καλώντας τις να αναπτύξουν πιο ενεργό ρόλο όσον αφορά στη μετεγκατάσταση και τις δεσμεύσεις τους.
Από το «win - win» στην ένταση
Αν η Ευρωτουρκική συμφωνία οδηγηθεί τελικά σε κατάρρευση, όχι μόνο υπάρχει ορατός ο κίνδυνος η Τουρκία να πραγματοποιήσει τις απειλές της αφήνοντας ελεύθερους τους πρόσφυγες να κατευθυνθούν προς την Ευρώπη, αλλά και αναμένεται να κλιμακωθούν οι πολιτικές εντάσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία έχει χωριστεί στο στρατόπεδο των ξενοφοβικών και το στρατόπεδο των χωρών που θέλουν να φιλοξενήσουν μεγάλους αριθμούς προσφύγων.
Η κλιμάκωση της έντασης αυτής θα έχει πολλά θύματα με πρώτο την ουσιαστική κατάρρευση του βασικού πυλώνα του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος, της ελεύθερης διακίνησης πολιτών, δηλαδή τη συνθήκη Σένγκεν.
Κι έτσι, η Ευρωτουρκική συμφωνία που παρουσιάστηκε ως μια win – win διευθέτηση, κινδυνεύει να καταλήξει σε ένα δίλημμα σαν το «εμπρός γκρεμός και πίσω ρέμα».
«Η ελληνοτουρκική συνεργασία στη βάση της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας είναι πολύ καλή και προσβλέπουμε στην περαιτέρω ενίσχυσή της», είπε ο Αλέξης Τσίπρας, σε ομιλία του σε Στρογγυλή Τράπεζα στην Παγκόσμια Ανθρωπιστική Σύνοδο του ΟΗΕ, λίγες ώρες πριν από τη διμερή συνάντηση που θα έχει με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Συμπλήρωσε δε ότι «σχετική πρόοδος θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα καλής πρακτικής για το πώς αντιμετωπίζουμε προκλήσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα».
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Τραγωδία στην Τουρκία: Εξι νεκροί από φωτιά σε αποθήκη αρωματοποιίας [Βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/767x430/crop/both/21/217e9c5c019449738bf1aaa88f64a03e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Απίθανο γκολ: Καταπληκτικό ανάποδο ψαλίδι μέσα σε χιονοθύελλα στον τελικό πρωταθλήματος του Καναδά [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x323/8,0,584,323/crop/both/5f/5f4a1cff04b741eeb552404fa3950cec.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σκληρή κόντρα Καιρίδη - Καραμέρου για τον Τσίπρα: "Έχω σεβασμό στα πολιτικά πτώματα" – "Ντροπή σας" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x325/16,0,595,325/crop/both/92/92451f959b8e4c7cb8ed02d6b6d153cf.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Βορίζια: Με αλεξίσφαιρα γιλέκα οι δύο Καργάκηδες - Προφυλακιστέοι κρίθηκαν μετά την απολογία τους [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x328/0,47,597,283/crop/both/79/79b2a1f958af4ffbae42266a2ef23701.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Απίστευτο σκηνικό στην Εύβοια: Νεαροί έκλεισαν την Εθνική Οδό για να κάνουν... κόντρες [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x480/0,88,608,429/crop/both/01/01ef2a15df974f34a4c21bb6f213b796.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τραγωδία στην Κορινθία: Ένας νεκρός και δύο σοβαρά τραυματίες σε τροχαίο κοντά στον Κουταλά [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x279/34,0,531,279/crop/both/c4/c4993b255f8445398823a90504c1d64c.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σεισμός στην Τουρκία: Κατέρρευσαν κτίρια μετά τα 6,1 Ρίχτερ - Αισθητή η δόνηση και σε νησιά του βορείου Αιγαίου [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x315/0,45,608,286/crop/both/ae/aed7513df8c04dd9bebaeec1e1bd2277.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Απίστευτες εικόνες στην Τουρκία: Διέκοψαν το κεντρικό δελτίο αντιπολιτευόμενου καναλιού - Συνελήφθη ο ιδιοκτήτης [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu502x281/0,0,501,281/crop/both/b2/b23d046ed368468e8fd93195931b189d.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αγαθονήσι: "Τουρκική ακταιωρός με επικίνδυνους ελιγμούς προσπάθησε να μας βουλιάξει" - [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/8d/8d939ddf8c2747258b41d52ba25ab2c9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Βραζιλία: 5 νεκροί και 130 τραυματίες από ανεμοστρόβιλο - Άνεμοι 250 χλμ. την ώρα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu562x329/0,6,562,321/crop/both/e5/e56370ab9ec74ecb80be27c5e4f6ee51.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τραγωδία στην Τουρκία: Εξι νεκροί από φωτιά σε αποθήκη αρωματοποιίας [Βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/21/217e9c5c019449738bf1aaa88f64a03e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Παρολίγον τραγωδία στη Βραζιλία: Άνδρας προκάλεσε πυρκαγιά σε βενζινάδικο ανάβοντας τσιγάρο [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu455x247/7,0,447,247/crop/both/7d/7dcd792d106f443c9366f30f76b19001.jpg?quality=60&404=default&v=2)
