Η πρόταση των Ηνωμένων Πολιτειών για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα περιλαμβάνει ένα σχέδιο 21 σημείων, το οποίο αποσκοπεί στην αποκατάσταση της ειρήνης και τη δημιουργία προϋποθέσεων για ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος, αναφέρουν σε αποκλειστικό δημοσίευμά τους οι Times of Israel.
Το σχέδιο, που συντάχθηκε κυρίως από τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, αποτελεί σημαντική παρέμβαση στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα και αναμένεται να υποβληθεί σε βελτιώσεις τις επόμενες ημέρες, ενώ η εφαρμογή του θα απαιτήσει περαιτέρω διαπραγματεύσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών.
Σύμφωνα με αντίγραφο που περιήλθε στην κατοχή του ισραηλινού ΜΜΕ, οι ΗΠΑ ενθαρρύνουν τους Παλαιστίνιους να παραμείνουν στη Λωρίδα και προτείνουν ένα μονοπάτι προς πολιτική και οικονομική σταθερότητα. Το έγγραφο κοινοποιήθηκε σε αραβικές και μουσουλμανικές χώρες στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και περιλαμβάνει βασικές ρήτρες, όπως την απελευθέρωση όλων των ομήρων και την απομάκρυνση της Χαμάς από την εξουσία.
Σύμφωνα με τα 21 σημεία, η Γάζα θα γίνει αποριζοσπαστικοποιημένη ζώνη, ενώ η ανασυγκρότηση θα υπηρετεί τους κατοίκους της. Ο τερματισμός των εχθροπραξιών θα πραγματοποιηθεί αμέσως μετά την αποδοχή της πρότασης, με επιστροφή όλων των ομήρων εντός 48 ωρών.
Ακολουθεί απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων και παροχή αμνηστίας ή ασφαλούς διέλευσης για μέλη της Χαμάς. Η ανθρωπιστική βοήθεια θα εισρεύσει χωρίς παρεμβάσεις, υπό την εποπτεία διεθνών οργανισμών.
Η προσωρινή κυβέρνηση τεχνοκρατών θα διοικεί τη Γάζα, υπό διεθνή εποπτεία για τη χρηματοδότηση και ανασυγκρότηση, ενώ θα εκπονηθεί ολοκληρωμένο οικονομικό σχέδιο και θα δημιουργηθεί οικονομική ζώνη για επενδύσεις και θέσεις εργασίας.
Οι κάτοικοι θα ενθαρρυνθούν να παραμείνουν και θα διασφαλιστεί η δυνατότητα επιστροφής για όσους φύγουν. Η Χαμάς θα αποκλειστεί από τη διακυβέρνηση και θα διακοπεί η στρατιωτική υποδομή της, με εγγυήσεις ασφάλειας από περιφερειακούς εταίρους και διεθνή δύναμη σταθεροποίησης υπό τις ΗΠΑ.
Το Ισραήλ δεν θα καταλάβει τη Γάζα και οι Αμυντικές του Δυνάμεις θα αποχωρήσουν σταδιακά, ενώ οι περιοχές απαλλαγμένες από τρομοκρατία θα ελεγχθούν ακόμη και χωρίς συμφωνία της Χαμάς.
Αξιοσημείωτη όπως σημειώνει η ισραηλινή εφημερίδα είναι η μεταστροφή των ΗΠΑ στο ζήτημα της παραμονής των Παλαιστινίων στον τόπο τους. Υπενθυμίζεται πως ο Τραμπ είχε σοκάρει τον πλανήτη με το σχέδιό του για τη μετατροπή της Γάζας σε "Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής", που προέβλεπε και τη μετεγκατάσταση όλου του πληθυσμού, που είναι περίπου 2 εκατ. Παλαιστίνιοι, σε άλλες χώρες.
Ποια είναι τα 21 σημεία;
1. Η Γάζα θα είναι μια αποριζοσπαστικοποιημένη, απαλλαγμένη από την τρομοκρατία ζώνη που δεν θα αποτελεί απειλή για τους γείτονές της.
2. Η Γάζα θα ανακατασκευαστεί προς όφελος του λαού της.
3. Εάν και οι δύο πλευρές συμφωνήσουν με την πρόταση, ο πόλεμος θα τερματιστεί αμέσως, με τις ισραηλινές δυνάμεις να σταματούν όλες τις επιχειρήσεις και να αποσύρονται σταδιακά από τη Λωρίδα.
4. Εντός 48 ωρών από την δημόσια αποδοχή της συμφωνίας από το Ισραήλ, όλοι οι ζωντανοί και οι νεκροί όμηροι θα επιστραφούν.
5. Μόλις επιστραφούν οι όμηροι, το Ισραήλ θα απελευθερώσει αρκετές εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους ασφαλείας που εκτίουν ποινές ισόβιας κάθειρξης και πάνω από 1.000 κατοίκους της Γάζας που έχουν συλληφθεί από την έναρξη του πολέμου, μαζί με τις σορούς αρκετών εκατοντάδων Παλαιστινίων.
6. Μόλις επιστραφούν οι όμηροι, στα μέλη της Χαμάς που δεσμεύονται για ειρηνική συνύπαρξη θα χορηγηθεί αμνηστία, ενώ στα μέλη που επιθυμούν να εγκαταλείψουν τη Λωρίδα θα χορηγηθεί ασφαλής διέλευση στις χώρες υποδοχής.
7. Μόλις επιτευχθεί αυτή η συμφωνία, η βοήθεια θα εισρεύσει στη Λωρίδα της Γάζας με ρυθμούς όχι χαμηλότερους από τους δείκτες αναφοράς που καθορίστηκαν στη συμφωνία ομήρων του Ιανουαρίου 2025, η οποία περιελάμβανε 600 φορτηγά βοήθειας ημερησίως, μαζί με την αποκατάσταση κρίσιμων υποδομών και την είσοδο εξοπλισμού για την απομάκρυνση ερειπίων.
8. Η βοήθεια θα διανεμηθεί — χωρίς παρέμβαση από καμία πλευρά — από τα Ηνωμένα Έθνη και την Ερυθρά Ημισέληνο, μαζί με άλλους διεθνείς οργανισμούς που δεν συνδέονται ούτε με το Ισραήλ ούτε με τη Χαμάς.
Το κείμενο αυτής της ρήτρας φαίνεται σκόπιμα ασαφές και φαινομενικά αφήνει ένα άνοιγμα για τη συνέχιση της λειτουργίας του Ανθρωπιστικού Ιδρύματος για τη Γάζα, καθώς τεχνικά είναι ένας αμερικανικός οργανισμός, ακόμη και αν ήταν δημιούργημα Ισραηλινών που συνδέονται με την κυβέρνηση και δημιουργήθηκε για να ταιριάζει με την πολιτική του πολέμου από την ισραηλινή κυβέρνηση.
9. Η Γάζα θα διοικείται από μια προσωρινή, μεταβατική κυβέρνηση Παλαιστινίων τεχνοκρατών, οι οποίοι θα είναι υπεύθυνοι για την παροχή καθημερινών υπηρεσιών στον λαό της Λωρίδας. Η επιτροπή θα εποπτεύεται από ένα νέο διεθνές όργανο που θα συσταθεί από τις ΗΠΑ σε συνεννόηση με Άραβες και Ευρωπαίους εταίρους. Θα θεσπίσει ένα πλαίσιο για τη χρηματοδότηση της ανασυγκρότησης της Γάζας μέχρι η Παλαιστινιακή Αρχή να ολοκληρώσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεών της.
Αυτή είναι η πρώτη αναφορά στο σχέδιο των ΗΠΑ για την Παλαιστινιακή Αρχή με έδρα τη Ραμάλα. Το Ισραήλ έχει αποκλείσει την αρχή ως πιθανό κυβερνήτη της Γάζας, ακυρώνοντας έτσι αυτό που έχει γίνει το κλειδί για την στρατολόγηση αραβικής βοήθειας στη μεταπολεμική διαχείριση της Λωρίδας, δεδομένου ότι η διεθνής κοινότητα θεωρεί την ενοποίηση της Δυτικής Όχθης και της Γάζας υπό ένα ενιαίο, μεταρρυθμισμένο διοικητικό όργανο ως απαραίτητη για τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα και ειρήνη.
Η φαινομενική απόφαση να διατηρηθεί ο ρόλος της Παλαιστινιακής Αρχής για μια απροσδιόριστη μεταγενέστερη ημερομηνία πιθανότατα θα είναι ένα δύσκολο χάπι για τη Ραμάλα, αλλά έχει επίσης περιορισμένη επιρροή σε αυτές τις συζητήσεις.
Το ένατο σημείο φαίνεται να δανείζεται σε μεγάλο βαθμό από το σχέδιο του πρώην πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Τόνι Μπλερ για τον τερματισμό του πολέμου, το οποίο αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά από τους Times of Israel στις αρχές αυτού του μήνα.
Ο Μπλερ και ο πρώην ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου Τζάρεντ Κούσνερ εργάζονται για το θέμα της Γάζας εδώ και μήνες, ενώ παράλληλα παρέχουν συμβουλές στον Γουίτκοφ.
10. Θα δημιουργηθεί ένα οικονομικό σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Γάζας μέσω της σύγκλησης εμπειρογνωμόνων με εμπειρία στην κατασκευή σύγχρονων πόλεων της Μέσης Ανατολής και μέσω της εξέτασης υφιστάμενων σχεδίων που αποσκοπούν στην προσέλκυση επενδύσεων και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
11. Θα δημιουργηθεί οικονομική ζώνη, με μειωμένους δασμούς και ποσοστά πρόσβασης που θα αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης από τις συμμετέχουσες χώρες.
12. Κανείς δεν θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη Γάζα, αλλά όσοι επιλέξουν να φύγουν θα έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν. Επιπλέον, οι κάτοικοι της Γάζας θα ενθαρρυνθούν να παραμείνουν στη Λωρίδα και θα τους δοθεί η ευκαιρία να χτίσουν ένα καλύτερο μέλλον εκεί.
13. Η Χαμάς δεν θα έχει κανέναν απολύτως ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας. Θα υπάρξει δέσμευση για καταστροφή και διακοπή της κατασκευής οποιασδήποτε επιθετικής στρατιωτικής υποδομής, συμπεριλαμβανομένων των σηράγγων. Οι νέοι ηγέτες της Γάζας θα δεσμευτούν για ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές τους.
14. Οι περιφερειακοί εταίροι θα παρέχουν εγγύηση ασφάλειας για να διασφαλίσουν ότι η Χαμάς και άλλες παρατάξεις της Γάζας συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους και ότι η Γάζα παύει να αποτελεί απειλή για το Ισραήλ ή τον ίδιο του τον λαό.
15. Οι ΗΠΑ θα συνεργαστούν με Άραβες και άλλους διεθνείς εταίρους για την ανάπτυξη μιας προσωρινής διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης που θα αναπτυχθεί αμέσως στη Γάζα για να επιβλέπει την ασφάλεια στη Λωρίδα της Γάζας. Η δύναμη θα αναπτύξει και θα εκπαιδεύσει μια παλαιστινιακή αστυνομική δύναμη, η οποία θα χρησιμεύσει ως μακροπρόθεσμος φορέας εσωτερικής ασφάλειας.
16. Το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ούτε θα προσαρτήσει τη Γάζα και οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις θα παραδώσουν σταδιακά τα εδάφη που κατέχουν επί του παρόντος, καθώς οι δυνάμεις ασφαλείας που θα αντικαταστήσουν την Γάζα θα εγκαθιδρύσουν τον έλεγχο και τη σταθερότητα στη Λωρίδα.
17. Εάν η Χαμάς καθυστερήσει ή απορρίψει αυτήν την πρόταση, τα παραπάνω σημεία θα προχωρήσουν σε περιοχές απαλλαγμένες από την τρομοκρατία, τις οποίες οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις θα παραδώσουν σταδιακά στη διεθνή δύναμη σταθεροποίησης.
Αυτή είναι η πρώτη αναφορά στην πιθανότητα η συμφωνία να εφαρμοστεί έστω και εν μέρει, ακόμη και αν η Χαμάς δεν συμφωνήσει.
18. Το Ισραήλ συμφωνεί να μην πραγματοποιήσει μελλοντικές επιθέσεις στο Κατάρ. Οι ΗΠΑ και η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζουν τον σημαντικό μεσολαβητικό ρόλο της Ντόχα στη σύγκρουση της Γάζας.
19. Θα θεσπιστεί μια διαδικασία για την αποριζοσπαστικοποίηση του πληθυσμού. Αυτή θα περιλαμβάνει έναν διαθρησκευτικό διάλογο με στόχο την αλλαγή νοοτροπίας και αφηγήσεων στο Ισραήλ και τη Γάζα.
20. Όταν η ανάπλαση της Γάζας έχει προχωρήσει και το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Παλαιστινιακής Αρχής έχει εφαρμοστεί, ενδέχεται να έχουν δημιουργηθεί οι συνθήκες για μια αξιόπιστη πορεία προς την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, η οποία αναγνωρίζεται ως η επιδίωξη του παλαιστινιακού λαού.
Η ρήτρα δεν παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της Παλαιστίνης και δεν είναι οριστική ως προς το πότε μπορεί να δημιουργηθεί η πορεία προς την κρατική υπόσταση.
21. Οι ΗΠΑ θα ξεκινήσουν διάλογο μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων για να συμφωνήσουν σε έναν πολιτικό ορίζοντα ειρηνικής συνύπαρξης.