Μετά το πλήγμα που δέχθηκε στις εκλογές και την απώλεια της αυτοδυναμίας, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) αντιμετωπίζει την πρόκληση του σχηματισμού κυβέρνησης. Το AKP θα εξετάσει από σήμερα τις πιθανότητες σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας ενώ κανείς δεν αποκλείει ακόμα και την προκήρυξη νέων εκλογών.
Προς πρόωρες εκλογές;
Ήδη κάποια από τα κόμματα έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο συνεργασίας με το AKP, το οποίο μετά από 13 χρόνια απόλυτης κυριαρχίας, καλείται να ξεκινήσει τις διαδικασίες για κυβέρνηση συνεργασίας ή μειοψηφίας. Με καταμετρημένο το 99% των ψήφων, το AKP συγκεντρώνει ποσοστό 40,8%, το CHP 25,1%, το MHP 16,4%, ενώ το HDP συγκεντρώνει ποσοστό 12,9%. Ο μεγάλος νικητής των εκλογών, το φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) απέκλεισε το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας με το ΑΚΡ ενώ και ο ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) απέκλεισε -τουλάχιστον σε πρώτη φάση- το ενδεχόμενο συνεργασίας. «Η πρώτη πιθανότητα για κυβέρνηση συνεργασία θα πρέπει να είναι ανάμεσα στο AKP και το φιλοκουρδικό HDP. Το δεύτερο μοντέλο μπορεί να περιλαμβάνει το AKP, το CHP και το HDP» είπε ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί. «Εάν όλα αυτά τα σενάρια αποτύχουν, τότε πρέπει να πραγματοποιηθούν πρόωρες εκλογές» δήλωσε.
Δύει το άστρο του Ερντογάν
Το εκλογικό αποτέλεσμα αποτελεί σοβαρό πλήμα για τον Ερντογάν με πολλές ευρωπαϊκές εφημερίδες να κάνουν λόγο για το άστρο του τούρκου ηγέτη που δύει. «Με τη θέληση του Θεού, η απόφαση του έθνους είναι η σωστή», δήλωσε ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα, ενώ ο ίδιος ο Ερντογάν - λαλίστατος κατά την προεκλογική περίοδο - δεν προέβη σε καμιά δήλωση.
Ο πίνακας των αποτελεσμάτων κατά περιοχή απεικονίζει τη μεγάλη δυσαρέσκεια στη χώρα, τόσο στις κουρδικές περιοχές της Ανατολής όσο και στις παράκτιες περιοχές (Μαρμαράς, Μεσόγειος, Αιγαίο), όπου η δύναμη του ΑΚΡ υποχώρησε σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του 2011.
Πάνω π'όλα όμως, σχολιάζει η Marie Jego στη Le Monde, το εκλογικό αποτέλεσμα συνιστά υποχώρηση για τον Ερντογάν, ο οποίος συμπεριφερόταν ήδη ως υπερπρόεδρος. Τοποθετώντας το σχέδιό του να γίνει «σουλτάνος» στο επίκεντρο των εκλογών, τις μετέτρεψε σε προσωπικό δημοψήφισμα. Η απάντηση του τουρκικού λαού είναι συντριπτική. Ο Ερντογάν ονειρευόταν να έχει 400 βουλευτές και θα έχει 254. Ονειρευόταν να τροποποιήσει το Σύνταγμα για να ενισχύσει τις εξουσίες του, αλλά δεν θα το πετύχει. Όχι μόνο τα σχέδιά του ματαιώνονται, αλλά και το άστρο του είναι φανερό ότι έχει αρχίσει να δύει.
Η απόφασή του να ριχτεί προσωπικά στην προεκλογική μάχη - παρόλο που θα έπρεπε να τηρεί ουδετερότητα - και να πολώσει την κοινωνία στους λόγους του (λαϊκοί εναντίον θρήσκων, Σουνίτες εναντίον Αλεβιτών, Κούρδοι εναντίον Τούρκων) είχε ως αποτέλεσμα να χάσει την υποστήριξη μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος. Καμιά σχέση με τον Ταγίπ του 2002, που μαγνήτιζε τα πλήθη μιλώντας για πλουραλισμό, ελευθερία και μεταρρυθμίσεις. Το 2015, οι λέξεις που δείχνει να προτιμά είναι «συνωμοσία», «τρομοκρατία» και «παράλληλες δομές».
Ο αυταρχισμός του δεν έχει όρια, επισημαίνει η αρθρογράφος της Le Monde. Ο Τύπος, η δικαιοσύνη, η αστυνομία, τέθηκαν υπό τον πλήρη έλεγχό του. Εξαπολύοντας τον Δεκέμβριο του 2013 μια σφοδρή επίθεση εναντίον της αδελφότητας του πρώην μέντορά του, του ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν, φίμωσε, καθαίρεσε ή συνέλαβε πολλούς αστυνομικούς, δικαστές και εισαγγελείς.
Τολμούσε ένας δημοσιογράφος να ασκήσει κριτική; Ο πρόεδρος τον κατηγορούσε για «τρομοκρατία» ή «συνωμοσία κατά του κράτους» και φρόντιζε να απολυθεί. Κυκλοφορούσε στο YouTube ή στο Twitter ένα βίντεο που δεν του άρεσε; Το μπλοκάριζε. Οι αντίπαλοί του είναι «τρομοκράτες». Και ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο αρχηγός του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (ΗDP), είναι «άθεος».
Καταποντίζεται η τουρκική λίρα
Η τουρκική λίρα υποχώρησε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο σήμερα , καθώς οι επενδυτές αντιδρούν στην προοπτική σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας ή συνασπισμού μετά την αποτυχία του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) να εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία στις χθεσινές εκλογές. "Πρόκειται για την πιο αβέβαιη έκβαση. Ανοίγει την προοπτική πρόωρων εκλογών και για περαιτέρω τριβές στις τάξεις του AKP", δήλωσε στρατηγικός αναλυτής της UBS.
Στις 04.54 GMT, η ισοτιμία της λίρας είχε διαμορφωθεί στις 2,7770 έναντι του δολαρίου, από 2,6615 την Παρασκευή, αλλά υψηλότερα από το χαμηλό των 2.799 κατά τη διάρκεια της νύκτας.