Ανάλυση Economist για την εκεχειρία: Πώς η Ουκρανία κινδύνευε με απόλυτη καταστροφή και τώρα κοιτάζει στα μάτια τη Ρωσία

Στο πεδίο της μάχης, η Ουκρανία έχει μετατρέψει περισσότερες από μία φορές τη διαφαινόμενη καταστροφή, σε μερική επιτυχία κατά της Ρωσίας. Θα μπορούσε να έχει πετύχει ένα παρόμοιο κατόρθωμα στο διπλωματικό πεδίο στις 11 Μαρτίου, όταν συμφώνησε επί της αρχής σε μια αμερικανική πρόταση για "άμεση" κατάπαυση του πυρός 30 ημερών. Η δέσμευση να σταματήσουν οι μάχες -αν η Ρωσία ανταποκριθεί- ήταν αρκετή για να ξεμπλοκάρει η ροή αμερικανικών όπλων και πληροφοριών.

Μπορεί επίσης να αλλάξει τα δεδομένα εναντίον του Κρεμλίνου. "Θα πάμε αυτή την προσφορά τώρα στους Ρώσους και ελπίζουμε ότι θα πουν ναι- ότι θα πουν ναι στην ειρήνη", δήλωσε ο Μάρκο Ρούμπιο, ο υπουργός Εξωτερικών της Αμερικής. "Η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδό τους".

Η Ουκρανία και η Αμερική βρίσκονται σε αντιπαράθεση μετά από τον καυγά του Βολοντίμιρ Ζελένσκι με τον Ντόναλντ Τραμπ, στον Λευκό Οίκο, μπροστά στις κάμερες. Ο Αμερικανός πρόεδρος κατηγόρησε τον φιλοξενούμενό του ότι δεν θέλει την ειρήνη, μετά έδιωξε την ουκρανική αντιπροσωπεία και λίγες ημέρες αργότερα, σταμάτησε τις αμερικανικές παραδόσεις όπλων και την παροχή πληροφοριών στην ουκρανική πλευρά για το πεδίο της μάχης, κυρίως πληροφορίες για τα πλήγματα μεγάλου βεληνεκούς.

Ο κ. Zelensky εργάστηκε σκληρά για να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με τον Τραμπ. Στις 4 Μαρτίου έγραψε μια καθησυχαστική επιστολή προς τον κ. Τραμπ στην οποία περιέγραφε τη ρήξη τους ως "λυπηρή", δεσμεύτηκε να επιδιώξει την ειρήνη και πρότεινε μια μερική κατάπαυση του πυρός που θα σταματούσε τις επιθέσεις από αέρος ή στη θάλασσα ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία. Οι Βρετανοί και Γάλλοι εργάστηκαν επιμελώς στο παρασκήνιο για να αποκαταστήσουν τις σχέσεις.

Το σκηνικό της συνάντησης συμφιλίωσης (εκεί όπου συμφωνήθηκε η εκεχειρία) -σε ουδέτερο έδαφος στην Τζέντα, με Σαουδάραβες μεσολαβητές να διευκολύνουν τις συζητήσεις- ήταν πιο κατάλληλο για συνομιλίες μεταξύ αντιπάλων παρά για φαινομενικούς συμμάχους σε έναν μακρύ πόλεμο. Αλλά το γεγονός ότι βρισκόταν μακριά από την Ουάσινγκτον μπορεί να βοήθησε, δεδομένης της έντασης που επικρατεί στο στρατόπεδο του κ. Τραμπ, ανάμεσα σε διαφορετικά στρατόπεδα, σχετικά με την κατεύθυνση της εξωτερικής του πολιτικής.

Αν η ρήξη στον Λευκό Οίκο ήταν σε μεγάλο βαθμό έργο του Τζέι Ντι Βανς, του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, που έχει μακρά ιστορία περιφρόνησης για την Ουκρανία, το έργο της επιδιόρθωσης αφέθηκε στον αμερικανό ΥΠΕΞ κ. Ρούμπιο και στον Μάικ Γουόλτς, τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας, οι οποίοι είναι και οι δύο γνωστά γεράκια, συντηρητικοί πολιτικοί παλαιού τύπου. Μια ομοβροντία μη επανδρωμένων αεροσκαφών που εκτοξεύθηκε εναντίον της Μόσχας λίγες ώρες πριν από τις συνομιλίες, η οποία, σύμφωνα με την Ουκρανία, έπληξε μεταξύ άλλων στόχων και ένα διυλιστήριο, δεν εκτροχίασε τις συζητήσεις.

Οι συνομιλίες στην Τζέντα

Οι συνομιλίες στην Τζέντα διήρκεσαν αρκετές ώρες. Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, οι Ουκρανοί ξεκίνησαν με την ιδέα του κ. Ζελένσκι για μερική κατάπαυση του πυρός. Οι Αμερικανοί αντέτειναν την ιδέα της πλήρους κατάπαυσης του πυρός, η οποία θα διαρκούσε 30 ημέρες αρχικά, με δυνατότητα ανανέωσης, αν συμφωνήσουν και οι δύο πλευρές. Μετά από διαβουλεύσεις με τον κ. Zelensky, οι Ουκρανοί συμφώνησαν.

Η συζήτηση στη συνέχεια στράφηκε στην αποκατάσταση της στρατιωτικής βοήθειας και στην ανταλλαγή πληροφοριών. Μέσα σε λίγες ώρες, ένας Αμερικανός στρατηγός επιβεβαίωσε ότι η υποστήριξη προς την Ουκρανία θα συνεχιστεί, αφηγήθηκε ένας συμμετέχων, ο συνταγματάρχης Pavlo Palisa, αναπληρωτής επικεφαλής του προεδρικού γραφείου της Ουκρανίας.

Δεν υπήρξαν πολλές λεπτομέρειες σχετικά με το τι άλλο έχει συμφωνηθεί, αν είχε συμφωνηθεί κάτι. Η κοινή δήλωση ανέφερε ότι οι δύο πλευρές συζήτησαν "τη σημασία των προσπαθειών ανθρωπιστικής βοήθειας ως μέρος της ειρηνευτικής διαδικασίας, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της προαναφερθείσας εκεχειρίας, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής αιχμαλώτων πολέμου, της απελευθέρωσης πολιτικών κρατουμένων και της επιστροφής των παιδιών που μεταφέρθηκαν με τη βία στην Ουκρανία".

Και οι δύο πλευρές δήλωσαν επίσης ότι "θα συνάψουν το συντομότερο δυνατό μια συνολική συμφωνία για την ανάπτυξη των κρίσιμων ορυκτών πόρων της Ουκρανίας, ώστε να αναπτυχθεί η οικονομία της Ουκρανίας και να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη ευημερία και ασφάλεια της Ουκρανίας". Ένα περίγραμμα αυτής της συμφωνίας υποτίθεται ότι θα υπογραφόταν κατά την ατυχή συνάντηση Ζελένσκι- Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Τώρα οι 2 πλευρές στοχεύουν στην πλήρη συμφωνία, ένα κείμενο που αριθμεί εκατοντάδες σελίδες. Οι λεπτομέρειες παραμένουν ασαφείς, αλλά ο κ. Τραμπ την έχει παρουσιάσει τόσο ως ανταπόδοση για την αμερικανική υποστήριξη του παρελθόντος προς την Ουκρανία όσο και ως σιωπηρή εγγύηση, ότι η Αμερική θα υπερασπιστεί τα οικονομικά της συμφέροντα στη χώρα.

Διαβάστε Επίσης

Ανάλυση Politico: Γιατί ο Τραμπ αγνοεί επιδεικτικά την ΕΕ για την Ουκρανία ενώ κάνει ό,τι απαιτεί ο Αμερικανός πρόεδρος

Οι εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία

Ο κ. Ζελένσκι αντιστεκόταν μέχρι τώρα σε οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός χωρίς ρητή αμερικανική εγγύηση ασφαλείας, φοβούμενος ότι η Ρωσία θα χρησιμοποιούσε μια παύση των εχθροπραξιών για να επανεξοπλιστεί και να επιτεθεί ξανά στο μέλλον. Ο κ. Waltz δήλωσε ότι συζητήθηκαν εγγυήσεις, αλλά δεν έδωσε περαιτέρω λεπτομέρειες.

Η Βρετανία και η Γαλλία χαιρέτισαν τη συμφωνία της Τζέντα. Στις 11 Μαρτίου ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν φιλοξένησε στρατιωτικούς αξιωματούχους από περισσότερες από 30 χώρες, για να βοηθήσει στον "καθορισμό αξιόπιστων εγγυήσεων ασφαλείας" για την Ουκρανία. Η πιο πιθανή επιλογή είναι μια ευρωπαϊκή δύναμη "καθησυχασμού", ίσως 20.000-30.000 ατόμων, η οποία θα αναπτυχθεί στην Ουκρανία εάν επιτευχθεί μια διαρκής κατάπαυση του πυρός. Ακόμη και αν δεν αναπτυχθούν αμερικανικά στρατεύματα, η Βρετανία έχει πιέσει για ένα αμερικανικό "backstop", δηλαδή κάποια διαβεβαίωση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βοηθήσουν στην υπεράσπιση των Ευρωπαίων στρατιωτών, αν δεχθούν επίθεση από τη Ρωσία. Η Γαλλία, ωστόσο, φαίνεται έτοιμη να αποδεχθεί μεγαλύτερα ρίσκα, αρκούμενη στην υπόσχεση στρατιωτικής υποστήριξης, όπως αερομεταφορές και ανεφοδιασμό από αέρος.

Πολλά από αυτά θα αποτελέσουν αντικείμενο μελλοντικών συζητήσεων. Ο κ. Rubio δήλωσε ότι η προτεραιότητα είναι να διασφαλιστεί ότι οι μάχες θα σταματήσουν. "Πιστεύουμε ότι είναι πάντα ευκολότερο να διαπραγματευτούμε τον τερματισμό του πολέμου, όταν οι άνθρωποι δεν πυροβολούν ο ένας τον άλλον".

Η συμφωνία είναι το καλύτερο δυνατό σενάριο για την Ουκρανία

Ο Eric Ciaramella του Carnegie Endowment for International Peace, ενός αμερικανικού think-tank, υποστηρίζει ότι η συμφωνία της Τζέντα είναι καλύτερη από ό,τι θα περίμενε η Ουκρανία: "Μια καθαρή κατάπαυση του πυρός ωφελεί τους Ουκρανούς. Θα τους δώσει χρόνο να ξεκουραστούν και μπορεί να φέρει τη Ρωσία σε δύσκολη θέση". Επιπλέον, σημειώνει, η Ουκρανία δεν χρειάστηκε να κάνει παραχωρήσεις, ακόμη και αν ο κ. Τραμπ φαίνεται να έχει κάνει σημαντικές παραχωρήσει στη Ρωσία, πριν καν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις: για παράδειγμα, λέγοντας ότι η Ουκρανία δεν θα ανακτήσει όλα τα χαμένα εδάφη της και αποκλείοντας το σενάριο να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Διαβάστε Επίσης

Ανάλυση New York Times: Ηνωμένες Πολιτείες και Ρωσία είναι πλέον σύμμαχοι και στηρίζουν την ακροδεξιά στην Ευρώπη

Όλα τα βλέμματα θα στραφούν τώρα στον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον Ρώσο πρόεδρο, ο οποίος έχει θέσει μελεπίβολους όρους για να τερματιστεί ο τριετής πόλεμος. Θέλει περισσότερα από μια απλή κατάπαυση του πυρός στις σημερινές γραμμές. Θέλει την προσάρτηση τεσσάρων ουκρανικών επαρχιών, την ουδετερότητα της Ουκρανίας, τη μείωση των ενόπλων δυνάμεών της και την αντιμετώπιση των "βαθύτερων αιτιών" της σύγκρουσης, υπονοώντας την υποχώρηση των δυνάμεων του ΝΑΤΟ από μεγάλο μέρος της ανατολικής Ευρώπης. Η Ρωσία έχει απορρίψει την ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής δύναμης στην Ουκρανία.

Με τα στρατεύματά του να προελαύνουν και να προσπαθούν να εκδιώξουν την Ουκρανία από ένα κομμάτι του ρωσικού εδάφους στην επαρχία Κουρσκ, ο κ. Πούτιν μπορεί να μην είναι έτοιμος για κατάπαυση του πυρός. Εάν απορρίψει την αμερικανική πρόταση, ωστόσο, κινδυνεύει να ωθήσει τον κ. Τραμπ σε μεγαλύτερη υποστήριξη προς την Ουκρανία. Αυτό, τουλάχιστον, ελπίζουν η Ουκρανία και οι φίλοι της. "Αν πουν όχι, τότε δυστυχώς θα ξέρουμε ποιος είναι το εμπόδιο για την ειρήνη εδώ", δήλωσε ο κ. Ρούμπιο.

Ακόμα κι έτσι, η διαδικασία θα παραμείνει πάντα ευάλωτη στις εναλλαγές της διάθεσης του κ. Τραμπ. Παρά τις περιστασιακές απειλές για οικονομικές κυρώσεις κατά του Κρεμλίνου, ο αμερικανός πρόεδρος έχει ασκήσει ως επί το πλείστον ακραία πίεση στην Ουκρανία, ενώ έχει χαλαρώσει τις πιέσεις στη Ρωσία. Η Αμερική αρνήθηκε να χαρακτηρίσει τη Ρωσία ως επιτιθέμενη χώρα, ψήφισε μαζί της στα Ηνωμένα Έθνη και, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει σταματήσει τις κυβερνοεπιθέσεις εναντίον της Ρωσίας. Λίγα πράγματα θα εμποδίσουν τον κ. Τραμπ να στραφεί και πάλι εναντίον της Ουκρανίας και να την κατηγορήσει ως το απείθαρχο μέρος, αν εμφανιστεί το επόμενο πρόβλημα.

Αυτή τη στιγμή όμως η Ουκρανία βρίσκεται σε καλύτερη θέση από ό,τι ήταν μετά την ατυχή συνάντηση Ζελένσκι Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Ερωτηθείς τι θα συμβεί αν η Ρωσία απορρίψει την εκεχειρία, ο συνταγματάρχης Palisa απάντησε: "Μόνο ο Θεός ξέρει. Αλλά σκεφτείτε το - τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, τα μέσα ενημέρωσης έλεγαν ότι η Ουκρανία δεν θέλει ειρήνη. Τώρα αποδείξαμε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια".

Στο διπλωματικό τραπέζι, όπως και στα χαρακώματα, η βραχυπρόθεσμη επιτυχία δεν αποτελεί εγγύηση για τη νίκη. Αλλά η Ουκρανία απέτρεψε την ήττα και είναι εκεί όρθια, για να πολεμήσει και την επομένη ημέρα.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr