Ανάλυση: Οι 48 ώρες του Σι με τον Πούτιν στο Κρεμλίνο- Το μήνυμα που έστειλαν στη Δύση, ποιος είναι το "αφεντικό" στη συμμαχία

REUTERS

Στα δύο 24ωρα που πέρασε ο Σι Τζινπίνγκ στο πλευρό του Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα ο χρόνος ήταν πυκνός. Όλες αυτές τις ώρες, ο Πούτιν είπε μόνο ένα πράγμα στα κινέζικα: "Άσπρο πάτο" και οι δύο ηγέτες επισφράγισαν τη φιλία τους τσουγκρίζοντας τα ποτήρια τους με φόντο τη μεγάλη ταπισερί που κοσμεί την Επισκοπική Αίθουσα, ένα μνημείο του 15ου αιώνα που αποτελεί μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.

Putin managed to learn only one word in Chinese during the years of partnership with China

Granddad wanted to surprise you with his knowledge of the Chinese language and made a toast to Xi Jinping's health, but he said only one word: gānbēi ("Bottoms up").

Medvedev was not… pic.twitter.com/xATlgYUao8

— NEXTA (@nexta_tv) March 21, 2023

Τι άλλο διαμείφθηκε όμως κατά τη διάρκεια της πρώτης επαφής που είχε ο Πούτιν με ξένο ηγέτη μετά το ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου που επικύρωσε ότι η διεθνής κοινότητα -ή έστω ένα μεγάλο τμήμα της- τον θεωρεί εγκληματία πολέμου; Πιο πολύ από την όποια πρόθεση ή διάθεση να ανοίξει ένας ρεαλιστικός δρόμος που θα οδηγούσε στο τέλος του πολέμου στην Ουκρανία, Πούτιν και Σι θέλησαν -και εν πολλοίς το πέτυχαν- να φτιάξουν και κυρίως να επιδείξουν ότι έχουν κοινό μέτωπο και ότι είναι οι ρυθμιστές μιας νέας τάξης πραγμάτων, αντίβαρο σε αυτή που έχει στην κορυφή της τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τι δεν έγινε για την Ουκρανία

Δεν έγινε καμία ορατή πρόοδος που να οδηγεί στο τέλος του πολέμου στην Ουκρανία και αυτό παρά το ότι η Κίνα εμφανίζεται το τελευταίο διάστημα ως η μεγάλη δύναμη που θα μεσολαβήσει για την ειρήνη και θα προωθήσει "πολιτική λύση", τασσόμενη υπέρ της κατάπαυσης του πυρός και της έναρξης ειρηνευτικών συνομιλιών.

Πολλά από τα στοιχεία που περιλαμβάνει η κινεζική πρόταση που κόμισε ο Σι Τζινπίνγκ διαβάστηκαν από τον Πούτιν "ως βάση" για μια ειρηνική διευθέτηση στην Ουκρανία, πετώντας όμως για ακόμη μία φορά το μπαλάκι σε Δύση και Κίεβο. Ποια θα μπορούσε όμως να είναι η αντίδραση της δυτικής συμμαχίας και του Κιέβου στις προτάσεις του Πεκίνου, όταν στην πρόταση του Σι δεν γίνεται πουθενά λόγος για απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από την Ουκρανία;

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε μια ξεκάθαρη ανάγνωση: "Η κατάπαυση του πυρός απλώς θα πάγωνε τη σύγκρουση, δίνοντας στη Ρωσία χρόνο να προετοιμαστεί και να επιστρέψει έχοντας ως μοναδική της επιθυμία, την επιθυμία του ηγέτη της - δηλαδή να καταλάβει τη χώρα μας", δήλωσε από το Κίεβο.

Με πολύ γενικόλογες εκφράσεις, οριακά αγγίζοντας τον παραλογισμό, Σι και Πούτιν ζήτησαν κατά τις κοινές δηλώσεις τους "να σταματήσουν οι ενέργειες που αυξάνουν τις εντάσεις" και "παρατείνουν" τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ποιες είναι αυτές οι "ενέργειες"; Οι δύο ηγέτες επανέλαβαν το γνωστό τροπάρι προς το ΝΑΤΟ: Να "σεβαστεί την κυριαρχία, την ασφάλεια, τα συμφέροντα" άλλων χωρών.

Σύμφωνα με αυτή την οπτική, η εμπόλεμη σύγκρουση και η ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία δεν οφείλονται στη ρωσική εισβολή. Αυτή έγινε έπειτα από "προκλήσεις ασφαλείας" που δέχθηκε η Ρωσία από τη "δυτική συμμαχία".

Νέα παγκόσμια τάξη και ευθυγράμμιση ενάντια στις ΗΠΑ

Οι αυταρχικοί ηγέτες αγαπούν πολύ τους συμβολισμούς και επιλέγουν να στέλνουν μηνύματα μέσω συμβολικών ενεργειών. Καθώς ο Σι έφευγε από το Κρεμλίνο μετά από το επίσημο δείπνο που του παρέθεσε ο Πούτιν το βράδυ της Τρίτης, στο αποχαιρετιστήριο μήνυμά του, επανέλαβε την άποψή του ότι η παγκόσμια δυναμική της εξουσίας μεταστρέφεται.

"Μαζί, πρέπει να προωθήσουμε αυτές τις αλλαγές που δεν έχουν συμβεί εδώ και 100 χρόνια", είπε ο Σι στον φίλο του, Βλαδίμηρο, και τον άφησε με μια προτροπή: "Να προσέχεις" του τόνισε, καθώς το έσφιγγε το χέρι σε μια θερμή χειραψία.

Στις κοινές δηλώσεις που είχαν προηγηθεί και οι δύο είχαν μιλήσει για την ανάγκη να προωθηθεί ένας "πολυπολικός κόσμος", ένα σύστημα που να μην καθοδηγείται μόνο από τις αξίες της Δύσης και δεν παρέλειψαν να προτρέψουν την Ουάσινγκτον να "σταματήσει να υπονομεύει τη διεθνή και περιφερειακή ασφάλεια και την παγκόσμια στρατηγική σταθερότητα".

Ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Αλεξάντερ Κορόλεφ, από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στην Αυστραλία, μιλώντας στο CNNi, τόνισε ότι η κοινή δήλωση των δύο δείχνει μια "συνολική σύγκλιση των κινεζικών και ρωσικών κοσμοθεωριών και προσεγγίσεων σε πολλά διεθνή ζητήματα", ενώ παράλληλα καθιστά σαφές ότι "προσδιορίζουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως τη σημαντικότερη απειλή για την παγκόσμια ασφάλεια".

"Στρατιωτική αμοιβαία εμπιστοσύνη" και αμυντικοί δεσμοί

Δύο απειλές αντιλαμβάνονται Πεκίνο και Μόσχα ως τις μεγαλύτερες και είναι επείγον να λάβουν απάντηση: Το ΝΑΤΟ και το σύμφωνο ασφαλείας AUKUS μεταξύ Αυστραλίας, Ηνωμένου Βασιλείου και Ηνωμένων Πολιτειών.

Σι και Πούτιν εξέφρασαν αμφότεροι "σοβαρές ανησυχίες" για τη "συνεχή ενίσχυση των δεσμών στρατιωτικής ασφάλειας του ΝΑΤΟ με χώρες Ασίας-Ειρηνικού" και είπαν ότι "αντιτίθενται στις εξωτερικές στρατιωτικές δυνάμεις που υπονομεύουν την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα".

Απαντώντας σε αυτό που ονόμασαν "υπονόμευση της ειρήνης και σταθερότητας", δεσμεύθηκαν να "εμβαθύνουν περαιτέρω τη στρατιωτική αμοιβαία εμπιστοσύνη", μέσω της ενίσχυσης στρατιωτικών συνεργασιών και της τακτικής διοργάνωσης στρατιωτικών ασκήσεων και γυμνασίων, καθώς και την ενίσχυση κοινών θαλάσσιων και εναέριων περιπολιών. Άλλωστε, οι κοινές ασκήσεις των δύο χωρών δεν σταμάτησαν ποτέ από τότε που έχει ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Σύσφιξη οικονομικών και ενεργειακών σχέσεων

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν εξέπεμψε το μήνυμα ότι δεν έχει ανάγκη τη Δύση και τις δυτικές επιχειρήσεις. Και σε αυτή την κατεύθυνση έκανε συγκεκριμένες δηλώσεις για την διάθεση της Μόσχας να υποστηρίξει κινεζικές επιχειρήσεις, "αντικαθιστώντας τις δυτικές επιχειρήσεις" που εγκατέλειψαν τη Ρωσία μετά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία.

Η Ρωσία εξαρτάται όλο και περισσότερο από την Κίνα τόσο σε επίπεδο εισαγωγών όσο και σε επίπεδο εξαγωγών ηλεκτρονικών ειδών και εξαρτημάτων. Οι δύο εταίροι δήλωσαν έτοιμοι να επεκτείνουν το μεταξύ τους ενεργειακό εμπόριο, κάτι που αποσκοπεί στο να αντισταθμιστούν οι απώλειες από τη μείωση της ευρωπαϊκής εξάρτησης από τα ρωσικά καύσιμα.

Ανακοίνωσαν λοιπόν ότι "θα οικοδομήσουν μια στενότερη ενεργειακή εταιρική σχέση, υποστηρίζοντας εταιρείες και από τις δύο χώρες στην προώθηση συμπάξεων έργων για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τον άνθρακα, την ηλεκτρική ενέργεια και την πυρηνική ενέργεια".

Σε αυτό το πλαίσιο συζήτησαν την ανάπτυξη των εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου προς την Κίνα, συμπεριλαμβανομένης της "υλοποίησης της πρωτοβουλίας για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου Power of Siberia 2 μέσω του εδάφους της Μογγολίας", αγωγό τον οποίο ο Πούτιν βλέπει ως αντικατάσταση της ανενεργής πλέον γραμμής ενεργειακού εφοδιασμού Nord Stream 2. Ο Σι πάντως δεν αναφέρθηκε ρητά στον Power of Siberia 2.

Σι και Πούτιν επιβεβαίωσαν ότι τρέφονται από το διχασμό

Την ώρα που Σι και Πούτιν επιβεβαίωναν τη φιλία τους στη Μόσχα, ο Ζελένσκι έκανε ακόμη ένα άνοιγμα στον κόσμο και διεύρυνε τις συμμαχίες του, υποδεχόμενος στο εμπόλεμο Κίεβο τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Φούμιο Κισίντα.

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η ευθυγράμμιση της Κίνας με τη Ρωσία, που το Πεκίνο θεωρεί κρίσιμη για την αποδυνάμωση της παγκόσμιας επιρροής των ΗΠΑ, ενδέχεται να έχει μεγάλο κόστος για άλλες σχέσεις της Κίνας.

Η επίσκεψη Σι και οι δηλώσεις που έγιναν, δείχνουν ξεκάθαρα ότι "οι σχέσεις Κίνας και Ρωσίας είναι πάνω από κάθε είδους διμερείς σχέσεις που μπορεί να έχει η Κίνα", σχολιάζει ο Ζαν-Πιερ Καμπεστάν, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Baptist του Χονγκ Κονγκ.

Ποιος είναι το αφεντικό;

Το θέμα βέβαια παραμένει, ποιος θα είναι το αφεντικό; Η μία οπτική είναι ότι από τα πρώτα λεπτά της πρώτης κιόλας επαφής τους, φάνηκε ότι "ο Σι ένοιωθε σα να ήταν το αφεντικό". Ωστόσο η ρωσική πλευρά επιμένει ότι αυτή η ανάγνωση γίνεται από τη Δύση για να υποτιμηθεί ο Πούτιν και να παρουσιαστή ως αδύναμος και εξαρτώμενος από έναν ισχυρό σύμμαχο, ρόλο που μπορεί να παίξει το Πεκίνο.

Με δεδομένα πάντως τα οικονομικά και στρατιωτικά μεγέθη, το Πεκίνο προφανώς και έχει το πάνω χέρι στη συμμαχία με τη Μόσχα, ενώ ο Σι βλέπει πλέον τη Ρωσία ως δευτερεύουσα δύναμη.

"Η Ρωσία και η Κίνα είναι ισότιμοι εταίροι και σχεδόν σύμμαχοι", δήλωσε ο Σεργκέι Μάρκοφ, πρώην σύμβουλος του Κρεμλίνου και πολιτικός σχολιαστής. "Επομένως, αν διαβάσετε κάποιον για το ότι η Κίνα υποτάσσει τη Ρωσία, θα πρέπει να ξέρετε ότι αυτό μεταδίδεται από τη Δύση".

Διαβάστε Επίσης

Σι και Πούτιν: Ο "υπεύθυνος διάλογος" είναι η λύση για την κρίση στην Ουκρανία

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr